حمیده پاک مهر

پیشینه و اهداف: هدف این مطالعه، پیش بینی اضطراب اجتماعی بر اساس نشخوار فکری و طرحواره های ناسازگار اولیه در معلمان مدارس نیاز ویژه بود. روش : پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تمام معلمان مدارس ابتدایی نیاز ویژه استان یزد در سال تحصیلی 1403-1402 بودند. تعداد 120 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت آنلاین، پرسشنامه های اضطراب اجتماعی جرابک (1996)، طرحواره های ذهنی ناسازگار یانگ (1990) و نشخوار فکری نالن-هوکسما و مارو (1991) را تکمیل کردند. داده ها با روش تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد رابطه مثبت و معنی دار بین اضطراب اجتماعی با نمره کل نشخوار فکری وجود دارد و مؤلفه بروز داد قادر به پیش بینی اضطراب اجتماعی معلمان بود. همچنین، رابطه مثبت و معنی دار بین اضطراب اجتماعی با طرحواره ناسازگار اولیه بریدگی و طرد وجود داشت و این طرحواره قادر به پیش بینی اضطراب اجتماعی بود. نتیجه گیری: طبق یافته های به دست آمده، نشخوار فکری و طرحواره بریدگی و طرد می توانند میزان اضطراب اجتماعی معلمان مدارس با نیاز ویژه را پیش بینی کند.

هدف: با عنایت به اهمیت برنامه درسی مهارت آموزی در ارتقای مهارت های اجتماعی و فردی دانش آموزان کم توان ذهنی، هدف پژوهش حاضر تحلیل پدیدارشناسانه ادراک معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه در خصوص برنامه درسی مهارتآموزی برای گروه کم توانان ذهنی به جهت ارائه راهکارهای تربیتی آینده نگرانه بود. روش: این مطالعه با استفاده از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شده است. بهمنظور گردآوری دادهها از مصاحبه کیفی نیمه ساختاریافته استفاده و با نمونهگیری هدفمند، پس از انجام نه مصاحبه اشباع داده ها حاصل گردید. یافته ها: تحلیل عمیق دیدگاه های معلمان، موجب شناسایی و دسته بندی هشت مقوله مورد نیاز و مورد تاکید در برنامه های درسی مهارت آموزی از نظر معلمان مشارکت کننده در این تحقیق، شامل مهارت های توانبخشی، مهارت های زندگی، آموزش مفاهیم منطقی- ریاضی، خودکفایی، ارتقای بهداشت و ایمنی، ایجاد نگرش مثبت نسبت به خود و محیط پیرامون، تربیت جنسی و رشد هیجانی- اجتماعی و سی و سه زیرمقوله برای این مقوله های اصلی شد. مقوله های به دست آمده با دسته بندی مهارتهای مورد نیاز در پیشینه مطالعه اشتراکات و افتراقاتی دارد که نشان از تاثیر زمینه و بافت و ادراک معلمان از نیازها دارد. نتیجه گیری: رهیافت ها و پیشنهادهای برگرفته از این مطالعه، بر ضرورت توجه به نظرات معلمان به منظور غنی سازی برنامه درسی مهارت آموزی دانش آموزان کم توان ذهنی در راستای توجه به مداخلات تربیتی صحه گذارده است.

هدف: پژوهش حاضر باهدف هنجاریابی و اعتباریابی فرم کوتاه نگرش به آموزش فراگیر کودکان با نیازهای ویژه انجام شد. روش: در یک طرح توصیفی-پیمایشی، 354 دانشجوی کارشناسی تربیت معلم دانشگاه فرهنگیان یزد و خراسان رضوی از 4 پردیس در این مطالعه شرکت کردند. یافته ها: شاخص های برازندگی بیانگر این بود که الگوی تأییدی از برازش خوبی برخوردار است x2/df = 2.87; GFI =0.98; RFI =0.96; SRMR =0.04; CFI =0.98; RMSEA =0.05).). نتایج بارهای عاملی تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد که توزیع سؤالات در یک عامل با آزمون اصلی مطابقت دارد. جهت احراز روایی همگرا و واگرای مقیاس TAIS-IR از پرسشنامه سبک تدریس ترجیحی استفاده و ضرایب همبستگی بین نمره مقیاس نگرش به فراگیر سازی کودکان با نیازهای ویژه با سبک تدریس دانش آموز محور مثبت و معنادار بود (001/0,p<49/0r=) که بیانگر روایی همگرای این مقیاس است. همچنین نمره مقیاس نگرش به فراگیر سازی کودکان با نیازهای ویژه با سبک تدریس معلم محور رابطه منفی و معنادار داشت (001/0,p<55/0-r=) که بیانگر روایی واگرای این مقیاس است. ضرایب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که مقیاس TAIS-IR از همسانی درونی رضایت بخشی برخوردار است. در انتها به منظور مقایسه نتایج پژوهش های آتی با گروه هنجار در فرهنگ ایرانی، میانگین و انحراف معیار نمرات مقیاس برای کل نمونه و به تفکیک جنسیت ارائه شد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از این بود که نسخه اقتباسی نهایی مقیاس (TAIS- IR) خصوصیات روان سنجی مناسبی داشته و قابل کاربرد در جامعه ایرانی است.

زمینه: انیمیشن ها یکی از پر مخاطب ترین برنامه ها در بین کودکان هستند که به طور مستقیم بر آنان اثر گذاشته و علاوه بر جنبه سرگرمی و جذابیت، می توانند بر اجتماعی شدن، شکل گیری عواطف و نحوه بروز آنها تأثیر گذار باشند. در نظریه روابط موضوعی، تجارب اولیه کودک در رابطه با مراقبینش، بر پاسخ های هیجانی به سیگنال های جدایی و شرایط پریشان کننده زندگی اثر می گذارد. هدف: با توجه به تأثیری پذیری کودک از انیمیشن ها، این پژوهش با هدف بررسی محتوای انیمیشن های سه گانه پاندای کونگ فوکار از منظر مفاهیم روابط موضوعی و اضطراب جدایی انجام شد. روش: پژوهش حاضر با طرح کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. مؤلفه های مفاهیم مورد نظر، از نسخه هنجار شده پرسشنامه های روابط موضوعی بل و اضطراب جدایی کودکان در ایران استخراج شدند. مؤلفه ها، با بررسی نظر متخصصین حوزه کودک، اعتباریابی شدند و بررسی سه ارزیاب نشان داد که موارد استخراج شده معتبر هستند. سپس فراوانی صحنه هایی که در انیمیشن های مورد نظر حاوی این مؤلفه ها بودند، مشاهده و ثبت شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، مفاهیم روابط موضوعی و اضطراب جدایی، در انیمیشن های سه گانه پاندای کونگ فوکار وجود دارد. در بین سه نسخه انیمیشن پاندای کونگ فوکار، در انیمیشن دوم مفاهیم اضطراب جدایی بیشتر مشاهده شد؛ همچنین انیمیشن اول و دوم در مقایسه با قسمت سوم از مفاهیم روابط موضوعی بیشتری برخوردار بود. نتیجه گیری: فراوانی بیشتر مفاهیم روابط موضوعی اضطراب جدایی در انیمیشن دوم نشان می دهد که این قسمت بیشتر می تواند بر مشکلات روابط موضوعی و اضطراب کودکان تأثیرگذار باشد.

پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی کیفیت عنصر فضا و خدمات آموزشی برنامه های درسی فراگیر در آموزش و پرورش استثنایی کشور بر اساس استانداردهای مدرسه الگو انجام شد. از حیث روش، پژوهش ارزیابانه با رویکرد آمیخته کمی- کیفی و جامعه آماری مشتمل بر کلیه مدارس پذیرا، مدیران پشتیبان، مدیران پذیرا و والدین فراگیر در سه دوره ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم کل کشور بود. با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای پنج استان خوزستان، کرمان، تهران، آذربایجان شرقی و خراسان رضوی و از هر استان مرکز استان و چهار شهرستان انتخاب شدند. سپس در هر استان با پیشنهاد مدیران استانی سه مدرسه پشتیبان و برای هر مدرسه پشتیبان پنج مدرسه پذیرای تحت پوشش از هر سه دوره آموزشی به عنوان خوشه انتخاب گردید. حجم نمونه با مقیاس مدرسه ای در مجموع پنج استان معرف، 75 مدرسه پذیرا بود. ابزار اندازه گیری نیز شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته و سیاهه مشاهده بر اساس استانداردهای سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور شامل 170 گویه با 17 مؤلفه بود. نتایج نشان داد به طورکلی، وضعیت درون داد فیزیکی مدارس در کلیه استان های مورد بررسی از درجه مطلوبیت دور است. همچنین، به جز موارد «نور» و «تجهیزات ایمنی» که در تمام مقاطع مورد تایید قرار گرفت، وضعیت در سایر مؤلفه ها نامطلوب بود. درحالی که تحلیل داده های حاصل از مصاحبه حاکی از آن بود که کیفیت ایمن سازی فضا و مناسب سازی محیط فیزیکی و تسهیل دسترسی های مدارس فراگیر از وضعیت مطلوبی برخوردار است که این نتیجه می تواند از یک سو حاکی از آرمانی بودن استانداردهای مدرسه الگو آموزشی از طرفی ناظر بر نیاز به حمایت های مالی از سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در فرایند مناسب سازی فضاهای آموزشی در فراگیر سازی باشد.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی ارتباط بین استفاده از شبکه های اجتماعی و سبک های تدریس مرجح دانشجو معلمان با نقش میانجی سبک های یادگیری آن ها بود. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید باهنر بیرجند بودند که در سال تحصیلی 1400- 1399 مشغول به تحصیل بودند. تعداد 156 دانشجو معلم با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان اندازه نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل، پرسشنامه سبک های یادگیری، پرسشنامه سبک تدریس ترجیحی و پرسشنامه استفاده از شبکه های اجتماعی بود. پایایی ابزارها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و همبستگی بین مؤلفه ها تأیید شد. یافته ها نشان داد که اثر مستقیم استفاده از شبکه های اجتماعی بر سبک های تدریس و همچنین اثر مستقیم سبک های یادگیری بر سبک های تدریس معنی دار بود؛ اما اثر مستقیم استفاده از شبکه های اجتماعی بر سبک های یادگیری معنی دار نبود. علاوه بر این اثر غیرمستقیم استفاده از شبکه های اجتماعی بر سبک های تدریس به واسطه ی سبک های یادگیری معنی دار نبود. بنابراین نمی توان به واسطه سبک های یادگیری دانشجو معلمان، سبک های تدریس مرجح آن ها را از طریق استفاده از شبکه های اجتماعی پیش بینی کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی تاب آوری شغلی در رابطه جو عاطفی خانواده با پیامدهای روان شناختی معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه در اپیدمی کرونا بود. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه را تمامی معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه در سال تحصیلی 1401-1400 استان یزد تشکیل داد که از بین آن ها تعداد 200 نفر به صورت در دسترس انتخاب و مقیاس افسردگی، استرس و تنیدگی، پرسشنامه تاب آوری شغلی و پرسشنامه جو عاطفی خانواده را به صورت اینترنتی تکمیل کردند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS-26 و ایموس 24 انجام شد. نتایج نشان داد ارتباط مثبت و معنی داری بین جو عاطفی خانواده با استرس، اضطراب و افسردگی وجود دارد، همچنین رابطه منفی و معنی داری بین تاب آوری شغلی با جو عاطفی خانواده و استرس، اضطراب و افسردگی وجود داشت.. بر اساس یافته های به دست آمده می توان گفت که تاب آوری شغلی و جو عاطفی خانواده اثرات معنی داری بر پیامدهای روان شناختی معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه دارند.

هدف پژوهش حاضر هنجاریابی پرسش نامه جهت گیری برنامه درسی تربیت هنری برای معلمان دوره ابتدایی با روش پیمایشی بود. پس از برگردان نسخه اصلی پرسش نامه جهت گیری برنامه درسی تربیت هنری فیلانی (2003) به زبان فارسی و بازترجمه و اصلاح آن، فرم نهایی برای اجرا تهیه شد. آزمودنی ها شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی شهر مشهد به تعداد 13259 نفر در سال تحصیلی 1399-1400 بود که با توجه به حجم نمونه در مطالعات تحلیل عاملی، تعداد 360 معلم به روش نمونه گیری در دسترس در مطالعه شرکت کردند. روایی پرسش نامه مذکور از سه جنبه روایی محتوایی، سازه و همبستگی بین خرده مقیاس ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی نظرات متخصصان و معلمان حاکی از روایی محتوایی این ابزار بود. به منظور بررسی روایی سازه، ساختار عاملی پرسش نامه به روش تحلیل عاملی تأییدی و با شیوه حداکثر درست نمایی در سطح ماتریس واریانس کواریانس بررسی شد و نتایج حاکی از آن بود که الگوی تأییدی از برازش قابل قبولی برخوردار است. همچنین، تمام بارهای عاملی استخراج شده بالاتر از 40/. و توزیع سوالات در خرده مقیاس ها مورد تأیید بود. الگوی ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس ها نیز نشان داد که روابط درونی خوبی بین خرده مقیاس ها وجود دارد (001/0 p<). جهت بررسی اعتبار پرسش نامه جهت گیری برنامه درسی تربیت هنری به همسانی درونی پرداخته شد و ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های کودک محوری، دیسیپلینی و فرهنگی به ترتیب 87/0، 88/0 و 87/0 حاصل گردید. به علاوه، به منظور مقایسه نتایج پژوهش های آتی با گروه هنجار در فرهنگ ایرانی، میانگین و انحراف معیار هر کدام از خرده مقیاس های پرسش نامه مذکور گزارش گردید. با توجه به یافته های تحقیق می توان گفت که پرسش نامه جهت گیری برنامه درسی تربیت هنری دارای شاخص های روان سنجی مطلوب است.

مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی از برنامه درسی درس انقلاب اسلامی صورت گرفت. روش مطالعه توصیفی-پیمایشی و جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه های پیام نور، آزاد اسلامی و علمی-کاربردی واحد بافق بودند که درس انقلاب اسلامی را انتخاب واحد نموده و در کلاس این درس حضور داشته اند (مجموعاً 151 نفر). تمامی دانشجویان مذکور به صورت سرشماری در پژوهش شرکت و پرسش نامه مربوطه را قبل از برگزاری جلسه امتحان پایان ترم تکمیل نمودند. به منظور ارزیابی دانشجویان از برنامه درسی انقلاب اسلامی، پرسش نامه محقق ساخته با 5 مؤلفه تدوین شد. روایی با استفاده از نظر متخصصان احراز و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ برای مولفه ها و کل پرسش نامه بین 73/0 تا 88/0 محاسبه گردید. یافته ها نشان داد برنامه درسی انقلاب اسلامی از منظر دانشجویان در هیچ یک از مؤلفه های هدف، محتوای کتاب درسی، تدریس و فعالیت های یادگیری، منبع و شیوه ارزشیابی در حد مورد انتظاری قرار ندارد (05/0p>). به علاوه بین نظرات دانشجویان به تفکیک دانشگاه (231/0p=) و جنسیت (247/0p=) در خصوص برنامه درسی انقلاب اسلامی تفاوت معناداری وجود نداشت. با توجه به نقش غیرقابل انکار برنامه درسی انقلاب اسلامی به عنوان انتقال دهنده ارزش ها و آرمان های انقلاب و فراهم کننده زمینه ای در راستای آگاه سازی دانشجویان با مشکلات پیش روی نظام جمهوری اسلامی ایران، توسل جستن به رویکرد گفتمان سازانه به جهت گذر از وضع ناکام فعلی توصیه می گردد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه علّی سبک های فرزندپروری و جهت گیری مذهبی با میانجی گری سبک های تفکر به روش غیرآزمایشی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 250 نفر از ایشان برای گروه نمونه انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش بااستفاده از پرسش نامه های سبک های فرزندپروری بامریند، جهت گیری مذهبی آلپورت و فیگن و سبک های تفکر استرنبرگ و واگنر جمع آوری شد. نتایج نشان دهنده برازش مناسب آزمون مدل باتوجه به شاخص های برازندگی بود و نتایج آزمون بوت استراپ برای مسیر سبک فرزندپروری مقتدرانه به مذهب درونی از طریق میانجی گری سبک تفکر قضایی معنی دار بود. همچنین نتایج نشان داد که سبک فرزندپروری مقتدرانه بر سبک تفکر قضایی و سبک تفکر اجرایی دارای اثر مثبت و معنی دار است. همچنین سبک فرزندپروری سهل گیرانه اثر منفی بر سبک تفکر اجرایی داشت و سبک فرزندپروری مستبدانه درای اثر مثبت بر سبک تفکر اجرایی است؛ سبک فرزندپروری سهل گیرانه دارای اثر مثبتی بر مذهب بیرونی است، سبک تفکر قانون گذارانه بر مذهب درونی دارای اثر منفی و سبک تفکر قضایی اثر مثبتی بر مذهب درونی داشت. براین اساس، می توان گفت که سبک تربیتی مقتدرانه بر انتخاب سبک تفکر فرزندان تأثیر دارد و سبب درونی سازی ارزش ها و معارف دینی می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر سبک های مقابله با استرس، خودانتقادی و تنظیم هیجان معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه در زمان همه گیری کرونا بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش، جز تحقیقات تجربی با طرح تک آزمودنی بود.جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه معلمان کودکان با نیازهای ویژه شهرستان بافق در سال 1400 سال به تعداد 14 نفر تشکیل داد که از بین آن ها به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 4 نفر انتخاب شد که در دو گروه آزمایش (2 نفر) و کنترل (2 نفر) قرار گرفتند، افراد گروه آزمایش به صورت مجازی (با استفاده از برنامه وات ساپ) 8 جلسه 90 دقیقه ای درمان متمرکز بر شفقت را دریافت کردند. همه این چهار نفر در زمان خط پایه، جلسه سوم، ششم و هشتم (جلسه آخر مداخله)پرسشنامه سبک های مقابله با موقعیت های استرس زا اندلر و پارکر (1991)، پرسشنامه راهبردهای تنظیم هیجان گروس و جان(2003) و پرسشنامه خودانتقادی گیلبرت و همکاران(2004) را تکمیل کردند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از شاخص درصد بهبودی و بازبینی گرافیکی شکل ها انجام شد. نتایج نشان داد که آزمودنی های گروه آزمایش از مرحله خط پایه تا آخر درمان درصد بهبود بالای 50 و افزایش نمره معنی داری در سبک مساله مدار و ارزیابی مجدد شناختی تجربه کردند. همچنین افراد گروه آزمایش درصد بهبود بالای 50 و کاهش نمره معنی داری در سبک هیجان مدار، سبک اجتنابی، خود انتقادی و فرونشناسی تجربه کردند. در حالی که آزمودنی های گروه کنترل طی این مدت افزایش یا کاهش نمره قابل ملاحظطه ای نداشتند

پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه ای ادراک از جو آموزشی خلاق و اهمال کاری تحصیلی در رابطه میان فشارزاهای تحصیلی و فرسودگی تحصیلی صورت پذیرفت. طرح پژوهش، همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان متوسطه دوم شهر سنندج در سال تحصیلی 99-1398 بود. 250 دانش آموز متوسطه دوم به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسش نامه های ادراک از جو آموزشی خلاق، اهمال کاری تحصیلی، فرسودگی تحصیلی و فشارزاهای تحصیلی پاسخ دادند. داده ها به روش مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS-22 و AMOS-24  تحلیل شد. بر اساس نتایج، مدل پژوهش از برازش مطلوب برخورداراست. نتایج آزمون مدل نشان داد اهمال کاری تحصیلی دارای اثر مستقیم مثبت و معنی دار بر فرسودگی تحصیلی بود. اما فشارزاهای تحصیلی و جو آموزشی خلاق دارای اثر معنی داری بر فرسودگی تحصیلی نبودند. جو آموزشی خلاق دارای اثر مستقیم منفی و معنی دار بر اهمال کاری تحصیلی بود. اما فشارزاهای تحصیلی اثر مستقیم و معنی داری بر اهمال کاری تحصیلی نداشت. همچنین فشارزاهای تحصیلی دارای اثر مستقیم منفی و معنی دار بر جو آموزشی خلاق بود. نتایج اثرات غیرمستقیم مدل نشان داد فشارزاهای تحصیلی از طریق میانجی گری جو آموزشی خلاق و اهمال کاری تحصیلی اثر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی دارد. اما فشارزاهای تحصیلی از طریق میانجی گری جو آموزشی خلاق اثر غیرمستقیم بر اهمال کاری تحصیلی نشان نداد. همچنین، جو آموزشی خلاق از طریق میانجی گری اهمال کاری تحصیلی اثر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی داشت. با توجه به نتایج به دست آمده، از طریق کاهش فشارزاهای تحصیلی و ایجاد جو آموزشی خلاق، می توان اهمال کاری را بهبود و از شدت فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان کاست.

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی شیوه ایفای نقش و قصه گویی بر مهارت های زندگی مستقل و  ابراز وجود حرفه آموزان کم توان ذهنی (پژوهش تک آزمودنی) بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش، جز تحقیقات تجربی با طرح تک آزمودنی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه حرفه آموزان کم توان ذهنی شهرستان بافق در سال 1401 تشکیل داد که از بین آن ها به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 6 نفر انتخاب شد که در گروه ایفای نقش (2نفر) و قصه گویی (2 نفر) و کنترل (2 نفر) قرار گرفتند، افراد گروه های آزمایش طی 10 جلسه 1 ساعته آموزش ایفای نقش و قصه گویی را دریافت کردند. همه این شش نفر در زمان خط پایه، جلسه سوم، ششم و هشتم (جلسه آخر مداخله) پرسشنامه مهارت های زندگی مستقل کودکان کم توان ذهنی بهراد (1384) و پرسشنامه ابراز وجود شرینگ (1980) را تکمیل کردند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از شاخص درصد بهبودی و بازبینی گرافیکی شکل ها انجام شد. نتایج نشان داد که آزمودنی های گروه های آزمایش از مرحله خط پایه تا آخر درمان درصد بهبود متوسط و معنی داری در مهارت های زندگی مستقل و ابراز وجود تجربه کردند. در حالی که آزمودنی های گروه کنترل طی این مدت افزایش یا کاهش نمره قابل ملاحظه ای نداشتند. همچنین مقایسه اثربخشی دو درمان نشان داد که که آزمودنی های گروه ایفای نقش اثربخشی بیشتری در مقایسه با گروه قصه درمانی در مهارت های زندگی مستقل و ابراز وجود داشتند.  بر مبنای نتایج پژوهش حاضر می توان دریافت که آموزش ایفای نقش و قصه گویی بر مهارت های زندگی مستقل و  ابراز وجود حرفه آموزان کم توان ذهنی موثر می باشد و باید در برنامه های بازتوانی مورد توجه مشاوران و روانشناسان قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای اهمال کاری تحصیلی در رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در دانش آموزان دوره اول متوسطه شهرستان بافق انجام گرفت. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود که جامعه آماری آن را را تمامی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان بافق به تعداد 773 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل داد که از بین آن ها تعداد 240 نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه شبکه های اجتماعی مجازی عیدی زاده و احمدی بلوکی (1396)، فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ و براون (2003) و پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی تاکمن (2006) به صورت الکترونیکی پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS-24 و ایموس 24 انجام شد. نتایج نشان داد که ارتباط مثبت و معنی داری بین همه مولفه های طرحواره های ناسازگار اولیه و اهمال کاری تحصیلی با میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی وجود دارد (01/ 0p<). مدل با تصحیحاتی برازش مناسبی پیدا کرد و اهمال کاری تحصیلی نقش واسطه ای در رابطه بین مولفه های بریدگی و طرد، دیگر جهت مندی، گوش به زنگی بیش از حد و بازداری و محدودیت های مختل با میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی آزمودنی ها داشت. براساس یافته های به دست آمده لازم است با آموزش های مناسب، طرحواره های ناسازگار اولیه و اهمال کاری را در دانش آموزان کاهش داد تا پیامدهای مثبتی در میزان استفاده مناسب از شبکه های اجتماعی مجازی دانش آموزان داشته باشد.

برنامه درسی علوم تجربی با ارتباط همه جانبه به چهار عرصه خود، خلق، خلقت و خالق متعال به شناخت و استفاده مسئولانه از طبیعت به مثابه بخشی از خلقت الهی با هدف تکریم یا آبادانی و آموختن از آن برای ایفای نقش سازنده و ارتقای سطح زندگی فردی و اجتماعی میپردازد. از سوی دیگر، برآورده کردن نیازهای گوناگون دانش آموزان جهت شکوفایی توانایی آن ها در یادگیری درس علوم تجربی بسیار ضروری است. لذا، مطالعه حاضر با هدف بررسی چالش ها و راهکارهای آموزش درس علوم تجربی برای دانش آموزان کم توان ذهنی صورت پذیرفت. با مطالعه ای مروری و بررسی مبانی نظری و پیشینه های تجربی پژوهش به بررسی چالش ها و راهکارها آموزشی تدریس علوم تجربی به این گروه از دانش آموزان پرداخته شد. بر اساس مرور منابع، کم توجهی به آموزش علوم تجربی در دوره های مختلف تحصیلی در مقایسه با دروس ریاضی و فارسی، بی انگیزگی و کم دانشی معلمان، تصور کمبود تجهیزات و مواد گران قیمت در آموزش علوم و نحوه ارزشیابی از جمله چالش ها و مشکلات آموزش علوم تجربی بود. لذا، با توجه به ناتوانی شناختی دردانش آموزان با نیاز ویژه، شیوه های آموزشی عینی و ملموس، روش ت دریس مبتن ی ب ر کاوشگری، آموزش علوم در موقعیتهای تلفیقی، آموزش انفرادی و به اقتضای شرایط بهره گیری از آموزش های گروهی و تیمی توصیه می گردد.

هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای روحیه پژوهشی در رابطه میان جهت گیری های انگیزشی و فشارآورهای تحصیلی با خودکارآمدی پژوهشی در راستای ارائه یک مدل علّی برای روابط بین متغیرهای پژوهش بود. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی با آزمون مدل معادلات ساختاری و جامعه آماری شامل همه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 99-1398 بود که برای انتخاب گروه نمونه آماری به تعداد قابل کفایت برای آزمون مدل با توجه به نظر لوهلین و بیاوجیان (2016) در ازای هر متغیر 15 نفر نمونه در نظر گرفته شد. 280 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامه های خودکارآمدی پژوهشی صالحی (1389)، انگیزش پژوهشی صالحی (1390)، روحیه پژوهشی شیرزاد و همکاران (1395) و فشارآورهای تحصیلی کامکاری و همکاران (1389) استفاده شد. تحلیل ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از 22 SPSS و آموس 24 AMOS انجام شدند. نتایج نشان داد مدل پیشنهادی با داده های این پژوهش برازش مناسب و مطلوبی دارد (044/0=RMSEA، 99/0=GFI، 96/0=AGFI، 997/0=CFI). جهت گیری های انگیزش درونی پژوهشی و انگیزش بیرونی پژوهشی دارای اثر مثبت بر روحیه پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی بودند. بی انگیزگی پژوهشی دارای اثر مستقیم و منفی بر روحیه پژوهشی بود؛ اما دارای اثر مستقیمی بر خودکارآمدی پژوهشی نبود. فشارآورهای تحصیلی اثر مستقیمی بر روحیه و خودکارآمدی پژوهشی نداشتند. همچنین اثر مستقیم روحیه پژوهشی بر خودکارآمدی پژوهشی مثبت و معنادار بود. نتایج غیرمستقیم مسیرها نشان داد که جهت گیری انگیزش درونی و بی انگیزگی پژوهشی با میانجی گری روحیه پژوهشی اثر غیرمستقیم بر خودکارآمدی پژوهشی دارند؛ اما جهت گیری انگیزش بیرونی پژوهشی و فشارآورهای تحصیلی با میانجی گری روحیه پژوهشی اثر غیرمستقیم بر خودکارآمدی پژوهشی نداشتند. 46 درصد از پراکندگی نمرات روحیه پژوهشی و 16 درصد از پراکندگی نمرات خودکارآمدی پژوهشی به وسیله جهت گیری های انگیزش پژوهشی و فشارآورهای تحصیلی تبیین شد. یافته ها با نتایج پژوهش های مشابه قبلی هم خوانی داشت وگامی مهم برای تبیین عوامل موثر بر خودکارآمدی پژوهشی و همچنین به عنوان الگویی مناسب برای طراحی برنامه های جامع مؤثر بر پژوهش است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی فضای اخلاقی در رابطه رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان دوره ابتدایی انجام شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه معلمان مشغول به تدریس مقطع ابتدایی شهرستان بافق بود. با استفاده از جدول مورگان نمونه ای به حجم 155 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه های رضایت شغلی ویتل و دیویس، فضای اخلاقی ویکتور و کالن و رفتار سازمانی شهروندی را به صورت الکترونیکی تکمیل کردند. داده های حاصل با شاخص های آمار توصیفی، ضریب همبستگی و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین رضایت شغلی و ادراک فضای اخلاقی و همچنین رفتار شهروندی سازمانی معلمان رابطه معنادار مثبتی وجود داشته و مدل ساختاری فضای اخلاقی در رابطه رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی از برازش مناسبی برخودار است با توجه به این یافته ها، توجه به فضای اخلاقی سازمان و آموزش آن در راستای ارتقای رفتارهای شهروندی سازمانی و رضایت شغلی معلمان توصیه می گردد.

 پژوهش حاضر با هدف بررسی و اعتبار یابی مقیاس اخلاق پژوهش در دانشجویان تحصیلات تکمیلی مهندسی صورت پذیرفت. روش پژوهش، توصیفی_ پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های فنی_مهندسی دانشگاه های دولتی تهران، هرمزگان، فردوسی مشهد و گیلان در نیمسال اول سال تحصیلی 1399-1400 بود. با توجه به گستردگی جامعه آماری و ماهیت پژوهش، نمونه ای به حجم 402 نفر در پژوهش شرکت و مقیاس اخلاق پژوهش سیلور (1997) را به صورت الکترونیکی تکمیل نمودند. تحلیل آماری داده ها با نرم افزارهای Spss24 و Lisrel8.5 انجام شد. روایی مقیاس اخلاق پژوهش از دو جنبه محتوایی و سازه مورد قرار گرفت و شاخص های برازش تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که الگوی تأییدی از برازش قابل قبولی برخوردار می باشد  (2843/52 =χ2، 09/0 =RSMEA، 92/0=RFI، 74/0=GFI، 96/0=CFI). در فرایند بررسی اعتبار نیز از روش همسانی درونی و همبستگی هر خرده مقیاس با نمره کل استفاده شد. جهت احراز همسانی درونی، ضرایب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 95/0 و برای چهار خرده مقیاس صداقت شخصی، روش شناسی، تحلیل داده و انتشار به ترتیب 84/0، 74/0، 76/0 و 90/0 به دست آمد. همچنین، ماتریس ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس ها با نمره کل اخلاق پژوهش حاکی از روابط درونی قوی و همبستگی مثبت معنادار بود (P< 0/001). 

مطالعه حاضر با هدف بررسی تجربه زیسته معلمان این دانش آموزان از چالش های تدریس مجازی انجام شده است. پژوهش از نظر روش شناسی، کیفی و از نوع پدیدارشناسی توصیفی با استفاده از روش تحلیل داده های پدیدارشناسی تجربی و متعالی موستاکاس انجام شده است. مشارکت کنندگان شامل کلیه آموزگاران استثنایی دوره ابتدایی استان یزد در سال تحصیلی 1400-1401 بودند. نمونه گیری با شیوه هدفمند ملاک محور تا حد اشباع داده ها انجام گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. تمامی مصاحبه ها منوط به اجازه مصاحبه شونده و رعایت ملاحظات اخلاقی، ضبط و سپس به طور دقیق مکتوب گردید و با روش هفت مرحله ای موستاکاس تحلیل و کدگزاری شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها، در مجموع426عبارت معنادار شناسایی شده اند. در مرحله بعد، عبارت های به دست آمده در 6 مضمون و 24 زیر مضمون و دو دسته ی مقولات زمینه ای و ساختاری طبقه بندی گردیده و با تلفیق نتایج، توصیف جامع و کاملی از تجارب زیسته معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه از چالش های تدریس مجازی در زیست بوم جدید ارائه شده است. یافته ها چالش های تجربه شده معلمان را در مقوله ی شرایط زمینه ای در سه مضمون محوری نوع آموزش ، هیجانات و عواطف و روابط و تعاملات، نشان می دهد. در مقوله شرایط ساختاری چالش های تجربه شده معلمان به سه مضمون عمده اقتضائات آموزش و پرورش استثنایی/ویژه اجرای برنامه درسی و حمایت های مورد نیاز معلم و خانواده در دوران کرونا اشاره دارد.

مقاله حاضر با هدف طراحی الگوی مفهومی گفتمان سازی آموزه های انقلاب اسلامی در برنامه های درسی انجام شد. مقاله از نظر هدف، بنیادی و از حیث روش کیفی و در زمره پژوهش نظریه ای قرار دارد. بدین منظور، با تأسی به مراحل انجام پژوهش نظریه ای و با توجه به ویژگی های اساسی رویکرد گفتمان سازانه، الگوی مفهومی در دو بعد «فرایند» و «کارکرد» طراحی شد. این الگوی مفهومی، شش مرحله برون سازی، تبیین، اقناع، نهادینه سازی، رفتارسازی و فراگیرسازی را دربر می گرفت که شش کارکرد تکوین مفاهیم، صراحت بخشی، پذیرش، ملکه سازی، مطالبه گری و اشاعه گفتمان را به همراه داشت. بر اساس مدل مفهومی پژوهش، توجه به گفتمان سازی به علت همخوانی با نظام تعلیم و تربیت اسلامی، از حیث توجه به آموزه های انقلاب اسلامی در برنامه های درسی قابل تأمل است.