مطالب مرتبط با کلیدواژه

مدل سازی ریاضی


۱.

مدل ریاضی برای مکان یابی بهینه شعب تامین اجتماعی در شرق تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدل سازی اقتصادی سال ششم پاییز ۱۳۹۱ شماره۳ (پیاپی۱۹)

کلیدواژه‌ها: تامین اجتماعی برنامه ریزی خطی مکان یابی بردار ویژه مدل سازی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۴ تعداد دانلود : ۷۷۵
یکی از سیاستهای تامین اجتماعی کاهش هزینه اداری و کسب سود از طریق گسترش خدمات بیمه می باشدلذا طراحی و توسعه شبکه خدمات ودرنتیجه تعیین مکان مناسب جهت استقرار مراکز خدمت رسان پیش از هر امر دیگری می- بایست مد نظر قرار گیرد. عوامل موثر در این مکان یابی عبارتند از :قیمت زمین ،جمعیت بیمه شده،نزدیکی به پارکینگها ،نزدیکی به شعب بانکهای عامل ، نزدیکی به کارگزاریها ، نزدیکی به درمانگاه های سازمان ، نزدیکی به مترو ، نزدیکی به ایستگاه های اتوبوس و نزدیکی به بزرگراه. با توزیع پرسشنامه و انجام مقایسات زوجی عوامل و تجزیه و تحلیل اطلاعات باروش بردار ویژه، ضریب اهمیت هر عامل تعیین گردید و نتایج عددی حاصل از مدل MADM به جای ضرایب تابع هدف دوم مدل قرار داده شد .متغیرهای تابع هدف اول مدل نیز از نوع صفر و یک تعریف می شوند که بر احداث یا عدم احداث شعبه در یک مکان دلالت دارد. در نهایت مدل مذکور با نرم افزار Excelحل شده ومکان مناسب جهت احداث شعبه مشخص می شود .
۲.

یک الگوریتم فراابتکاری ترکیبی برای مسئله زمان بندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت صنعتی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: الگوریتم شبیه سازی تبرید زمان بندی مدل سازی ریاضی منابع دوگانه محدود انسان و ماشین محیط کار کارگاهی منعطف الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۵ تعداد دانلود : ۷۶۵
در این مقاله مسئله زمان بندی کار کارگاهی منعطف با در نظر گرفتن منابع دوگانه محدود انسان و ماشین با هدف کمینه سازی معیار حداکثر زمان تکمیل کارها مورد بررسی قرار گرفته است. مسئله مورد مطالعه از گروه مسائل NP-hardاست و از ۳ زیر مسئله تشکیل شده است. مسئله اول تخصیص هر عملیات به یک ماشین از میان ماشین های موجود برای انجام آن عملیات، مسئله دوم تخصیص هر عملیات به یک کارگر از میان کارگرهای قادر به انجام آن عملیات و مسئله دیگر تعیین توالی عملیات ها روی ماشین ها با توجه به کارگران در نظر گرفته شده به منظور بهینه سازی معیار عملکرد می باشد. ما در این مقاله مدل ریاضی مسئله مورد نظر را تهیه و در ادامه یک الگوریتم فراابتکاری ترکیبی را برای حل آن ارائه کرده ایم. الگوریتم ترکیبی توسعه داده شده از الگوریتم های جستجوی همسایگی متغیر و شبیه سازی تبرید برای جستجوی فضای جواب استفاده می کند. به منظور ارزیابی عملکرد الگوریتم ارائه شده، مطالعات محاسباتی با در نظر گرفتن مسائل نمونه ایجاد شده انجام خواهد شد. نتایج نشان می دهد که الگوریتم ارائه شده روشی مؤثر برای حل مسئله زمان بندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین است.
۳.

مدل سازی ریاضی انعطاف پذیری زنجیره تأمین با استفاده از برنامه ریزی آرمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت صنعتی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی آرمانی مدل سازی ریاضی انعطاف پذیری زنجیره تأمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۰ تعداد دانلود : ۶۳۸
با توجه به تغییرات شرایط تولید و بازار، شرکت ها با فشار زیادی مواجه شده اند. یکی از راه های برخورد با این فشارها، مفهوم زنجیره تأمین و افزایش انعطاف پذیری آن برای برآوردن نیازهای متفاوت مشتریان است. با وجود اهمیت فراوان انعطاف پذیری زنجیره تأمین، کمبود مدل های تحلیلی مناسبی که روابط بین میزان انعطاف پذیری در یک سیستم و سطح عملکرد کلی سیستم را توضیح دهد، همچنان احساس می شود. بنابراین، در این مطالعه یک مدل ریاضی برای انعطاف پذیری زنجیره تأمین ارائه شده است. مطالعة حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و از انواع تحقیقات توصیفی است.این مطالعه در دو مرحله انجام شده است؛ شناسایی ابعاد انعطاف پذیری زنجیره تأمین و مدل سازی ریاضی آن با استفاده از برنامه ریزی آرمانی. ابعاد شناسایی شده در مرحلة اول، انعطاف پذیری نیروی انسانی، ماشین آلات، تعمیرات و نگهداری و فرایند هستند که ابعادی عمومی و مهم برای ارزیابی هر یک از سه سطح تأمین، تولید و مونتاژ در زنجیره تأمین به شمار می روند. حاصل مرحلة دوم، طراحی مدلی ریاضی برای هر یک از این سه سطح، به صورت جداگانه اما وابسته به سایر سطوح از طریق تابع هدف شان بود که محدودیت های شان براساس ابعاد شناسایی شده در مرحلة اول تعریف شده اند.
۴.

یک مدل برنامه ریزی ریاضی برای مکان یابی پارکینگ های عمومی غیرحاشیه ای (مطالعه موردی: منطقه مرکزی شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت تولید و عملیات سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: تصمیم گیری چندهدفه شهر اصفهان پارکینگ های عمومی مدل سازی ریاضی مکان یابی تسهیلات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت شهری برنامه ریزی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت شهری مدیریت ترافیک
تعداد بازدید : ۱۰۵۱ تعداد دانلود : ۷۰۲
با توجه به افزایش جمعیت و رشد ناموزون شهرها از یک طرف و افزایش خودروها از طرف دیگر به منظور کاهش ازدحام ترافیکی در مناطق مرکزی شهرها، احداث پارکینگ های غیرحاشیه ای به عنوان یکی از راهکارهای مؤثر، می تواند مدنظر قرار گیرد. احداث این تسهیلات درصورتی که با مدیریت، ترافیک با کاهش حجم پارک حاشیه ای همراه شود، سبب افزایش عرض مفید خیابان ها و روان تر شدن ترافیک خواهد شد. ازآنجایی که ایجاد پارکینگ های عمومی مستلزم صرف هزینه های زیاد است، لذا تعیین مکان بهینه آن ها به شیوه ای که همه شهروندان به نحو مؤثر از آن بهره مند شوند، ضروری است. در این مقاله با استفاده از تئوری مکان یابییک مدل ریاضی چندهدفه شامل: بیشینه کردن تقاضای پوشش یافته، کمینه کردن فاصله پیاده روی و هزینه های مختلف، برای مکان یابی پارکینگ های غیرحاشیه ای عمومی ارائه شد. در این تحقیق فاصله پوشش پارکینگ ها به صورت غیرقطعی فرض شد و انواع مختلف پارکینگ ها مدنظر قرار گرفت. درنهایت، مدل پیشنهادی بر روی دو ناحیه از نواحی ترافیکی محدوده مرکزی شهر اصفهان، پس از برداشت اطلاعات موردنیاز، اجرا شد. سپس به منظور حل مدل چندهدفه ارائه شده، از روش ε-محدودیت استفادهشد که جواب ها، تأیید کارشناسان حمل ونقل شهری را به همراه داشت.
۵.

طراحی مدل ریاضی زمانبندی امتحانات در دانشگاه و تحلیل جوابهای حاصل از آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت صنعتی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۴

کلیدواژه‌ها: الگوریتم رقابت استعماری مدل سازی ریاضی زمان بندی امتحانات بهینه سازی امتحانات تخصیص درجه دو تبرید شبیه سازی شده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات بهینه سازی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات مدلسازی ریاضی
تعداد بازدید : ۱۰۶۴ تعداد دانلود : ۹۰۰
در این پژوهش، بهینه سازی زمانبندی امتحانات پایان ترم دروس دانشگاهی، بر اساس یک مسئله واقعی شناسائی شده در یکی از دانشگاههای کشور بررسی شده است. تابع هدفی که برای مسئله تعریف شده است نسبت به آنچه که تاکنون در ادبیات موضوع، مطرح شده، متفاوت است و به نحو موثرتری می تواند هدف واقعی مسئله را بیان نماید. برای تشکیل تابع هدف، مشابه با قانون کولن در الکتریسیته که می گوید میان بارهای همنام، نیروی دافعه وجود دارد نوعی نیروی دافعه میان هر دو امتحان منظور شده است. چنانچه برآیند کلی نیروهای دافعه میان امتحانات، حداقل گردد جواب بهینه مسئله بدست می آید. مدل ریاضی حاصل، برنامه ریزی غیرخطی با متغیرهای صفر و یک است. تابع هدف آن شامل تعداد زیادی عبارت درجه دوم می باشد. جواب بهینه مطلق این مدل، فقط در اندازه های بسیار کوچک قابل شناسائی است. برای حل مدل در اندازه های متوسط و بزرگ، روشهائی را بر مبنای الگوریتم تبرید شبیه سازی شده و نیز الگوریتم رقابت استعماری تنظیم نموده ایم که می توانند در زمان قابل قبولی، جوابهای نسبتاً خوبی را ارائه نمایند. نتایج عملی حاصل از این مدل ریاضی و شیوه های ارائه شده برای حل آن، در یکی از دانشگاههای کشور در طی ترمهای متمادی، استفاده شده وکارائی و موثر بودن خود را به طور عملی نشان داده است.
۶.

مدل سازی مساله زمانبندی تولید جریان کارگاهی چند حالته با منابع محدود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت صنعتی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۷

کلیدواژه‌ها: زمانبندی جریان کارگاهی چند حالته مدل سازی ریاضی برنامه ریزی عددصحیح مختلط پیچیدگی اندازه و محاسباتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵ تعداد دانلود : ۲۸۸
در مسائل زمانبندی معمولا زمان پردازش عملیات های هر کار مشخص و ثابت در نظر گرفته می شود. در ادبیات زمانبندی پروژه بسیار تاکید شده است که زمان هر فعالیت/عملیات می تواند گاهی چند حالته باشد و با تخصیص مقداری بیشتری از منابع به یک فعالیت، زمان پردازش آن نیز کاهش یابد. در اینگونه مسائل علاوه بر زمانبندی فعالیت ها باید تخصیص منابع محدود در دسترس به فعالیت ها نیز انجام شود. این ضعف در ادبیات مسائل زمانبندی وجود دارد که زمان پردازش فعالیت ها ثابت فرض می شود. در این مقاله، مسئله جریان کارگاهی از حالت کلاسیک خود به مسئله جریان کارگاهی چند حالته با منابع محدود توسعه داده می شود. این مقاله به طور جامع در مورد مدلسازی ریاضی مسئله بحث می کند. در این راستا دو مدل ریاضی به فرم برنامه ریزی ریاضی عدد صحیح مختلط خطی با دو مفهوم مختلف ارائه می شود. مدل اول، مکان محور و مدل دوم توالی محور است. برای ارزیابی عملکرد این دو مدل، پیچیدگی اندازه و پیچیدگی محاسباتی آنها تعیین و مقایسه می شود. در شاخص پیچیدگی اندازه، مدل اول تعداد متغیرهای بیشتر اما تعداد محدودیت های کمتری در مقایسه با مدل دوم نیاز دارد. در شاخص پیچیدگی محاسباتی، مدل اول عملکرد کاملا بهتری از مدل دوم ارائه می کند. همچنین مدل اول علاوه بر حل تعداد بیشتری از مسائل به صورت بهینه، زمان کمتری نیز برای حل در مقایسه با مدل دوم احتیاج دارد
۷.

ارائه یک مدل احتمالاتی جهت تعیین انسجام متن در سیستم های پرسش و پاسخ تعاملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹۴) 1767-1792

کلیدواژه‌ها: مدل سازی ریاضی انسجام متن سیستم پرسش و پاسخ تعاملی N-گرم شباهت آماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۱ تعداد دانلود : ۳۴۵
همانند بسیاری از زمینه های زبان شناسی محاسباتی، ارزیابی نقش مهمی در سیستم های پرسش و پاسخ تعاملی ایفا می نماید. یکی از معیارهایی که در زمینه ارزیابی این سیستم ها دارای اهمیت می باشد میزان انسجام بین سوال ها و پاسخ های رد و بدل شده، بین کاربر و سیستم است. در این مقاله یک راه حل اتوماتیک برای تعیین میزان انسجام متن تولید شده، ارائه شده است. مدل پیشنهادی، یک مدل احتمالاتی است که در آن، برای استخراج ویژگی از میزان شباهت بین N -گرم های مختلف بر اساس چهار معیار تعریف شده، بهره گرفته شده است. سپس با استفاده از تخمین بهترین تابع چگالی از بین 18 تابع درنظر گرفته شده برای هر ویژگی، یک مدل برای تعیین میزان انسجام انتخاب گردیده است. نتایج پیاده سازی بر روی دو پایگاه داده تهیه شده از چند سیستم پرسش و پاسخ تعاملی، حاکی از انطباق بسیار بالای مدل احتمالاتی پیشنهادی و دقت مناسب آن در تعیین میزان انسجام، در متن مکالمه صورت گرفته، می باشد. برای تطبیق یا عدم تطبیق تابع چگالی احتمال بدست آمده از آزمون های سه گانه کولموگروف-اسمیرنف، اندرسون دارلینگ و کرامر وان میس استفاده گردید. با توجه به نتایج ارائه شده تابع چگالی احتمال ناکاگامی با داشتن کمترین اشتباه، بهترین عملکرد را در تعیین میزان انسجام هر مکالمه از خود نشان داد.
۸.

ارائه مدل دو هدفه تصادفی کاهش هزینه و زمان در زنجیره تامین دارو(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت صنعتی (آزاد سنندج) سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۴ 15 - 28

کلیدواژه‌ها: طراحی شبکه زنجیره تامین دارو مدل سازی ریاضی مدل دو هدفه مکان یابی- تخصیص چند دوره ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۲۸۹
در این مقاله، یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط (BOMILP) برای یک مساله طراحی شبکه زنجیره تامین دارویی توسعه داده می شود. این مدل کمک می کند تا تصمیمات متفاوتی در باره موضوعات استرتژیک زنجیره از قبیل افتتاح مراکز تولید دارویی و مراکز توزیع اصلی یا محلی همراه با جریان های مواد بهینه در طول یک افق برنامه ریزی میان مدت به عنوان تصمیمات تاکتیکی اتخاذ کنیم. این مدل کمک می کند تا هزینه های کل و مدت زمان های حمل و نقل به ترتیب به عنوان توابع هدف اول و دوم به طور همزمان مینیمم گردند. با توجه به اینکه پارامترهای بحرانی مساله با درجه بالایی از عدم قطعیت ناشی از دانش بشر همراه می باشند، یک رویکرد برنامه ریزی استوارربه کار می بریم تا پارامترهای غیر قطعی مدل را کنترل کنیم. برای اینکه از صحت مدل توسعه داده مطمعن شویم، آن را بر روی یک مطالعه موردی واقعی (کپسول آموکسی سیلین 500 میلی گرم براساس داده ها و اطلاعات جمع آوری شده از سازمان غذا و داروی ایران) تست می کنیم.
۹.

انتخاب و زمان بندی چندین پروژه با محدودیت منابع در چندین حالت اجرایی به منظور حداکثر کردن ارزش فعلی خالص(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت صنعتی سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی محدودیتی مدل سازی ریاضی ارزش فعلی خالص زمان بندی پروژه انتخاب پروژه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲ تعداد دانلود : ۳۹۵
در این مقاله با هدف حداکثر کردن ارزش فعلی خالص و در نظر گرفتن شیوه های مختلف پرداخت کارفرما، مسئله انتخاب و زمان بندی چندین پروژه با استفاده از برنامه ریزی ریاضی و برنامه ریزی محدودیتی بررسی شده است؛ به طوری که امکان پذیری پروژه ها با توجه به میزان منابع در دسترس تضمین و کلیه روابط پیش نیازی رعایت شود. فعالیت ها با حالت مختلف از منابع، امکان اجرا دارند و از منابع تجدیدپذیر (نیروی انسانی، ماشین آلات) و تجدیدناپذیر (مواد اولیه، بودجه) استفاده می کنند. در محاسبه هزینه ها، هزینه اضافه کاری منابع تجدید پذیر، جریمه دیرکرد یا پاداش تحویل زودتر از موعد پروژه در نظر گرفته شده است. مدل های ایجادشده با چند پروژه از کتابخانه های مسائل زمان بندی پروژه بررسی شده اند.
۱۰.

طراحی زنجیره تأمین و یکپارچه سازی رویکردهای مالی و عملیاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت صنعتی سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: مدیریت زنجیره تأمین مدل سازی ریاضی رویکرد عملیاتی رویکرد مالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۵۸۵
هدف از انجام این پژوهش، طراحی یک شبکه زنجیره تأمین چهارسطحی با درنظرگرفتن هم زمان ابعاد عملیاتی و مالی و در چارچوب یک نگرش کل گرا و سیستمی است. بر این اساس، زنجیره تأمین با دیدگاه واقع بینانه و در قالب یک رویکرد یکپارچه به صورت ریاضی در سطوح تصمیم گیری راهبردی و فنی مدل سازی شده است؛ همچنین با توجه به اهمیت حقوق صاحبان سهام در مقابل سود حسابداری، هدف مدل سازی، حداکثرکردن ثروت سهامداران (برخلاف سایر مطالعات) قرار گرفته و باعنوان «رویکرد جدید»، تدوین شده و با رویکردهای سنتی (حداکثرکردن سود) مقایسه شده است. تدوین و آزمون مدل پیشنهادی با استفاده از نرم افزار GAMS24 و حل کننده CPLEX صورت پذیرفته است. نتایج مدل سازی و حل عددی مدل، اهمیت نقش بُعد مالی و درنظرگرفتن هم زمان ابعاد عملیاتی مالی در مدل ریاضی برای کسب مزیت رقابتی پایدار را نشان می دهد؛ به علاوه توانمندی رویکرد جدید با مناسب نشان دادن معیارهایی مانند ساختار سرمایه، بهای تمام شده، افزایش بیشتر حقوق صاحبان سهام در مقابل سود و غیره تبیین شده است. در راستای تحلیل پایداری مدل و اعتبارسنجی نتایج، تحلیل حساسیت نیز روی پارمترهای مدل انجام شده و تغییرات آن روی تابع هدف و پیکربندی زنجیره تأمین بررسی شده است.
۱۱.

کاربرد سیستم استنتاجی عصبی-فازی تطبیقی در پیش بینیِ فرسایش بیولوژیکیِ ناشی از فعالیت قارچ آلترناریا آلترناتا در کاغذهای تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال بیست و هشتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۲) 196 - 216

کلیدواژه‌ها: کاغذهای تاریخی آلترناریا آلترناتا مدل سازی ریاضی سیستم استنتاجی عصبی-فازی تطبیقی (ANFIS) پیش بینی حفاظت آرشیو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۴۱۹
هدف: هدف اصلی این مطالعه پیش بینی خطر رشد قارچ آلترناریا آلترناتا در کاغذهای تاریخی با استفاده از مدل ریاضی است روش/ رویکرد پژوهش: با استفاده از روش سیستم استنتاجی عصبی-فازی تطبیقی مدل سازی ریاضی شده است. برای مدل سازی از نتایج مطالعات تجربی محسنیان و همکاران (1397) استفاده شده است. برای اعتبارسنجی مدل از معیارهای ارزیابی مختلفی شاملِ ضریب همبستگی (R2>)، میانگین مربّعات خطا (MSE)، و جذر میانگین مربّعات خطا (RMSE) استفاده شده است یافته ها و نتیجه گیری: ضریب همبستگی (R2>) نزدیک به یک (1) و میانگین مربّعات خطا (MSE) و جذر میانگین مربّعات خطا (RMSE) نزدیک به صفر (0) است. بنابراین مدل طراحی شده در پیش بینی رشد قارچ آلترناریا آلترناتا از دقت و صحت کافی برخوردار است. پیشنهاد می شود از روش سیستم استنتاجی عصبی-فازی تطبیقی برای پیش بینی خطر رشد قارچ آلترناریا آلترناتا در کاغذهای تاریخی استفاده شود.
۱۲.

طراحی بهینه زنجیره تامین سوخت زیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انرژی ایران دوره بیست و یکم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 123-142

کلیدواژه‌ها: آرما بایومس زنجیره تامین سوخت زیستی مدل سازی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۵ تعداد دانلود : ۳۸۹
سوخت های زیستی به عنوان یک جایگزین مناسب برای سوخت های فسیلی در دهه ی اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است. طراحی بهینه ی زنجیره تامین، یک نیاز ضروری برای تجاری سازی تولید سوخت زیستی است. در این مقاله یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط برای طراحی زنجیره تامین سوخت زیستی ارائه شده است که در آن تقاضای سوخت زیستی از مدل های سری زمانی آرما پیروی می کند. همچنین مطالعه می شود که چگونه ساختار سری های زمانی آرما برای تقاضای سوخت زیستی، طراحی زنجیره تامین را تحت تاثیر قرار می دهد. یک مثال عددی برای طراحی زنجیره تامین سوخت زیستی ارائه شده تا کاربرد مدل را نشان دهد و یک زنجیره تامین بهینه را طراحی کند. سپس برای یک دوره زمانی هشت ساله پیش بینی صورت گرفته تا بینشی وسیع تر برای یک مدیریت کارآمد فراهم کرده و هزینه های کلی زنجیره را حداقل کند.
۱۳.

ارائه مدل ریاضی برای حل مسئله زمان بندی خدمات دوره ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت صنعتی سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ 139 - 163

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی خطی عدد صحیح بهینه سازی زمان بندی خدمات مسائل چند دوره ای مدل سازی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۳۴۹
مسائل زمان بندی دوره ای به شکل های متنوعی در صنایع و خدمات تعریف می شوند. در این گروه از مسائل تعدادی مشتری یا مراجعه کننده وجود دارند که باید به صورت دوره ای برای دریافت خدمت به سازمان یا ارائه دهنده خدمت مراجعه کنند. مراجعه دوره ای بیماران به پزشکان و مراجعه دوره ای دانشجویان به استادان، مثال هایی از مسائل زمان بندی دوره ای هستند. در این پژوهش شکل جدیدی از مسئله زمان بندی دوره ای مراجعه دانشجویان به استادان معرفی شده که تاکنون در مبانی نظری پژوهش وجود نداشته است. مسئله آن است که برنامه زمان بندی مراجعات دانشجویان به نحوی باشد تا ضمن رعایت محدودیت ها، هدف مسئله که توزیع یکنواخت مراجعات در طول دوره برنامه ریزی است، برآورده شود. رعایت فاصله زمانی بین مراجعات، تعداد مراجعات در طول دوره برنامه ریزی و پیوسته بودن مراجعات دانشجویانی که نیازمند تخصیص بیشتر از یک بازه زمانی هستند از جمله محدودیت های این پژوهش هستند. این مسئله علی رغم ساختار پیچیده ای که دارد با استفاده از برنامه ریزی خطی عدد صحیح محض فرموله شده و به منظور اعتبارسنجی، مدل با در نظر گرفتن دو مثال عددی و یک مثال واقعی و با کمک نسخه 17 نرم افزار LINGO حل شده است. نتایج نشان می دهد که مدل ارائه شده ضمن رعایت کلیه محدودیت ها از زمان پردازش قابل قبولی برخوردار است و در مسائل با ابعاد بزرگ نیز کارایی دارد.
۱۴.

ارائه یک روش دو مرحله ای برای ایجاد و بهنگام کردن برنامه زمان بندی جراحی اصلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت صنعتی سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 167 - 196

کلیدواژه‌ها: زمان بندی اتاق عمل زمان بندی جراحی اصلی برنامه ریزی آمیخته اعمال جراحی مدل سازی ریاضی برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۲۸۱
در این پژوهش، مسئله ایجاد جدول زمان بندی جراحی اصلی به صورت یکپارچه با برنامه ریزی آمیخته عمل های جراحی بررسی شده است. یک روش دومرحله ای برای ارائه و بهنگام سازی این جدول طراحی شده است. در مرحله نخست، مدلی برای ساخت جدول برنامه ریزی جراحان با توجه به توزیع تقاضای عمل های جراحی هر یک از آن ها پیشنهاد شده است. در مرحله دوم، با داشتن فهرست انتظار بیماران هفتگی، برای مقابله با نوسانات تقاضا و استفاده حداکثری از ظرفیت اتاق های عمل، مدلی برای اصلاح جدول زمان بندی جراحی اصلی در بازه هفتگی ارائه شده است. در این پژوهش، محدودیت منابع پایین دستی مانند تخت بخش نیز در نظر گرفته شده است. برای این مسئله سه هدف «کمینه کردن هزینه های اضافه کاری و بیکاری اتاق عمل»، «بیشینه کردن ترجیحات جراحان» و «کمینه کردن تقاضای برآورده نشده» در نظر گرفته شد. تحلیل نتایج با استفاده از داده های جمع آوری شده از «بیمارستان الزهرا اصفهان» صورت گرفت. مدل ارائه شده در هفته های متعددی با داده های واقعی این بیمارستان اعتبارسنجی شد. در آزمایش های انجام شده، میانگین درصد بهبود در توابع هدف اول، دوم و سوم نسبت به برنامه واقعی بیمارستان به ترتیب 73/29، 35/43 و 73/78 به دست آمد. نتایج نشان می دهد مدل ارائه شده با تفاوتی معنادار نسبت به برنامه واقعی بیمارستان بهتر برنامه ریزی کرده است که نشان از کارایی مدل ارائه شده دارد.
۱۵.

ارزیابی و بهبود عملکرد با کمک مدل سازی ریاضی مفهوم هزینه کل مالکیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت بهره وری سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۴ 46 - 71

کلیدواژه‌ها: ارزیابی عملکرد انتخاب تأمین کننده بهبود بهره وری مدل سازی ریاضی هزینه کل مالکیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۳۰۰
شیوه های سنتی ارزیابی و انتخاب تأمین کننده غالباً تعداد قابل ملاحظه ای از هزینه ها را نادیده می گیرند و درنتیجه ارائه رویکردی جامع که تمام هزینه های مربوط به یک خدمت یا تولید را در نظر بگیرد، در فرآیند ارزیابی و مدیریت زنجیره تأمین ضروری به نظر می رسد. برای این منظور مفهوم "هزینه کل مالکیت" شاخصی مناسب برای ارزیابی عملکرد و درنتیجه راهکاری مطلوب برای بهبود بهره وری محسوب می شود. این شاخص ابزار خرید و فلسفه ای است که به دنبال درک هزینه های واقعی خرید یک کالا یا ارائه یک خدمت معین از تأمین کننده ای خاص است. این مدل منجر به کاهش هزینه های احتمالی یک سرمایه گذاری یا خرید شده و درنتیجه در بهبود بهره وری تأثیرگذار خواهد بود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد چندگانه مفهوم هزینه کل مالکیت در انتخاب و ارزیابی عملکرد تأمین کنندگان سازمان ها و نهایتاً ارائه یک مدل ریاضی برای تبیین مناسب این مفهوم است. پس از ارائه مدل ریاضی نهایی، شاخصی جهت ارزیابی عملکرد تأمین کنندگان بر اساس هر یک از ابعاد مفهوم هزینه کل مالکیت ارائه می شود، این شاخص برای تصمیم گیرندگان سازمانی این امکان را فراهم می آورد تا با مقایسه هر یک از تأمین کنندگان آنها ازنظر ابعاد گوناگون مفهوم هزینه کل مالکیت، دست به انتخاب کاراترین و مناسب ترین تأمین کننده، با حداقل هزینه کل زده و درنتیجه بهره وری سازمانی را افزایش دهند. در انتها نیز شاخص پیشنهادی با کمک نمونه مطالعاتی از یک شرکت خودروسازی تشریح گردیده است.
۱۶.

مدل سازی ساختار ائتلاف بهینه با استفاده از مفهوم پاسخ هسته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت صنعتی سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 9 - 32

کلیدواژه‌ها: ائتلاف ساختار ائتلاف بهینه پایداری هسته نظریه بازی های همکارانه ساختار ائتلاف همپوشان مدل سازی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۳۳۷
تشکیل ائتلاف گامی مهم در جهت توسعه رفاه جمعی به واسطه بهبود عملکرد است. این مهم در دو رویکرد پژوهشی عمده پیگیری می شود: توسعه رویکردهای الگوریتمیک برای دستیابی به ساختار ائتلاف بهینه با هدف حداکثر کردن رفاه جمعی؛ رویکرد نظریه بازی های همکارانه جهت توزیع عادلانه و پایدار عایدی ائتلاف. هدف پژوهش حاضر ادغام نقاط قوت دو رویکرد بالا به منظور دستیابی به ساختار ائتلافی بهینه و پایدار است. نوآوری پژوهش، مدل سازی ریاضی برای گنجاندن شرط پایداری در قالب مفهوم پاسخ هسته در مسئله افراز بهینه و غلبه بر رویه های غیرمتمرکز تشکیل ائتلاف و توزیع عایدی است؛ سپس عملکرد مدل ایجاد ساختار ائتلاف های بهینه هم پوشان و غیر هم پوشان توسط مثالی عددی بررسی می شود. نتایج نشان می دهد که تشکیل ائتلاف به بهبود رفاه جمعی منجر می شود. این بهبود با افزایش حد بالای تعداد افراد مجاز برای حضور در ائتلاف به میزانی معین، روندی صعودی با شیب کاهنده دارد و پس از آن تغییر نمی کند. این امر ناشی از دلایل متعددی است که مانع ایجاد ائتلاف عظیم میان بازیکنان می شود و حاکی از آن است که هنگام تشکیل ائتلاف های بزرگ باید منافع حاصل با پیچیدگی های مدیریتی و هزینه های هماهنگی و ارتباطات میان افراد مقایسه شود.
۱۷.

ارائه مدل بهینه سازی استوار به منظور طراحی زنجیره تأمین خون جامع تحت شرایط عدم قطعیت عرضه و تقاضا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت صنعتی سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 81 - 116

کلیدواژه‌ها: زنجیره تأمین خون مدل سازی ریاضی مدل سازی استوار الگوریتم وال الگوریتم رقابت استعماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۳۶۵
خون یک کالای حیاتی است و کمبود آن در زنجیره تأمین نظام سلامت خون مسئله ساز و مصیبت بار خواهد بود. هرگونه پیشرفت در عملکرد زنجیره تأمین نظام سلامت به میزان زیادی باعث صرفه جویی در هزینه سیستم سلامت می شود و از همه مهم تر اینکه جان انسان های زیادی را نجات خواهد داد؛ بنابراین در این پژوهش زنجیره تأمین خون به صورت مدل ریاضی برنامه ریزی غیرخطی مختلط شامل مراحل جمع آوری، فرآوری و توزیع خون و محصولات خونی با درنظر گرفتن طول عمر و سن تقاضا، طراحی شده است که به دنبال کاهش هزینه های متحمل بر زنجیره تأمین و نیز کاهش کمبود محصولات خونی می باشد. ازآنجا که همواره احتمال تغییرات ذاتی در بسیاری از پارامتر های مسئله از جمله عرضه و تقاضا وجود دارد، از روش بهینه سازی استوار به منظور مقابله با این عدم اطمینان در زنجیره تأمین استفاده شده است. مدل طراحی شده ابتدا با مثال عددی و در اندازه های کوچک به صورت حل دقیق و در اندازه بزرگ توسط الگوریتم های فراابتکاری وال و رقابت استعماری حل شده و نتایج حل الگوریتم ها ارائه گردیده است. در پایان یک مطالعه موردی برای بررسی کاربرد مدل صورت گرفته است است.
۱۸.

بهینه سازی جریان وجوه نقد در زنجیره تأمین دارو: رویکرد ریسک تأمین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت صنعتی سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 117 - 145

کلیدواژه‌ها: الگوریتم ژنتیک جریان وجوه نقد زنجیره تأمین دارو زنجیره تأمین مالی مدل سازی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۲۷۲
مدیریت جریان وجوه نقد از اهمیت روزافزونی در زنجیره های تأمین برخوردار است. در پژوهش حاضر این جریان در زنجیره تأمین دارو و از منظر یک شرکت پخش بهینه می شود. در این زنجیره، شرکت پخش داروهای دریافتی از تأمین کنندگان بالادست را به خرده فروشی های پایین دست می فروشد و با پول دریافتی از آن ها صورت حساب های تأمین کنندگان را تسویه می کند. ناهماهنگی بین جریان های ورودی و خروجی وجوه نقد، علاوه بر تحمیل جریمه دیرکرد، به سوء شهرت در بازار و در نتیجه عدم تأمین مطلوب اقلام دارویی توسط تأمین کنندگان منجر می شود. در این شرایط، این پرسش مطرح می شود که با چه توالی پرداختی می توان ضمن یافتن ارزان ترین روش تسویه صورت حساب ها، ریسک تأمین ناشی از سوء شهرت را به حداقل رساند. برای پاسخ به این پرسش، مدل برنامه ریزی خطی صفر و یک دو هدفه ای صورت بندی شد. حل مدل توسط الگوریتم ژنتیک ضمن تعیین بهترین توالی پرداخت صورت حساب ها، جریان مالی خروجی و ریسک ناشی از نقض موعد پرداخت صورت حساب ها را کمینه کرد.
۱۹.

درآمدی بر ضرورت آموزش" ریاضی فازی" به دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان و معلمان ابتدایی

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم پایه دوره ششم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) 22 - 29

کلیدواژه‌ها: آموزش ریاضی مدل سازی ریاضی نظریه فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۸۵
عوامل موثردر وضعیت های آموزشی با درجه ای از فازی بودن یا عدم قطعیت (به عنوان مثال یادگیری، مدل سازی ریاضی و حل مسایل) پدیدار می شوند. در واقع، ادراک دانش آموز از جبنه های عمومی بهره می برد که به تدریج رشد نموده و لذا فازی هستند. از سوی دیگر، از نقطه نظر معلم، آن ها معمولا ابهام های موجود درباره درجه موفقیت دانش آموز در هر یک از مراحل وضعیت آموزشی متناظر هستند. همه این ها به ما ضرورت معرفی اصول منطق فازی و نظریه عدم قطعیت را در تلاش برای توصیف راه های موثرتر در فرآیند چنین وضعیت های کلاسی را گوشزد می کند. بنابراین، هدف ما در این مقاله، ساختن یک مدل فازی کلی است که بتواند در هر مرحله خاص برای نمایش فرآیند وضعیت آموزشی متناظر سازگاری داشته باشد.مفهوم عدم قطعیت بصورت طبیعی در چارچوب وسیعی از نظریه مجموعه های فازی ظاهر می شود،که با وضعیت های آموزشی سروکار داریم، بویژه زمانی که با مسایل دنیای واقعی مواجه می شویم. عدم قطعیت نتیجه پاره ای معایب اطلاعاتی است. در واقع، اطلاعات مربوط به مدل در یک وضعیت واقعی ممکن است بصورت ناقص، نامنظم، غیرقابل اتکا، مبهم، متناقض یا معیوب مفهومی سازی شود.
۲۰.

ارتقای اثربخشی تصمیم گیری شهودی به کمک مدل سازی ریاضی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه مدیریت راهبردی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 161 - 182

کلیدواژه‌ها: تصمیم گیری شهودی نظریه دمپستر شافر مدل سازی ریاضی شهود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۲۱۵
بهره گیری از شهود و تصمیم گیری شهودی به عنوان یک عامل مؤثر مدیریت، توجه فزاینده ای را در محافل علمی و پژوهش ها در سطح دنیا به خود جلب کرده است. این پژوهش، با بیان نقش اساسی تصمیم گیری شهودی در شرایط پیچیده جهان امروز، و استفاده از مدلی کمی مبتنی بر عدم قطعیت کوشش می کند، تا الگویی کارآمد برای ارتقای اثربخشی تصمیم گیری شهودی مدیران و شناسایی بهترین تصمیم شهودی نسبت به الگوی بهینه، عرضه کند. برای دستیابی به هدف مذکور، ابتدا یک مدل تصمیم گیری شهودی بر اساس چهار مؤلفه ی تشکیل دهنده آن ارائه و سپس با استفاده از تکنیک های ریاضی یک مدل برنامه ریزی غیرخطی برای تصمیم گیری شهودی بر پایه نظریه دمپستر شافر ارائه گردید. در نهایت با ذکر یک نمونه عملی مدل سازی واقعی از مسأله پژوهش انجام و برای تشریح چگونگی استفاده از آن در جهت ارتقای تصمیم گیری، به کمک روش های ریاضی، به حل آن پرداخته شد. مدل مذکور، در شرایطی که داده ها جهت أخذ تصمیم با ابهام مواجه اند و مبنای منطقی ای جهت أخذ تصمیم وجود ندارد، می تواند راهکار مناسبی جهت کاهش ریسک های احتمالی حاصل از أخذ تصمیم گیری های شهودی گردد. در واقع در این مدل، با تجمیع نظرات خبرگان (تصمیم گیرندگان سازمانی)، یک مدل مرجع پیشنهاد می شود که می تواند به عنوان، مبنایی برای أخذ تصمیمات شهودی قرار گیرد.