آموزش مهندسی ایران

 بدیهی است دانشجویانی که سطوح بالایی از مهارت های مورد نیاز بازار کار را در خود پرورش داده اند، با استقبال کارفرمایان برای همراهی در سازمان ها روبه رو هستند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی مهارت های مورد نیاز دانش آموختگان مهندسی صنایع جهت ورود به عرصه کسب وکار و سپس رتبه بندی سه دانشگاه علم و صنعت ایران، امیرکبیر و خواجه نصیرالدین طوسی، از لحاظ میزان همخوانی مدل فکری اساتید دانشکده صنایع با مدل ذهنی دانش آموختگان شاغل در بازار کار است. با مطالعه منابع کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان اعم از اساتید دانشگاه و دانش آموختگان شاغل در بازار کار، فهرستی از مهارت های مورد نیاز دانش آموختگان مهندسی صنایع جهت ورود به بازار کار، شناسایی و در قالب یک مدل ارائه می شود. در مرحله بعد با استفاده از روش معادلات ساختاری، به اعتبارسنجی مدل پرداخته شده و در نهایت به رتبه بندی دانشکده های مورد مطالعه پرداخته می شود. نتایج پژوهش نشان داد که مدل ذهنی اساتید با آنچه نیاز واقعی بازار کار است، همخوانی چندانی ندارد. در این بین هر چند شکاف محسوسی بین انطباق نیازهای مهارتی بازار کار و مدل ذهنی اساتید در هر سه  دانشکده مطالعه شده وجود دارد ولیکن بالاترین امتیاز از لحاظ میزان همخوانی مدل ذهنی اساتید و دانش آموختگان موفق شاغل در بازار کار، مربوط به دانشگاه علم و صنعت است. در پایان نیز راهکارهای عمومی و راهکارهای خاص هر دانشکده، جهت همخوانی هر چه بیشتر مهارت های مورد نیاز مهندسان صنایع در دانشگاه و محیط کسب وکار ارائه شده است.

 با گسترش فناوری و آموزش از راه دور، نیاز به اساتید متبحر در زمینه آموزش الکترونیکی افزایش یافته است. از آن جایی که مدیریت کلاس های برخط با کلاس های سنتی متفاوت بوده و مهارت های خاص خود را می طلبد، در پژوهش حاضر تلاش شد راهبرد ها و راهکارهای مختلف برای مدیریت چالش های کلاس های برخط از دیدگاه اساتید مهندسی و علوم پایه بررسی شود. شرکت کنندگان در این پژوهش ۳۸ تن از اساتید دانشگاه علم و صنعت ایران در رشته های مهندسی و علوم پایه بودند. ابزار پژوهش، پرسش نامه مدیریت کلاس های برخط بود که توسط محققین تهیه شد. تجزیه وتحلیل داده ها حاکی از آن بود که اکثریت اساتید از هر دو گروه، تمایل به حل مشکلات و مسائل کلاس های برخط داشته و روش های تعاملی را ترجیح می دادند. راهبرد های ارتباطی و دانشجو محور، توجه به نیازها و علایق دانشجویان و تشویق و ترغیب آنها بالاترین میزان فراوانی را در میان راهبرد های مطرح شده داشت.

 پژوهش حاضر با هدف بررسی و اعتبار یابی مقیاس اخلاق پژوهش در دانشجویان تحصیلات تکمیلی مهندسی صورت پذیرفت. روش پژوهش، توصیفی_ پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های فنی_مهندسی دانشگاه های دولتی تهران، هرمزگان، فردوسی مشهد و گیلان در نیمسال اول سال تحصیلی 1399-1400 بود. با توجه به گستردگی جامعه آماری و ماهیت پژوهش، نمونه ای به حجم 402 نفر در پژوهش شرکت و مقیاس اخلاق پژوهش سیلور (1997) را به صورت الکترونیکی تکمیل نمودند. تحلیل آماری داده ها با نرم افزارهای Spss24 و Lisrel8.5 انجام شد. روایی مقیاس اخلاق پژوهش از دو جنبه محتوایی و سازه مورد قرار گرفت و شاخص های برازش تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که الگوی تأییدی از برازش قابل قبولی برخوردار می باشد  (2843/52 =χ2، 09/0 =RSMEA، 92/0=RFI، 74/0=GFI، 96/0=CFI). در فرایند بررسی اعتبار نیز از روش همسانی درونی و همبستگی هر خرده مقیاس با نمره کل استفاده شد. جهت احراز همسانی درونی، ضرایب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 95/0 و برای چهار خرده مقیاس صداقت شخصی، روش شناسی، تحلیل داده و انتشار به ترتیب 84/0، 74/0، 76/0 و 90/0 به دست آمد. همچنین، ماتریس ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس ها با نمره کل اخلاق پژوهش حاکی از روابط درونی قوی و همبستگی مثبت معنادار بود (P< 0/001). 

 یکی از مأموریت های مهم دانشگاه ها انجام آموزش است و مهم ترین عامل تحقق این مأموریت، هیئت علمی است. برای بهبود وضعیت آموزشی اعضای هیئت علمی، عواملی چند دخیل هستند. هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های مؤثر بر این موضوع بر اساس روش فراترکیب است. یافته های پژوهش نشان می دهند که این مؤلفه ها در ابعاد 1- صلاحیت ارتباطی و اجتماعی (توان و مهارت ارتباطی، احترام و گشاده رویی، در دسترس بودن، زمینه سازی مشارکت دانشجویان و شاگردپروری) 2- صلاحیت تخصصی (اشراف و تسلط بر موضوع (توانایی علمی)، دانش پژوهی و جستجوگری علمی، منبع شناسی تخصصی، تعامل با دانشجوها و تعهد به دوره و رشته) 3- صلاحیت ها و شایستگی های حرفه ای (مهارت ارائه، طراحی و سازماندهی، مدیریت و رهبری محیط آموزشی، مهارت ارزشیابی و تسهیل یادگیری و تفکر در دانشجوها 4- صلاحیت فردی/ شخصیتی ویژگی های شخصیتی متناسب، علاقه مندی به تدریس و آموزش، رعایت اصول ارزشی و هنجارهای اخلاقی، دینی، فرهنگی، قانون مداری، تجربه و سابقه تدریس، کسب رضایت مندی دانشجویان، مسئولیت پذیری در تدریس، مدیریت زمان، مدیریت تفاوت ها و اختلالات و ویژگی های جمعیت شناختی و 5- شرایط محیطی و مدیریتی (فضا، دانشجو، امکانات و تجهیزات و حمایت مدیریتی) طبقه بندی می شود.

رشته معماری همواره با مسئله انسجام مواجه بوده است. با تعمق در این مسئله می توان آن را در معنای انسجام معرفت های متکثر در رشته معماری و همچنین انسجام معرفت های نظری در موقعیت عمل شرح داد. این معضل کهن، خود را در برنامه ریزی درسی رشته معماری و همچنین در کارگاه های طراحی نشان می دهد. از طرفی دانش رتوریک در طول تاریخ به مثابه هنر تألیف شناخته شده است. در این پژوهش، با رجوع به رتوریک و اتخاذ چهارچوب نظری موقعیت رتوریکال، سعی شده است به روش استدلال منطقی_ روایی طرح موقعیت رتوریکال برای خوانش موقعیت های آموزش و طراحی معماری، نشان داده شود. با اتکا به مدل موقعیت رتوریکال، مسئله انسجام در معماری را می توان بازاندیشی کرد. بر مبنای این بازاندیشی، می توان گفت حل مسئله انسجام، در واقع از طریق فهم درست معنای عمل و در پی آن فهم دقیق رابطه میان نظر و عمل ممکن می شود. همچنین تعمق در موقعیت رتوریکال نشان می دهد که تألیف، در دیالکتیک نظر و عمل (در موقعیت عمل) و در وجود انسان تحقق می یابد. با فهم این مطلب، مفروضات حاکم بر نظام آموزش معماری اصلاح شده است و راهکارهایی عملی نظیر محوریت یافتن کارگاه های طراحی و اهمیت تربیت جامع معمار ارائه می گردد.

 رهبری در آموزش عالی نقشی اساسی در بهبود، توسعه و پایداری نهادی دارد و مدیران گروه ها از طریق رهبری آموزشی اعضای هیئت علمی را حول فرهنگ سازمانی منسجم و یکپارچه گرد هم آورده و اهداف و دورنمای گروه را برای آنان ترسیم می نمایند. براین اساس، هدف پژوهش حاضر توصیف تجربه زیسته مدیران گروه ها از فرایند رهبری آموزشی است. تجربه زیسته، همان درک و فهم مستقیم و بی واسطه از تجربیات در حیات عادی و روزمره است که بدون توسل به مفهوم سازی حاصل می شود. مطالعه حاضر به روش کیفی از نوع پدیدارشناسی و جامعه آماری مورد مطالعه کلیه مدیران گروه دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه ارومیه به تعداد ۱۰ نفر است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پروتکل مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده گردید و کدگذاری متن مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA 18 انجام شد. یافته ها در ۶ مضمون ارزیابی تجربه مدیریت گروه، مسائل و چالش های مدیریت گروه، ملزومات مدیریت گروه، تعاملات در گروه، سبک رهبری گروه و دیدگاه نسبت به پست ریاست دسته بندی شد. بر این اساس، مسائل ساختاری یکی از چالش های اساسی این تجارب است که با تجدیدنظر در وظایف و اختیارات، حمایت و پشتیبانی و اعمال شیوه صحیح انتخاب و آموزش مدیران گروه می توان از تنش و فشار کاری آنان کاست.