مطالب مرتبط با کلیدواژه

نماز


۱.

نیایش و نماز براساس رویکرد رفتاری‌نگر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی ۱۳۸۷شماره۲

کلیدواژه‌ها: روانشناسی رفتارگرایی نماز شرطی‌سازی کلاسیک شرطی‌سازی عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۸۹
"چکیده: این پژوهش درصدد پاسخگویی به دو سؤال عمده می‌باشد که عبارت است از: 1. آیا رویکرد رفتارگرایی در روان‌شناسی، نماز را می‌تواند همانند سایر رفتارهای انسان تبیین کند؟ 2. آیا تبیین نماز براساس رویکرد رفتارگرایی منطبق با آیات قرآن و روایات ائمه(ع) است؟ روش پژوهش کتابخانه‌ای و آرشیوی است، این مقاله گامی در جهت گسترش و تعمیم رویکرد رفتارگرایی در رابطه با موضوعات دینی (در موضوع نماز) است. هدف مقاله تبیین روان‌شناختی چرایی و چگونگی رفتار نمازآموزی است. این پژوهش گامی جهت تجربی کردن مباحث روان‌شناسی اسلامی است. در این مقاله اصول و مبانی دو رویکرد اصلی و مهم رفتارگرایی یعنی شرطی‌سازی‌های کلاسیک و عاملی به‌طور خلاصه بیان و در ادامه، آیات و روایات ائمه(ع) که به نوعی مؤید این اصول است مطرح شده است و درنهایت، با تعریف و تأیید این نکته که نماز همانند سایر رفتارها قابلیت تبیین براساس اصول رفتارگرایی را دارد و آیات و روایات ائمه نیز مؤید این مسئله است، به دو پرسش فوق پاسخ داده و نتیجه گرفته است که نماز مانند سایر رفتارها تابع همان اصول رفتارگرایی است و این مسئله منطبق با آیات قرآن و روایات اسلامی است. در خاتمه اشاره می‌شود که رفتارگرایی به عنوان یک مکتب، جامعیت روان‌شناختی ندارد و مانند بقیة مکاتب روان‌شناسی، فقط به بعضی از ابعاد انسان می‌پردازد."
۲.

بررسی رابطه نماز با جهت گیری مذهبی و سلامت روان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: علوم رفتاری ۱۳۸۷ شماره ۲ (پیاپی ۴)

کلیدواژه‌ها: سلامت روان جهت گیری مذهبی نماز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶۳ تعداد دانلود : ۲۱۹۸
" چکیده مقدمه: این تحقیق با هدف تعیین رابطه بین اهمیت دادن به نماز با جهت گیری مذهبی و سلامت روان در کارکنان دانشگاه و افراد غیر شاغل در دانشگاه انجام شده است. روش: جامعه آماری این تحقیق کارکنان دانشگاه و افراد عادی غیر شاغل در دانشگاه بود. 300 نفر (150 نفر از کارکنان دانشگاه و 150 نفر از افرادی که در دانشگاه شاغل نبودند) به صورت فردی و دردسترس انتخاب و پرسشنامه‌های جهت گیری مذهبی آلپورت و سلامت عمومی گلدبرگ را تکمیل کردند. داده های بدست آمده با استفاده از روشهای آماری خی دو و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: مقایسه نتایج بدست آمده بین نمونه مورد بررسی در کارکنان دانشگاه و افراد خارج از دانشگاه در رابطه با اهمیت دادن به خواندن نماز، بیانگر وجود تفاوت معنادار (01/0 p< ) بین آنها است. بعلاوه جهت گیری مذهبی در کارکنان دانشگاه بیشتر درونی ولی در افراد خارج از دانشگاه، بیشتر بیرونی است. همچنین در کارکنان دانشگاه، نشانه های جسمانی، اضطراب و بیخوابی، نارسایی در عملکرد اجتماعی و افسردگی کمتر و سلامت روانی بطور کلی بهتر از افراد خارج از دانشگاه است. نتیجه گیری: با توجه به نقش نماز و جهت گیری مذهبی در سلامت روان، بنظر می رسد مسئولین فرهنگی جامعه، به ویژه مسئولین فرهنگی دانشگاه، باید به آن توجه ویژه نمایند و برنامه های خاصی در این راستا پیش بینی کنند. "
۳.

افول دین‏دارى و معنویت در ایران: توهم یا واقعیت

نویسنده:
منبع: حوزه و دانشگاه ۱۳۸۲ شماره ۳۵

کلیدواژه‌ها: نماز اعتقاد به خداوند دیندارى جوانان افول دیندارى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۳۸
افول دیندارى و معنویت در میان جوانان ایرانى مدتهاست موضوعى جدلى براى ابراز دیدگاههاى متفاوت و متعارض در سطح جامعه شده است. برخى مطالب و گفتگوهاى موجود در مطبوعات و تریبون‏هاى مذهبى نشان‏دهنده نگرانى‏هاى محافل دینى و بعضى مسئولان سیاسى کشور در مورد وضعیت دیندارى مردم و به ویژه جوانانى است که تمامى سالهاى زندگى‏شان را در ظلّ حکومت دینى جمهورى اسلامى سپرى نموده‏اند.مقاله حاضر با فراتحلیل 14 پژوهش انجام گرفته در ایران تلاش دارد نشان دهد که تا چه اندازه مطالعات علمى این احساس ناخشنودى و نگرانى از وضعیت مذهبى مردم و به خصوص جوانان را دارد.در مجموع، یافته‏ها نشان از هر راه که پژوهش‏هاى علمى را مبناى ارزیابى داعیه تضعیف تاریخى ایران قرار دهیم. نظریه افول دیندارى با مشکلات جدى روبرو است.
۴.

اخلاق و عرفان اسلامى از دیدگاه استاد مصباح یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

منبع: معرفت ۱۳۸۶ شماره ۱۱۶

کلیدواژه‌ها: قرآن عبادت نماز عبادالرحمان درس بزرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۳
از جمله ویژگی های عبادالرحمان این است که بخشی از شب را به عبادت خداوند می گذرانند. این ویژگی اگرچه در زمره ویژگی های عبادالرحمان است، ولی در آیات مورد بحث (فرقان: 63 و 64) بدان تصریح نشده، بلکه خدا در تعبیری پربارتر، درباره آنها فرموده: آنان کسانی اند که شب را با سجده و قیام به صبح می رسانند. برخی از بزرگان در نمازهای مستحبی خود، سوره های بقره و آل عمران را از حفظ تلاوت می کردند و برخی دیگر در تمام دوران سال، در کنار کارهای عادی زندگی، زیارت «عاشورا» و نماز حضرت «جعفر طیّار(علیه السلام)» را ترک نمی کردند. برخی هم روزانه هزار مرتبه سوره «قدر» را تلاوت می کردند. اهتمام برخی از بزرگان به درس به گونه ای بود که طی سال ها، حضورشان در مجلس درس تعطیل نمی شد و برخی از آنان تا نیمه های شب به مطالعه و تحقیق می پرداختند و هیچ گاه بیکار نبودند; همواره مشغول تدریس یا مطالعه و یا مباحثه بودند. اما اکنون جوّ فرهنگی غالب بر کشور ما به گونه ای شده که مردم تا پاسی از شب، به تماشای تلویزیون و انواع فیلم ها مشغولند و در نتیجه، آنچه را از مشی بزرگانمان درباره اهتمامشان به نماز و عبادت و ذکر و درس می شنوند افسانه می پندارند. کافی است در آیات قرآن تأمّل کنیم که خداوند بندگانش را اینچنین توصیف می کند که وقتی آیات او را می شنوند بی اختیار به زمین می افتند و مدهوش می شوند.
۶.

قرآن و حقایق علمى(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای قرآنی ۱۳۸۴ شماره ۴۴ ویژه نامه ترجمه قرآن

کلیدواژه‌ها: قرآن سقط جنین مرگ ورزش نماز تمدن اسلامى روزه زندگى علوم تجربى سلامتى پیوند اعضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۶۳
در این مقاله با نیم نگاهى به تاریخ و سیر پیشرفت علم و دانش هاى تجربى این گونه نتیجه گیرى مى شود که با توجه به این نکته مهم که رشد علم و تکنولوژى در غرب مبتنى بر حذف دین بوده است. در طول تاریخ خود همواره داراى اثرات مخربى بوده است و در نقطه مقابل آن به جامعه درخشان و پیشرفته مسلمانان در دورانى که اروپا غرق در بدبختى و سیاهى بوده اشاره مى شود و علل آن پیشرفت علمى سودمند را، داشتن پشتوانه اى نظیر دین اسلام مى داند. مقاله با طرح آیاتى از قرآن مجید نشان مى دهد که این کتاب آسمانى چگونه به صورتى دقیق حقایق مسلم علمى را بیان کرده آن هم در عصرى که مردم کوچکترین آگاهى و اطلاعاتى از این حقایق نداشتند و این خود دلیل محکمى بر الاهى بودن نگارش این کتاب مى باشد. امروزه نیز که به واسطه کشفیات فیزیک مدرن و متلاشى شدن بنیان تئورى ورافیزیک کلاسیک و جاى گیرى اصل عدم قطعیت در مقابل دانشمندانى که ادعا داشتند با یافتن علت و قانون علمى، هر پدیده اى را مى توانند توضیح بدهند، بیش از پیش نقش قدرت علمى نهفته در دین، اسلام و قرآن آشکار مى گردد. دین همواره راهى میانى را ارایه داده است: نه رویکرد علمى مدرن را رد و محکوم مى کند و نه مجبور مى شود که براى آن مقام الوهیت و یزدانى قایل شود.
۷.

استفاده از محاسبات نجومی در امور شرعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۰ شماره ۷۰

کلیدواژه‌ها: اعتبار قطع نماز ظن نجوم حرام قبله احکام نجوم محاسبات جایز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۳۳
بدون تردید اسلام اهمیّت زیادی برای فراگیری و به کار بستن علوم و فنون قائل است. از طرفی یادگیری و استفادة از فنونی چون سحر، جادو، عرّافی و کهانت مورد نهی قرار گرفته است. ظواهر برخی نصوص چنان می نماید که از نجوم هم نهی شده باشد امّا با دقّت در معنی و مفهوم کلمة نجوم و بررسی نصوص وارده در این زمینه، در می یابیم که تنها آن بخش از نجوم (احکام نجوم) مورد نهی واقع شده که مشابه سحر، جادو، عرافی و کهانت باشد. بنابراین علم نجوم امروزی که بر مبنای مشاهدات واقعی و محاسبات دقیق شکل گرفته می تواند در امور شرعی مثل استخراج اوقات شرعی و جهت یابی قبله مورد استفاده قرار گیرد.
۸.

تفسیر سوره علق در بستر تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۲ شماره ۷۴

کلیدواژه‌ها: قرائت نماز بعثت سوره علق تفسیر تاریخی ابوجهل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵۱ تعداد دانلود : ۲۲۳۳
از آنجا که قران به زبان عربی در زمان پیامبر ص و در عربستان نازل شده و مخاطب آن نخست اعراب بوده اند ضروری است به منظور فهم صائب و دقیق آیاتش آن را در همان بستر و فضایی که نزول یافته و فهم و تفسیر کرد یکی از سوره هایی که از آن به سبب عدم توجه به شرایط و فضای نزولش برداشتها و تفسیرهایمتفاوت و نامنقحی بعمل امده سوره علق است در این مقاله سعی شده است با نشان دادن قرائن و شواهد تاریخی و با تکیه بر قواعد زبان شناختی تفسیر یکپارچه و روشنی از سوره علق به دست داده شود نزول سوره علق به طور دفعی بوده و زمانی نازل شده است که مدتی از بعثت پیامبر اسلام ص گذشته و سراسر سوره ناظر به مزاحمت ابوجهل رئیس مکیان و نسبت به نمازگزاردن رسول خدا ص در کنار خانه کعبه در اوایل بعثت بوده است خداوند در این سوره ضمن فرمان دادن به پیامبر ص به ادامه برگزاری نماز درمسجد الحرام ابوجهل را تهدید می کند که اگر از مزاحمتش بازنایستد او را عذاب خواهد کرد
۹.

بازکاوی عدم وجوب قرائت سوره کامل بعد از حمد در نماز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۶ شماره ۸۵

کلیدواژه‌ها: حمد قرائت آیه نماز سوره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰۵
یکی از سؤالات مطرح برای مسلمانان نمازگزار، به¬ ویژه پیروان مکتب اهل بیت (ع) در مورد نماز گزاردن، در مسجدالحرام و مسجدالنبی (ص) که به امامت اهل سنت اقامه می¬شود و گاه در آن سوره کامل خوانده نمی¬شود, این است که آیا در دو رکعت اول آن، خواندن یک سوره کامل بعد از حمد واجب است و اخلال به آن بطلان نماز را موجب می¬شود یا خیر؟ در این مقاله بر اساس روایات پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) به موضوع پرداخته شده است. به طوری که، ابتدا با اشاره به اتفاق نظر فقهای مذاهب مختلف مبنی بر عدم وجوب قرائت یک سوره کامل در دو رکعت اول بعد از فاتحة الکتاب به هنگام ضرورت، بیماری، عجله و نیز در نمازهای نافله، سپس بیان نظر فقهای مذاهب در مورد لزوم تکمیل سوره در نماز واجب در شرایط عادی، و نقد و بررسی آن و در خاتمه دیدگاه مؤلف مبنی بر واجب نبودن سوره، با توجه به روایات و سایر دلایل مربوط، مطرح شده است.
۱۰.

درک حضور ؛ نماز در نگاه مولوی

نویسنده:
منبع: اسلام پژوهی بهار و تابستان ۱۳۸۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: مولوی تجربه عرفانی نماز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۲ تعداد دانلود : ۸۷۷
نماز عالی ترین عبادتی است که در اسلام به آن توجه و تاکید شده است و عارفان مسلمان ضمن تاکید فراوان بر آن تفسیرهای گوناگونی درباره آن عرضه کرده اند. در برخی از این تفاسیر بر صبغه عرفانی آن تاکید بیشتری شده است. مولوی از جمله عارفانی است که در آثار خود به این موضوع توجه در خوری کرده و زوایای آن را کاویده است. از نظر او نماز روزن روز انه ای است به عالم ماوراء که سالک می تواند در طی برگزاری و اقامه نماز از عالم ناسوت فراتر رفته، وصال با خدا یا اصل یگانگی را تجربه کند. از این نظر، به نماز همچنان که در اسلام به عنوان پایه دین تاکید شده، در عرفان اسلامی نیز به عنوان مهم ترین راه برای رسیدن به هدف وصال/ وحدت در نظر گرفته شده است. مقاله حاضر درصدد است که اندیشه مولوی در باره نماز را بازخوانی نماید و به پدیدارشناسی نظر وی در این باره بپردازد.
۱۱.

غلغلِ اجزایِ عالم بشنوید(تحلیل عارفانه نماز از دید مولوی)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی سال دوم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: مولوی مثنوی نماز نماز عارفانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸۰ تعداد دانلود : ۱۳۶۳
نماز ستون دین و نزدیکترین راه به حق است؛ برپا داشتن آن با حضور قلب، موجب دست یابی به گنج های اسرار و حقایق الهی و در نتیجه سبب تقرب به معشوق سرمدی است. نماز بهترین و کارآمدترین سلاح نبرد با ابلیس و خدعه های اوست. نماز بدرقه آدمی است تا وی را از چنگالِ دیو نفس برهاند و نخستین پیمان بندگی وی با حق را تجدید کند. فریضه ای که حضرت رسول(ص) آن را «قره العین» خویش شمرده دارای چنان شان و فضیلتی است که برگزاری حتی دو رکعت از آن بر دنیا و امتیازات آن برتری دارد و ترک آن موجب انهدام دین می شود. مولوی که از سخنوران نامی عرفانی است، برای نماز ظاهر و باطنی قایل است که نمازگزار با توجه به قابلیت خویش و درک حقیقت آن می تواند به اهداف نماز دست یابد و ماجور حق شود. او نماز عاشقانه را بر نماز زاهدانه اَولی می داند؛ چه زاهد با پای تن و به کندی راه وصال می سپرد؛ ولی عارف با پر و بال عشق هر دم به ساحت محبوب نزدیک می شود. وی پاک کردن درون را از پندارهای بازدارنده و اَصنام هوا و هوس، ضرورت راه تعالی می داند و با تکیه بر آیات شریف معتقد است که علاوه بر آدمی و پری، حیوان، گیاه و جماد نیز به ذکر و ستایش حق می پردازند؛ لیکن گوش دل باید گشود تا نغمه های پر شور توحیدی آنها شنیده شود. این پژوهش رویکردی به تجلی عارفانه نماز در آثار مولانا دارد، خاصه بر ابیاتی از مثنوی که بر پایه آیات قرآن کریم و احادیث شریف بنا شده اند؛ همچنین نگارنده در طی این پژوهش نیم نگاهی دارد به سخنان عارفان بویژه آنان که از مقتدایان و پیشروان مولوی محسوب می شوند.
۱۲.

ساخت و تعیین روایی و اعتبار مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: علوم رفتاری سال چهارم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: دین اعتبار روایی جهت گیری مذهبی نماز مقیاس های دینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی ارزیابی، سنجش وآمار
تعداد بازدید : ۲۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۱۶۲
نماز یکی از بزرگ ترین فرایض اسلامی و عالی ترین تکلیف مکتب تربیتی اسلام است. سنجش میزان التزام به نمازهای واجب با استفاده از ابزاری معتبر امری است ممکن. هدف این مقاله معرفی مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز است. روش : جامعه آماری شامل تمامی کارکنان دانشگاه بقیه الله (عج) می باشد. حجم نمونه 427 نفر بودند که به صورت دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس جهت گیری درونی و بیرونی و مقیاس التزام عملی به اعتقادات مذهبی که به منظور تعیین روایی مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز استفاده شدند. همچنین از روش های آماری همبستگی و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد ضریب اعتبار پرسشنامه از نظر همسانی درونی 92/0، ضریب بازآزمایی مقیاس با یکهفته فاصله 96/0 و ضریب تنصیفی مقیاس 87/0 بدست آمد. همبستگی مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز، با مقیاس التزام عملی به اعتقادات مذهبی، جهت گیری بیرونی مقیاس آلپورت و جهت گیری درونی مقیاس آلپورت به ترتیب 61/0، 34/0 و 62/0 بدست آمد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان دادکه مقیاس ساخته شده از چهار عامل تشکیل شده است که جمعاً 30/46 درصد از واریانس کل را تبیین می کند. نتیجه گیری: مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز با گذراندن مراحل روان سنجی و دارا بودن اعتبار و روایی قادر به سنجش نگرش و التزام عملی نمازگزاران به نماز است. بنابراین مقیاس علاوه براینکه به صورت خودسنجی برای مسلمانان کارایی دارد، می توان از آن در انجام پژوهش های گروهی استفاده نمود.
۱۳.

سیمای نماز در مثنوی معنوی با استناد به آیات و روایات(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: ادبیات فارسی دانشگاه آزاد مشهد پاییز ۱۳۸۸ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: قرآن نماز پیامبر (ص) اذان ارکان نماز

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی مفاهیم دینی و مذهبی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه مولانا پژوهی
تعداد بازدید : ۲۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۲۴۲
گرایش های دینی در مثنوی چندان گسترده نیست که بتوان مولوی را به مثابه دانشمندی دینی فرض کرد که در مثنوی خود به شرح و تفسیر آیات و روایات پراخته است، اما گسترده معلومات مولوی شامل مسایل فقهی هم می شود.یکی از مباحثی که مورد توجه ایشان واقع شده، بحث نماز است. ضرورت عبادت و نماز و مقدمات و شرایط قبولی و کمال و ارکان و واجبات و برخی اسرار نماز و نماز جماعت و نماز جمعه و برخی احکام دیگر فقهی نماز، که مبتنی بر شریعت می باشد، در این مقاله از دیدگاه مولانا مورد بررسی، و استنادات قرآنی و روایی آن ها مورد اشاره واقع شده است.
۱۴.

مقایسه نگرش و پای بندی دانشجویان ساکن خوابگاه و دانشجویان دیگر، نسبت به نماز وادراک موانع فردی و اجتماعی و محیطی درباره آن

نویسنده:
منبع: دانشگاه اسلامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۷)

کلیدواژه‌ها: موانع دانشجویان نگرش نماز خوابگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۱ تعداد دانلود : ۸۸۷
هدف؛ هدف پژوهش حاضر بررسی تفاوت نگرش وپای بندی دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشجویی و دانشجویانی که با والدین خود زندگی می کردند، نسبت به نماز و ادراک موانع و عوامل بازدارنده فردی و اجتماعی و محیطی آن بوده است. روش؛ روش تحقیق مورد استفاده،علی- مقایسه ای و پس رویدادی بوده است. بدین منظور 1100 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخته 77 سوالی را تکمیل کردند. یافته ها؛ نتایج نشان داد پسرانی که با والدین خود زندگی می کردند در مقایسه با سایر گروه ها نگرش منفی تری نسبت به نماز داشتند. موانع اجتماعی و فردی کمتری در مورد اقامه نماز گزارش کردند. ضمن آن که پسران ساکن خوابگاه های دانشجویانی موانع محیطی کمتری در مورد اقامه نماز گزارش کردند. نتیجه گیری؛ دانشگاه به عنوان یک نهاد فرهنگی و هنجارآفرین توانسته است در جهت نهادینه کردن هنجارهای اسلامی جامعه گام های موفقیت آمیزی بردارد. به ویژه در مورد دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشجویی که از والدین خود دور هستند و ممکن است بیشتر تحت تاثیر هنجارهای دانشگاه قرار داشته باشند.
۱۵.

راهکارهای علمی و عملی جهت توسعه و ترویج فرهنگ اقامه ی نماز در بین دانشآموزان متوسطه ی شهرستان نهاوند

نویسنده:
منبع: فرهنگان بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: نماز گرایش مذهبی دانش آموزان متوسطه نماز جماعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۶۱ تعداد دانلود : ۸۰۸۹
در این پژوهش، که تحت عنوان «راههای توسعه و ترویج فرهنگ اقامه ی نماز در بین دانشآموزان متوسطه ی شهرستان نهاوند در سال تحصیلی «86 ـ 1385» صورت گرفته، تلاش بر آن بوده است که ضمن آشنایی با دیدگاه ها و نگرش های دانش آموزان به اقامه ی نماز، موانع و محدودیت های موجود در اجرای اقامه ی نماز جماعت در مدارس متوسطه را شناسایی و عوامل و راه های جذب و ترغیب دانش آموزان به اقامه ی نماز را بررسی نماییم. هم چنین تأثیر عوامل و شرایط خانوادگی، مدرسه ای، اجتماعی، دوستان و هم سالان و ویژگیهای فردی و شخصی را در گرایش و ترغیب دانش آموزان به اقامه ی نماز مورد تحلیل قرار دهیم. این تحقیق با روش پیمایشی (survey) انجام گرفته و برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه با سؤالات باز و بسته استفاده شده است. تعداد 120 نفر از دانش آموزان متوسطه ی شهرستان نهاوند به صورت نمونه انتخاب و با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده ، نظرات آن ها مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفته است.
۱۶.

شیوه های ترغیب و جذب کودک به نماز با محوریت خانواده

نویسنده:
منبع: طهورا سال چهارم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: کودک خانواده شیوه نماز ترغیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵۹ تعداد دانلود : ۸۹۴
انسان به گونه های مختلف اظهار بندگی و نیاز خود را به خداوند اعلام می دارد. با این حال، مهم ترین اظهار بندگی و عبودیت نماز است. روح عبادت که در فطرت انسان نهفته است باید از همان ابتدای تولد در مسیر صحیح قرار گیرد تا به عبادت خداوند منتهی می گردد. از این رو، باید تمام شرایط برای انسان از همان کودکی مهیا شود؛ زیرا دوران کودکی دوره تکوین و پایه گذاری شخصیت است. مقاله حاضر، با هدف تبیین نقش شیوه های زمینه ای و انگیزش در ترغیب کودکان به نماز، به بررسی متون اسلامی پرداخته است. شیوه های زمینه ای، شیوه هایی است که هم قبل از تولد و هم بعد از تولد باید توسط والدین اجرا شوند و شیوه های انگیزشی، شیوه هایی است که کودک را به یادگیری نماز، مقدمات آن و نیز خواندن آن ترغیب می نماید و باعث ارتباط محبت آمیز او با نماز و تقویت ارتباط با خداوند می شود. آیات و روایات بیانگر آن است که: وجود برخی شرایط در همسرگزینی و مرحله انعقاد نطفه و شیوه هایی مانند گفتن اذان و اقامه در گوش نوزاد، شیردادن با وضو و... بعد از تولد توسط هر یک از والدین زمینه های شناخت کودک نسبت به پروردگار متعال را فراهم می کند. همچنین انجام فعالیت هایی مانند توجه دادن کودک به محبت خدا، مانوس ساختن کودک با مسجد و نقل داستان های شیرین در مورد نماز و... از روش های جذب قلوب کودکان به نماز است.
۱۷.

شخصیت سالم در اندیشة اسلامی، نگاهی به رابطة آن با نماز در دوران جوانی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: انسان نماز شخصیت سالم گرایش به عبودیت دوران جوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۲ تعداد دانلود : ۶۶۸
هدف بعثت انبیای عظام و نزول قرآن کریم، تربیت انسان و ساخت شخصیت سالم و انسانی، با تنظیم رابطة سازنده با خدا، خود، مردم و جهان هستی بوده است. آموزه های وحیانی قرآن کریم و روایات معصومان(ص)، جهت وصول به این هدف مقدس برای بشر نازل شده است. بر اساس آموزه های دینی، ادعای سلامت شخصیت، بدون ارتباط به منبع وحی درست نیست. میزان سلامت آدمی به میزان دوری یا نزدیکی او به منبع قدرت مطلق سنجیده میشود. این مقاله به تبیین شخصیت سالم در اندیشة اسلامی و آثار آن میپردازد. در عین حال، تلاش میکند که رابطة شخصیت سالم با نماز و بندگی در برابر خدای متعال شناسایی شود. بررسی مفهوم شخصیت در روان شناسی و اشاره به نقش شخصیت سالم در رعایت ارزش های اسلامی، از نکات برجستة این مقاله است.
۱۸.

بررسی فقهی افضلیت سجده بر تربت امام حسین

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: نماز خاک سجده تربت امام حسین(ص) کربلا. خمره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۷۱۲
مقاله ای که پیش رو دارید، سجده بر تربت امام حسین(ع) را مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور ابتدا افضلیت سجده بر تراب از دیدگاه اخبار و روایات شیعه و سنی مورد پژوهش قرار گرفته و براساس این روایات، افضلیت سجده بر تراب به اثبات رسیده و روشن شده است که مسلمانان صدر اسلام که با پیامبر9 نماز می خواندند، در حال اختیار بر چیزی که از زمین نبود، سجده نمی کردند و نیز روشن شده که سجده بر فرش و لباس و اطراف عمامه باطل و از مستحدثاتی است که بر صحت آن دلیلی وجود ندارد. نیز از روایات و آثار و سیره پیامبر(ص) و صحابه و تابعین از شیعه و سنی در فضیلت تربت امام حسین(ع) و اخبار سجده پیامبر و امامان معصوم: بر خمره که از لیف خرما ساخته می شده به اثبات رسیده که تربت امام حسین(ع) از همه مصادیق خاک افضل است و اهتمام شیعه به سجده بر.....
۱۹.

جایگاه نماز در اندیشه امام رضا(علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: حدیث تحلیل محتوا نماز امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۲۵
در کتب معتبر حدیثی، متنی از امام رضا(ع) با موضوع تشریح اصول و مبانی دین اسلام نقل شده است که همچون رساله ای جامع و کامل در باب احکام دین خدا، فرائض، سنن و اعتقادات مذهب تشیع می باشد. اگرچه این رساله در پاسخ به درخواست مأمون عباسی توسط آن امام همام نگارش یافته اما صرف نظر از اهداف سیاسی مأمون از چنین درخواستی، آنچه امروزه برای شیعیان و محبین ائمه اطهار(ع) ارزشمند و قابل توجه می باشد، نگاشته مکتوبی است که از آن حضرت بر جای مانده و بیان کننده بسیاری از عقاید و احکام دین مبین اسلام می باشد. نمودارهای سنجش فراوانی کلمات و موضوعات استخراج شده از جدول تحلیل محتوای رساله امام رضا(ع) نشان می دهند که مهمترین و پر کاربردترین موضوع مطرح شده در این رساله، تأکید بر نماز و بیان برخی از احکام و فضایل آن است. آنچه در این رساله بیان شده را می توان به چند دسته تقسیم نمود که عبارتند از: مقدمات، اجزاء، فضایل، احکام نماز و اشاره به مبنای استخراج آن ها و معرفی الگوهایی برای نماز. هدف این مقاله آن است که با بررسی و تجزیه و تحلیل این رساله به روش تحلیل محتوا، جایگاه نماز، این فریضه بزرگ الهی را در کلام و اندیشه حضرت(ع) کشف و استخراج نماید.
۲۰.

جایگاه دعا و ذکر در جهانشناسی سینوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت سینوی (مشکوه النور) سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴۸

کلیدواژه‌ها: دعا ابن سینا ذکر نماز نفوس سماوی نفوس انسانی عقول مجرد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی فلسفه مشاء
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی هستی شناسی
تعداد بازدید : ۱۵۵۵ تعداد دانلود : ۶۴۳
در جهان شناسی سینوی کل هستی بر اساس نظام متقن و منسجم علی و معلولی شکل گرفته و در آن هر موجودی جایگاه مشخص و معینی دارد. عالم طبیعت به عنوان پایین ترین مرتبه هستی تحت تدبیر نفوس سماوی و نفوس سماوی نیز خود تحت احاطه و تدبیر عقول مجرد و در نهایت منتسب به واجب الوجود هستند. در چنین نظامی دعا و ذکر وسیله ای برای اتصال و ارتباط نفوس انسانی با عوالم بالا (نفوس سماوی و عقول مجرد) به منظور جلب منافع و دفع مضرات است. نفوس انسانی از طریق تعالی نفسانی و تکامل قوای عقل نظری و عملی قدرت اتصال و اتحاد با عقول مجرد را یافته و بدین ترتیب قدرت تأثیر در نفوس سماوی موجب پیدایش پدیده های خوشایند و از بین رفتن حوادث نامطلوب در جهان مادی می شوند. چگونگی هماهنگی و انطباق دعا و ذکر با اصول و قواعد عقلی حاکم بر نظام علی و معلولی جهان مسئله ای است که در این مقاله مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد.