مطالب مرتبط با کلیدواژه

دینداری


۳۶۱.

تبیین سطح و نوع دینداری دانشجویان دانشگاه های شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) سال بیستم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶۲ 47 - 92
تعداد بازدید : ۱۲۲
این تحقیق، به سنجش سطح دینداری و سنخ شناسی انواع دینداری دانشجویان، می پردازد. برای سنجش سطح دینداری از مدل و سنجه گلاک و استارک استفاده شد و برای سنجش نوع دینداری از ترکیب نظریات انواع دینداری، بهره بردیم و در نهایت هفت نوع دینداری (عامیانه، شریعتمدارانه، رسمی حکومتی، متجددانه، سکولار، لائیک و ترکیبی) مناسب جامعه آماری، برگزیده شد. از تحلیل های پیتر برگر برای دو فرضیه توصیفی تحقیق، استفاده گردید. نظریه هایی که از آنها متغیر های مستقل این تحقیق استخراج شدند، عبارتند از: نظریه مدرن شدن و سکولارشدن برگر؛ نظریه پایگاه اجتماعی اقتصادی واخ؛ نظریه سرمایه اجتماعی پاتنام؛ نظریه زیست جهان اجتماعی برگر؛ و نظریه کاشت گربنر. در این تحقیق، از روش پیمایش استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق دانشجویان دانشگاه های شهر قم می باشند که در سال تحصیلی 90-1389در دانشگاه های استان قم (43718 نفر) مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه 354 نفر بوده و از روش نمونه گیری سهمیه ای استفاده شده است. این تحقیق با دو فرضیه توصیفی آغاز می شود: «بطور کل، سطح دینداری دانشجویان بالا است» و «در بین دانشجویان، انواع متکثری از دینداری دیده می شود». متغیرهای مستقل تحقیق عبارتند از: میزان تحصیلات، پایگاه اجتماعی اقتصادی، میزان سرمایه اجتماعی، خاستگاه جغرافیایی، طلبه بودن و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی. براساس یافته های تحقیق، رابطه متغیرهای «میزان سرمایه اجتماعی» و «میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی» با سطح و نوع دینداری تأیید شدند و رابطه متغیرهای «پایگاه اجتماعی اقتصادی» و «طلبه بودن» با سطح و نوع دینداری بطور کل، تأیید نگردیدند. اما متغیرهای «میزان تحصیلات» و «خاستگاه جغرافیایی» در سطح دینداری تأیید شدند ولی در نوع دینداری تأیید نگردیدند.
۳۶۲.

مطالعه میزان و نوع استفاده از ماهواره و رابطه ی آن با دینداری جوانانِ شهر و روستاهای سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره دهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 125-145
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۹۱
این مقاله، نتیجه یک مطالعه توصیفی تبیینی از نوع علی مقایسه ای است که ابتدا به مطالعه میزان استفاده از ماهواره و نوع انتخاب کانال ها، و رابطه ی آن با میزان دینداری جوانان 18 تا 29 سال در شهرستان سنندج پرداخته است. سپس عوامل مؤثر بر میزان استفاده از ماهواره و تفاوت میزان استفاده در بین بینندگان شهری و روستایی این منطقه را نیز تحلیل کرده است. به لحاظ نظری، مساله تماشای تلویزیون ماهواره ای و اثر آن بر دینداری را با ترکیب نظریه «کاشت» و نظریه «عرفی شدن» پیتر برگر مورد استفاده قرار دادیم. به لحاظ روش شناسی نیز از پیمایش میدانی استفاده کردیم که در آن حجم نمونه بالغ بر 583 نفر از جوانان شهر و روستاهای سنندج در بازه زمانی 1391 92 می شد. برخی یافته های پژوهش نشان می دهد که از یک طرف، متغیرهای «وضعیت اجتماعی اقتصادی»، «جنسیت» و «سن» فاقد رابطه ی معنادار با میزان استفاده از ماهواره هستند. اما متغیرهای «وضعیت تأهل»، «تحصیلات» و «شغل» دارای رابطه ی معناداری با میزان استفاده از ماهواره می باشند. از طرف دیگر این فرض که «میزان استفاده از ماهواره با میزان تعلق و پایبندی دینی رابطه معنادار دارد»، در بین بینندگان شهری تأیید شد اما در بین بینندگان روستایی تنها می توان گفت که در دو بُعد اعتقادی و پیامدی، ماهواره به میزان اندکی موجب کاهش تعلق و پایبندی دینی شده است. چگونگی استفاده از ماهواره و نوع کاربرد آن (فرهنگی، سیاسی، تفریحی و اطلاعاتی) نیز بر میزان دینداری تأثیر معنادار نداشته است. نتایج آزمون t نیز نشان داد که تفاوت میزان استفاده از ماهواره در بین جوانان شهر و روستاهای سنندج معنادار نیست؛ با این حال بر مبنای نظریه «کاشت»، ماهواره در کنار عوامل دیگر در بین جوانان شهری به نسبت جوانان روستا با شدت بیشتری در چهار بّعدِ اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی منجر به تغییر نگرش ها و رفتارهای دینی شده است.
۳۶۳.

دنیاگرایی و پیامدهای اجتماعی آن در آموزه های قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 71 - 95

کلیدواژه‌ها: دنیاگرائی دینداری نظریه داده بنیاد تحلیل کیفی عرفی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۰۸
جامعه کنونی ایران با مسائل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی زیادی روبه رو است که پیامد فاصله گرفتن از نسخه شفابخش قرآن مجید است.اکنون مسئله اینست که بخشی از دینداران بتدریج از دین فاصله گرفته و درجامعه منسجم و یکپارچه دینی، پول، قدرت و شهرت جایگزین سخاوت،خدمت و گمنامی می گردد که نتیجه آن گسست اجتماعی است. هدف این مقاله جستجوی مهمترین عامل بروز شرایط مزبور از طریق مراجعه به آیات قرآن و روش های کیفی تحقیق است.یافته ها نشان می دهد، فرآیند «دنیاگرائی»، عامل بروز وضعیت پیش گفته است. در منطق قرآن دنیاگرائی عبارت است از تغییرجهت دینداران از هدف اصلی دین و روی آوردن به ابزار و لوازم نیل به آن به عنوان هدفی جدید. دیناگرائی با اندکی غفلت از هدف آغاز و به تدریج به پدیده ای جمعی وعمدتا غیر قابل بازگشت تبدیل می شود. از جمله پیامدهای دنیاگرائی می توان به بروز نقص در جامعه پذیری دینی ، کجرفتاری و انحرف اجتماعی، گسست اجتماعی ، تضاد با دین و دینداران و نهایتا افول دینداری اشاره کرد.
۳۶۴.

بررسی رابطه بین نگرش به نوسازی و سبک زندگی در بین جوانان 18-35 سال شهر پلدختر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 105 - 117
تعداد بازدید : ۶۲
مقدمه و هدف پژوهش: گرایش به نوسازی باعث بازاندیشی در حوزه ها مختلف خواهد شد. یکی از حوزه های که در تیرس این تغییرات قرار دارد، سبک زندگی می باشد. تحقیق حاضر در همین راستا و با هدف بررسی رابطه بین نگرش به نوسازی و سبک زندگی در بین جوانان انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش، به روش پیمایشی و از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه جوانان 18 تا 35 سال ساکن در شهر پلدختر (اعم از زن و مرد) بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر برآورد شده است. روایی تحقیق براساس روایی صوری تعیین شد و برای سنجش پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که میزان گرایش به نوسازی در سطح متوسط رو به بالایی قرار دارد. میزان دینداری به طور کلی متوسط رو به پایین است. میزان استفاده از موسیقی در جامعه مورد بررسی متوسط روبه بالا و به سمت موسیقی مدرن است. میزان مدرن بودن مدیریت بدنشان ضعیف، 1/44 درصد نیز متوسط و 9/32 درصد نیز اعلام کرده اند که میزان مدرن بودن مدیریت بدشان قوی است. یافته های استنباطی نشان می دهد که بین گرایش به نوسازی و میزان دینداری، مدیریت بدن، ذائقه موسیقایی و نحوه گذراندن اوقات فراغت همبستگی معناداری وجود دارد. بین گرایش به نوسازی و میزان دینداری رابطه معنادار منفی و معکوس و بین گرایش به نوسازی و مدیریت بدن، نحوه گذراندن اوقات فراغت و ذایقه موسیقایی رابطه معنادار مثبت و مستقیم وجود داشت. نتیجه گیری: در مجموع براساس یافته های تحقیق و وفق نظر اینگلهارت می توان گفت که تغییرات انجام شده بیشتر ارزشی و گرایشی بوده است و سرعت آن تغییرات تدریجی بوده است. بر این اساس هرچقدر نگرش مثبت تری نسبت به نوسازی و توسعه وجود داشته باشد، پاسخگویان بدن خود را بیشتر مدیریت کرده، از موسیقی مدرن نیز بیشتر استفاده می کنند و تمایل بیشتری به اوقات فراغت مدرن از خود نشان داده اند و میزان دینداری در سطح پایین تری قرار داشته است.
۳۶۵.

تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر اختلالات تغذیه ای زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۰ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ 41 - 60

کلیدواژه‌ها: اختلالات تغذیه ای خانواده دینداری رسانه زنان مقایسه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۷۷
سلامت غذایی، از جمله پدیده های مهم و شایان توجهی است که از نیازها و ضرورت های اساسی و پایه ای فرد و جامعه به شمار می رود، به طوری که فقدان یا اختلالات غذایی نیز پیامدها و بازتاب های نگران کننده و خطرناکی به دنبال دارد. بر این اساس، مقاله حاضر با هدف اندازه گیری میزان اختلالات تغذیه ای در بین شهروندان زن شهر تبریز نگاشته شده و در نظر دارد عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر آن را شناسایی نماید. روش تحقیق، پیمایشی بوده و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه استاندارد بومی شده می باشد. حجم نمونه این پژوهش400 نفر از زنان و دختران 49- 15 ساله شهر تبریز در سال 89 می باشند که بر اساس سرشماری سال 1385 و از بین تعداد 432127 نفر، به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد، از بین متغیرهای مستقل (تأثیر خانواده، همسالان، رسانه ها، میزان دینداری و تأثیر مقایسه های اجتماعی)، متغیر مقایسه اجتماعی بالاترین تأثیر را بر میزان اختلالات تغذیه ای پاسخ گویان داشته است و متغیرهای مذکور 34 درصد تغییرات متغیر وابسته (اختلال تغذیه ای) را تبیین می نماید.
۳۶۶.

سنجش عوامل اجتماعی مؤثر بر نگرش زنان باردار نسبت به سقط عمدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۰ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 5 - 23

کلیدواژه‌ها: بارداری دینداری سقط جنین عمدی طبقه اجتماعی نگرش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۷۹
سقط جنین عمدی یکی از معضلاتی است که برخی از زنان به دلایلی نظیر تنظیم خانواده، مخفی کردن روابط نامشروع، گریز از بارداری ناخواسته، تجاوز به عنف و... به آن متوسل میشوند. تأثیرات جسمی و روحی سقط جنین بر زنانی که آن را تجربه میکنند و نیز شرایط فرهنگی و اجتماعی سقط، توجه به این مسئله را آشکار می سازد. هدف تحقیق حاضر، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر نگرش زنان باردار نسبت به سقط جنین عمدی است. روش پژوهش، پیمایشی و جامعه آماری تحقیق، زنانِِ در سن باروری شهر تهران (سال 1385) می باشند. حجم نمونه بر اساس فرمول 300 نفر برآورد گردیده است. روش نمونه گیری نیز سهمیه ای تعیین گردید. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که متغیرهای دینداری، نگرش اطرافیان نسبت به سقط جنین و طبقه اجتماعی متغیرهایی هستند که بیش از 26 درصد تغییرات متغیر وابسته ی را تبیین می کنند .کم رنگ شدن اعتقادات مذهبی و دینداری در میان زنان با افزایش نگرش مثبت به سقط جنین ارتباط مستقیم دارد. سایر متغیرها نظیر سن، تحصیلات و وضعیت شغلی با نگرش زنان باردار به سقط جنین عمدی رابطه ای ندارند.
۳۶۷.

رابطه دینداری، نگرش به نقش های جنسیتی و نگرش به فرزند با تعداد واقعی و ایده آل فرزند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۱ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 189 - 208

کلیدواژه‌ها: تعداد ایده آل فرزند تعداد فرزند دینداری زنان نقش های جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۷۰
با توجه به کاهش شدید نرخ باروری، براساس داده های سرشماری سال 1390، این سؤال مطرح می شود که عوامل فرهنگی از جمله سطح دینداری در این وضعیت تا چه حد مؤثر است و تعداد ایده آل فرزند از نظر زنان متأهل چقدر است و دینداری چه ارتباطی با نگرش به فرزند و نگرش های جنسیتی زنان متأهل دارد. برای پاسخ به این پرسش، با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامه محقق ساخته، این موضوع در بین 400 نفر از زنان متأهل شیراز با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بررسی شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که گرچه دینداری رابطه معناداری با تعداد واقعی فرزندان دارد، درباره تعداد ایده آلِ فرزند وفاق چشمگیری بین زنان متأهل وجود دارد و این امر ارتباطی با میزان دینداری آن ها نداشته است. نگرش به نقش های جنسیتی رابطه معناداری با تعداد ایده آل فرزند داشته است که این رابطه با کنترل متغیرهای زمینه ای هم معنادار باقی می ماند. نتایج تحلیل های چندمتغیره نشان می دهد دینداری سهم ناچیزی در تعیین تعداد فرزند داشته و فقط 4 / 1 درصد از واریانس را تبیین می کند و نکته درخور توجه آنکه تحصیلات به تنهایی تعیین کننده 40 درصد از واریانس تعداد فرزندان است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که کاهش نرخ رشد جمعیت از عوامل فرهنگی نظیر فرایند جهانی شدن و چرخش ارزش های جمع گرایانه به فردگرایانه تأثیر پذیرفته است.
۳۶۸.

سنجش عوامل مؤثر بر محیط زیست گرایی زنان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۲ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ 577 - 592

کلیدواژه‌ها: اکوفمنیسم دانش زیست محیطی دینداری محیط زیست گرایی مشارکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۷۷
بحران محیط زیست، امروزه یکی از گرفتاری های مهم جهانی به شمار می رود. مواجهه با این بحران به منزله یک تلاش جمعی نیازمند ایجاد نگرش های محیط زیست گرایانه در مردم است. آنچه در این زمینه درخور تأمل است شناسایی عوامل مؤثر بر محیط زیست گرایی افراد مختلف جامعه، بالاخص زنان است، زیرا بنا بر دو محور اصلی نظریه اکوفمنیسم، یعنی رابطه زنان با محیط زیست و نقش آنان در حل مشکلات اکولوژیکی، زنان در توجه به محیط زیست جایگاه ممتاز و ویژه ای دارند و از طرف دیگر به علت اینکه زنان با محیط زیست بیشتر عجین اند، می توانند از طریق انتقال دانش و علاقه زیست محیطی به کودکان در حفظ محیط زیست فعال باشند. از این رو، مطالعه عوامل تأثیرگذار بر محیط زیست گرایی زنان می تواند راهگشای بسترسازی برای ایجاد این عوامل و جلب مشارکت زنان در حفاظت از محیط زیست باشد. تحقیق حاضر درصدد شناسایی و مطالعه عوامل مؤثر بر محیط زیست گرایی زنان ایرانی است. بدین منظور، با توجه به تحقیقات انجام شده در این خصوص و با پشتوانه نظری اکوفمنیسم و با تحلیل ثانویه داده های موج پنجم پیمایش «داده های ارزش های جهانی»در کشور ایران با حجم نمونه 2 هزار و 667 نفر، که با روش نمونه گیری احتمالی چندمرحله ای صورت پذیرفته است، به کنکاش در این عوامل می پردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد متغیرهای مشارکت اجتماعی، دینداری، دانش زیست محیطی، سن، و تحصیلات با محیط زیست گرایی زنان ارتباط معنا داری دارند، ولی طبقه اقتصادی زنان تأثیری بر محیط زیست گرایی آنان ندارد. همچنین، یافته های تحقیق نشان می دهد که سه متغیر دانش زیست محیطی، دینداری، و مشارکت توانسته اند 82 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند و توضیح دهند.
۳۶۹.

سنجش رابطه دینداری و سرمایه های فرهنگی و اجتماعی با احساس تنهایی: مقایسه زنان شاغل و غیر شاغل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۳ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 525 - 548

کلیدواژه‌ها: احساس تنهایی خانه دار دینداری زنان سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی شاغل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۷۳
زنان محور خانواده محسوب می شوند. برای تبدیل کردن خانواده به کانونی برای رشد و تعالی افراد باید به زنان اهمیت بیشتری داد. از مسائل مهمی که در سلامتی زنان باید مد نظر قرار گیرد احساس تنهایی و علل و همبسته های آن است. حدود 413 نفر از زنان 19 تا 65 سال شهر شیراز به عنوان نمونه با استفاده از نمونه گیری طبقه ای و خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. پرسش نامه دینداری گلاک و استاک، احساس تنهایی و سرمایه فرهنگی، اجتماعی از سوی پاسخ گویان تکمیل شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نمره کل دینداری و ابعاد آن موجب کاهش احساس تنهایی عاطفی و سرمایه های فرهنگی اجتماعی موجب کاهش احساس تنهایی اجتماعی در زنان می شود. زنانی که دیندارترند از نظر عاطفی و روانی قوی ترند و زنانی که سرمایه های بیشتری در اختیار دارند از نظر اجتماعی فعال ترند و احساس تنهایی کمتری دارند. زنان شاغل تحصیلات و سرمایه بالاتری از زنان غیرشاغل دارند؛ بنابراین، احساس تنهایی اجتماعی بسیار کمتری دارند. احساس تنهایی عاطفی در زنان شاغل و غیرشاغل تفاوت معناداری نداشت؛ بنابراین می توان دید که اشتغال زنان برای آن ها بهروزی روانی و اجتماعی به همراه می آورد.
۳۷۰.

بررسی علل پیدایش فرصت طلبی و رابطه ی آن با نظام اخلاقی جوانان (مورد مطالعه: شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۵ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: فرصت طلبی سرمایه اجتماعی دینداری انسجام اجتماعی فردگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۴۲
مفهوم فرصت طلبی از دیر باز به طور خاص مورد توجه بسیاری از متفکران اجتماعی بوده است. در یک نگاه دقیق، فرصت طلبی به عنوان یک پدیده ی چند علتی، چند بعدی و چند دلالتی به نابهنجاری های اجتماعی که می تواند باعث تخریب نظام اخلاقی جامعه شود، مربوط می شود. نگاهی دقیق به ادبیات موضوع نشان می دهد که برخی پژوهشگران در پی تبیین اجتماعی پدیده ی فرصت طلبی هستند، درحالی که بعضی دیگر در پی تبیین آن با تعیین کننده هایی چون انتخاب های فردی می باشند. این یک مفروضه است که این انتخاب ها صرفاً در یک خلاء اجتماعی، سیاسی و فرهنگی صورت نمی گیرد و انواع تعیین کننده های زمینه ای چون سن ، جنس، وضعیت تأهل، طبقه اجتماعی و اشتغال از یک طرف و متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از سوی دیگر، بر آن تأثیر گذارند. این تحقیق در پی مطالعه پیمایشی فرصت طلبی و تعیین کننده های آن در میان شهروندان 20 سال به بالای اصفهان (n=384) است. مطالعات در این زمینه نشان می دهد هر چه میزان دینداری، انسجام اجتماعی و سرمایه اجتماعی در جامعه بیشتر باشد، میزان فرصت طلبی در جامعه کاهش می یابد و از سوی دیگر هر چه میزان آنومی و فردگرایی در جامعه بیشتر باشد، میزان فرصت طلبی نیز افزایش می یابد. همچنین با توجه به نتایج تحقیق می توان اذعان داشت که فرصت طلبی بر حسب سن شهروندان متفاوت است، حال آن که جنسیت و وضعیت تأهل هیچ گونه تأثیری بر گرایش افراد به سمت رفتارهای فرصت طلبانه ندارد و طبقه اجتماعی، سرمایه اجتماعی، دینداری، فردگرایی و انسجام اجتماعی و آنومی رابطه معنی داری با فرصت طلبی دارند.
۳۷۱.

مطالعه نقش مداخله گرایانه سازه عزت نفس در تأثیرگذاری دینداری بر هراس اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۵ 71 - 99

کلیدواژه‌ها: هراس اجتماعی عزت نفس دینداری جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۱۳۴
هراس اجتماعی یکی از انواع اختلال های اضطرابی است که مشخصه بارز آن، ترس از حضور در جمع و اجتناب از انجام فعالیت های روزمره در حضور دیگران است که فرد در سنین مختلف ممکن است با آن مواجه شود. در این زمینه، عوامل مختلفی می توانند با آن در ارتباط باشند که در این مقاله تلاش شده است به بررسی برخی عوامل، از جمله نقش دینداری در تأثیرگذاری بر عزت نفس به تبع آن بر هراس اجتماعی پرداخته شود.     روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه جوانان 29-15 سال در مناطق ده گانه شهر تبریز به تعداد 430098 نفر می باشد که از این تعداد، 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده است.     نتایج آزمون دو متغیره بین هراس اجتماعی و عزت نفس نشان داد: تأثیر عزت نفس بر هراس اجتماعی، تأثیری معنادار با ضریب همبستگی 322/0- است. همچنین، از بین دو بعد سازه دینداری که در این تحقیق به قالب فرضیه مطرح شده بود، بعد اعتقادی با ضریب همبستگی 134/0 مورد تأیید قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نیز نشان می دهد که تأثیر مستقیم دینداری بر هراس اجتماعی 182/0 و معنادار می باشد. تأثیر مستقیم عزت نفس بر هراس اجتماعی 341/0- و معنادار می باشد. همچنین، دینداری از طریق عزت نفس تأثیری معنادار بر روی هراس اجتماعی داشته است.
۳۷۲.

پژوهشی در باب دینداری و مشارکت سیاسی (مورد مطالعه: شهروندان شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۸ 23 - 46

کلیدواژه‌ها: فرهنگ مشارکتی مشارکت سیاسی انگیزه سیاسی دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۱۱۷
اندیشه مشارکت سیاسی از آنجا شکل گرفت که مردم حق تعیین سرنوشت خود را دارند و به نوعی باید قدرت مهارنشدنی حاکمان در رأس هرم قدرت را محدود کرد، چه دولت نماینده مردم است و باید پاسخگوی مردم خود هم باشد. تجلی این تحدید قدرت حاکمان در گرو مشارکت شهروندان در سرنوشت خود بوده است. این تحقیق با توجه به تأکید زیاد دین مبین اسلام بر کار گروهی و مشارکت در امور جامعه؛ به دنبال بررسی رابطه بین میزان دینداری و مشارکت سیاسی است. این مطالعه، به شیوه پیمایشی بر روی 400 نفر از شهروندان شهر کرج، به عنوان نمونه اجرا شد که نتایج تحقیق نشان از این دارد که بین دینداری و مشارکت سیاسی رابطه معناداری وجود دارد که با توجه به آزمون همبسنگی پیرسون بین ابعاد مناسکی، پیامدی، اعتقادی و تجربی دینداری با مشارکت سیاسی رابطه مثبتی برقرار می باشد. همچنین نتایج آزمون ضریب همبستگی چندگانه نشان می دهد که همبستگی متوسطی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته وجود دارد. ضریب تعیین تعدیل شده برابر با 243/0 نشان می دهد که حدود 5/24 درصد از تغییرات متغیر وابسته مشارکت سیاسی توسط متغیرهای مستقل تحقیق تبیین می شوند. نتایج این آزمون حاکی از آن است، بعد مناسکی و بعد پیامدی دینداری بیشترین سهم معنی دار را در پیش بینی پراکندگی مشارکت سیاسی دارا می باشند.
۳۷۳.

بررسی نسلی تأثیر دینداری بر ارزشهای خانوادگی سنتی و مدرن در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰ 109 - 132

کلیدواژه‌ها: دینداری ارزش های خانوادگی تئوری قطعه قطعه شدن ارزش ها تئوری تمایز نسل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۹۵
با توجه به تأثیر متفاوت دینداری بر حوزه های مختلف زندگی اجتماعی و حتی ابعاد مختلف یک حوزه، این مقاله در پی پاسخگویی به این سؤالات است که آیا در جامعه ما ارزش های خانوادگی سنتی و مدرن در نسل های مختلف متأثر از دینداری است یا خیر و اگر هست آیا تأثیر آن بر ارزش های خانوادگی سنتی و مدرن یکسان است؟ بر این اساس، پیمایش کمی با ابزار پرسشنامه در شهر تهران با 600 نمونه که به شیوه خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند، انجام شد. نتایج تحقیق حاکی است: ارزش های خانوادگی سنتی و مدرن  به طور یکسان متأثر از دینداری نیست. در هر سه نسل ارزش های خانوادگی سنتی متأثر از دینداری بوده، در حالی که تأثیر دینداری بر ارزش های خانوادگی مدرن در هر سه نسل معکوس و ضعیف تر بوده، به لحاظ نسلی روند کاهشی داشته و در نسل سوم تأثیر معناداری مشاهده نمی شود.  به طورکلی می توان گفت یافته های تحقیق آمیزه ای از سه تئوری پابرجایی دین بر ارکان مختلف زندگی اجتماعی، تئوری تمایز و تئوری قطعه قطعه شدن ارزش ها را تأیید می کند. 
۳۷۴.

بررسی ارتباط بین ابعاد دینداری و سرمایه روانشناختی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲ 1 - 21

کلیدواژه‌ها: سرمایه روانشناختی خودکارآمدی دینداری مناسک دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۸۸
دینداری پدیده ای است که از همان ابتدای پیدایش انسان ها در روند تحول جوامع تأثیرگذار بوده است و به موضوعی اساسی و مهم در روند زندگی افراد تبدیل شده است؛ اما از آن جایی که دینداری در سلامت روان انسان تأثیرگذار است مقاله حاضر در نظر دارد، سرمایه روانشناختی دانشجویان و نقش دینداری آنان را در توسعه این مفهوم مورد بررسی قرار دهد. پژوهش حاضر، به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه با حجم نمونه 405 نفر در بین دانشجویان دانشگاه تبریز در تمامی مقاطع تحصیلی در سال 94-93 انجام گرفته و از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است.     یافته ها نشان داد که بین دینداری و سرمایه روانشناختی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. به بیان دیگر، نتایج بیانگر وجود ارتباط مثبت و معنی دار بین ابعاد متغیر دینداری (مناسکی، تجربی و پیامدی) و ابعاد سرمایه روانشناختی (عزت نفس، خودکارآمدی و کانون کنترل) بود. براساس نتایج تحقیق، میانگین نمره دانشجویان برای سرمایه روانشناختی (31/74%)، متوسط رو به بالا ارزیابی شده است. در این تحقیق بعد خودکارآمدی (94/74%) بیشترین میانگین را در ابعاد سرمایه روانشناختی به خود اختصاص داده است. همچنین براساس نتایج تحقیق، سرمایه روانشناختی بیش از همه از بعد مناسکی (355/0= beta) متغیر دینداری متأثر است. در نهایت نتایج بیانگر آن بود که 17 درصد از واریانس متغیر سرمایه روانشناختی، توسط متغیر دینداری قابل تبیین است.
۳۷۵.

نگرش سیاسی و ارتباط آن با دینداری و طبقه اجتماعی در بین مردم شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۴ 1 - 26

کلیدواژه‌ها: نگرش سیاسی طبقه اجتماعی دینداری اصول گرایی اصلاح طلبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۱۳۷
نوع نگرش سیاسی مردم و تحلیل جامعه شناختی عوامل مؤثر بر آن ازجمله پرسش های مهم مطرح در حوزه جامعه شناسی سیاسی است. این مقاله با هدف بررسی وضعیت نگرش سیاسی مردم شهر رشت انجام شده است و برای تحقق آن از دو منظر اقتصادگرایی و فرهنگ گرایی برای تبیین عوامل مؤثر بر نگرش سیاسی استفاده می شود. لذا پرسش اصلی مقاله حاضر این است که «نگرش سیاسی مردم رشت تحت تأثیر کدام یک از دو متغیر موردنظر طبقه و دینداری شکل می گیرد؟». روش این مطالعه، پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه و جامعه آماری آن، جمعیت بالای 18 سال مردم رشت است که 385 نفر آن ها به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که 76 درصد از پاسخگویان دارای نگرش اصلاح طلبی و 24 درصد از نگرش اصول گرایی برخوردارند. همچنین بین متغیرهای دینداری و طبقه اجتماعی پاسخگویان و نگرش سیاسی آن ها رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد.
۳۷۶.

دین داری و محیط زیست گرائی: تأملی تجربی بر مناقشات نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۵ 89 - 121

کلیدواژه‌ها: دینداری رفتار محیط زیستی مذهب و محیط زیست انسان گرایی رگرسیون بلوکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۷۹
بعد از گذشت چهل سال از وقوع انقلاب اسلامی در ایران لزوم وارسی تأثیرات نظام حکمرانی مابعدانقلابی بر ابعاد مختلف زندگی ایرانیان بیش ازپیش به چشم می خورد. یکی از این وجوه که روزبه روز اهمیت بیشتری می یابد وضعیت زیست محیطی ایران ازیک طرف و اندیشه و رفتارهای ساکنین این نظام پیرامون این وضعیت از سوی دیگر است. ازآنجا که ایدئولوژی حاکم بر انقلاب ایران و نظام حکمرانی مابعدانقلابی بدون شک ماهیتی دینی داشته است به نحوی که سیاست گذاری ها بر مبنای شرع اسلام اعمال شده و زمان لازم برای نهادینه شدن ارزش های مورد تأیید حاکمیت و جامعه پذیری دینی و سیاسی بر دست کم یک نسل سپری شده است، اکنون زمان مناسبی برای بررسی نسبت شریعت مداری و هر آنچه فرض می شود پیامد این شریعت مداری باشد، ازجمله محیط زیست گرائی در جمعیت های نمونه به نظر می رسد. در تحقیق حاضر، با مروری بر ادبیات نظری در خصوص چگونگی ارتباط دین و محیط زیست گرایی سه نوع ارتباطِ ممکن میان دو متغیر دینداری و رفتار محیط زیستی (ارتباط مثبت، ارتباط منفی، و عدم ارتباط) در قالب سه فرضیه متباین فرموله گردید. برای وارسی تجربی این فرضیات رقیب، مطالعه ای پیمایشی با نمونه ای 400 نفری از دانشجویان دانشگاه تهران سازمان داده شد. یافته های پژوهش به طور هماهنگ نشان داد که فقط فرضیه ارتباط منفی یا معکوس دینداری با رفتار محیط زیستی از حمایت تجربی برخوردار شده که مقدار یا شدت این ارتباط، «ضعیف» ارزیابی شده است.  
۳۷۷.

پیمایشی بر روابط دینداری و اخلاق کار (موردمطالعه: کارکنان مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی جهرم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۶ 93 - 116

کلیدواژه‌ها: دینداری اخلاق کار کارکنان سازمان مراکز درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۸۳
شیوع انجام رفتارهای نامناسب اخلاقی یکی از معضلاتی است که بیشتر از قبل در محیط های سازمانی بروز کرده و کیفیت ارائه خدمات و بهره وری سازمانی را تنزل بخشیده است. لذا امروزه نظام اداری و سازمانی بیشتر نیازمند کارکنانی است که نه تنها از جنبه های فنی و تخصصی بلکه از حیث فکری و اخلاقی نیز بهترین باشند. این موضوع به ویژه در مشاغل مرتبط با بخش خدمات درمان و بهداشت که مستقیماً با مردم و زندگی آن ها سروکار دارند، از برجستگی و ضرورت بالایی برخوردار است. این مطالعه، با هدف بررسی ارتباط میان متغیرهای دینداری و اخلاق کار با روش پیمایشی انجام پذیرفته است. اطلاعات با استمداد از پرسشنامه بومی شده اخلاق کار پتی و دینداری کلارک و استارک از 200 نفر از کارکنان بخش خدمات و درمان دانشگاه علوم پزشکی جهرم به صورت نمونه گیری تصادفی جمع آوری گردیده است. برآوردهای آماری نشان داد که از بین ابعاد دینداری، بعد تجربی دینداری بالاترین میانگین (15/4 از 5) و بعد مناسکی کمترین میانگین (04/3 از 5) را در بین پاسخگویان داشته و میانگین دینداری در حد متوسط به بالا (میانگین ها 62/3 از 5) گزارش شده است. در خصوص وضعیت اخلاق کار نیز یافته ها حد مطلوبی از آن را نشان داده اند. ضریب همبستگی میان دینداری و اخلاق کار 334/0 برآورد گردیده که این مقدار در سطح 05/0 معنادار بوده است. همچنین از بین 4 بعد دینداری، دو بعد تجربی و اعتقادی دینداری به ترتیب بیشتری همبستگی را با اخلاق کار داشته اند. در مجموع متغیرهای تحقیق حدود 40 درصد از تغییرات اخلاق کار ( 14R2"> ) را تبیین می سازند. بدین اساس می توان گفت که سازمان های ما نیازمند افرادی هستند که هم از بعد ارزشی و اخلاقی سالم و متعهد بوده و هم از حیث علمی و فنی متخصص باشند.
۳۷۸.

تحلیل جامعه شناختی سبک مصرفی شهروندان شهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 211 - 241

کلیدواژه‌ها: سبک مصرفی مصرف رسانه ای فردگرایی دینداری قانون گرایی ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۴۵
مصرف گرایی یا اصالت دادن به مصرف و هدف قرار دادن رفاه و دارایی های مادی یکی از مسائل جدی جامعه امروزی است. مصرف گرایی افزون بر عوامل و اثرات اقتصادی، دارای دلایل و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی نیز هست. در جامعه ای که شعار خرید و مصرف بیشتر رواج می یابد، مصرف گرایی نه یک نیاز ضروری، بلکه به عنوان وسیله تمایز و به عنوان نماد منزلت اجتماعی خواهد بود. ﺩﺭ ﺍیﻦ پژوهش پیمایشی، با توصیف ابعاد سبک مصرفی در بین شهروندان ارومیه به تعیین کننده های جامعه شناختی ﻣﺼﺮﻑ ﮔﺮﺍیی پرداخته شده است. ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که اعتبار آن از طریق اعتبار صوری برآورد شده است. جامعه آماری شامل شهروندان ارومیه بوده که با فرمول کوکران 386 نفر به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS وLISREL  استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که، سبک مصرفی کارکردی یا نیازمحور در مقایسه با دیگر سبک های مصرفی دارای بیشترین فراوانی است. سبک مصرفی ارتباط معنی داری با متغیرهای جنس، سن، فردگرایی، مصرف رسانه ای و تأثیرپذیری از نفوذ دیگران داشته که این چهار متغیر حدود 29 درصد واریانس سبک مصرفی شهروندان ارومیه ای را تبیین می کنند ولی متغیرهای دینداری، قانون گرایی و توافق فرهنگی ارتباط معنی داری با سبک مصرفی نداشته است.
۳۷۹.

تغییرات نسلی ارزش فرزند و رفتار فرزندآوری زنان پیش و پس از انقلاب اسلامی (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۶ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ 409 - 425

کلیدواژه‌ها: ارزش های خانواده ارزش فرزند انقلاب اسلامی تجربه جهانی شدن دینداری شهر زنجان فرزندآوری نسل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۳۲
مطالعه تغییرات نسلی «ارزش فرزند» و رفتار فرزندآوری در بین زنان پیش و پس از انقلاب اسلامی، موضوع مقاله حاضر است. نسل های مختلف زنان در ایران، بر اساس تجربه زیسته مشترک، نگرش و برداشت متفاوت و گاه متضاد از معنا و مفهوم فرزند و فرزندآوری دارند. روش تحقیق، پیمایشی و از نوع مقطعی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جمعیت آماری شامل پنج نسل از زنان شهر زنجان است که از هر نسل 100 نفر انتخاب شده و در مجموع 500 نفر حجم نمونه این تحقیق را تشکیل داده اند. روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای به شیوه PPS است. در یافته های تحقیق، تفاوت میانگین نمره ارزش فرزند و رفتار فرزندآوری، در بین نسل های مطالعه شده، به لحاظ آماری معنادار است. پایین ترین سطح ارزش فرزند در بین نسل زنان سال های 1371 تا 1374 و بالاترین سطح مربوط به نسل زنان سال های قبل از 1342 است. فردگرایی با ارزش فرزندآوری رابطه منفی و معکوس دارد. دینداری و ارزش فرزندآوری رابطه مثبت و مستقیمی دارند و تأثیر تجربه جهانی شدن بر ارزش فرزند، در نسل متولدان 1358 تا 1367 شدیدتر از سایر نسل هاست. تفاوت تغییر رفتار فرزندآوری بین زنان نسل های مختلف در ایران با توجه به تجربه تاریخی، زیستی، و آگاهی نسلی متفاوت هر یک از نسل ها، همراه با تضاد ساختی و نسلی قابل تبیین است و تغییرات نسلی ارزش فرزند، هم از لحاظ ذهنی و تاریخی و هم از لحاظ عینی و ساختی، قابل بررسی است. تجربه جهانی شدن زنان در کنار افزایش آگاهی و انتظارات و دگرگونی در نقش و موقعیت آنان پس از انقلاب اسلامی، در برداشت و ارزیابی آنان از ارزش فرزند و رفتار فرزندآوری تأثیرگذار بوده است.
۳۸۰.

بررسی اثرگذاری هوش هیجانی بر دینداری با توجه به نقش واسطه ای وضعیت اقتصادی دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر خرامه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 65-82

کلیدواژه‌ها: هوش هیجانی دینداری وضعیت اقتصادی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۲۳
هدف این پژوهش بررسی رابطه هوش هیجانی و دینداری با توجه به نقش واسطه ای وضعیت اقتصادی دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر خرامه بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از نظر روش، توصیفی همبستگی در قالب معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر خرامه (2401 نفر) بود که با توجه به تعداد متغیرها و حداقل تعداد نمونه موردنیاز در تحلیل مسیر، تعداد 331 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسش نامه هوش هیجانی شات و همکاران (1998)، مقیاس دینداری گلاک و استارک (1965) و پرسش نامه وضعیت اقتصادی قدرت نما و همکاران (1392) بود. برای بررسی فرضیات پژوهش، از مدل معادلات ساختاری و رویکرد کمترین مربعات جزئی با استفاده از نرم افزار smart pls استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تأثیر هوش هیجانی بر وضعیت اقتصادی دانش آموزان (0.833)، تأثیر هوش هیجانی بر دینداری آنان (0.993) و تأثیر وضعیت اقتصادی بر دینداری آنها (0.267) تأیید می شود. همچنین مقدار آزمون سوبل (3.92) نقش وضعیت اقتصادی (متغیر میانجی) در تأثیر هوش هیجانی بر دینداری دانش آموزان را تأیید می کند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تقویت هوش هیجانی دانش آموزان و بهبود وضعیت اقتصادی دانش آموزان، تأثیر مثبتی بر دینداری آنها خواهد داشت.