مطالب مرتبط با کلیدواژه

دینداری


۳۰۱.

رابطه دینداری با رضایت از زندگی در بین دانشجویان دختر وپسر دانشگاه فرهنگیان یاسوج در سال 1395-96

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دینداری رضایت از زندگی دانشجو معلم دانشجو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۶۷۸
هدف از این پژوهش بررسی رابطه دینداری با رضایت از زندگی در بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان یاسوج می باشد. در این راستا پرسش هایی مطرح گردید که عبارتند از: دینداری چه رابطه ای با رضایت از زندگی دارد؟ کدام یک از ابعاد دینداری با رضایت از زندگی رابطه قوی تری دارد؟ پژوهش حاضر از نوع پیمایش می باشد. برای انجام این پژوهش 172 نفر از دانشجویان دانشگاه فرهنگیان یاسوج به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و همه دانشجویان ابزار های مورد نظر را تکمیل نمودند. در این تحقیق از پرسشنامه معبد و مقیاس رضایت از زندگی استفاده شد . داده ها به وسیله نرم افزار spss تحلیل و از آزمون های همبستگی، رگرسیون، کولموگروف اسمیرنف، آزمونt  استفاده شد. تحلیل های بدست آمده نشان داد که بین میزان دینداری و میزان رضایت از زندگی به میزان 0.22 همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین   بررسی ابعاد مختلف دینداری نشان داد که  بین میزان رعایت واجبات دینی و میزان رضایت از زندگی به میزان 0.18 همبستگی مثبت وجود دارد. از سوی دیگر بین میزان رعایت مستحبات دینی و میزان رضایت از زندگی به میزان 0.23 همبستگی مثبتی وجود دارد و این میزان همبستگی در سطح خطای پنج درصد معنی دار است، همچنین بین میزان بهره گیری از دین در تصمیم گیری زندگی و میزان رضایت از زندگی به میزان 0.19 همبستگی مثبت وجود داشته و این میزان همبستگی در سطح خطای پنج درصد معنی دار است پس بین ابعاد مختلف دینداری و میزان رضایت از زندگی رابطه وجود دارد. بررسی داده ها نشان داد که از میان سه بُعد نگرش مذهبی، بُعد انجام واجبات می تواند تغییرات رضایت از زندگی را پیش بینی کند. نتایج بازگو کننده ی این مطلب است که علاوه بر انجام واجبات، که بیشتر بُعد فردی دین اسلام است، دخالت دادن دین در تصمیم گیری ها و انتخاب ها که بیشتر بُعد اجتماعی است، رضایت از زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد.
۳۰۲.

مطالعه عوامل اجتماعی موثر بر مشارکت اجتماعی- فرهنگی دبیران مدارس راهنمایی شهر مشهد

کلیدواژه‌ها: مشارکت اجتماعی - فرهنگی خردگرایی عام گرایی دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۲۱۳
در این مقاله، میزان مشارکت اجتماعی- فرهنگی دبیران راهنمایی شهر مشهد، از طریق پژوهش کمی و با روش پیمایشی بررسی شده است. با استفاده از ابزار پرسشنامه و توزیع آن در میان 220 نفر از دبیران راهنمایی مشهد به عنوان نمونه که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند، داده های پژوهش گردآوری شد. جهت تبیین متغیر مشارکت اجتماعی- فرهنگی و تدوین فرضیه ها از نظریه های کنش اجتماعی پارسنز، انسجام اجتماعی دورکیم، و نظریه های هانتینگتون، لرنر، لیپست، اینگلهارت و وینر بهره گرفته شده است. بر اساس یافته های تحقیق، میزان مشارکت اجتماعی- فرهنگی افراد نمونه در بازه (5-1)، معادل 64/3 بوده که در حد متوسط روبه بالا است. نتایج حاصل از آزمون دومتغیره نشان از معناداربودن این مقدار دارد. هم چنین بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه، متغیرهای خردگرایی، انسجام اجتماعی، دسترسی به رسانه ها، اکتساب گرایی، دینداری و فرآیند یاددهی با مشارکت اجتماعی- فرهنگی رابطه مستقیم و معنادار دارند و این در حالی است که بر اساس تحلیل مسیر، متغیرهای فعال گرایی و عام گرایی بر مشارکت اجتماعی- فرهنگی دارای تاثیری غیرمستقیم می باشند.
۳۰۳.

بررسی وابستگی روانشناختی اخلاق به دین با روش تجربی مطالعه موردی در همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نگرش دینی انگیزش اخلاقی دینداری وابستگی روانشناختی اخلاق به دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۰ تعداد دانلود : ۲۴۰
دین و اخلاق دو حوزه تأثیرگذار بر جوامع انسانی است. فیلسوفان اخلاق، چهار گونه رابطه و وابستگی اخلاق و دین را مطرح کردهاند: وابستگی معناشناختی، وابستگی وجود شناختی، وابستگی معرفتشناختی و وابستگی روانشناختی. هدف از این پژوهش نوع چهارم ارتباط است؛ پس پرسش ما این است که آیا دین و باورهای دینی می توانند محرکی قوی برای زیست اخلاقی به شمار آیند؟ روش این مقاله برای رسیدن به پاسخ واقعی استفاده از تحقیق آماری و میدانی است؛ لذا ما تعدادی از دانشجویان دختر و پسر دانشگاههای آزاد و فرهنگیان شهر همدان را گروه نمونه پژوهش خود قرار دادیم؛ تمامی آزمودنیها را با دوآزمون «جهتگیری مذهبی بر اساس دین اسلام» و پرسشنامه «بنیانهای اخلاقی هایت وگراهام» بررسی کردیم و نتایج آزمون پس از نمرهگذاری مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که بین نگرش مذهبی و دینداری با انگیزههای اخلاقی رابطه مستقیمی وجود دارد: یعنی هرچه باور و اعتقاد شخص عمیقتر شده، باور مذهبی او به ایمان تبدیل گشته و شخص از مرحله شناختی و نظری دین به مرحله عملی ودینداری وارد آید، انگیزههای اخلاقی او نیز بیشتر شده و شخص زیست اخلاقی آشکارتری خواهد داشت. لذا نتیجه تحقیق بیانگر این مهم است که مذهب درونی شده و دینداری برای اخلاقی زیستن نقش بسزایی ایفا میکند.
۳۰۴.

تبیین نقش کنترل، نظارت و عوامل فردی و سازمانی فرماندهان در سلامت سازمانی (مورد مطالعه فرماندهی انتظامی استان گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سلامت سازمانی ویژگی های شخصیتی انضباط سازمانی دینداری کنترل پیشگیر کنترل همگام کنترل بازخورد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۳۲
زمینه و هدف: فرماندهی و مدیریت از ارکان اصلی سازمان و جامعه است. دانش مدیریت و رهبری سازمانی در کنار سایر وظایف مدیریت، مانند؛ برنامه ریزی، سازماندهی، کنترل و...، یکی از وظایف ضروری و حیاتی است و نقش زیربنایی در سلامت سازمانی دارد. در این پژوهش بر تأثیر سه عامل مهم کنترل پیشگیر یا مقدماتی، کنترل همگام و کنترل بازخورد و همچنین ویژگی های شخصیتی، انضباط سازمانی و خودکنترلی (دینداری) فرماندهان بر سلامت سازمانی پرداخته شد. هدف این پژوهش، تبیین نقش کنترل، نظارت و عوامل فردی و سازمانی فرماندهان بر سلامت سازمانی است. روش: این پژوهش، کاربردی از نوع توصیفی است که به روش پیمایش انجام و به منظور جمع آوری داده ها از ابزار پرسش نامه استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان فرماندهی انتظامی استان گیلان تشکیل دادند که از میان آنها 180 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. داده های حاصل از پرسش نامه ها به محیط نرم افزار اس.پی.اس.اس، منتقل و پس از بررسی روایی و پایایی، مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهد که میان سلامت سازمانی و متغیرهای ویژگی های شخصیتی، انضباط سازمانی، دینداری، کنترل پیشگیر، کنترل همگام و کنترل بازخورد و درآمد همبستگی معناداری وجود دارد اما از آن میان، سهم دو عامل انضباط سازمانی (384/0=beta) و کنترل پیشگیر (345/0=beta) در تبیین سلامت سازمانی بیشتر از بقیه است. باتوجه به مقدار R2 می توان گفت که 53 درصد از تغییرات متغیر وابسته (سلامت سازمانی) توسط متغیرهای مستقل توضیح داده شده است. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، لازم است تا در راستای ارتقاء سلامت سازمانی، دو عامل انضباط سازمانی و کنترل پیشگیر تقویت شوند و در اولویت قرار گیرند. همچنین با کنترل پیشگیرانه تلاش شود از انحرافات در کیفیت و کمیت منابع انسانی، مادی و مالی مورد استفاده سازمان، پیشاپیش جلوگیری شود.
۳۰۵.

رابطه شعر تمثیلی فارسی با دینداری و سبک زندگی

کلیدواژه‌ها: شعر تمثیلی دینداری سبک زندگی مدرنیته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۲۳۳
دینبه عنوانیکیازسرمایه هایاصلیجامعهباعثمی شودکهافرادتحت تأثیرآنبتواننددیدگاه ها،رفتارهاو درنهایتسبکزندگیخودراازدیگرانمتمایزکنند . سبکزندگی،بیانگرانواعالگوهایمصرف،جوانمردی و تحمل پذیری،شیوهتعاملاتوحتیتحولاتفرهنگیپنهاندریک جامعهاست . براساسنظریه هایبسیاریازجامعهشناسانازجمله (وبر)،(زیمل)،(گیدنز)،(بوردیو)و ... امروزهتنهاعاملاقتصادی،مثلآنچهمارکسمی گفت،نمی تواندتعیینکنندهشیوهزندگیافراد باشد.دراینمقالهابتدا با بررسی اشعار آیینی و دینی با هدف استخراج الگوهای سبک زندگی اسلامی در ابعاد اعتقادی و اخلاقی، مبتنی بر بررسی شعرتمثیلی شاعران پارسی و نگرش آنها نسبت به این پدیده،دینبهعنوانیکعاملمؤثربرسبکهایزندگیدانشجویاندر نظر گرفته شده است و ضمن ارائه نمونه های شعر دینی و تمثیلهای شعرا، تا ثیر دین در سبک زندگی دانشجویان مورد بررسی قرار گرفته است.پژوهش حاضر با روش تحقیق کتابخانه ای به بررسی تعامل دو سویه بین «سبک زندگی و اشعار فارسی» پرداخته است. سپس با روش مطالعات توصیفی- همبستگی، داده های جمع آوری شده تحلیل آماری بصورت توصیفی گزارش می گرددکه نشان می دهد میان این دو عنصر رابطه و پیوند گسست ناپذیری وجود دارد. نیزسبکزندگیدانشجویانیکههمدرمعرضمدرنیتهوهمدرجامعهدینیرشد یافته اندموردتوجهبودهاست . یافته هایتحقیقنشانمی دهدکههر چهمیزاندینداریپایین تراست،سبک زندگی،مدرن تروهرچهافراددیندارترهستند،سبکزندگی،سنتیوغیرمدرن تر می شود. همچنین،درمیانپنجمؤلفهاصلیسبکزندگیموردبررسیدراینپژوهش،مدیریتبدنوتوجهبهپدیدهمدو مارکدرمیان دانشجویانبیشازسایرمؤلفه هایسبکزندگیتحتتأثیرمدرنیته قراردارد.
۳۰۶.

بازبینی رابطه دینداری و نامداراگری (مورد مطالعه: شهر کاشان)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: دینداری مدارای اجتماعی اقتدارگرایی جهت گیری سلطه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۹۹
پرسش اساسی مقاله حاضر، این است که آیا دینداری ذاتاً منجر به نامداراگری می شود؟ با مرور ادبیات موجود، دیدگاه روابط میان گروهی و دیدگاه تفاوت های فردی درباره رابطه بین دینداری و (نا)مداراگری اجتماعی بیان گردید. استراتژی تحقیق از نوع قیاسی، طرح تحقیق از نوع همبستگی و ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه های استاندارد و محقق ساخته می باشد. جامعه آماری، شهروندان 18 سال به بالای شهرستان کاشان و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 531 نفر می باشد که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده است. به منظور تضمین اعتبار سنجه های تحقیق، از روش اعتبار محتوا استفاده گردید و به منظور بررسی پایایی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد بین دینداری و مداراگری یک رابطه منفی و معنادار وجود دارد. با این حال، نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد با ملاحظه اثر تعاملی متغیر اقتدارگرایی، رابطه منفی مشاهده شده در تحلیل دو متغیره به یک رابطه مثبت تبدیل می گردد. نتیجه گیری نهایی این است، در مورد رابطه دینداری و نامداراگری، دین و دینداری فی نفسه مسئله نیست؛ بلکه، مشکل با شیوه ای است که برخی از افراد دیندار هستند. بنابراین، دینداری، ذاتاً منجر به نامداراگری نخواهد شد.
۳۰۷.

رابطه باورهای دینی، معرفت شناختی و عدالت اخلاقی با عملکرد تحصیلی: نقش میانجی سازش یافتگی اجتماعی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دینداری عدالت اخلاقی باورهای معرفت شناختی عملکرد تحصیلی سازش یافتگی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۳۱۳
هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه باورهای دینی، باورهای معرفت شناختی و عدالت اخلاقی با عملکرد تحصیلی نقش میانجی سازش یافتگی اجتماعی در دانشجویان دانشگاه پیام نور بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و روش آن توصیفی و از نوع همبستگی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور تهران در سال 1398  به تعداد2300 نفر تشکیل می دهند نمونه پژوهش 384 نفر از دانشجویان بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه باورهای دینی خدایاری فرد و همکاران (1388)، عدالت اخلاقی بیرگر (2012)، باورهای معرفت شناختی شومر (1990)، سازش یافتگی اجتماعی کالیفرنیا تورپ (1953) جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و پاسخ به فرضیه پژوهش، از آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون و آزمون معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان داد، باورهای دینی، عدالت اخلاقی و باورهای معرفت شناختی تأثیر مثبت و معناداری بر سازش یافتگی اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانشجویان دارد. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که 52 درصد از واریانس سازش یافتگی اجتماعی و 62 درصد از عملکرد تحصیلی دانشجویان توسط باورهای دینی، عدالت اخلاقی و باورهای معرفت شناختی تبیین می شود. شناخت عوامل مؤثر بر سازش یافتگی اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانشجویان امک ان پیش بینی و برنامه ریزی جهت کمک به تأمین بهداشت روانی آنان  را فراهم می کند و می توان با ایجاد بستر سازی مناسب مذهبی در دانشگاه ها جهت افزایش عملکرد تحصیلی دانشجویان و شفاف سازی نوع تفکر دانشجویان در دانشگاه پرداخت.
۳۰۸.

رابطه استفاده از شبکه ی اجتماعی تلگرام با دینداری و پایبندی مذهبی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول

تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۳۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه استفاده از شبکه اجتماعی تلگرام بادینداری و پایبندی مذهبی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه با روش تحقیق توصیفی ازنوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری متشکل از کلیه دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر بهشهر در سال تحصیلی 98-1397به تعداد ،2114 نفر بوده که با استفاده از جدول کرجسی مورگان ، تعداد322 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامه های استاندارد دینداری خدایاری فرد نسخه دانش آموزان و پایبندی مذهبی جان بزرگی و پرسشنامه محقق ساخته استفاده از شبکه های مجازیبود. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، به ترتیب 0/81 و 0/88 و 0/82 بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش آمار توصیفی و استنباطی)آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون( انجام شد. نتایج نشان داد که، بین استفاده از شبکه اجتماعی تلگرام با دینداری و پایبندی مذهبی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد.
۳۰۹.

تبیین تأثیر دینداری و سرمایۀ اجتماعی بر رضایتمندی سیاسی شهروندان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایۀ اجتماعی رضایت سیاسی دینداری اعتماد اجتماعی شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۲۴۷
رضایتمندی سیاسی برای نظام های سیاسی در سطح ملی و بین المللی، اهمیت بسیار زیادی دارد؛ تا جایی که گسترش نارضایتی سیاسی در یک جامعه پایه های مشروعیت آن نظام را متزلزل می کند. ازجمله عوامل مؤثر بر رضایتمندی شهروندان که در نظریه های مختلف همچون نظریۀ سرمایۀ اجتماعی رابرت پاتنام و نظریه های فرهنگ گرایان سنتی و عقلایی و نظریه های جامعه شناسان دربارۀ دین بر آن تأکید شده است، میزان بهره مندی از سرمایۀ اجتماعی و دینداری شهروندان است. برای بررسی رضایتمندی سیاسی در سه حوزۀ رضایت از کنشگران اجتماعی، نهادهای سیاسی و روش کار و قواعد نظام سیاسی به روش پیمایشی، با نمونۀ 395 نفر پاسخگوی 18 سال به بالا که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، اطلاعات جمع آوری شد و پس از اجرای پرسش نامه میان نمونۀ آماری و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارspss ، نتایج نشان دادند میزان دینداری پاسخگویان در دو بعد عاطفی و مناسکی تأثیر مثبت و معنی داری بر رضایتمندی سیاسی داشته است. همچنین دو مؤلفۀ اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی بر رضایتمندی سیاسی تأثیر معنی داری داشته اند و سبب افزایش سطح رضایت سیاسی بین شهروندان شده اند. نتایج برازش الگو نشان می دهند میزان F در همۀ الگوهای آزمون شده معنی دار بوده است. میزان ضریب تعیین در الگوی نهایی پژوهش نیز نشان می دهد مجموع متغیرهای آزمون شده 35 درصد از واریانس رضایتمندی سیاسی را تبیین می کند. همچنین تأثیر غیرمستقیم دینداری بر رضایتمندی سیاسی در سطح 05/0، ازطریق دو بعد متغیر اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی تأیید شد.
۳۱۰.

مطالعه نگرش جوانان به ازدواج و ارتباط آن با ترجیحات ارزشی، دین داری و شیوه های فرزندپروری (مورد مطالعه: جوانان استان آذربایجان غربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نگرش به ازدواج ترجیحات ارزشی دینداری شیوه های فرزندپروری آذربایجان غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۲۰۸
طی دهه های اخیر، تغییر ارزش های فرهنگی در روند گذار از سنت به مدرنیته به نوبه خود موجبات تغییر ارزش ها و نگرش های فردی جوانان را فراهم آورده است و نگرش جوانان در سال های اخیر نسبت به امر ازدواج تغییرات گسترده ای کرده است. بر همین اساس، تحقیق حاضر با هدف بررسی نگرش جوانان نسبت به ازدواج و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه، جوانان استان آذربایجان غربی) نگاشته شد. روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری شامل جوانان ارومیه، خوی، میاندوآب و پیرانشهر است که 832 نفر از آن ها به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شده اند. داده ها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری و با استفاده از SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میزان نگرش به ازدواج در میان پاسخ گویان پایین تر از سطح متوسط است. براساس نتایج روابط دو متغیره نیز، متغیرهای فردگرایی (به صورت منفی)، مادی گرایی (به صورت منفی)، دین داری (به صورت مثبت)، شیوه استبدادی فرزندپروری (به صورت منفی)، شیوه آزادگذاری مطلق فرزندپروری (به صورت منفی) و اقتدار منطقی در فرزندپروری (به صورت مثبت) تأثیر معناداری بر نگرش به ازدواج دارند، اما رابطه میان پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سن و جنس با نگرش به ازدواج معنادار نشد. از میان متغیرهای مذکور، بیشترین تأثیر را به ترتیب متغیرهای شیوه فرزندپروری آزادانه (39/0-)، مادی گرایی (37/0-)، فردگرایی (31/0-)، فرزندپروری منطقی (22/0)، فرزندپروری مستبدانه (21/0-) و دین داری (20/0) بر نگرش به ازدواج دارند. در مجموع، متغیرهای مذکور در مدل رگرسیون توانسته اند 32 درصد از تغییرات نگرش به ازدواج را تبیین نمایند.
۳۱۱.

تفاوت جنسیتی در دینداری و نظریه ی قدرت-کنترل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تفاوت جنسیتیِ مذهبی دینداری نظریه ترجیح ریسک نظریه قدرت - کنترل ساختار خانوادگی پدرسالار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۴۴
با وجود اجماع دانشمندان علوم اجتماعی بر دینداری افزون تر زنان نسبت به مردان در کلیه ی ادیان و مذاهب، تبیین چرایی این الگوی باثبات تجربی یک معمای علمی محسوب شده است. برای حل این معما، جامعه شناسان نیز تلاش های نظری گوناگونی انجام داده اند که جدیدترین آن در اواخر قرن بیستم به عنوان «نظریه ی ترجیح ریسک» ارائه گردید. مدعای اصلی این نظریه آن بود که بخش مهمی از تفاوت های جنسیتی در دینداری را می توان به سطوح مختلف ترجیح ریسک یا ریسک پذیری/ریسک گریزی میان زنان و مردان اسناد داد. مطالعه ی حاضر در تداوم همین حوزه ی مطالعاتی جدید در جامعه شناسی دین در خصوص ارتباط ریسک پذیری/ریسک گریزی و دینداری در پرتوی یک مدل نظری ترکیبی شکل گرفت. از این رو، در سطح نظری تلاش شد تا با ترکیب نظریه ی جرم شناسانه ی «قدرت-کنترل» و نظریه ی جامعه شناسانه ی «ترجیح ریسک» مدلی برای تبیین جامعه شناسانه ی تفاوت های جنسیتی در دینداری تدوین گردد. سپس، در سطح تجربی تلاش گردید تا با مقابله ی این مدل نظری با داده های حاصل از جمعیت ملّی مسلمانان ایرانی میزان انطباق و تناظر پیش بینی های این مدل نظری با داده ها و شواهد تجربی مورد ارزیابی و داوری سیستماتیک قرار گیرد. در مجموع، نتایج حاصل از این پژوهش حکایت بر حمایت تجربی مدل نظری مزبور در میان مسلمانان ایرانی داشت به نحوی که دو سازه ی «ساختار خانوادگی» و «ریسک گریزی» توانستند شکاف جنسیتی در تمامی ابعاد دینداری مسلمانان ایرانی را به طرز قابل ملاحظه ای کاهش دهند.
۳۱۲.

نوگروی دینی به مثابه چرخش اجتماعی-روانی (تحلیل روایت تجربه زیسته دانشجویان دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دینداری نوگروی دینی دانشجویان تحلیل روایت چرخش اجتماعی - روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۰۴
این پژوهش تفسیرهای دانشجویان از نوگروی در دینداری شان را از طریق مراجعه به بطن زندگی دینی روزمره آنان مورد مطالعه قرار داده است . نوگروی دینی بر اساس مدل های لافلند، کانتر و رمبو و با استفاده از روش تحلیل روایت بررسی شده است. به این منظوربا 31 نفراز دانشجویان دانشگاه تهران با رعایت تکنیک اشباع نظری مصاحبه نیمه ساخت یافته روایی به عمل آمد. مصاحبه های انجام شده، نهایتاً در روایت های فردی و همچنین یک روایت کلی خلاصه شد و مورد تحلیل تماتیک قرار گرفت. یافته های این پژوهش از بروز عارضه تغییر در حیات دینی دانشجویان حکایت می کند. روایت های دانشجویان از زندگی دینی خویش حاوی نکاتی اساسی در خصوص ابعاد دینداری است و نشان می دهد تمامی آنان تحت تأثیر تغییرات فردی و محیطی دینداری خود را مورد بازاندیشی قرار داده اند. جهت نشان دادن این تغییر، مصاحبه ها به سه بازه زمانیِ «حیات دینی پایدار»، «بحران در حیات دینی» و «نوگروی دینی» تفکیک شده و مهمترین مضامین هر مرحله، بیرون کشیده شد. سه مضمون بنیادین بدست آمده عبارتنداز «دین داری به مثابه امری پیشینی»، «بحران هویت دینی» و «دین داری به مثابه امری پسینی». در نهایت باید گفت روایت کلی دانشجویان از نوگروی دینی خویش حاکی از درکی پسینی از دینداری است. در میان آنان نوگروی همچون چرخشی اجتماعی-روانی درک و تفسیر شده است که بر بستر تاریخیِ حیات دینی شان قابل تحلیل است.
۳۱۳.

بررسی تأثیرات دینداری بر رفتار شهروندی سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دینداری رفتار شهروندی سازمانی رضایت شغلی تعهد سازمانی عاطفه مثبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۱۹
دین یکی از عوامل مهم شکل دهنده به ارزش ها و باورهای بسیاری از انسان ها در جوامع مختلف است و اثرات غیرقابل انکاری بر رفتار انسان ها دارد. این اثرات در محیط کاری سازمان ها نیز نمود می یابد. در این مقاله به بررسی تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم دینداری بر یکی از ابعاد مهم رفتار سازمانی؛ یعنی رفتار شهروندی سازمانی، پرداخته شده است. بدین منظور متغیرهای رضایت شغلی، تعهد سازمانی و عاطفه مثبت نیز به منزله ی متغیرهای واسطه شناسایی شده، مورد بررسی قرار گرفته اند. مدل یابی معادلات ساختاری روی داده های حاصل از 124 پرسشنامه گرداوری شده از مدیران فعال در بخش ارتباطات و مخابرات شهر تبریز، نشان می دهد، دینداری اثر مثبت مستقیم بر رفتار شهروندی سازمانی ندارد؛ ولی اثر مثبت دینداری بر رضایت شغلی، تعهد سازمانی و عاطفه مثبت به تأئید رسید. از سوی دیگر، اثر مثبت تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی نیز مشاهده شد. در نتیجه، هرچند دینداری اثر مستقیم بر رفتار شهروندی سازمانی ندارد، ولی به طور غیرمستقیم و از طریق تعهد سازمانی بر آن اثرگذار است.  
۳۱۴.

عوامل فرهنگی- اجتماعی مرتبط با هویت ملی نوجوانان شهر اهواز (مطالعه موردی: دانش آموزان شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۹۳
پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که عوامل فرهنگی اجتماعی مرتبط با هویت ملی چیست؟ بدین منظور 600 نفر از دانش آموزان (دختر/ پسر) دبیرستانی شهر اهواز به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفتند. مبانی نظری این پژوهش نیز مبتنی بر آراء مانوئل کاستلز است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش بیانگر معنادار بودن رابطه میان متغیرهای مستقل تحصیلات والدین، بومی بودن، منطقه محل سکونت، زبان تکلم در منزل، میزان دینداری و میزان اطلاعات تاریخی پاسخگویان با هویت ملی آنان می باشد. از میان رسانه های جمعی نیز، تلویزیون سراسری، رادیو داخلی، رادیوهای عرب زبان خارجی و سایت های غیرفارسی رابطه معناداری با هویت ملی نشان داده اند. نتایج تحلیل چند متغیره نیز نشان می دهد که از میان متغیرهای مستقل، 6 متغیر وارد رگرسیون شدند که در مجموع 7/37 درصد از تغییرات واریانس متغیر هویت ملی را تبیین می کنند. متغیرهای مستقل دینداری و تلویزیون سراسری و رادیو داخلی، سه متغیری بودند که به ترتیب در سه مرحله اول وارد معادله شدند و در این میان متغیر دینداری بالاترین رابطه مثبت را با هویت ملی پاسخگویان داشت.
۳۱۵.

نشاط اجتماعی و عوامل مرتبط با آن (مطالعه ای در بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۱۹۲
نشاط اجتماعی یکی از مؤلفه های مهم رفاه اجتماعی به شمار می رود که با پیدایش نظریه های جدید در توسعه و تأکید بر توسعه انسانی با محوریت سلامت و چرخش در تعریف سلامت از تعاریف سلبی (فقدان بیماری) به تعاریف ایجابی (وجود شرایط اجتماعی و روانی مثل نشاط) به عنوان یک مقوله محوری در سیاست گذاری های عمومی و رفاهی پدیدار شده است. با توجه به سطح متوسط نشاط اجتماعی در جامعه ما بر مبنای تحقیقات موجود و نیز شواهد و قرائن تجربی، تحقیق حاضر، مسئله نشاط اجتماعی را مد نظر قرار داده و پس از بررسی ادبیات نظری و متون تجربی و دیدگاه های مختلف، به آزمونی تجربی در بین دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی دست زده است. در بخش ادبیات نظری، دیدگاه های مربوطه در سه بخش: نظریه های جامعه شناسی، نظریه های جامعه شناسی تاریخی ایران و دیدگاه ایرانی اسلامی مورد کندوکاو قرار گرفته و با مرور پژوهش های پیشین، چارچوب نظری تحقیق تدوین شده و متغیرهای اصلی تحقیق (اعتماد اجتماعی، امنیت هستی شناختی، دینداری، شبکه روابط خویشاوندی و احساس امنیت) استخراج شده و بر مبنای آنها فرضیه های تحقیق تدوین شده اند. تحقیق به روش پیمایش و در میان دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی با حجم نمونه 170 نفر و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. نتایج، وجود رابطه معنی دار و مثبت میان متغیرهای دینداری (در بعد پیامدی)، امنیت هستی شناختی، اعتماد اجتماعی و گستره روابط خویشاوندی با متغیر نشاط اجتماعی را نشان می دهند.
۳۱۶.

نقش دینداری در سلامت روان، هویت یابی و امنیت اجتماعی دانشجویان دانشگاه قم(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۱۷۶
هدف تحقیق حاضر بررسی نقش دینداری در سلامت روان، هویت یابی و امنیت اجتماعی است که به صورت مدل دینداری و امنیت اجتماعی مطرح شد. تعداد 556 نفر دانشجو به صورت نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شده و بررسی شدند. پرسشنامه های دینداری، هویت شخصی، سلامت روان، امنیت اجتماعی و کجروی رفتاری جهت جمع آوری داده ها استفاده شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-22 و برای بررسی برازش مدل از نرم افزار Amos-22 استفاده شد، که مقادیر شاخص های برازندگی مدل نشان داد که برازش مدل تحقیق خوب و مناسب بود. نتایج تحلیل مسیر برای مدل تحقیق نشان داد رابطه ی مستقیم از دینداری به هویت یابی(34/0-)، و کجروی رفتاری (38/0-) معنادار بود، اما از دینداری به سلامت روان و امنیت اجتماعی معنادار نبود. همین طور رابطه مستقیم از هویت یابی به سلامت روان(51/0) و به کجروی رفتاری(11/0) معنادار بود، اما به امنیت اجتماعی معنادار نبود، و نیز از سلامت روان به کجروی رفتاری (12/0) معنادار بود، اما به امنیت اجتماعی معنادار نبود. و این که مسیر مستقیم مدل، از کجروی رفتاری به امنیت اجتماعی(35/0) نیز معنادار بود. نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که براساس مقوله جنسیت در متغیرهای دینداری، کجروی رفتاری و امنیت اجتماعی و همین طور براساس مقوله وضعیت تأهل در متغیرهای دینداری، سلامت روان، هویت یابی، کجروی فتاری و امنیت اجتماعی تفاوت معنادار وجود دارد.
۳۱۷.

رویکردی الهیاتی به نسبت دین و فرهنگ(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: دین دینداری فرهنگ الهیات جامعه نهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۴۶
ادیان الهی هم خود ظرفیت بسیار غنی و تجدیدشونده ای برای تولید و عرضه یک فرهنگ متعالی متناسب با ظرفیت های آموزه ای و اهداف و رسالت این جهانی خود به بشر اجتماعی دارند و هم بسته به ظرفیت آموزه ای، موقعیت اجتماعی، کمیت وکیفیت موالیان، نحوه تعامل آنها با تعالیم وحیانی، قرائت ها و تفسیرهای ارائه شده از سوی دین پژوهان، فرصت ها و محدودیت های محیطی و مانند آن؛ نقش بسیار قاطع و تعیین کننده ای در مواجهه هدفمند با فرهنگ عرفی مستقر و مولفه های آن دارند. از این رو، نسبت میان دین و فرهنگ و نحوه تعامل آن دو به ویژه در فرایند تاریخ اجتماعی بشر، ازجمله موضوعاتی است که عموما از سوی جامعه شناسان دین مطرح شده و در مقام پاسخ بدان، دیدگاه ها و مواضع مختلفی اتخاذ شده است. این نوشتار، درصدد است تا با تامل در آرا و اندیشه های دین پژوهانی که عمدتاً با رویکرد های الهیاتی و کاوش های درون دینی صراحتاً یا ضمنا به این موضوع ورود کرده اند، پاسخ سوال فوق را از منابع و متون مربوطه استخراج و تحلیل نمایند. براین اساس، سوال اصلی آن نسبت های محتمل میان دین و فرهنگ به مثابه دو نظام معنایی از منظر الهیاتی و از دیدگاه اندیشمندان منتخب است. روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و روش تحلیل، تفسیری استنباطی است.
۳۱۸.

بررسی رابطه دینداری و نگرش های مذهبی با گرایش به تقلّب در امتحان بین دانشجویان

کلیدواژه‌ها: دینداری نگرش مذهبی تقلب دانشجویان امتحان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۱۶
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه دینداری و نگرش های مذهبی با گرایش به تقلّب در امتحان بین دانشجویان است. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی (حدود پنج هزار نفر) واحد قم، مشغول به تحصیل در سال 1398 است. با استفاده از جدول مورگان، 360 دانشجو با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه نگرش مذهبی براهنی، پرسشنامه دینداری گلارک و استارک و پرسشنامه گرایش به تقلّب سواری (1391) پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد که دینداری و نگرش مذهبی با عدم گرایش به تقلّب رابطه مثبت و معناداری دارد. همچنین زیرمقیاس های دینداری با عدم گرایش به تقلّب رابطه منفی و معناداری دارند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که هر دو متغیر دینداری و نگرش مذهبی توان پیش بینی گرایش به تقلّب را داشته و از بین ابعاد دینداری، تنها بُعد پیامدی توانست گرایش به تقلّب را به صورت منفی پیش بینی کند. نتایج آزمون t مستقل نیز نشان داد که بین دختران و پسران از نظر میزان گرایش به تقلّب تفاوت معنادار بوده و دختران دارای میانگین بالاتری هستند. براساس نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود، با ارائه آموزش هایی در راستای افزایش باورها و آگاهی های دینی و نگرش مذهبی در دانشجویان، زمینه کاهش میزان تقلّب در عرصه های تحصیلی فراهم آید.
۳۱۹.

رفتارهای زیست محیطی زنان و اثر دینداری بر آن در شهر ساری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفتار زیست محیطی زنان دینداری حفاظت از محیط زیست الگوی خرید زیست محیطی ساری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۱۵۵
یکی از عوامل اثرگذار بر رفتارهای زیست محیطی زنان، میزان دینداری و آموزه های دینی است. آموزه های دینی در بالابردن ارزش های زیست محیطی نقش دارند. مقاله حاضر رابطه بین میزان دینداری و رفتارهای زیست محیطی در شهر ساری را بررسی می کند. از تئوری ارزش های فرامادی اینگلهارت، الگوی رفتار محیط گرایانه کالموس و اجی من به عنوان چارچوب تئوریک استفاده شد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته و استاندارد بود. جامعه آماری زنان بالای 18 سال شهرساری بودند. تعداد 400 نفر با شیوه نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS است. از اعتبار صوری استفاده شد و پایایی رفتارهای زیست محیطی 858/0 و برای دینداری 937/0 است.نتایج نشان می دهد میانگین رفتار زیست محیطی(78/3) بالاست. بین دینداری و رفتار زیست محیطی رابطه معنادار مثبت و مستقیم(ضریب پیرسون 465/0) وجود دارد. دینداری با چهار بعد رفتار زیست محیطی(رفتار مصرف انرژی، رفتار حفاظت از محیط زیست، رفتار زیست محیطی در سفر و الگوی خرید زیست محیطی) رابطه مثبت معنادار دارد. چهار بعد اعتقادی، مناسکی، تجربی و پیامدی دینداری با رفتارهای زیست محیطی ارتباط مستقیم دارند. بنابراین، دینداری و آموزه های دینی نقش مهمی در افزایش رفتارهای زیست محیطی زنان دارد.
۳۲۰.

بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر برتخریب محیط زیست (مورد مطالعه: جوانان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تخریب محیط زیست مصرف گرایی دینداری جوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۱۸۰
روند تخریب محیط زیست و اتلاف منابع طبیعی در جهان، یکی از مهم ترین واقعیت های روزگار ما را تشکیل می دهد. امروزه مسائل زیست محیطی دارای مفهوم اجتماعی اند .تخریب محیط زیست به عوامل زیادی ارتباط دارد که مهمترین آن عوامل اجتماعی وفرهنگی می باشد. در این تحقیق تلاش شد تاثیر عوامل اجتماعی فرهنگی بر تخریب محیط زیست شهر تهران مورد بررسی قرار گیرد . مطالعه حاضر از نظر هدف ، کاربردی و از نظر روش پیمایشی است . جامعه آماری این پژوهش ،جوانان بین 18- 35 سال ساکن مناطق (2-6-10-13-17 ) کلان شهر تهران می باشد .حداقل حجم نمونه برای تکمیل پرسشنامه های این پژوهش 453 نفر از جوانان در نظر گرفته شده که به روش سهمیه ای انتخاب گردیده و پرسشنامه در میان آنان توزیع گردید . تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارsamle power انجام شد. یافته ها نشان داد که بین همه متغیرهای مستقل پژوهش با متغیر تخریب محیط زیست رابطه معناداری وجود دارد (05/0 ≥ Sig). با توجه به مقادیر ضریب پیرسون می توان گفت رابطه متغیرهای طبقه اجتماعی، دانش زیست محیطی و سرمایه فرهنگی با متغیر تخریب محیط زیست ضعیف و معکوس برآورد شده است. در حالیکه رابطه متغیرهای مصرف گرایی و میزان دینداری با تخریب محیط زیست به ترتیب متوسط، ضعیف و مستقیم است.