مطالب مرتبط با کلیدواژه

دینداری


۲۸۱.

تاثیر پایگاه، دینداری و رسانه بر گرایش افراد به ایدئولوژی اصولگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۴ (پیاپی ۴۳) 143 - 173

کلیدواژه‌ها: ایدئولوژی اصولگرایی دینداری رسانه داخلی رسانه خارجی پایگاه اقتصادی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۳۲۳
  این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی، دینداری و رسانه بر گرایش افراد به ایدئولوژی اصولگرایی صورت گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی و تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق پیمایش انجام گرفته است؛ شیوه نمونه گیری؛ طبقه ای، خوشه ای، چند مرحله ای و حجم نمونه (n) 368 نفر برآورد شد. تکنیک جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه در قالب 32 گویه و داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS  و Smart pls  تجزیه و تحلیل گردید. چارچوب نظری پژوهش با تلفیقی از نظریات بوردیو، نظریه نبرد فرهنگ ها و نظریات مکتب کلمبیا صورتبندی و معلوم شد کسانی که پایگاه اقتصادی – اجتماعی پایینی دارند میانگین نمره بالاتری به ایدئولوژی اصولگرایی است. در زمینه تاثیر رسانه، بین میزان استفاده افراد از رسانه های خارجی و گرایش آنان به ایدئولوژی اصولگرایی، رابطه معکوس وجود دارد و در ارتباط با تاثیر رسانه های داخلی، نتایج حاکی از افزایش گرایش افراد به ایدئولوژی اصولگرایی با توجه به میزان استفاده بیشتر از رسانه های داخلی است. همچنین مشخص شد گرایش به ایدئولوژی اصولگرایی بر حسب متوسط دینداری افراد تفاوت می پذیرد و کسانی که میانگین نمره دینداری بالایی دارند گرایش بیشتری به ایدئولوژی اصولگرایی دارند.
۲۸۲.

از مقاومت تا پذیرش کلیشه های جنسیتی در میان دختران بلوچ (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه ولایت ایرانشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 1 - 21

کلیدواژه‌ها: کلیشه های جنسیتی دینداری رسانه های اجتماعی جامعه شبه مدرن دختران بلوچ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۴۱۲
پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان مقاومت یا پذیرش کلیشه های جنسیتی در میان دانشجویان دختر بلوچ دانشگاه ولایت ایرانشهر انجام شده است. چارچوب نظری پژوهش حاضر براساس نظریه بازاندیشی هویتی گیدنز تنظیم شده است. این مطالعه از نوع روش تحقیق کمی و پیمایشی و از ابزار پرسشنامه بهره گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانشجویان دختر دانشگاه ایرانشهر بوده است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 277 نفر تعیین و نمونه گیری در تحقیق حاضر براساس نمونه گیری طبقه بندی انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که حدود 3 درصد از پاسخگویان در مقابل کلیشه های جنسیتی مقاومت زیادی داشته اند. نتایج همبستگی نشان داد که بین میزان دینداری پاسخگویان، عضویت در انجمن ها و سمن ها، رضایت فرد از خود و اطرافیان با کلیشه های جنسیتی همبستگی معناداری وجود دارد. تجزیه و تحلیل معادلات ساختاری نشان داد که متغیرهای مدل یعنی میزان دینداری، عضویت در انجمن ها و سمن ها، رضایت فرد از خود و اطرافیان و استفاده از رسانه های اجتماعی جدید به ترتیب 520/0-، 096/0، 841/0- و 047/0 بر میزان مقاومت در برابر کلیشه های جنسیتی تأثیر معناداری دارند. براساس نتایج پژوهش می توان گفت با توجه به بستر جامعه که یک جامعه شبه مدرن و با توجه به میدان پژوهش که سطح دانشگاه است، میزان مقاومت در برابر کلیشه های جنسیتی در سطح پایینی برآورد می شود و علت این امر دسترسی اندک به رسانه های اجتماعی جدید، میزان دینداری بالا، رضایت فرد از شرایط زندگی و سطح پایین فعالیت های مدنی مثل عضویت در انجمن ها و سازمان های مردم نهاد است.
۲۸۳.

عوامل مؤثر بر گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی: مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 5 - 25

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی مجازی اعتماد اجتماعی دینداری دانشجومعلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۲۸۱
گسترش فناوری های نوین ارتباطی و شبکه های اجتماعی مجازی در دو دهه اخیر، تحولات ایده ای و نگرشی را به ویژه در میان نسل جوان رقم زده است. در این راستا، مقاله پیش رو با هدف بررسی عوامل موثر برگرایش به شبکه-های اجتماعی مجازی در میان دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان انجام گرفت. روش تحقیق مورد استفاده کمی پیمایشی است که داده ها به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته بر روی نمونه ای با حجم 900 نفر و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای احتمالی در سال 1398 گردآوری شد. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر میزان گرایش دانشجومعلمان به شبکه های اجتماعی، به ترتیب، شامل عوامل نگرشی به شبکه های اجتماعی، دینداری، و میزان اعتماد به شبکه های اجتماعی است. سایر متغیرها نظیر جنسیت، سن و مدت زمان عضویت در شبکه های اجتماعی تأثیر معنادار اما اندکی بر گرایش به شبکه های اجتماعی داشته اند. در مجموع، متغیرهای مذکور توانسته اند حدود 43 درصد واریانس گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی را تبیین کنند.
۲۸۴.

تک فرزندی و تعیین کننده های آن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۹ 265 - 291

کلیدواژه‌ها: تک فرزندی نگرش های جمعیت شناختی شکاف نسلی نگرش جنسیتی دینداری ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴۵ تعداد دانلود : ۴۵۶
در این تحقیق، الگوها و تعیین کننده های مرتبط با "تک فرزندی" را مورد مطالعه قرار داده ایم که به عنوان یکی از عمده ترین جنبه های فرآیند موسوم به "تغییر شکل ویژگی های جمعیت شناختی" در جوامع معاصر محسوب می شود. پژوهش های اندکی در ایران بر موضوع تک فرزندی متمرکز شده اند که آنها نیز عمدتا به تک فرزندی در چارچوب پدیده کم فرزندی پرداخته اند. تحقیق حاضر، نه تنها جزو معدود تحقیقاتی است که موضوع تک فرزندی را کانون توجه قرار داده، بلکه در زمره نخستین تحقیقاتی است که به طور همزمان هر دو بعد  "باروری تحقق یافته" معطوف به متاهلین  "دارای 1 فرزند" و بعد "باروری مطلوب" معطوف به متاهلین "خواهان 1 فرزند"  را مطالعه می کند. نمونه تحقیق حاضر را 2557 نفر مردان و زنان ازدواج کرده 30 ساله به بالا در نقاط شهری و روستایی شهرستان های منتخب ایران تشکیل می دهند. مطابق یافته ها، نه تنها الگوی تک فرزندی چندان مورد اقبال عمومی و پذیرفتنی نیست، بلکه نسبت متاهلین "خواهان 1 فرزند" به میزان نیمی از نسبت متاهلینی است که "دارای 1 فرزند" هستند. نتایج نشان می دهد در جامعه معاصر ما، تک فرزندی نه به عنوان یک الگوی موردانتظار و خواسته ذهنی افراد و خانواده ها، بلکه عمدتا متاثر از تعیین کننده های خارج از ذهنیت و خواست آنان و تحت تاثیر شرایط اقتصادی اجتماعی است. برهمین اساس، اجرای برنامه ریزی های مناسب و سیاستگذاری های کلان در زمینه برطرف کردن دغدغه ها و دشواری های فرزندآوری به ویژه در عرصه فرصت های شغلی و اقتصادی به منظور محقق کردن پتانسیل های امیدوارکننده حدجایگزینی باروری در بین افراد و خانواده ها ضروری و اجتناب ناپذیر است.
۲۸۵.

بررسی رابطه بین شیوه های فرزندپروری مادران با پایگاه هویت و دینداری دانش آموزان دختران دوره متوسطه دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۶) 83-100

کلیدواژه‌ها: شیوه های فرزندپروری هویت دینداری دانش آموزان دختر متوسطه دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۳۱۴
هدف :هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین شیوه های فرزندپروری مادران با پایگاه هویت و دینداری دانش آموزان دختر سال های متوسطه دوم در رشته علوم انسانی شهر بابل می باشد. روش : روش پزوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر سال های متوسطه دوم در رشته علوم انسانی شهر بابل بود، که در سال 99-98 در مدارس دولتی شهر بابل و در مقطع متوسطه دوم مشغول به تحصیل بودند که با استفاده از روش نمونه گیری ساده تعداد 120 دانش آموز و مادرانشان انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه پایگاه هویت (Bennion& Adams,1986 ) و پرسشنامه سنجش دینداری فرد مسلمان آرین(1378) و پرسشنامه شیوه ی فرزندپروری بامریند( اسفندیاری، 1374) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص آماری توصیفی فراوانی و آمار استنباطی ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون و آزمون کولموگروف- اسمیرنف استفاده شد . یافته ها: نتایج این پژوهش رابطه معناداری بین شیوه های فرزندپروری مقتدرانه ، سهل گیرانه و مستبدانه با پایگاه هویت دانش آموزان دخترنشان داد. این درحالی است که بین شیوه های فرزندپروری با دینداری دختران رابطه معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری : بنا بر این یکی از راه های تقویت پایگاه هویت دانش آموزان کمک به والدین در اتخاذ رویکرد مقتدارانه درتربیت دختران خود می باشد .
۲۸۶.

باورهای دینی مدیران و هزینه سرمایه شرکت: ارائه مدلی با رویکرد مالی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بورس اوراق بهادار سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۲ 140 - 161

کلیدواژه‌ها: دینداری باورهای دینی مدیران هزینه سرمایه رویکرد مالی اسلامی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۸۴
در سال های اخیر، دینداری به عنوان بخش مهمی از فرهنگ بشر، توجه بسیاری از محققین را به خود جلب نموده است. لذا، پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری به بررسی رابطه بین باورهای دینی مدیران و هزینه سرمایه شرکت می پردازد. بدین منظور، برای سنجش هزینه سرمایه از سه روش اوهانلون و استیل، مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و نسبت سود به قیمت تعدیل شده صنعت و برای اندازه گیری باورهای دینی از پرسشنامه خدایاری فرد و همکاران (1392) استفاده شده است. پرسشنامه مذکور برای مدیران 141 شرکت ارسال گردیدکه در نهایت تعداد 92 شرکت به پرسشنامه ها پاسخ دادند و در تحلیل های آماری لحاظ شدند. پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول مدل های اندازهگیری و ساختاری پژوهش، یافته های پژوهش حاکی از آن است که باورهای دینی مدیران ضمن افزایش میزان اعتماد سرمایه گذاران و مشارکت آنان در بازار، موجب کاهش هزینه سرمایه شرکت ها می گردد. یافته های پژوهش ضمن پر کردن خلاء تحقیقاتی در حوزه مالی اسلامی، می تواند برای سرمایه گذاران، قانون گذاران بازار سرمایه و سایر ذینفعان در امر تصمیم گیری راهگشا باشد.
۲۸۷.

بررسی جامعه شناختی مکانیزم های رابطه عوامل اجتماعی با افسردگی در بین شهروندان 18 سال به بالای شهر همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 39 - 1

کلیدواژه‌ها: افسردگی دینداری سرمایه اجتماعی انسجام خانوادگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۳۰۴
تعداد درخور توجهی از افراد جامعه به افسردگی مبتلا هستند. این ابتلا و میزان رو به افزیش آن بر این دلالت دارد که افسردگی به عنوان یک اختلال روانی مسئله ای اجتماعی و فراگیر است؛ بنابراین این مسئله به بررسی عوامل اجتماعی نیاز دارد که با افسردگی در ارتباط هستند و ابتلا به آن را توضیح می دهند. هدف این پژوهش بررسی این عوامل اجتماعی و توضیح رابطه آن ها با افسردگی است. روش استفاده شده در این پژوهش پیمایش است که با استفاده از پرسشنامه در شهر همدان انجام شده است. حجم نمونه شامل 385 نفر است که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. داده ها با استفاده از آزمون T و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شدند. نتیجه پژوهش نشان می دهد که نرخ شیوع افسردگی در جمعیت نمونه 4/30 درصد است. نتایج فرضیه های پژوهش نشان می دهد که دینداری هم به طور مستقیم با کاهش افسردگی رابطه دارد و هم با افزایش دادن سرمایه اجتماعی و به واسطه این افزایش با کاهش افسردگی رابطه دارد. انسجام خانوادگی هم به طور مستقیم با کاهش افسردگی رابطه دارد و هم با افزایش دادن سرمایه اجتماعی و به واسطه این افزایش با کاهش افسردگی رابطه دارد. دینداری هم به طور مستقیم با کاهش افسردگی رابطه دارد و هم با افزایش انسجام خانوادگی و به واسطه این افزایش با کاهش افسردگی رابطه دارد. نتایج این پژوهش نشان دهنده اهمیت سه عامل اجتماعی دینداری (از طریق معنی دادن به زندگی)، انسجام خانوادگی (از طریق جذب و تنظیم رفتار در اجتماع خانواده) و سرمایه اجتماعی (از طریق تأمین منابع برای افراد) در آسیب شناسی ایجاد، بروز و شیوع افسردگی است. این سه عامل هم بی واسطه و هم توسط روابط باهم مکانیزم های ابتلا به افسردگی را توضیح می دهند. بروز افسرگی و شیوع آن در سال های اخیر به نظر می رسد پیامد و حاصل وقوع تغییر و تحولات چشمگیر در چند دهه گذشته در حوزه هایی  از جامعه است که دینداری، انسجام خانوادگی و سرمایه اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده است.
۲۸۸.

تبیین وضعیت اعتماد اجتماعی در بین شهروندان شهرکاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 73 - 101

کلیدواژه‌ها: اعتماد اجتماعی سلامت اجتماعی نشاط اجتماعی دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۳۵۲
هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان اعتماد در بین شهروندان شهر کاشان بوده است. شاکله ی اصلی چارچوب نظری پژوهش را نظریات گیدنز و پاتنام، زتومکا، دورکیم و وینهوون تشکیل می دهد، روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار تحقیق، پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق، شامل شهروندان (18-64 ساله) شهر کاشان است که 373 نفر آنان به عنوان حجم نمونه انتخاب و پرسشنامه بین آن ها با روش نمونه گیری غیر احتمالی- سهمیه ای توزیع شده است. اعتبار تحقیق از نوع صوری و سازه و  برای ارزیابی میزان انسجام درونی (روایی) گویه ها، از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است.یافته ها نشان می دهند که میانگین اعتماد شهروندان (اعم از فردی و نهادی) کمتر از حد متوسط طیف مورد بررسی است. از طرفی سلامت اجتماعی، نشاط اجتماعی و دینداری با اعتماد اجتماعی دارای همبستگی مثبت است. میزان همبستگی متغیر اعتماد اجتماعی با سلامت اجتماعی 373/0، با نشاط اجتماعی 305/0، با دینداری 205/0 است. بر طبق نتایج رگرسیون، متغیرهای مستقل مورد مطالعه (16 درصد) از واریانس اعتماد اجتماعی را تبیین می کنند و در این بین سلامت اجتماعی با مقدار (270/0) دارای بیشترین تأثیر بر اعتماد اجتماعی است. بعد از سلامت اجتماعی، نشاط اجتماعی با مقدار 136/0 و دینداری با مقدار 117/0 قرار می گیرند.      
۲۸۹.

بررسی سلامت اجتماعی و عوامل جامعه شناختی مرتبط با آن در بین شهروندان استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 53 - 77

کلیدواژه‌ها: سلامت اجتماعی شهروندان استان ایلام حمایت اجتماعی دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۲۷۶
هدف این تحقیق بررسی وضعیت سلامت اجتماعی و عوامل جامعه شناختی مرتبط با آن در بین شهروندان استان ایلام می باشد. بدین منظور از نظریه های دورکیم، مرتون، مارکس، گیدنز، آمارتیاسن و ویلز استفاده گردیده و متغیر های استخراج شده عبارتند ازحمایت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، پایگاه اقتصادی اجتماعی، شبکه های اجتماعی مجازی و دینداری. روش پژوهش پیمایشی است. جامعه آماری شامل شهروندان بالای 20 سال استان ایلام و حجم نمونه آماری 388 نفر است. شیوه نمونه گیری از نوع خوشه ای چند مرحله ای است که در آن از همه شهرهای استان نمونه گیری شده است. از پرسشنامه برای جمع آوری داده ها و اطلاعات استفاده شده است. نتایج توصیفی تحقیق نشان می دهد که میانگین سلامت اجتماعی شهروندان برابر با 81/59 ( در حد بالا) می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داده است که از بین متغیرهای مستقل فقط تاثیر متغیرهای دینداری و حمایت اجتماعی معنی دار است. میزان این تاثیر به ترتیب 20/. و 16/. است. این متغیرها 8 درصد واریانس سلامت اجتماعی را تبیین می کنند. همچنین، تحلیل داده ها نشان داد که گروه های جنسی، سنی و تحصیلی در همه ابعاد سلامت اجتماعی باهم متفاوت نیستند. گروه های جنسی به لحاظ شکوفایی اجتماعی و انطباق اجتماعی، گروه های سنی به لحاظ انسجام اجتماعی و گروه های تحصیلی به لحاظ سهمداشت اجتماعی با یکدیگر متفاوت هستند.
۲۹۰.

تبیین جامعه شناختی تغییرات اولویت نظام های ارزشی جوانان (مورد مطالعه: جوانان 15-29 سال شهر اردبیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 82 - 101

کلیدواژه‌ها: اولویت های ارزشی رسانه های جمعی دینداری شبکه های اجتماعی و گروه های مرجع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۲۳۶
پژوهش حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی تغییرات اولویت نظام های ارزشی جوانان، مورد مطالعه: جوانان 29-15ساله شهر اردبیل انجام شد. چارچوب نظری و مدل تحلیلی با استفاده از نظریه نظریه پردازانی همچون اینگلهارت، زیمل، مید و وبر ارائه شد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شد و در جهت ارتقا روایی سنجه های پرسشنامه از اعتبار صوری و قابلیت اعتماد نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ که برای کلیه متغیرها بالاتر از 0/70 به دست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه جوانان 29-15 ساله شهر اردبیل هستند که تعداد آن ها طبق آمار ثبت و احوال شهر اردبیل 193826 (95822 پسر و 98004 دختر) نفر گزارش شد که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 598 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای spss و Amos استفاده شد. یافته های پژوهش نشانگر این بودند که متغیرهای مستقل میزان استفاده از رسانه های جمعی، دینداری، شبکه های اجتماعی و ارتباط با گروه های مرجع بر متغیر وابسته اولویت های ارزشی تاثیر معنی داری دارند. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد که ارزش اقتصادی با میانگین رتبه 3/97 مهمترین اولویت نظام های ارزشی جوانان است و پس از آن ارزش اجتماعی با میانگین رتبه 3/02 در رتبه دوم اهمیت قرار دارد. همچنین ارزش فرهنگی با میانگین رتبه 2/00 در رتبه سوم اهمیت قرار دارد. نهایتا ارزش سیاسی با میانگین رتبه 1/02 در بین عوامل مختلف در رتبه آخر قرار دارد.
۲۹۱.

نقش برنامه درسی پنهان در دینداری از دیدگاه معلمان ابتدایی شهرستان مسجدسلیمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۶ 86 - 120

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی پنهان دینداری ساختار فیزیکی جو اجتماعی روابط موجود در مدرسه فناوری اطلاعات و ارتباطات و سازِکار تشویق و تنبیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۳۶۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش برنامه درسی پنهان در دینداری ازدیدگاه معلمان ابتدایی شهرستان مسجدسلیمان در سال تحصیلی1396-97 انجام شده است. پژوهش ازنوع کاربردی و ازلحاظ روش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری به تعداد 372 و 215 نفر برای نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شد. پرسشنامه های استاندارد برنامه درسی پنهان تقی پور و غفاری (1388) و دینداری خدایاری فرد و همکاران (1388) با ضریب پایایی 91/. و 95/. به ترتیب برای گردآوری داده ها استفاده شد. درخصوص روایی پرسشنامه ها ازنظر متخصصان و برای تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان می دهد مؤلفه های برنامه درسی پنهان (ساختار فیزیکی مدرسه، جوّ اجتماعی مدرسه، روابط موجود در مدرسه، فناوری اطلاعات و ارتباطات و سازکار تشویق و تنبیه) با دینداری رابطه مثبت و معنادار دارند. نتایج همچنین نشان می دهد 7/35 درصد از تغییرات دینداری ناشی از تأثیر مؤلفه های برنامه درسی پنهان است.  
۲۹۲.

بررسی و تحلیل نقش عمده و اثرگذار دین در تضمین سلامت فردی در زندگی

نویسنده:
منبع: رهیافت های نوین در مطالعات اسلامی سال سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶ 205-219
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۵۷۸
دین شناسی و آگاهی از دستورها و قوانین دینی از ضرورت و حساسیت ویژه ای برخوردار است، زیرا مهم ترین آرمان یک انسان حقیقت جو، سعادت و رستگاری حقیقی و زندگی جاودانی است که جز در پرتو دین و دین داری حاصل نمی شود. دین، ماندگارترین و معتبرترین میراث فرهنگی ما است که از سوی پیامبران الهی و در رأس آنان پیامبر خاتم (ص) و جانشینان به حق ایشان و با جانفشانی های فراوان آن بزرگواران به دست ما رسیده است. از این رو پاسداری و حفظ این میراث عظیم بر ما واجب است واین مهم، جز از راه آشنایی لازم با دین و آموزه های دینی و راه های مقابله با متجاوزان به حریم دین میسر نمی شود. آموزه های دین چونان چشمه ساری است که رافع نیازها و تشنگی های متعالی آدمی است . نیازهای عمده ی انسان به سه دسته ی کلی تقسیم می شوند: 1. نیازهای مادی مانند تفریح، آسایش روانی و نیاز جنسی؛ 2. نیازهای متعالی روحی به سان شناخت خود، معنا دادن به زندگی، تعیین هدف و کسب تعالی و کمال نفس؛ 3. نیازهای اجتماعی. آدمی به اقتضای طبیعت و فطرت خویش در پی برآوردن هر چه بهتر این نیازها هستند. معرفی دین به آنان به عنوان ابزاری است که نه تنها می تواند فرد و جامعه را در ابعاد مادی مدد رساند و با راه کارهای پیشنهادی خود از افراط و تفریط برهاند، قادر است که ابعاد متعالی آدمی را نیز شکوفا سازد.
۲۹۳.

تاثیر دینداری در جلوگیری از ارتکاب جرم و بزهکاری در نوجوانان

نویسنده:
منبع: رهیافت های نوین در مطالعات اسلامی سال سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶ 253-290
تعداد بازدید : ۵۸۲ تعداد دانلود : ۸۹۹
در تاریخ بشریت هرگز جامعه ای وجود نداشته که اعتقاد به هیچ نوع دینی نداشته باشد.تمامی ابناء بشر باور به وجود امور فراطبیعی و قدسی داشته اند.حتی سرخپوستان استرالیا و آمریکای شمالی و قبایل بدوی آمازون نیز،به نوعی پرستش در میان رفتار آنان دیده می شود. همواره تدابیر پیشگیرانه با توجه به کارایی و موفقیت نسبی در مهار و یا کم کردن آمار بزهکاری نقایص و خلاءهای فراوانی نیز در خود دارند.اما نهاد دین با توجه به همخوانی با فطرت و عقل و طبیعت انسانی و با توسل به مکانیزم هایی باور پذیر و کاربردی می تواند نقش موثر و کم نقصی در تعدیل گرایشات مجرمانه و پیشگیری موثر از وقوع جرائم ایفا نماید.این مکانیزم ها سعی در جاذبه زدایی از جرائم و برهم زدن معادلات مجرمانه گاه بوسیله بشارت به امری سودمندتر از جرم و یا ترسی شدیدتر از مجازات،به نحو بازدارنده ای اهداف پیشگیرانه جرم شناسی و جرم شناسان را دل خود دارند.به نحوی که فرد هیچ نسبتی با جرم برقرار نمی کند و اگر هم مرتکب جرمی گردد به یک تناقض در درون خود می رسد.
۲۹۴.

عوامل اجتماعی مرتبط با نگرش شهروندان یزدی نسبت به پول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 80 - 102

کلیدواژه‌ها: نگرش به پول امید به آینده دینداری دنیاگرایی شهروندان یزدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۲۸۹
پول در جهان امروز در نقش میانجیِ کنش گران، تسهیل گر مبادلات، و همچون شیء بیرونی و عینی، تجلی یافته و هر روز در حال گسترش است. نگرش افراد نسبت به پول با رفتار آنها در مورد اموری که وابسته به پول است، مرتبط می باشد. نگرش افراد به پول بستگی به عوامل مختلفی همچون تجارب کودکی افراد، تعلیم و تربیت، موقعیت مالی و اجتماعی، و نظام باورها و اعتقادات آنها دارد. نگرش ها نسبت به پول می تواند به عنوان «چارچوب مرجع» برای بررسی زندگی روزانه افراد استفاده شود. هدف پژوهش، بررسی نگرش به پول شهروندان شهر یزد و عوامل اجتماعی مرتبط با آن است. این پژوهش به شیوه پیمایشی و با  استفاده از ابزار پرسشنامه و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انجام شده است. نمونه مورد مطالعه شامل 384 نفر از ساکنین شهر یزد است. بر اساس یافته های پژوهش، اکثریت پاسخگویان نگرش میانه ای نسبت به پول داشتند، اما درصد نگرش منفی (2.3 درصد) مردم یزد نسبت به پول از درصد نگرش مثبت (15.1 درصد) کمتر بود. طبق آزمون همبستگی، متغیرهای دینداری و دنیاگرایی و درآمد، رابطه مستقیمی با نگرش به پول داشتند، در حالی که سن و تحصیلات و امید به آینده به طور غیرمستقیم بر نگرش به پول تأثیر می گذارند. مردان مجرد شاغل بیشترین نگرش مثبت و زنان مجرد شاغل منفی ترین نگرش را نسبت به پول داشتند. با کاهش دینداری (0.437-) و افزایش درآمد (0.18) و دنیاگرایی (0.287) نگرش مثبت به پول افزایش می یابد. بر اساس مدل رگرسیونی، دینداری و امید به آینده در مجموع 28 درصد تغییرات نگرش به پول را تبیین می کنند. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند در سیاست گذاری اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.  <strong>   
۲۹۵.

رابطه دینداری و ارزش های خانواده با تمایلات و قصد فرزندآوری در میان زنان متأهل شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 587 - 623

کلیدواژه‌ها: ارزش های خانوادگی تمایلات باروری دینداری زنان شهر تهران قصد فرزندآوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۴۴۴
هدف پژوهش حاضر،بررسی رابطه دینداری و ارزش های خانوادگی با تمایلات و قصد باروری در میان زنان متأهل شهر تهران است. این مطالعه به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفت و در آن، 398 نفر از زنان متأهل شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای طبقه ای بررسی شدند. مطابق نتایج، میانگین باروری برای زنان نمونه 58/1 فرزند و میانگین باروری ایده آل 95/1 فرزند به دست آمد. حدود 74 درصد زنان تمایلی به داشتن فرزند بیشتر ندارند و حدود 40 درصد، تک فرزندی را به عنوان ایده آل فرزندآوری درنظر دارند. نتایج آزمون های دومتغیره نشان می دهد دینداری و ابعاد آن با تمایلات باروری رابطه معناداری ندارد، اما دینداری درمجموع می تواند بر قصد باروری زنان تأثیرگذار باشد. مطابق نتایج تحلیل مسیر، متغیر ارزش های خانواده با ضریب بتای 243/0 تنها متغیر بلافصل اثرگذار بر تمایلات باروری زنان مورد بررسی است. متغیر سن و پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ضمن تأثیر مستقیم بر تمایلات باروری، به کمک متغیر دینداری و ارزش های خانواده بر تمایلات باروری زنان مورد مطالعه تأثیرگذار بوده است. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد متغیرهای مستقل دینداری و ارزش های خانوادگی تأثیر معناداری بر احتمال قصد باروری زنان دارد و میان متغیر پایگاه اقتصادی-اجتماعی و احتمال قصد باروری زنان رابطه معناداری وجود ندارد. درمجموع، رفتارهای باروری زنان از زمینه های اقتصادی-اجتماعی، فرهنگی و جمعیتی جامعه تأثیر می پذیرد. در این میان، دینداری و ارزش های خانوادگی به عنوان سازه ای اجتماعی و فرهنگی، نقش تعیین کننده ای در شکل گیری رفتارهای باروری دارند.
۲۹۶.

تحلیل نسبت دین و دینداری با شبکه های اجتماعی سایبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قبسات سال بیست و ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰۰ 45 - 72

کلیدواژه‌ها: دین دینداری شبکه های اجتماعی سایبری رسانه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۴۲۱
این مقاله در پی آن است نسبت پدیده شبکه های اجتماعی سایبری با دین و دینداری را با روش عقلی و تحلیلی بررسی کند و کوشیده است برخی دیدگاه های تحلیلی در این موضوع را طرح و در آن مناقشه کند. بر اساس دیدگاه مختار، با توجه به تفاوت مفهومی دین، معرفت دینی و دینداری لازم است به نسبت سنجی و پایش تأثیر متقابل هر یک از این مفاهیم با پدیده نوین شبکه های اجتماعی سایبری پرداخته شود. با این نگاه می توان از تأثیر دین در معماری و مدیریت شبکه های اجتماعی سخن گفت و نیز می توان تأثیر این شبکه ها بر دینداری را نشان داد. در تحلیل نسبت شبکه های اجتماعی سایبری بر دینداری، تحلیل توافق یا تنافر ساختار، بافتار و بنیان های دین و شبکه های اجتماعی به مثابه دو سیستم و سازمان که مرتبط با انسان عمل می کنند، اهمیت دارد. بر اساس نتایج به دست آمده به نظر می رسد سیستم و ساختار شبکه های اجتماعی برخاسته از مبادی غربی، تنافر ساختاری و شکلی با سبک سازمان دین دارد؛ به گونه ای که انس و درگیرشدن با آن، تأثیر معکوس و منفی بر دینداری جامعه دارد؛ همچنین انتظار می رود این شبکه ها با چنین ساختاری به تعدد قرائات و رواج قرائت های غیر رسمی از دین بینجامد. از طرفی دین می تواند در طراحی شبکه های اجتماعی و نحوه فعالیت و زیست در آنها تأثیرگذار باشد.
۲۹۷.

بررسی اولویت های ارزشی مادی و فرامادی دانشجویان و ارتباط آن با عوامل اجتماعی و فرهنگی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳ و ۴ (پیاپی ۴۵) 27 - 55

کلیدواژه‌ها: اولویت های ارزشی اعتماد اجتماعی رضایت اجتماعی دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۳۶۲
ارزش ها از یک سو راهنما و تعیین کننده گرایش های اجتماعی و ایدئولوژی ها و از سوی دیگر تعیین کننده رفتار و کنش اجتماعی است و در آداب و رسوم، قوانین، اعتقادات و اصول مقدس و شیوه ها زندگی متجلی می شود. این مطالعه با استفاده از نظریه تحول فرهنگی اینگلهارت، در صدد شناخت اولویت های ارزشی دانشجویان و ارتباط آن با عوامل اجتماعی و فرهنگی است. روش پژوهش پیمایشی و داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است، جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 93-94 می باشد، حجم نمونه 400 نفر و شیوه نمونه گیری بر اساس نمونه گیری طبقه ای متناسب منطبق بر دانشکده و جنس پاسخگویان بوده است. اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار محتوایی سنجیده شده و پایایی با توجه به ضریب آلفای کرونباخ (85 0/) پایایی قابل قبولی را نشان می دهد. در تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون پیرسون، آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دانشجویان دارای ارزش های التقاطی فرامادی گرایانه هستند و تفاوتی در اولویت های ارزشی در گروههای سنی و جنسی مختلف دانشجویان وجود ندارد. از بین متغیرهای مستقل تحقیق،"احساس امنیت اجتماعی "، «پایگاه اجتماعی-اقتصادی»، «رسانه های جمعی» و «دینداری»، «اعتماد اجتماعی» رابطه معنا داری با اولویت های ارزشی دارند.
۲۹۸.

تبیین جامعه شناختی عوامل مرتبط با بی تفاوتی سیاسی با تاًکید بر دینداری ( مورد مطالعه: شهروندان شهر اهواز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۵۰) 7 - 29

کلیدواژه‌ها: تبیین جامعه شناختی بی تفاوتی سیاسی دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۱۹۶
همواره دولت ها و جوامع می کوشند تا از حداکثر مشارکت سیاسی شهروندان خود برخوردار شوند. روی دیگر، بی تفاوتی سیاسی است که می تواند به تضعیف یا حتی توقف فرایند توسعه ملی منجر شود. هدف پژوهش حاضر بررسی تبیین جامعه شناختی عوامل مؤثر بربی تفاوتی سیاسی شهروندان شهر اهواز با تأکید بر دینداری در سال 1398 بود. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی بود. جامعه آماری شامل شهروندان 18 سال به بالای شهر اهواز (800 هزار نفر) بودند که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 385 نفر تعیین و با و با روش نمونه گیری مطبق و خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته ای بود که اعتبار آن از طریق اساتید مورد بررسی قرار گرفت (اعتبار صوری) و پایایی آن نیز با آزمون آلفای کرونباخ (84/0) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون های آماری همبستگی و رگرسیون چندگانه در نرم افزار 24 spss استفاده شد. یافته ها نشان داد جنسیت، دینداری (اعتقادی، پیامدی، مناسکی، عاطفی، تجربی)، گرایش به هویت ملی، اعتماد اجتماعی، احساس عدالت اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی با بی تفاوتی سیاسی رابطه معنی داری دارند و فقط سن با بی تفاوتی سیاسی فاقد رابطه بود. نتایج رگرسیون نیز نشان داد مجموع متغیرهای مورد بررسی توانستند به میزان 38/0= R 2 واریانس متغیر بی تفاوتی سیاسی را تبیین نمایند.
۲۹۹.

واکاوی مؤلفه ها و ارکان تحولات دینی اجتماع از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۹) 304 - 275

کلیدواژه‌ها: تغییرات اجتماعی دینداری عوامل تغییر شرایط تغییر کارگزاران تغییر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۹۷
دین به عنوان یکی از مهم ترین و پرسابقه ترین نهادهای بشری همواره، در رابطه ای متقابل با نظام های اجتماعی بوده است. به گونه ای که از این نظام ها تأثیر پذیرفته و بر آن ها تأثیر نهاده است. رهیافت دینی جوامع و تحولات دینداری آن ها که در سبک های مختلف دینی نمود می یابند، نمونه ای بارز از این روابط متقابل است. تحولات دینداری بر مبنای الگوی نظری «گی روشه» مبتنی بر سه رکن عوامل، شرایط و کارگزاران تغییر است. این مقاله بر آن است تا با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی به مطالعه ی نقش ارکان سه گانه یاد شده در تحولات دینداری از منظر قرآن کریم بپردازد. یافته های به دست آمده مؤید آن است که  در قرآن کریم «عوامل» از جمله جمعیت، زیربنای اقتصادی و ارزشها به وسیله کنش اثرگذار خود زمینه تغییرات دینداری را به وجود می آورند و «شرایط»، در میزان به فعلیت رسیدن «عوامل» نقش مهمی ایفا می کنند. کارگزاران و نخبگان هم از طریق «تصمیم گیری» و «الگوسازی» در تغییرات دینداری سهیمند و در برخی موارد می توانند از طریق جریان سازی، تغییرات دینداری را به سمت دلخواه خود هدایت کنند. نتیجه اینکه در یک تغییر دینداری، هر سه عنصر با هم سهیمند اما «شرایط» می تواند آن دو عنصر را متأثر از خود سازد.
۳۰۰.

فراتحلیل مطالعات دینداری و مشارکت سیاسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 247 - 274

کلیدواژه‌ها: مشارکت سیاسی دینداری فراتحلیل ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۳۲۶
تحقیق حاضر به بررسی مطالعات دینداری با مشارکت سیاسی با استفاده از رویکرد فراتحلیل می پردازد. این مقاله از نظر هدف، توصیفی و از نظر نوع استفاده، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق، شامل پایان نامه های کارشناسی ارشد، دکترا و مقالات مرتبط با دینداری با مشارکت سیاسی بود که تعداد 23 مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند به عنوان نمونه وارد فرایند فراتحلیل شدند. ضریب اندازه اثر با به کارگیری نرم افزار CMA2 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که رابطه بین تمام ابعاد دینداری با مشارکت سیاسی معنادار است این در حالی است که بعد عاطفی دینداری بیشترین اثر را بر مشارکت سیاسی دارد و بعد از آن ابعاد مناسکی و پیامدی در رتبه های بعدی تأثیرگذاری قرار دارند؛ اما ابعاد شناختی و تجربی کمترین اثر را بر مشارکت سیاسی داشته اند. در کل بین دینداری و مشارکت سیاسی هم رابطه معنادار متوسطی در مطالعات انجام شده در ایران مشاهده می شود. با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی جامعه ایران و مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است مشارکت سیاسی به عنوان یک رفتار اجتماعی تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله دینداری شهروندان است بنابراین این عامل در کنش متقابل با سایر عوامل موجود در جامعه بر رفتار مشارکت سیاسی شهروندان اثر می گذارد. نتایج تحقیق نشان داده است شهروندانی که به مسائل دینی اعتقاد دارند و به آنها عمل می کنند دارای مشارکت سیاسی بالاتری نسبت به بقیه هستند.