مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱۰۱.
۱۰۲.
۱۰۳.
۱۰۴.
۱۰۵.
۱۰۶.
۱۰۷.
۱۰۸.
۱۰۹.
۱۱۰.
۱۱۱.
۱۱۲.
۱۱۳.
۱۱۴.
۱۱۵.
۱۱۶.
۱۱۷.
۱۱۸.
۱۱۹.
۱۲۰.
کارکردهای اجرایی
حوزههای تخصصی:
هدف :پژوهش حاضر با هدف اثر بخشی برنامه شناختی رفتاری مثبت نگر بر کارکردهای اجرایی ومهارت های اجتماعی، بر روی دانشجویان داری نقص توجه/ بیش فعالی دانشگاه شهر دامغان انجام شد. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشجویان (دختر و پسر) دانشگاه دامغان در سال 1397 بودکه در طرح پایش سلامت روانی دانشجویی شرکت کردند. تعداد 30 دانشجو که در پرسشنامه غربالگری نقص توجه و بیش فعالی کانرز بالاترین نمره را کسب کردند در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) به صورت تصادفی انتخاب شدند. پس ازآن هر دو گروه، پرسشنامه های کارکردهای اجرایی بارکلی و مهارت های اجتماعی ریگو و کاناری را تکمیل کردند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه تحت آموزش برنامه شناختی رفتاری مثبت نگر قرار گرفتند. بعد از اتمام آموزش هر دو گروه مجدداً پرسشنامه های فوق را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 و روش تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شد و سطح معناداری برابر با 05/0 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد تأثیر آموزش برنامه شناختی رفتاری مثبت نگر بر کارکردهای اجرایی ومهارت های اجتماعی و زیرمقیاسهای آن ها معناداربود (001/0P<). نتایج : یافته ها نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در ارتباط با کارکردهای اجرایی، مهارت های اجتماعی و خرده مقیاس های آن ها تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: با به کارگیری برنامه شناختی رفتاری مثبت نگر، تغییر باورها، مثبت اندیشی، آموزش رفتارها و راهکارهای موثر می توان کارکردهای اجرایی و مهارت های اجتماعی دانشجویان دارای نقص توجه/بیش فعالی را بهبود بخشید.
مقایسه اثربخشی برنامه داوسون-گویئر و آموزش راهبردهای فراشناختی بر کارکردهای اجرایی دانش آموزان نارساخوان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی برنامه داوسون-گویئر و آموزش راهبردهای فراشناختی بر کارکردهای اجرایی (توجه، حافظه فعال و بازداری رفتاری) دانش آموزان دارای اختلال یادگیری با مشخصه خواندن بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون– پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص خواندن مقطع ابتدایی شهر اردبیل در نیمه اول سال تحصیلی 1397-1398 بودند که تعداد 45 نفر از جامعه آماری بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در 3 گروه 15 نفری (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. یک گروه آزمایش 8 جلسه یک ساعته آموزش داوسون-گویئر و یک گروه 10 جلسه 60 تا 75 دقیقه ای برنامه آموزش راهبردهای شناختی دریافت کردند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی (BRIEF) استفاده شد. تجزیه تحلیل داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) و آزمون تعقیبی بنفرونی با نرم افزارآماری SPSS20 صورت گرفت. یافته ها نشان داد هر دو برنامه مداخله ای تأثیر معناداری بر بهبود توجه، حافظه فعال و بازداری رفتاری دانش آموزان دارای اختلال یادگیری با مشخصه خواندن دارد (p <0.01). نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشلان داد که تفاوت بین گروه مداخله در هر سه متغیر توجه، حافظه فعال و بازداری رفتاری، معنادار نمی باشد(P>0.05). نتایج حاصله تلویحات مهمی در زمینه آموزش و خدمات مشاوره ای به عنوان بخشی از درمان برای دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص خواندن ارائه می دهد.
بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی پاول بر بهبود کارکرد های اجرایی، حافظه و توجه جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از این مطالعه اثربخشی توانبخشی شناختی به شیوه پاول بر بهبود کارکردهای اجرایی، حافظه و توجه جانبازان مبتلاء به اختلال PTSD است. روش: این مطالعه بر روی 24 جانباز مبتلا به اختلال PTSD در قالب دو گروه آزمایش و کنترل انجام شد. جهت اجرای این پژوهش از آزمون های PSSI، آزمون کارت های ویسکانسین، آزمون استروپ و آزمون حافظه فعال استفاده گردید. تحلیل آماری این پژوهش به وسیله آزمون تحلیل کوواریانس صورت گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد روش توانبخشی شناختی پاول بر بهبود خطای درجاماندگی، تعداد طبقات تکمیل شده، توالی، فراخنای فضایی رو به جلو و معکوس، خطای تداخل زمان و خطای تداخل اشتباهات موثر است. بحث و نتیجه گیری: درمان توانبخشی شناختی پاول بر بهبود کارکردهای اجرایی، حافظه و توجه جانبازان مبتلاء به اختلال PTSD مؤثر است.
مدل یابی روابط ساختاری اعتیاد به اینترنت براساس کارکردهای اجرایی و مشکلات بین فردی: نقش واسطه ای ناگویی هیجانی
حوزههای تخصصی:
مقدمه:اعتیاد به اینترنت نوعی اختلال کنترل تکانه است که به استفاده بیش از حد از اینترنت اطلاق می شود و می تواند سایر فعالیت های اجتماعی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین روابط ساختاری کارکردهای اجرایی، مشکلات بین فردی با اعتیاد به اینترنت با میانجی گری ناگویی هیجانی انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی- همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری رگرسیونی بود. به منظور دستیابی به این هدف از بین تمامی دانش آموزان دختر پایه هفتم مناطق ۱، ۷ و ۸ شهر تهران در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷، تعداد ۲۶۰ نفر به صورت تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه کارکردهای اجرایی نجاتی (۱۳۹۲)، مشکلات بین فردی بارخام، هاردی و استارتاپ (۱۹۸۸)، پرسشنامه ناگویی هیجانی تورنتو بگبی، پارکر و تیلور (۱۹۹۴) و مقیاس اعتیاد به اینترنت کیمبرلی یانگ (۱۹۹۶) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری معادلات ساختاری استفاده شد. همچنین تمامی تحلیل ها با استفاده از نرم افزارهای ۲۴ spss و ۲۳ amos انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین مشکلات بین فردی با اعتیاد به اینترنت اثر مستقیم و منفی معنادار و بین کارکردهای اجرایی با اعتیاد به اینترنت اثر مستقیم و مثبت معناداری وجود داشت (P<۰/۰۰۱). ناگویی هیجانی بر اعتیاد به اینترنت در دانش آموزان اثر مستقیم و مثبت معناداری داشت (P<۰/۰۰۱) و همچنین ناگویی هیجانی در رابطه بین کارکردهای اجرایی و مشکلات بین فردی با اعتیاد به اینترنت نقش میانجی داشت (P<۰/۰۰۱). نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که مدل پژوهش حاضر از نظر آماری شاخص های برازش قابل قبولی داشت.
اثربخشی بسته آموزشی ارتقای کارکردهای اجرایی در افزایش خودتنظیمی: نقش واسطه ای برنامه ریزی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۰
7 - 20
حوزههای تخصصی:
توانایی خودتنظیمی یکی از عاملهای مهم در رابطه با بسیاری از پیامدهای مثبت روانشناختی است ازاینرو ارتقا و آموزش آن به دانشآموزان یک ضرورت است. هدف اصلی پژوهش حاضر آزمون اثربخشی آموزش ارتقای کارکردهای اجرایی بر خودتنظیمی بر اساس نقش واسطهای برنامهریزی بود. طرح پژوهش از نوع شبه آزمایشی با پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان مقطع 2 شهر تهران میشد و شرکتکنندگان در پژوهش شامل 40 دانشآموز میشد که در سال تحصیلی 98-1397 در مدارس دولتی ثبتنام کرده بودند. شرکتکنندگان از طریق نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. در گروه آزمایش 20 دانشآموز 8 جلسه 90 دقیقهای آموزش دریافت کردند. درحالیکه اعضای گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. ابزار پژوهش پرسشنامه کارکردهای اجرایی (BRIEF) است. برای تحلیل دادهها از مدلهای ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی در قالب الگوی MIMIC استفاده شد. از یافتههای قابلتوجه این پژوهش میتوان به برازش مدل مفهومی و نیز تأثیر مستقیم و غیرمستقیم آموزش مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودتنظیمی اشاره کرد. درمجموع برازش مدل نشاندهنده آموزش پذیری خودتنظیمی و نقش متغیر واسطهای است.
تأثیر توانمندسازی شناختی بر حافظه کاری و یادگیری مشاهده ای مهارت حرکتی در کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف کلی تحقیق بررسی تأثیر توانمندسازی شناختی بر حافظه کاری و یادگیری مشاهده ای مهارت پرتاب دارت کودکان بود. 40 دانش آموز 11-10 ساله به صورت در دسترس انتخاب شدند. در مرحله اول توانمندسازی شناختی و در مرحله دوم یادگیری مشاهده ای پرتاب دارت انجام گرفت. در مرحله اول، ابتدا پیش آزمون شناختی گرفته شد، براساس سن و نمرات پیش آزمون افراد به دو گروه 20 نفره همگن تمرین شناختی و بدون تمرین شناختی تقسیم شدند. به گروه شناختی 8 جلسه 45 دقیقه ای تمرینات توانمندسازی شناختی داده شد. سپس افراد در پس آزمون شناختی شرکت کردند. آزمون شناختی با استفاده از نرم افزار کرسی بلک (حافظه کاری) انجام گرفت. در مرحله دوم، هر کدام از گروه های مرحله اول به دو گروه 10 نفری مشاهده ای+بدنی و بدنی تقسیم شدند. پس از شرکت در پیش آزمون پرتاب دارت، مرحله تمرین دارت (سه جلسه 20 پرتابی) به صورت مشاهده ای و بدنی بود. گروه مشاهده ای+بدنی علاوه بر پرتاب ویدئو مدل ماهر پرتاب دارت را مشاهده کردند. پس آزمون شناختی در انتها گرفته شد. از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری2*3 و 2*4 استفاده شد. نتایج نشان داد که حافظه کاری گروه شناختی به طور معناداری بهتر از گروه غیرشناختی بود. گروه شناختی+ مشاهده ای+ بدنی در پس آزمون دارت به طور معناداری بهتر از سایر گروه ها عمل کرد. به نظر می رسد که توانمندسازی شناختی موجب تسهیل یادگیری از طریق مشاهده می شود.
مقایسه اثربخشی آموزش یادگیری مغزمحور و آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد فراحافظه کودکان مبتلا اختلالات یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روانشناسی تربیتی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۶
257 - 280
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش یادگیری مغزمحور و آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد فراحافظه کودکان مبتلا اختلالات یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری خاص مراجعه کننده به مراکز اختلال یادگیری شهر تهران در سال تحصیلی 1398-1397 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 45 از آنان در سه گروه آموزش یادگیری مغزمحور (15 نفر)، گروه کارکردهای اجرایی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. گروه های آزمایش تحت آموزش یادگیری مغز محور(8 جلسه 60 دقیقه ای) آموزش کارکردهای اجرایی (20 جلسه 60 دقیقه ای) قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای از آموزش یادگیری مغزمحور و کارکردهای اجرایی دریافت نکردند. از پرسشنامه اختلالات یادگیری کلورادو توسط ویلکات، بوادا، ریدل، چابیلداس، دفریس و پنینگتون (2011) و فراحافظه اثنی عشری، حسینچاری، جوکار، فولادچنگ و خرمایی (1397) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون تعقیبی بن فرونی) انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که هر دو مداخله آموزش یادگیری مغزمحور و کارکردهای اجرایی به کار رفته در این پژوهش می توانند عملکرد فراحافظه کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری خاص را بهبود بخشند، اما آموزش یادگیری مغزمحور دارای تأثیر بیشتری بر بهبود عملکرد فراحافظه کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری خاص بود. بر اساس نتایج این پژوهش، آموزش یادگیری مغزمحور و کارکردهای اجرایی مداخلات مؤثری در بهبود عملکرد فراحافظه کودکان مبتلا اختلالات یادگیری خاص دارند اما تأثیر یادگیری مغزمحور ببیشتر بود.
بررسی کارکردهای اجرایی و تکانشگری هیجانی بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی/نارسایی توجه و بهنجار(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رویش روان شناسی سال نهم مهر ۱۳۹۹ شماره ۷ (پیاپی ۵۲)
171-178
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف مقایسه کارکردهای اجرایی و تکانش گری هیجانی بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی/نارسایی توجه و بهنجار انجام شد. روش پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی یا علّی – مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش، مراجعه کنندگان به مرکز مشاوره و روان درمانی شهر تبریز بودند. نمونه پژوهش شامل 60 نفر (30 بزرگسال مبتلا به اختلال بیش فعالی/نارسایی توجه و 30 بزرگسال بهنجار) بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تشخیصی کوتاه اختلال بیش فعالی و نارسایی توجه بزرگسالان کانرز، پرسشنامه تکانشگری هیجانی، آزمون دسته بندی کارتهای ویسکانسین، آزمون تصاویر هندسی آندره ری و آزمون ان بک استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد . یافته های پژوهش بیانگر این بود که نمرات کارکردهای اجرایی در حیطه های برنامه ریزی، بازداری و حافظه کاری در بزرگسالان بهنجار به طور معناداری بالاتر از بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی/نارسایی توجه بود. همچنین یافته های پژوهش حاضر بیانگر این بود که نمرات تکانش گری هیجانی در مؤلفه های قصد قبلی، پشتکار و اضطرار در بزرگسالان بهنجار به طور معناداری پایین تر از بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی/نارسایی توجه بود. اما در مولفه هیجان خواهی تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشت. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی/نارسایی توجه در مقایسه با بزرگسالان بهنجار در زمینه کارکردهای اجرایی (برنامه ریزی، بازداری و حافظه کاری) و تکانش گری هیجانی ( قصد قبلی، پشتکار و اضطرار ) نقص بیشتری دارند، ولی در مولفه هیجان خواهی تفاوتی بین دو گروه وجود ندارد. تلویحات یافته های پژوهش از لحاظ نظری و عملی بحث شد.
اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر بسته «آرام» بر بهبود کارکردهای اجرایی توجه انتخابی، کنترل بازداری و حافظه کاری در سالمندان مبتلا به اختلال شناختی خفیف(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر توانبخشی شناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی توجه انتخابی، کنترل بازداری و حافظه کاری سالمندان مبتلا به اختلال شناختی خفیف بود. این مطالعه تجربی به صورت مورد منفرد و از نوع A-B بود که در آن که تعداد 6 نفر سالمند (4 زن و 2 مرد) مبتلا به اختلال شناختی خفیف با میانگین سنی 62 سال، از طریق نمونه گیری در دسترس هدفمند انتخاب و به روش تصادفی ساده در دو گروه کنترل(3 n= ) و آزمایش (3 n= ) جایگذاری گردیدند. ارزیابی توجه انتخابی، کنترل بازداری و حافظه کاری به ترتیب با آزمون های «استروپ»، «برو/ نرو» و «یک محرک قبل» صورت پذیرفت و برنامه توانبخشی «آرام» طی 10 جلسه فردی یک ساعته برای گروه آزمایش ارائه گردید. برای هر آزمودنی گروه آزمایشی 6 ارزیابی (قبل، حین، بلافاصله بعد از اتمام و دو ماه پس از خاتمه مداخله) انجام شد و گروه کنترل نیز همزمان بدون دریافت هرگونه مداخله ای ارزیابی شدند. استفاده از تحلیل دیداری نشان داد نمرات گروه آزمایش در هر سه آزمون کارکرد اجرایی، در طی ارزیابی های خلال مداخله رو به افزایش بوده است؛ اما نمرات گروه کنترل تغییر چشم گیری نداشته است. همچنین پی گیری دو ماهه نیز نشان از ثبات اثر مداخله در گروه آزمایش داشت. می توان اظهار داشت این برنامه توانبخشی شناختی باعث بهبود کارکردهای توجه انتخابی، کنترل بازداری و حافظه کاری در سالمندان دارای اختلال شناختی خفیف شده است. نظر به وجود قراین مبنی بر احتمال تبدیل اختلال شناختی خفیف به اختلالات شناختی عمیق تر نظیر آلزایمر، یافته هایی این چنین، می توانند موید امکان کمک گرفتن از تکنولوژی، در راستای بهبود کارکردهای شناختی سالمندان مبتلا به اختلال شناختی خفیف با صرف هزینه های کمتر درمانی باشند.
تأثیر مداخله توان بخشی شناختی برکارکردهای اجرایی و توجه دانش آموزان دارای مشکل یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله توان بخشیِ شناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی و توجه دانش آموزان دارای مشکل یادگیری انجام شد. در یک طرح آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری با روش نمونه گیری دردسترس 42 نفر از دانش آموزان کم پیشرفت مدارس ابتدایی شهر تهران انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. گروه آزمایش 12 جلسه مداخله توان بخشی شناختی دریافت کردند. مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی و آزمون رنگ واژه استروپ در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه برای دو گروه اجرا شد و یافته ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانسِ آمیخته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین دو گروهِ آزمایش و کنترل، در متغیرهای بازداری، آغازگری، حافظه کاری، برنامه ریزی، پایش تکلیف، سازمان دهی مواد و توجه در مراحل پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد. بدین معنا که گروه آزمایش که مداخله توان بخشیِ شناختی را دریافت کردند، در مرحله پس آزمون در کارکردهای اجرایی و توجه، عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل نشان دادند که تغییرات ایجاد شده در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است. همچنین براساس نتایج به دست آمده، مداخله توان بخشیِ شناختیِ تأثیر معناداری بر جابجایی و کنترل هیجانی این دانش آموزان نشان نداد. با توجه به یافته های به دست آمده می توان چنین گفت که استفاده از مداخله توان بخشی شناختی، در جهت کاهش مشکلات شناختی و بهبود پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای مشکل یادگیری می تواند موثر باشد.
پیش بینی اختلال در کارکردهای اجرایی بر اساس نقص در رشد حرکتی و زبانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
اهداف: کارکردهای اجرایی اشاره به استفاده از فرایندهای شناختی برای کنترل افکار و هیجانات دارد. هدف از پژوهش حاضر پیش بینی اختلال در کارکردهای اجرایی بر اساس نقص زبانی و حرکتی در کودکان بود. مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1397-1398 شهر تبریز بودند که از بین آن ها هفتصد نفر به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و در گام بعدی از والدین آن ها خواسته شد پرسش نامه های عصب روان شناختی و شخصیتی کولیج (2002) و پرسش نامه مشکلات رشدی و رفتاری کودکان 5 تا 15 سال (نسخه والدین) را تکمیل کنند. داده ها با استفاده از آزمون رگرسیون هم زمان و نرم افزار SPSS نسخه 25 مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد نقص در مهارت حرکتی درشت (0/12)، مهارت زبان دریافتی (0/19) و مهارت زبان ارتباطی (0/25) به صورت معنی داری در به وجود آمدن اختلال کارکردهای اجرایی نقش ایفا می کنند. نتیجه گیری: مهارت های زبانی و رشد حرکتی عواملی هستند که در رشد کارکردهای اجرای مؤثرند.
تاثیر بازی درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی در کاهش نارسایی هیجانی کودکان مبتلا به بیش فعالی
این پژوهش با هدف تعیین تأثیر بازی درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی در کاهش نارسایی هیجانی کودکان مبتلا به بیش فعالی انجام شد. طرح پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و آزمایش است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی می باشند. حجم نمونه 30 نفر از دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی که 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر درگروه کنترل قرار گرفتند لذا به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. به منظور گرد آوری داده ها از آزمون SNAP-IVسوانسون، نولان و پلهام(1980)، آزمون استروپ(1935)،آزمون ناگویی خلقی تورنتو استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد)، تحلیل کوواریانس به کمک نرم افزار آماری SPSS20 استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد اثر بازی درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر توانایی برنامه ریزی و توجه انتخابی و کاهش نارسایی هیجانی با 87/0= ήPartial ، 132/0= s Lambdaو wilk، 56/50 = (23،3) F اثر معنی داری داشته است(01/0>P) . نتایج نشان داد که بازی درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر کاهش نارسایی کودکان مبتلا به بیش فعالی تأثیر دارد.
مرور نظام مند برنامه های موجود با هدف ارتقای سطح کارکرد های اجرایی و مهارت های هیجانی اجتماعی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه : اهمیت بالای دوران پیش دبستان در فعال سازی ظرفیت های شناختی، کارکردهای اجرایی و مهارت های هیجانی _ اجتماعی کودکان، برای پژوهشگران این حوزه بسیار روشن است. با عنایت به این مهم، پژوهش حاضر برای به دست آوردن تصویری از مطالعات موجود در این حوزه، مروری نظام مند بر برنامه های مداخلاتی موجود با هدف ارتقای سطح کارکردهای اجرایی و مهارت های هیجانی _ اجتماعی کودکان پیش دبستانی صورت داده است. روش کار: به همین منظور، در این مطالعه مروری نظام مند، از میان بیش از 200 مقاله نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی معتبر خارجی از جمله Google Scholar ، Springer و ScienceDirect ، و داخلی شامل مگیران ( Magiran ) ، نورمگز ( Noormags ) و پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (( SID ) Scientific Information Database ) ، تعداد 66 مقاله فارسی و انگلیسی بر اساس معیارهای مشخص شده از جمله نوع مداخله و گروه سنی مخاطب، انتخاب و مورد بررسی کامل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که عمده مطالعات به انجام رسیده در زمینه بهبود کارکردهای اجرایی و مهارت های هیجانی _ اجتماعی، بر روی دانش آموزان دبستانی و بزرگ تر صورت گرفته است. همچنین، با وجود اثربخشی اجرای برنامه های آموزشی پراکنده بر بهبود مهارت های شناختی، هیجانی _ اجتماعی و تحصیلی کودکان پیش دبستانی، فقدان برنامه های آموزشی جامع که در برگیرنده آموزش کارکردهای اجرایی و نیز مهارت های هیجانی _ اجتماعی به صورت تلفیقی باشد، به چشم می خورد. نتیجه گیری: از این رو و با توجه به اهمیت ویژه دوره پیش از دبستان در رشد کارکردهای اجرایی، تدوین برنامه های آموزشی تلفیقی که در بردارنده ویژگی های لازم برای یک برنامه جامع باشند برای سنین پیش از دبستان ضروری تلقی می گردد.
اثربخشی آموزش توانایی های حرکتی بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نقص توجه/بیش فعالی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: اختلال نقص توجه/بیش فعالی تخریب قابل ملاحظه ای در کنش های اجتماعی، آموزشی، شغلی و توانایی های حرکتی ایجاد می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش توانایی های حرکتی بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نقص توجه/بیش فعالی بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه ی ششم ابتدایی شهر کرمان در سال تحصیلی 99-1398 بودند؛ و نمونه پژوهش شامل 30 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی ها در دو مرحله ی پیش آزمون و پس آزمون به پرسشنامه های اختلال کمبود توجه سوانسون و نولان و پلهام، فرم والدین (1980)، خرده آزمون های حافظه عددی و تشابهات از مقیاس هوشی وکسلر (2002) و آزمون تصاویر پیچیده آندره ری (1942) پاسخ دادند. گروه آزمایش طی 18 جلسه 45 دقیقه ای جلسات آموزش توانایی های حرکتی را به صورت گروهی دریافت کردند، درحالی که گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه ی 25 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج مقایسه گروه آزمایش با گروه کنترل نشان داد که کارکردهای اجرایی حافظه ی فعال و برنامه ریزی-سازماندهی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافت؛ و اثربخشی آموزش توانایی های حرکتی بر کارکردهای اجرایی در مرحله ی پس آزمون تأیید گردید (01/0 > p ). میزان این تأثیر در کارکرد اجرایی حافظه ی فعال 64/0 و برنامه ریزی- سازمان دهی 69/0 بود (01/0> p ). نتیجه گیری: به طورکلی نتایج حاکی از تأثیر آموزش توانایی های حرکتی بر کارکردهای اجرایی در کودکان با اختلال نقص توجه/بیش فعالی بود؛ و می توان از این روش برای درمان این کودکان استفاده کرد.
طراحی برنامه آموزش کارکردهای اجرایی و بررسی میزان اثربخشی آن بر ارتقای نظریه ذهن در کودکان با اختلال طیف اوتیسم با عملکرد بالا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روان شناسی بالینی سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۹
105 - 134
حوزههای تخصصی:
هدف:پژوهش حاضر با هدف طراحی و تعیین اثربخشی بستۀ آموزشی کارکردهای اجرایی بر ارتقای سطوح نظریه ذهن در کودکان با اختلال طیف اوتیسم با عملکرد بالا انجام شد. روش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون همراه با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر کودکان دارای اختلال اوتیسم 6 تا 12 ساله شهر ارومیه (274 نفر) در سال تحصیلی 99-98 از مدرسه ویژه اختلال اوتیسم بودند، از بین کل جامعه هدف به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 40 نفر اوتیسم با عملکرد بالا با استفاده از مقیاس تشخیص اوتیسم گیلیام (گیلیام،1995) انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (20) و کنترل (20) قرار گرفتند، سپس پرسشنامه نظریه ذهن هوتچینز(هوتچینز و همکاران،2012) توسط والدین هر دو گروه تکمیل گردید. پس از اجرای پیش آزمون، گروه آزمایش تحت آموزش برنامه کارکردهای اجرایی قرار گرفت، این برنامه توسط پژوهشگران طراحی شد که شامل 24 جلسه بود که در آن 4 مهارت(حافظه کاری، بازداری، انعطاف پذیری و توجه) آموزش داده می شد، در این مرحله کودکان گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند و دوباره پس آزمون اجرا شد و داده های به دست آمده از پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از روش تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: اطلاعات به دست آمده نشان دهنده تفاوت معنی داری (p <01) بین دو گروه کنترل و آزمایش در نمرات متغیر پس آزمون و نظریه ذهن بعد از تعدیل تأثیر پیش آزمون نظریه ذهن می باشد. نتیجه گیری: بر اساس این پژوهش می توان مطرح کرد که با ارتقاء کارکردهای اجرایی می توان سطوح نظریه ذهن را افزایش داد.
اثربخشی برنامه تلفیقی اصلاح سوگیری توجه و ذهن آگاهی بر کارکردهای اجرایی (توجه، بازداری و کنترل هیجانی) کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اختلال اضطراب فراگیر یکی از اختلالات شایع درمیان کودکان است که معمولاً همراه با اختلالات دیگر مشاهده می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه سوگیری توجه و ذهن آگاهی بر توجه، بازداری و کنترل هیجانی کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از: کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر مراجعه کننده به کلینیک های روان شناسی منطقه 20 تهران و نمونه عبارت بود از: 30 نفر از این کودکان که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه تحت برنامه تلفیقی اصلاح سوگیری توجه و ذهن آگاهی قرار گرفت و گروه گواه هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. والدین همه شرکت کنندگان آزمون کارکردهای اجرایی بریف را به عنوان پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. داده ها در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تجزیه و تحلیل کوواریانس چندمتغیره) مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد برنامه اصلاح سوگیری توجه و ذهن آگاهی بر میزان توجه، بازداری و کنترل هیجان) کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر تأثیر دارد (001/0 p< ). با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت درمان تلفیقی اصلاح سوگیری توجه و ذهن آگاهی باعث بهبود کارکردهای اجرایی در کودکان دارای اضطراب فراگیر می شود و می توان از این درمان در مداخلات بالینی سود جست.
اثر بخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر نشانه های اضطراب، نارسایی توجه و مهارت های اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی در تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آموزش و ارزشیابی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۲
115 - 135
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش کارکردهای اجرایی (توجه، بازداری پاسخ، حافظه فعال) بر نشانه های اضطراب، نارسایی توجه و مهارت های اجتماعی کودکان مبتلا به بیش فعالی در تبریز بود. این تحقیق به روش نیمه آزمایشی، در یک طرح پیش آزمون-پس آزمون، با گروه کنترل انجام گرفت. جامعه آماری مشتمل بر کلیه دانش آموزان پسر ابتدایی مدارس ناحیه 4 آموزش و پرورش شهر تبریز بود. از بین جامعه مذکور نمونه ای به حجم 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل به طور تصادفی جایگزین شدند. سپس هر دو گروه مورد پیش آزمون قرار گرفته و به پرسشنامه های CSI-4، اضطراب آشکار کودکان رینولدز و ریچموند (RCMAS) و مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی (SSRS) پاسخ دادند. در مرحله بعد گروه آزمایش در 10 جلسه (60 دقیقه ای) آموزش کارکردهای اجرایی شرکت کردند و در ادامه از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. پس از گردآوری داده ها فرضیه های تحقیق با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس به وسیله نرم افزار SPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش کارکردهای اجرایی بر نشانه های اضطراب، نارسایی توجه و مهارت های اجتماعی کودکان مبتلا به بیش فعالی مؤثر بود.
تاثیر تمرین های شناختی و حرکتی کنسول های Wii بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تمرینات شناختی و حرکتی Wii بر کارکردهای اجرایی کودکان کم توجه/بیش فعال انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان پسر 8 تا 11 سال مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعال شهر مشهد بود. از جامعه مذکور، نمونه ای به حجم 27 نفر از بین مراجعه کنندگان به مرکز رشد آوند که واجد شرایط ورود به مطالعه بودند ،انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل، قرار گرفتند. تمرینات گروه تجربی، به مدت هشت هفته، هر هفته سه جلسه و هر جلسه یک ساعت اجرا شد. همه آزمودنی ها قبل و بعد از مداخله، توسط آزمون های بلوک های تپنده کورسی، آزمون برو/نرو و آزمون برج لندن مورد ارزیابی قرار گرفتند. از نرم افزار R جهت تحلیل داده ها و از آزمون تحلیل کواریانس یکراهه و تحلیل کواریانس چندمتغیری برای بررسی تفاوت بین میانگین دو گروه استفاده شد. یافته های این تحقیق حاکی از عملکرد بهتر گروه آزمایشی در متغیرهای حافظه کاری و متغیر بازداری پاسخ، در مرحله پس آزمون بود. در متغیر برنامه ریزی و حل مسئله، فقط در مولفه امتیاز کلی، بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود داشت اما در مولفه های مرتبط با زمان و سرعت برنامه ریزی، هیچ تفاوت معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد (05/0p>). نتایج این تحقیق، پیشتهاد می کند که بازی های شناختی-حرکتی Wii می تواند به عنوان روشی آسان، کم هزینه و جذاب به بهبود کارکردهای اجرایی کودکان کم توجه/بیش فعال کمک کند.
تدوین بسته آموزشی ارتقای کارکردهای اجرایی و بررسی اثربخشی آن در افزایش خودتنظیمی با تاکید بر نقش واسطه ای بازداری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روانشناسی تربیتی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۸
315 - 337
حوزههای تخصصی:
خودتنظیمی دانش آموزان را قادر می سازد تا به روشی هدفمند افکار، احساسات و رفتارهای خویش را هدایت کنند. از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر ارتقای سطح خودتنظیمی از طریق آموزش کارکردهای اجرایی بود که بر نقش واسطه ای بازداری تاکید می کرد زیراکه بازداری نوعی خودهشیاری است که می تواند خودتنظیمی را به همراه داشته باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پایه پنجم، ششم و هفتم در سال تحصیلی 98-1397 بودند که از طریق نمونه گیری از نوع در دسترس انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری 45 روزه با گروه کنترل بود. در گروه آزمایش 20 دانش آموز 8 جلسه 90 دقیقه ای بر اساس یک بسته آموزشی محقق ساخته آموزش دریافت کردند. در حالی که اعضای گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. ابزار پژوهش پرسش نامه کارکردهای اجرایی (BRIEF) بود. برای تحلیل داده ها از مدل های ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی در قالب الگوی MIMIC استفاده شد. از یافته های قابل توجه این پژوهش می توان به برازش مطلوب مدل مفهومی و نیز تاثیر مستقیم و غیرمستقیم بسته آموزشی ارتقای کارکردهای اجرایی بر خودتنظیمی اشاره کرد. این تاثیرات در مرحله پیگیری پایدار ماند. بنابراین با توجه به اهمیت خودتنظیمی در زندگی تحصیلی و غیر تحصیلی دانش آموزان می توان نتیجه گرفت که می توان از بسته آموزشی محقق ساخته در جهت ارتقای این سازه استفاده کرد.
اثر بخشی ترکیبی توانبخشی شناختی رایانه یار و tDCS قشر پره فرونتال بر کارکردهای اجرایی و حافظه کاری در نوجوانان مبتلا به دیابت نوع 1(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
عصب روانشناسی سال ششم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۲۲)
71 - 92
حوزههای تخصصی:
مقدمه: مطالعه حاضر، به صورت نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل- شم، با هدف بررسی تاثیر توانبخشی شناختی رایانه یار، همزمان با تحریک قشر پره فرونتال بر کارکردهای اجرایی و حافظه کاری در نوجوانان مبتلا به دیابت، انجام گرفت. روش: 20 نوجوان 15 تا 18 ساله مبتلا به دیابت از انجمن دیابت شهرستان بناب انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 10 نفری آزمایش و شم قرارگرفتند. کارکردهای اجرایی و حافظه کاری هردو گروه آزمایش و کنترل در مراحل پیش آزمون و پس آزمون از طریق نسخه نرم افزاری آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین، و نرم افزار بهسازی حافظه و توجه مورد سنجش قرارگرفتند. برای مداخله، گروه آزمایشی به صورت انفرادی در 10 جلسه 30دقیقه ای(یک روز در میان)، همزمان با تحریک آندی Fp1 و Fp2 با کمک نرم افزار بهسازی حافظه و توجه، مورد توانبخشی شناختی برای حافظه کاری قرار گرفتند اما گروه کنترل- شم فقط 15 ثانیه تحریک واقعی دریافت می کردند، سپس تحریک قطع می شد. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس، حاکی از بهبود انعطاف پذیری شناختی و حافظه کاری، و کاهش درجامانی در گروه آزمایش بود. نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل از این پژوهش، می توان از توانبخشی شناختیِ حافظه کاری همزمان با تحریک آندی قشر پره فرونتال، به عنوان روشی مؤثر برای بهبود کارکردهای اجرایی و حافظه کاری در مبتلایان به دیابت نوع 1 بهره جست.