مطالب مرتبط با کلیدواژه

کارکردهای اجرایی


۸۱.

تأثیر آموزش مهارت های حرکتی بر توانمندی های شناختی و کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا اختلالات یادگیری خاص

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره چهارم آذر ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 34-60

کلیدواژه‌ها: مهارت های حرکتی توانمندی های شناختی کارکردهای اجرایی اختلالات یادگیری خاص

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۶ تعداد دانلود : ۵۴۷
ﻫﺪف ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳی تأثیر آموزش مهارت های حرکتی بر توانمندی های شناختی و کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا اختلالات یادگیری خاص بود. در ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از طرح نیمه آزﻣﺎیﺸی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده از ﺑیﻦ کودکان مبتلا اختلالات یادگیری خاص مراجعه کننده مرکز روزبه شهر تهران در سال 1397 تعداد 30 نفر انتخاب شدند و در دو گروه آزﻣﺎیﺶ و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش طی 10 جلسه 45 دقیقه ای تحت آموزش مهارت های حرکتی قرار گرفت، اﻣﺎ ﮔﺮوه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه اختلالات یادگیری کلورادو (2011)، مقیاس هوش وکسلر کودکان ویرایش چهارم وکسلر (2003) و کارکردهای اجرایی جیویا، ایسکویت، گوی و کنورثی (2000) بود. داده ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزمون ﺗﺤﻠیﻞ کﻮواریﺎﻧﺲ ﻣﻮرد تجزیه وتحلیل ﻗﺮار گرفت. نتایج ﻧﺸﺎن داد آموزش مهارت های حرکتی بر توانمندی های شناختی و کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا اختلالات یادگیری خاص اثربخش بود. می توان گفت که نتایج، آموزش مهارت های حرکتی بر توانمندی های شناختی و کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا اختلالات یادگیری خاص را تائید کرد.
۸۲.

تاثیر تمرینات ذهن-بدن با رویکرد شناختی-حرکتی بر کارکردهای اجرایی سالمندان دارای اختلال پردازش شناختی

نویسنده:
منبع: علوم حرکتی و رفتاری سال دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 169 - 176

کلیدواژه‌ها: تمرینات ذهن-بدن کارکردهای اجرایی اختلال پردازش شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۴۹۵
مقدمه و هدف:  هدف از پژوهش حاضر، تاثیر تمرینات ذهن-بدن با رویکرد شناختی-حرکتی بر کارکردهای اجرایی سالمندان دارای اختلال پردازش  شناختی  بود. روش شناسی: بدین منظور در یک پژوهش نیمه تجربی 20 سالمند دارای اختلال شناختی (با میانگین قد 3/3±150 سانتی متر، وزن 6/3±041/35 کیلوگرم، سن 5/2±45/9سال) به صورت هدفمند و در دسترس انتخاب و  به صورت تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. این تحقیق از نوع نیمه تجربی و کاربردی که به صورت طرح تحقیقی دو گروهی پیش آزمون پس آزمون اجرا گردید که کارکردهای شناختی سنجیده شد. نتایج: تجزیه وتحلیل آماری داده ها از طریق آزمون تحلیل واریانس در سطح معنا داری 05/0p≤ انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که تمرینات ذهن-بدن با رویکرد شناختی-حرکتی بر کارکردهای اجرایی سالمندان دارای اختلال پردازش  شناختی تاثیر مثبت داشت(05/0p₌). نتیجه گیری: در نهایت بر اساس نتیجه به دست آمده تمرینات ذهن-بدن با رویکرد شناختی-حرکتی کارکردهای اجرایی را بهبود داده است، پس  انجام طولانی مدت این تمرینات می تواند شیوه مداخله ای مؤثری برای بهبود کارکردهای اجرایی در سالمندان دارای اختلال پردازش شناختی باشد. کلید واژه ها: تمرینات ذهن-بدن، کارکردهای اجرایی، اختلال پردازش شناختی
۸۳.

اثر سیکل قاعدگی بر انواع توجه و کارکردهای اجرایی در زنان 30-18 سال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۸۲) 15-31

کلیدواژه‌ها: توجه کارکردهای اجرایی سیکل قاعدگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۳۵۲
مقدمه : هدف این پژوهش بررسی اثر سیکل قاعدگی بر انواع توجه و کارکردهای اجرایی در زنان 30-18 سال سالم (نرمال) بود. روش کار : این پژوهش یک مطالعه بنیادی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان زن دانشگاه پیام نور تهران جنوب بودند که نمونه پژوهش شامل 41 نفر از این دانشجویان بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و طی سه مرحله منستروال، فولیکولار و لوتئال مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده های توجه از نرم افزار آزمون عملکرد پیوسته، آزمون استروپ، آزمون دقت متمرکز و پراکنده و برای اندازه گیری کارکردهای اجرایی از نرم افزار آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین استفاده شد. یافته ها : نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که بین توجه پراکنده و توجه انتخابی (ابعاد زمان آزمایش و زمان واکنش) در سیکل قاعدگی تفاوت معناداری وجود داشت (0/05 > P )، اما در گوش بزنگی، توجه متمرکز و کارکردهای اجرایی و توجه انتخابی (ابعاد تعداد خطا، بدون پاسخ و پاسخ صحیح) تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان دهنده تأثیر نوسانات هورمونی در طول سیکل قاعدگی بر توجه و کارکردهای اجرایی می باشد.
۸۴.

اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد توجه و بازداری پاسخ در دانش آموزان دارای اختلال ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 137 - 158

کلیدواژه‌ها: کارکردهای اجرایی توجه بازداری پاسخ اختلال ریاضی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۷ تعداد دانلود : ۳۶۲
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد توجه و بازداری پاسخ در دانش آموزان دارای اختلال ریاضی است. این پژوهش از طرح شبه آزمایشی پیش آزمون پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دچار اختلال یادگیری ریاضی مراجعه کننده به مرکز ناتوانی یادگیری آموزش و پرورش شهر بوشهر به تعداد 143 نفر در سال تحصیلی 98-1397 بود. از میان آن ها به روش نمونه گیری در دسترس 40 نفر که ویژگی های لازم بر اساس آزمون تشخیص اختلال ریاضی ملک پور (۱۳۷۳)، آزمون وکسلر و ملاک های ویرایش پنجم کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی را داشتند فهرست شدند و سپس در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 20 نفر) گمارش شدند. برای سنجش عملکرد توجه، از خرده مقیاس خطای حذف آزمون عملکرد پیوسته TOVA (رازولد، میرسکی، ساراسون، برانسوم و بک، ۱۹۵۶) و برای ارزیابی عملکرد بازداری پاسخ از خرده مقیاس خطای ارتکاب آزمون TOVA (رازولد، و همکاران، ۱۹۵۶) استفاده شد. گروه آزمایش به مدت یازده جلسه 60 دقیقه ای و به صورت گروهی تحت آموزش قرار گرفت. داده های حاصل از پژوهش با آزمون تحلیل واریانس با اندازه-گیری مکرر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد آموزش کارکردهای اجرایی در گروه آزمایش موجب بهبود عملکرد توجه و بازداری پاسخ شده است و این تاثیر در مرحله پیگیری دو ماهه پایدار ماند (۰۵/0˂P). با توجه به یافته های به دست آمده از مطالعه حاضر می توان نتیجه گیری کرد که آموزش کارکردهای اجرایی می تواند به عنوان یک روش مداخله ای در بازداری و بهبود عملکرد توجه دانش آموزان با اختلال یادگیری ریاضی استفاده شود
۸۵.

تاثیر برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه بر کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان دانش آموزان با آسیب شنوایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 197 - 217

کلیدواژه‌ها: توانبخشی شناختی کارکردهای اجرایی تنظیم شناختی هیجان آسیب شنوایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶ تعداد دانلود : ۳۲۴
آسیب شنوایی تمام جنبه های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد در حالی که استفاده از برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه با نتایج مؤثری همراه است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان دانش آموزان با آسیب شنوایی بود. این پژوهش، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه شاهد بود. در این پژوهش 26 دختر با آسیب شنوایی که به روش در دسترس از مدارس شهر اصفهان انتخاب شده بودند، شرکت داشتند. آزمودنی ها به دو گروه 13 نفری آزمایش و شاهد تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه را در 10 جلسه دریافت کردند، در حالی که به گروه شاهد این آموزش ارائه نشد. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه توانایی شناختی نجاتی (1392) و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایج (2006) بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه بر کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان آزمودنی ها تاثیر معناداری داشت. بر اساس یافته ها، برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه، کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان دانش آموزان با آسیب شنوایی را بهبود بخشید. بنابراین، می توان از این برنامه به منظور بهبود کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان چنین دانش آموزانی بهره برد و برنامه ریزی برای استفاده از برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه برای آنها اهمیت ویژه ای دارد.
۸۶.

مقایسه نیمرخ عصب - روان شناختی دانش آموزان تیزهوش و بااستعداد کم آموز و موفق در درس ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عصب روانشناسی سال پنجم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 59 - 88

کلیدواژه‌ها: کم آموزی تیزهوشی و استعداد کارکردهای اجرایی حافظه فعال سرعت پردازش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۴۹۷
هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی پدیده کم آموزی دانش آموزان تیزهوش در حیطه ریاضی و مقایسه نیمرخ مهارت های عصب روان شناختی این دانش آموزان در گروه هایی با سطوح مختلف پیشرفت انجام شد. روش : روش این پژوهش علی - مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان مقطع متوسطه اول شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بود. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 36 نفر دانش آموز دختر و پسر انتخاب شدند و از نظر مهارت های عصب روان شناختی مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از آزمون های آنلاین دسته بندی کارت ویسکانسین، آزمون تکلیف بلوک های کرسی و آزمون تکلیف زمان واکنش دیاری-لیوالد استفاده شد. داده ها با روش تحلیل واریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. یافته ها :نتایج پژوهش حاکی از تفاوت معنادار مهارت های عصب روان شناختی بین گروه ها در متغیرهای حافظه فعال دیداری - فضایی، تکلیف زمان واکنش انتخابی و کارکردهای اجرایی بود. نتیجه گیری :با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت دانش آموزان تیزهوش کم آموز نسبت به دانش آموزان تیزهوش با پیشرفت مورد انتظار، نارسایی های مهارت های عصب روان شناختی بیشتری را تجربه می کنند. بنابراین، در کنار توجه به عوامل شخصیتی و محیطی، ارزیابی مهارت های عصب روان شناختی و کاربست رویکردهای مداخله ای عصب روان شناختی متناسب جهت پیشگیری از بروز کم آموزی در تیزهوشان پیشنهاد می گردد.
۸۷.

مقایسه کارکردهای اجرایی در جوانان عادی و آسیب دیده بینایی مشهد

نویسنده:
منبع: ایده های نوین روانشناسی دوره سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: کارکردهای اجرایی نابینایان کم بینایان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۵۴۰
در نوشتاری که پیش رو دارید، مولفه کارکردهای اجرایی در جوانان عادی و آسیب دیده بینایی شامل نابینا و کم بینا بررسی شده است.در این پژوهش،90 جوان با شرایط جسمی عادی و 90 جوان نابینا یا کم بینا، با شرایط تحصیلی مختلف در هردو جنس،به روش نمونه گیری دردسترس،ازطریق پرسشنامه کارکردهای اجرایی بارکلی مورد ارزیابی قرارگرفتند. نتایج پرسشنامه ها تفاوت معنادار این مولفه را در دو گروه فوق اثبات کرد. از آنجا که کارکردهای اجرایی مغز، علاوه بر ارتباط با زندگی فردی،از اجتماع نیز تاثیر پذیرفته و بر آن اثر دارد؛لذا برآن شدیم تا از جنبه های مختلف و در زمینه های گوناگون، نگاهی اجمالی به این مبحث بویژه در افراد آسیب دیده بینایی به عنوان قشری از جامعه که شاید کمتر مورد توجه قرارگرفته و کمتر دیده شوند؛ داشته باشیم.
۸۸.

تاثیر آموزش زبان فارسی با گفتار آهنگین بر کارکردهای اجرائی پسران 7 تا 10 ساله اتیستیک فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم آبان ۱۳۹۸ شماره ۸ (پیاپی ۴۱) 91-98

کلیدواژه‌ها: اتیسم کارکردهای اجرایی گفتار آهنگین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۳۹۹
هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی روش آموزش زبان فارسی با گفتار آهنگین، روی کارکردهای اجرایی پسران10-7 ساله اتیستیک فارسی زبان است. در این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع از روش نیمه تجربی و طرح های پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. پنج پسر اتیستیک فارسی زبان هفت تا ده ساله در سرای اتیسم خمینی شهر به شکل نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در ابتدا فرم شرح حال کودکان با کمک والدین و مربیان آنها تکمیل شد. در مرحله پیش آزمون از آزمون سنجش رشد نیوشا برای اندازه گیری مهارت های زبان بیانی، دریافتی و گفتاری و از آزمون برج لندن برای اندازه گیری کارکرد اجرایی استفاده شد. آموزش زبان فارسی با کلام آهنگین به صورت انفرادی، برای هر کودک به مدت 46 جلسه ی 20 الی 30 دقیقه ای انجام شد. پس از آموزش، آزمون های پس آزمون گرفته شد. آزمون سنجش رشد نیوشا پس از آموزش، افزایش مهارتهای زبان بیانی، دریافتی و گفتاری را نشان داد. درآزمون برج لندن تفاوت معنادار بین پیش آزمون و پس آزمون دیده شد(0.05> P ). آموزش زبان فارسی با گفتار آهنگین می تواند باعث تقویت کارکردهای اجرایی کودکان اتیستیک شود اما برای مشاهده تاثیرات چشمگیرتربه حجم نمونه وسیع تر نیاز است
۸۹.

پیش بینی نقش خودکارآمدی براساس مؤلفه های باورهای فراشناختی و کارکردهای اجرایی در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ 123 - 144

کلیدواژه‌ها: خودکارامدی باورهای فراشناختی کارکردهای اجرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۵۵۲
این پژوهش با هدف پیش بینی نقش خودکارآمدی براساس مؤلفه های باورهای فراشناختی و کارکردهای اجرایی در دانش آموزان 12_15ساله شهرستان نوک آباد انجام گرفت. روش پژوهش توصیف و پ از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشآموزان دوره اول متوسطه شهرستان نوک آباد زاهدان در سال تحصیلی 98 –1397 به تعداد 500 نفر (230 دختر و 270 پسر) تشکیل داد که از بین این افراد، تعداد 218 نفر (101 دختر و 117 پسر) با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به مقیاس خودکارامدی عمومی شرر( SHGSS) پرسشنامه راهبردهای فراشناختی پینتریچ( PMSQ) و مقیاس نارسا کنش وری اجرایی بارکلی( (BDEFS پاسخ دادند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل داده-ها نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری بین باورهای فراشناختی و کارکردهای اجرایی با خودکارآمدی وجود داشت. همچنین نتایج نشان داد که مولفه های نظارت و کنترل، خودکنترلی، خود سازماندهی و خودمدیریتی زمان قادر به پیش بینی خودکارامدی دانش آموزان بودند. همچنین نتایچ نشان داد که میزان پیش بینی کنندگی راهبردهای فراشناختی و کارکردهای اجرایی در پسران بیشتر از دختران است. نتایج این پژوهش بیانگر تأثیر مثبت باورهای فراشناختی و کارکردهای اجرایی بر خودکارامدی دانش آموزان است .
۹۰.

اثربخشی برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی بر عملکرد استدلال کلامی در دانش آموزان با آسیب بینایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۳ 13 - 29

کلیدواژه‌ها: کارکردهای اجرایی استدلال کلامی آسیب بینایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۴۴۷
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی بر عملکرد استدلال کلامی در دانش آموزان با آسیب بینایی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل به همراه پیگیری بود. جامعه پژوهش کلیه دانش آموزان با آسیب بینایی مقطع ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود که با استفاده از نمونه گیری در دسترس 30 نفر از این جامعه انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش در یک دوره 10 جلسه ای، برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی را دریافت کردند و گروه کنترل مداخله ای را دریافت نکرد. برای گردآوری داده ها از خرده آزمون های شباهت ها و استدلال کلمه آزمون هوش وکسلر کودکان (WISC-IV) استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. نتایج حاکی از تأثیر برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی بر استدلال کلامی در دانش آموزان با آسیب بینایی بود (05/0>p)؛ بنابراین بر اساس نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که برنامه آموزش کارکردهای اجرایی به عنوان مداخله مؤثر در جهت بهبود عملکرد استدلال کلامی قابل کاربرد است.
۹۱.

مقایسه کارکردهای اجرایی و مولفه های سازش یافتگی در دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم اسفند ۱۳۹۸ شماره ۱۲ (پیاپی ۴۵) 131-140

کلیدواژه‌ها: کارکردهای اجرایی سازش یافتگی ناتوانی یادگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۳۷۵
هدف پژوهش حاضر مقایسه کارکردهای اجرایی و مولفه های سازش یافتگی در دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری بود. روش پژوهش علی- مقایسه ای بود. نمونه پژوهش نیز شامل60 دانش آموز دوره ابتدایی (30 نفر دانش آموزان با ناتوانی یادگیری و 30 نفر دانش آموزان بدون ناتوانی یادگیری) بود که با توجه به پیشینه پژوهش های مرتبط با این حیطه و ملاک ورود به پژوهش و خروج از آن به روش نمونه گیری دردسترس برای دانش آموزان با ناتوانی یادگیری و هدفمند برای دانش آموزان بدون ناتوانی یادگیری انتخاب شدند و آزمون عصب-روانشناختی و شخصیتی کولیج، پرسشنامه سازگاری دانش آموز سینها و سینک و آزمون هوش وکسلر را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آزمون های t گروه های مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد بین نمره کل کارکردهای اجرایی و مولفه های تصمیم گیری، برنامه ریزی و بازداری دو گروه دانش آموزان با ناتوانی یادگیری و دانش آموزان بدون ناتوانی یادگیری تفاوت معنی دار وجود دارد (01/0> P ). همچنین، بین نمره کل سازش یافتگی و مولفه های اجتماعی و تحصیلی دو گروه دانش آموزان ناتوانی یادگیری و دانش آموزان بدون ناتوانی یادگیری تفاوت معنی دار وجود دارد (01/0> P ). بر اساس یافته های بدست آمده دانش آموزان با ناتوانی یادگیری نسبت به دانش آموزان بدون ناتوانی یادگیری دارای سطوح پایین تری از کارکردهای اجرایی و مولفه های سازش یافتگی هستند.
۹۲.

اثربخشی مداخلات توانبخشی شناختی مغز بر کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به نقص توجه و بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عصب روانشناسی سال پنجم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۸) 131 - 140

کلیدواژه‌ها: مداخلات شناختی مغز کارکردهای اجرایی توجه انتخابی اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۴۱۲
مقدمه: اختلال نقص توجه و بیش فعالی به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات رشدی-عصب شناختی در کودکان است. هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر مداخلات شناختی مغز بر کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به نقص توجه و بیش فعالی است. روش: روش اجرای این تحقیق از نوع نیمه تجربی و از لحاظ هدف کاربردی است که با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل انجام شد. 30 کودک مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی در این تحقیق شرکت کردند. در مرحله پیش آزمون از تمام شرکت کنندگان آزمون توجه انتخابی بوسله آزمون اثراستروپ در دوره بی پاسخی روان شناختی به عمل آمد.سپس شرکت کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه 15 نفره تجربی و کنترل تقسیم شدند. گروه تجربی به مدت 12 جلسه یک ساعته و در طی 4 هفته(هر هفته 3 جلسه) تحت مداخله تمرینات شناختی مغز قرار گرفت. در طی این مدت در گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای صورت نگرفت. پس از پایان دوره مداخله، پس آزمون گرفته شد. داده ها با تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS نسخه 22 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها : نتایج نشان داد که مداخله شناختی مغز بر توجه انتخابی متمرکز(001/0P<) و تقسیم شده (002/0P<) تأثیر دارد . نتیجه گیری: در یک نتیجه گیری کلی می توان بیان کرد که ارائه مداخلات شناختی مغز می تواند موجب بهبود کارکردهای اجرایی از قبیل توجه انتخابی متمرکز و توجه انتخابی تقسیم شده در کودکان مبتلا به نقص توجه و بیش فعالی گردد. کلیدواژه ها: مداخلات شناختی مغز، کارکردهای اجرایی، توجه انتخابی، اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی
۹۳.

اثربخشی آموزش شناختی جبران و ترمیم بر مبنای ارزیابی عصب روانشناختی کارکردهای اجرایی در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عصب روانشناسی سال پنجم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۹) 73 - 88

کلیدواژه‌ها: کارکردهای اجرایی ارتقاء شناختی جبران ترمیم نوجوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۴۳۵
مقدمه: مطالعه حاضر با هدف نشان دادن تأثیر آموزش شناختی جبران و ترمیم بر مبنای ارزیابی عصب روانشناختی کارکردهای اجرایی نوجوانان صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی است که در آن از طرح پیش آموزن پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. نمونه مورد بررسی در مطالعه حاضر 31 نوجوان دانش آموز بوده است که به طور تصادفی در سه گروه آزمایش جبران، ترمیم و گروه کنترل قرار گرفتند. افراد هر دو گروه آزمایش جبران و ترمیم، هر کدام در طول شش هفته در آموزش شناختی شرکت کردند. به منظور ارزیابی عصب روانشناختی کارکردهای اجرایی، افراد هر سه گروه با استفاده از بسته ارزیابی شناختی قلم و کاغذی فارسی (PCAP) قبل و بعد از مداخله مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های این پژوهش با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که حافظه کاری، انعطاف پذیری و کنترل مهاری دو گروه جبران و ترمیم در مقایسه با گروه کنترل بعد از جلسات آموزش شناختی بهبود یافته است. نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهد که آموزش شناختی جبران و ترمیم موجب ارتقاء کارکردهای اجرایی نوجوانان شده است.
۹۴.

مقایسه مهارت های زندگی و کارکردهای اجرایی کودکان دارای والدین مصرف کننده و غیر مصرف کننده مواد اعتیادآور

نویسنده:
منبع: پژوهش های کاربردی در مشاوره سال اول پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: مهارت های زندگی کارکردهای اجرایی والدین مصرف کننده والدین غیر مصرف کننده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۳۹۵
هدف از تحقیق حاضر مقایسه مهارت های زندگی و کارکردهای اجرایی کودکان دارای والدین مصرف کننده و کودکان دارای والدین غیر مصرف کننده مواد اعتیادآور بود . روش پژوهش مقایسه ای و جامعه آماری آن شامل کلیه کودکان عادی و کودکان دارای والدین معتاد به مواد مخدر مراجعه کننده به مرکز ترک اعتیاد در منطقه هفت تهران بود (800 =N) ، روش نمونه گیری این پژوهش به صورت تصادفی ساده و حجم نمونه60 نفر (30 کودک والدین معتاد و30 کودک والدین غیر معتاد) بود . ابزار پژوهش پرسشنامه های مهارت های زندگی و پرسشنامه کانرز(2004) بود که پس از تکمیل داده های بدست آمده ، با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج نشان داد که توانایی حل مسئله ، تصمیم گیری ، توانایی ارتباط ، شهروند مسئول ، شهروند جهانی و مهارت های زندگی کودکان دارای والدین غیر مصرف کننده بیشتر از کودکان دارای والدین مصرف کننده است . کارکردهای اجرایی در بین کودکان دارای والدین مصرف کننده و کودکان دارای والدین غیر مصرف کننده متفاوت است و طبق نتایج نمره میانگین مشکلات توجه در بین کودکان دارای والدین مصرف کننده بیشتر از کودکان دارای والدین غیر مصرف کننده بود ولی عملکرد حسی حرکتی ، زبان ، کارکردهای اجرایی ، حافظه ، یادگیری ، شناخت ، نمره کل در بین کودکان دارای والدین غیر مصرف کننده بیشتر از کودکان دارای والدین مصرف کننده است.
۹۵.

اثربخشی برنامه عصب روان شناختی خانواده محور بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ 71 - 100

کلیدواژه‌ها: اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی کارکردهای اجرایی مداخلات خانواده محور کودک دبستانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۴۹۶
اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی از شایع ترین اختلال های عصبی تحولی دوران کودکی است. این کودکان در معرض مشکلات زیادی در حوزه ی کارکردهای اجرایی هستند. موضوع انعطاف پذیری عصبی اهمیت مداخلات عصب روان شناختی را ازآن جهت که اختلال در کارکردهای اجرایی در اوایل کودکی ممکن است به اختلالات عملکردی بعدی منجر شود، آشکار می سازد. لذا این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی برنامه مداخله ای طراحی شده بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی صورت گرفت. پژوهش حاضر از نوع مطالعات شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه ی دانش آموزان دختر و پسر 7 تا 10 ساله شهر تهران تشکیل می دهند. از بین دانش آموزان واجد شرایط با استفاده از روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند 40 دانش آموز به همراه مادرانشان انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه گمارده شدند. گروه آزمایش (20 نفر) تحت آموزش 12 جلسه برنامه مداخله کارکردهای اجرایی فراشناختی قرار گرفتند و گروه گواه (20 نفر) در لیست انتظار باقی ماندند. برای گردآوری داده ها از چک لیست مصاحبه بالینی، هوش آزمای نوین تهران استنفورد بینه و مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی استفاده شد. نتایج حاکی از تأثیر معنادار آموزش مداخلات عصب روان شناختی خانواده محور بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی (05/0>p) است. این روش درمانی می تواند مداخله ی بالقوه امیدوارکننده ای برای کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی باشد.
۹۶.

اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ای بر عملکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/فزون کنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی شناختی دوره هفتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 121-130

کلیدواژه‌ها: اختلال نقص توجه/ فزون کنشی توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ای کارکردهای اجرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۳۳۲
درمان اختلال نقص توجه/ فزون کنشی به عنوان شایع ترین اختلالات عصبی-رشدی به دلیل تخریب گسترده و نیاز به درمان زودهنگام و قطعی به سمت استفاده از تکنولوژی های مبتنی بر رایانه گرایش پیدا کرده است. بر همین اساس هدف پژوهش بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ای بر کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ فزون کنشی بود. پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون و پیگیری 45 روزه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ فزون کنشی مقطع ابتدایی شهرستان شیراز در زمستان سال 97 بودند که 32 دانش آموز مبتلا به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. از آزمون برج لندن (Tower of London) ، آزمون استروپ (Stroop Test) وآزمون ک ارت ه ای ویسکانس ین (Wisconsin Card Sorting Test) استفاده شد. گروه آزمایش توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ا ی به صورت سه بار در هفته(15 دقیقه برای هر بازی جمعا30 دقیقه) و به مدت یک ماه دریافت و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. داده ها به کمک نرم افزار SPSS-24 و به روش تحلیل کواریانس با اندازه گیری تکراری تحلیل شدند. نتایج نشان داد توانبخشی مبتنی بر بازی های رایانه ای بر کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/فزون کنشی تاثیر معنادار دارد. درگروه آزمایش در متغیرهای برنامه ریزی و سازماندهی، بازداری و انعطاف-پذیری شناختی پس از مداخله بهبود درعملکرد شناختی مشاهده شد و پس از 45 روز از پایان مداخله همچنان اثرات درمان در گروه آزمایش قابل مشاهده بود. بنابراین می توان گفت توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ای درمانی مؤثر و پایدار است .
۹۷.

نقش کارکردهای اجرایی و ریسک پذیری در پیش بینی سبک تصمیم گیری دانشجویان

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال هفتم ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۹) 104-115

کلیدواژه‌ها: کارکردهای اجرایی ریسک پذیری سبک تصمیم گیری دانشجو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۵۳۷
ﻣﻘﺪﻣﻪ: تصمیم گیری و پیامدهای آن نقش کلیدی بر کیفیت زندگی انسان دارد، به گونه ای که می توان گفت زندگی انسان ماحصل مجموعه گزینش ها و تصمیمات اوست. هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین نقش پیش بینی کنندگی کارکردهای اجرایی مغز و ریسک پذیری در سبک های تصمیم گیری دانشجویان بود. روش: طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد کرمانشاه در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود. از بین این دانشجویان ۲۴۰ نفر (دختر و پسر) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه های سبک های تصمیم گیری (اسکات و بروس، ۱۹۹۵)، کارکردهای اجرایی نجاتی (۱۳۹۲) و ریسک پذیری (احمد پورداریانی، ۱۳۸۹) استفاده گردید. داده ها از طریق همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام و به کمک نرم افزار ۲۱ SPSS تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد انعطاف پذیری، برنامه ریزی، حافظه و شناخت اجتماعی توانایی پیش بینی مثبت و معنادار سبک تصمیم گیری منطقی دانشجویان را دارند (۰/۰۰۵≥ P ). از بین مؤلفه های کارکردهای اجرایی فقط شناخت اجتماعی پیش بینی کننده مثبت و معنادار سبک تصمیم گیری شهودی بود (۰/۰۰۰۱˂ P ). سبک های تصمیم گیری وابسته، آنی و اجتنابی با کارکردهای اجرایی رابطه منفی و معنادار داشتند. ریسک پذیری فقط توانایی پیش بینی مثبت و معنادار سبک تصمیم گیری آنی دانشجویان را داشت (۰/۰۰۱˂ P ). نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصله می توان نتیجه گرفت ترکیب متفاوتی از مؤلفه های کارکردهای اجرایی هر یک از سبک های تصمیم گیری را پیش بینی می کنند. دلیل این امر را می توان فرایندهای متفاوت شناختی یا هیجانی دخیل در سبک های تصمیم گیری دانست.
۹۸.

اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه محور در ارتقاء کارکردهای اجرایی کودکان: مروری نظام دار بر پژوهش های داخلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۸۵) 128-136

کلیدواژه‌ها: بازتوانی شناختی رایانه محور کارکردهای اجرایی حافظه فعال توجه بازداری پاسخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۵۸۱
مقدمه: برنامه های رایانه ای به عنوان ابزاری برای توانبخشی و ارتقاء کارکردهای اجرایی در کودکان به عنوان یک رویکرد نوآورانه حائز اهمیت می باشد . با این وجود نتایج متناقضی درباره اثربخشی این نتایج وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر برسی نظامدار پژوهش های تجربی انجام شده می باشد. روش پژوهش: این پژوهش، یک مطالعه نظامند است که در آن تمامی مقالات چاپ شده در بازه زمانی فروردین 1390 تا پایان اسفند 1397مورد بررسی قرار گرفته اند. به منظور یافتن مقالات جستجوی اینترنتی در پایگاه های داخلی SID , magiran و پایگاه های خارجی Google scholar , PubMed و با کلید واژه های فارسی و انگلیسی صورت گرفت. 145 مقاله چاپ شده به زبان فارسی و انگلیسی بازیابی شد که در نهایت به دلیل تعداد کم مقالات لاتین در این بازه زمانی صرفا به مرور مقالات فارسی که ۲۳ مقاله مرتبط شناخته شد و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: غالب پژوهش های داخلی بدون در نظر گرفتن تفاوت های زبانی و ترجمه و انطباق تکالیف به زبان فارسی صرفا از نسخه انگلیسی استفاده کرده اند، همچنین تمرکز بر طیف محدودی از کارکردهای شناختی و عدم اجرای آزمون های پیگیری و مطالعات طولی از جمله عوامل مهمی است که کمتر مطالعه داخلی به آن پرداخته است. علاوه بر این تاثیر توانبخشی شناختی در فعالیت های روزمره و یادگیری کلامی دانش آموزان یا همان انتقال دور مورد غفلت قرار گرفته است. نتیجه گیری و بحث: در مجموع بازتوانی شناختی رایانه ای به عنوان یک درمان مکمل جهت بازتوانی شناختی مبتنی بر رایانه با ایجاد محیط جذاب آموزشی و فضاهای متنوع می تواند به عنوان یک درمان مکمل در کنار سایر مداخلات روانی آموزشی و آموزش مستقیم تاثیرات مثبتی بر کارکردهای اجرایی کودکان داشته باشد. به عبارت دیگر می توان گفت همراه ساختن تکالیف رایانه محور کارکردهای اجرایی همراه با آموزش جبرانی مستقیم و انفرادی می تواند اثربخشی بیشتری داشته باشد و خود این موضوع مستلزم طراحی و ساخت تکالیفی می باشد که در بخش محرکات زبانی از زبان فارسی استفاده شده باشد.
۹۹.

اثربخشی آموزش مهارت های تنظیم هیجانی بر کارکردهای اجرایی در دانش آموزان با علایم اهمال کاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و ارزشیابی سال سیزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 37-63

کلیدواژه‌ها: مهارت های تنظیم هیجان کارکردهای اجرایی اهمال کاری تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۴۴۳
هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت های تنظیم هیجانی بر کارکردهای اجرایی در دانش آموزان با علایم اهمال کاری بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی (نیمه تجربی) و با طرح پیش آزمون- پس آزمون با یک گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری تحقیق کلیه دانش آموزان دختر مشغول تحصیل در پایه یازدهم مدارس دوره دوم متوسطه شهر ماکو به تعداد 480 نفر در سال تحصیلی 98-97 بودند که از بین آنها 15 نفر برای گروه آزمایش و 15 نفر هم برای گروه کنترل به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. از پرسشنامه های اهمال کاری تحصیلی (PAS) و آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین (WCST) برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. گروه آزمایش طی 10 جلسه تحت آموزش مهارت های تنظیم هیجان قرار گرفتند و در این مدت گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. داده ها از طریق آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره و چندمتغیره در نرم افزار spss تحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش مهارت های تنظیم هیجانی منجر به کاهش میانگین نمرات گروه آزمایش در کارکردهای اجرایی و ابعاد آن شامل خطای در جاماندگی و خطای کل نسبت به گروه کنترل شده است (01/0>P). با توجه به نتایج می توان مطرح کرد که آموزش مهارت های تنظیم هیجانی بر بهبود کارکردهای اجرایی و ابعاد آن در بین دانش آموزان اثر مثبت دارد. در مجموع نتایج حاصل از پژوهش حاضر حاکی از اهمیت بالای آموزش مهارت های تنظیم هیجان در بهبود کارکردهای اجرایی دانش آموزان دارای علائم اهمال کاری تحصیلی می باشد
۱۰۰.

اثر تمرین شناختی بر یادگیری از طریق مشاهده در مهارت پرتاب دارت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸۶) 54-62

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی کارکردهای اجرایی مدل ماهر حافظه بینایی فضایی یادگیری مشاهده ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۳۳۴
مقدمه: هدف کلی تحقیق تاثیر تمرینات شناختی بر یادگیری از طریق مشاهده در مهارت پرتاب دارت بود. روش کار: نمونه مورد مطالعه 40 نفر از دانش آموزان کلاس سوم و چهارم دبستان بودند که به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. پژوهش در دو فاز اجرا شد، در فاز اول تمرینات شناختی برای تقویت شناختی و در فاز دوم تمرینات مهارت دارت با استفاده از یادگیری مشاهده ای انجام گرفت. در فاز اول مطالعه ابتدا از آزمودنی ها پیش آزمون شناختی گرفته شد. سپس گروه ها همسان سازی شدند و به دو گروه تمرین شناختی و بدون تمرین شناختی تقسیم شدند (هر گروه 20 نفر). به گروه شناختی 8 جلسه تمرینات شناختی با تاکید بر تکالیف مرتبط به کارکردهایی اجرایی داده شد. سپس از هر دو گروه پس آزمون شناختی گرفته شد. نمونه ها در پیش آزمون و پس آزمون شناختی با استفاده از نرم افزار Corsi Block ارزیابی شدند. در فاز دوم مطالعه گروه ها به دو گروه 10 نفری مشاهده ای+بدنی و بدنی تقسیم شدند. از هر چهار گروه پیش آزمون مهارت پرتاب دارت گرفته شد. چهار گروه سه جلسه تمرین دارت (20 پرتاب) انجام دادند، فقط گروه مشاهده ای+بدنی علاوه بر پرتاب دارت ویدئو مدل ماهر پرتاب دارت را مشاهده کردند. مجددا از هر چهار گروه پس آزمون شناختی گرفته شد. یافته ها: گروه شناختی+مشاهده ای+بدنی در پس آزمون دارت به طور معناداری بهتر از سایر گروه ها عمل کرد. نتیجه گیری : با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعه می توان گفت که اگر از طریق تمرین شناختی، مهارت های شناختی را که زیربنای شناختی یادگیری مشاهده ای هستند، تقویت کنیم، می توان سرعت یادگیری از طریق مشاهده در مهارت پرتاب دارت را افزایش دهیم.