عبدالعلی کیان مهر

ایران ازجمله کشورهایی است که دارای تنوع دینی، مذهبی و زیستی و جغرافیایی است. بر این اساس، وضعیت قومیت ها در یک کشور و در یک تقسیم بندی کوچک تر (استان) می تواند بر آگاهی و اقدامات واگرایانه و یا همگرایانه مردم یک قوم در جامعه نسبت به دولت یا حاکمیت اثرگذار باشد و در استانی مانند گلستان، که دارای تنوع فرهنگی است، باید در سیاست گذاری های فرهنگی به این موضوع توجه ویژه معطوف شود. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر سیاست گذاری های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بر همگرایی و یا واگرایی ترکمن ها استان گلستان است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی است و روش تحقیق در این مطالعه، پیمایشی و ابزار سنجش، پرسشنامه است. جامعه آماری شامل زنان و مردان 18 تا 65 سال قوم ترکمن استان گلستان است که حجم نمونه براساس فرمول کوکران به تعداد 384 نفر تعیین شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که سیاست گذاری های ج.ا.ایران براساس شاخص فرهنگی بر همگرایی ترکمن ها استان گلستان نسبت به نظام بسیار تأثیرگذار بوده است. بدین معنی که هرچه سیاست های دولت با سیاست های منطبق با سنت و فرهنگ افزایش یابد، موجب تقویت متغیر همگرایی می شود؛ بنابراین، تأکید این تحقیق بر آن است که سیاست گذاران در تدوین سیاست های فرهنگی به جهت همگرایی بیشتر، توجه شایانی به ابعاد مختلف داشته باشند.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سیاست های قومی جمهوری اسلامی ایران بر همگرایی یا واگرایی ترکمن ها در استان گلستان بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت داده ها از نوع کمّی و ازنظر روش گردآوری داده ها، یک پژوهش توصیفی پیمایشی محسوب می شود. جامعه آماری تحقیق، برطبق سرشماری سال ۱۳۹۵، شامل ۶۵۴۰۸۷ نفر، ترکمن های ساکن استان گلستان هستند که براساس فرمول کوکران تعداد ۳۸۴ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه تدوین شده برای هر یک از متغیرهای پژوهش بود که پایایی آن توسط آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت . تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار spss26 انجام گرفته است . یافته های حاصل از بررسی فرضیات پژوهش نشان داد سیاست گذاری های قومی نظام جمهوری اسلامی ایران براساس چهار بعد سیاسی ، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بر ترکمن های استان گلستان ایجاد همگرایی کرده است .