مطالب مرتبط با کلیدواژه

نهج البلاغه


۳۶۱.

ارائه الگوی فرماندهی و مدیریت در سازمان های دفاعی از منظر امام علی (ع): پژوهشی کیفی مبتنی بر تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نظامی سال بیستم بهار ۱۳۹۹ شماره ۷۷ 51 - 80

کلیدواژه‌ها: فرماندهی و مدیریت سازمان های دفاعی نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۳۷۶
بیتردید فرماندهی رکن رکین نیروهای مسلح است. فرماندهی مهمترین عامل تداوم حیات و استمرار موفقیت یک سازمان نظامی محسوب شده و نقش بسیار مهم و حیاتی در رشد، بالندگی و پیشرفت آن را بر عهده دارد. این فرماندهی و مدیریت شایسته است که میتواند همواره مشوق و حامی پیشرفت و تحول در یک سازمان دفاعی اثربخش باشد. هدف از ارائه مقاله حاضر تبیین الگوی فرماندهی و مدیریت از منظر امام علی (ع) است که بهعنوان الگویی اخلاقی و اسلامی همیشه بایستی مدنظر سیاستگذاران و فرماندهان سازمانهای دفاعی باشد. بر همین اساس از روش کیفی و استراتژی تحلیل مضمون بهره گرفته شد. دادههای پژوهش با استفاده از نرمافزارهای تحلیل کیفی مکس کیودا مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج کیفی پژوهش مبین آن است که 66 مضمون فرعی بر اساس بیانات امام علی (ع) درباره فرماندهان و ویژگیهای آنها از نهجالبلاغه استخراج شد که در 9 طبقه منش فرماندهی، اخلاق نظامی، معیارهای شخصیتی، گزینش نظامیان، حقوق حاکم بر نظامیان، شیوه جنگاوری، رهبری نیروها، گزینش فرماندهان، حقوق نظامیان بر حاکم، طبقهبندی شدند.
۳۶۲.

ابعاد و مؤلفه های راهبردی فرماندهی نظامی بر اساس آموزه های امیرالمؤمنین، امام علی(ع)، در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نظامی سال بیستم بهار ۱۳۹۹ شماره ۷۷ 121 - 160

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) نهج البلاغه مدل فرماندهی نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۴۲۷
مهمترین عنصرِ نیروهای مسلح که موجب کارایی و حرکت به جلو سازمان می گردد، فرماندهی نظامی است. فرماندهی نظامی، حرف های تخصصی و ترکیبی از علم، هنر و تجربه است که علاوه بر مدیریت، جوهره اصلی آن را رهبری تشکیل داده و فکر، دل و جسم فرمانبران را تحت ولایت و هدایت خود قرار میدهد؛ همچنین نوعی اداره همه جانبه و امانتی از جانب خداوند، مردم و نظام اسلامی جهت خدمت گزاری، مجاهدت، هدایت و تربیت نیروهای تحت فرمان، اقامه ی حق و عدل و دفع باطل و ستم است که با بصیرت و آمادگی، امانتدار برترین ارزشها و آرمانهای نظام می باشد. در نظام اسلامی، رفتار علوی به عنوان الگوی فرماندهی، تجلّی اخلاص و صداقت، فداکاری و پاکدستی، کار خستگی ناپذیر و سعی در تعالی هر چه بیشتر علم و عمل در نیروهای مسلح می باشد؛ ازاینرو داشتن الگویی از سیره امیرالمؤمنین (ع) برای فرماندهی نظامی نیروهای مسلح، ضروری است. این مطالعه با هدف ارائه الگوی فرماندهی نظامی راهبردی، درصدد پاسخ به این سؤال است که «آیا آموزه های امام علی (ع)، می تواند به الگوی فرماندهی نظامی رهنمون شود؟». سطح مطالعه، راهبردی و گردآوری اطلاعات، به روش داده بنیاد بوده که با روش تحلیل محتوای متن، مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تحقیق گویای آن است که فرماندهی نظامی امیرالمؤمنین (ع) در سطح راهبردی، دارای 14 بُعد، شامل: رهبری، هدایت، ارتباط، انگیزش، اقتدار، مدیریت، شایسته گزینی، برنامه ریزی، هماهنگی، ارزیابی، کنترل، نظارت، پیگیری و تحکیم و تقویت می باشد. از پیوستگی 320 مفهوم که به روش مطالعه موردی-زمینهای از نهج البلاغه استخراج گردیده، 60 مؤلفه شکل گرفته و ترکیب مؤلفه ها نیز این ابعاد را به دست داده اند.
۳۶۳.

تدوین مدل خلاقیت سازمانی با تأکید بر سخنان امام علی (ع)

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۲ (جلد سوم) 60-72

کلیدواژه‌ها: خلاقیت خلاقیت سازمانی نهج البلاغه سخنان امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۴۴۱
مقاله ی حاضر با هدف تدوین مدل خلاقیت سازمانی با تأکید بر سخنان امام علی (ع)، ایده و اندیشه ای نو بیان می شود که آگاهی مؤثری بر روند شکل گیری خلاقیت خواهد داشت و سازمانی براساس مدیریت نوآور و خلاق شکل می گیرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و بااستفاده از ابزارهای رایج کتابخانه ای و مطالعه منابع معتبر انجام شده است. اصلی ترین معیارها و شاخص های خلاقیت سازمانی از طریق مرور ادبیات داخلی و خارجی استخراج گردیده است. جامعه آماری شامل متخصصان و کارشناسان سازمان محیط زیست استان خراسان رضوی است که از طریق ارسال پرسشنامه تکمیل شده است و نمونه ی آماری به صورت تصادفی 80 نفر شامل می شود که بعد از جمع آوری پرسشنامه به منظور ارزیابی شاخص های خلاقیت سازمانی با استفاده از آزمون آماری کندال و فریدمن و در محیط نرم افزار 23spss جهت رتبه بندی شاخص ها استفاده شده است نتایج تحقیق نشان می دهد شاخص های کارگروه تعاملات و حمایت های سبک های رهبری، علم، دانش و تخصص، سیستم ارتباطات، علم، دانش و تخصص، استراتژی و اهداف، ابهام پذیری، جو سازمانی بیشترین امتیاز لازم را کسب کرده اند.
۳۶۴.

دیدگاه نهج البلاغه درباره نابرابری و طبقات اجتماعی و مقایسه آن با نظریه کارل مارکس(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 197 - 216

کلیدواژه‌ها: نابرابری اجتماعی طبقه طبقات اجتماعی مارکس نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۵ تعداد دانلود : ۴۷۷
در تبیین، نابرابری و طبقات اجتماعی دیدگاه های متفاوتی با رویکرد های  گوناگون وجود دارد. مارکس به عنوان جامعه شناس تضادگرا، بیشترین سهم را در ارائه مفهوم طبقه اجتماعی دارد. با توجه به اینکه در نهج البلاغه از این مقوله صحبت شده است در تحقیق  حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش بودیم که آیا مفهوم طبقه و طبقات در نهج البلاغه با آنچه مارکس مطرح کرده یکسان است یا تفاوت دارد؟ در پژوهش حاضر که با روش استنطاقی به صورت تحلیل محتوا صورت گرفته به این نتیجه دست یافتیم که مفهوم طبقه و طبقات اجتماعی در نهج البلاغه برخلاف آنچه مارکس قائل است، با معیار میزان دارا بودن ابزار تولید و ثروت معنا نمی شود؛ بلکه «طبقات اجتماعی» از نگاه نهج البلاغه اشاره دارد به منزلت، موقعیت و جایگاه اجتماعی افراد؛ چیزی که جامعه شناسان به آن «پایگاه اجتماعی» می گویند. میان مارکس و نهج البلاغه از حیث اصل وجود نابرابری و طبقات اجتماعی در جامعه اشتراک وجود دارد؛ اما از جهت علت پدیداری آن، دیدگاه ها متفاوت است.
۳۶۵.

تطابق مصادیقی از حقوق در نهج البلاغه با موادی از اعلامیه جهانی حقوق بشر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جستارنامه ادبیات تطبیقی سال سوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰ 53-70

کلیدواژه‌ها: علی (ع) نهج البلاغه اعلامیه ی جهانی حقوق بشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۱ تعداد دانلود : ۴۲۱
ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ یک ﺳﻠﺴﻠﻪ از حقوق ﻃﺒیﻌی اﺳﺖ کﻪ همه افراد بشر از آن جهت که انسان هستند دارای آن می باشند. به منظور حفظ این حقوق، پدیدآورندگان اﻋﻼﻣیﻪ ی ﺟﻬﺎﻧی ﺣﻘﻮق بشر، مواد اعلامیه مذکور را تنظیم و به تصویب اعضای مجمع عمومی سازمان ملل متحد رساندند. درباره ی حقوق بشر در منابع اسلامی نکات گوناگونی وجود دارد. در این مقاله دیدگاه امام علی (ع) در نهج البلاغه محور کار قرار گرفت؛ زیرا هم می توان در آن مبانی حقوق بشر در اسلام را یافت و هم چگونگی اجرای آن را مشاهده کرد. در این پژوهش سعی بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر کتاب شریف نهج البلاغه دیدگاه حقوق بشر امام علی (ع) با موادی از حقوق مطرح شده در اعلامیه ی جهانی حقوق بشر مورد مقایسه قرار گیرد. ﻧﺘیﺠ ﻪ ی این ﻣﻘﺎیﺴﻪ ایﻦ اﺳﺖ کﻪ بین ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ و اﻋﻼﻣیﻪ ی ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ﺑﺮﺧی از ﺣﻘﻮق اﺷﺘﺮاکاتی وﺟﻮد دارد؛ اﻣ ﺎ به دلیل ﺗﻔﺎوت در ﻣﺒﺎﻧی ﺣﻘﻮﻗی ﻫﺮ یک، در ﺑﺮﺧی از ﺣﻘﻮق نیز ﺗﻔﺎوت ﻫﺎیی وﺟ ﻮد دارد. هدف این تحقیق تطبیق گزاره های از حقوق بشر نهج البلاغه با موادی از حقوق مطرح در اعلامیه ی جهانی حقوق بشر است تا از این رهگذر نقاط ضعف و قوت اعلامیه حقوق بشر روشن شود.
۳۶۶.

نظارت همگانی بر حاکمیت در نهج البلاغه و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۹ ۱۹۵-۲۱۶

کلیدواژه‌ها: قرآن نهج البلاغه نظارت عمومی تکلیف قانون اساسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۴۵۸
پژوهش حاضر، هدف مطالعه و دستیابی به چگونگی سیستم نظارتی مورد نظر اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در حوزه نظارت مردم بر حاکمیت با تاکید بر نظام فکری نهج البلاغه و مفاد قانون اساسی را پیگیری می کند این پژوهش با هدف کاربردی و در سطح توصیفی - تحلیلی به روش مطالعه کتابخانه ای انجام می گردد. مطالعات نگارنده نشان داد منابع دینی بخصوص نهج البلاغه و همچنین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نظارت عمومی در نظام سیاسی اسلام را اجتناب ناپذیر دانسته و جایگاه ویژه ای برای آن قائل است و آن را برای حفظ نظام از آسیب ها به عنوان یک عامل سازنده و بازدارنده ضروری می دانند. و به این دلیل آشنایی و عمل مردم و مسئولین به بسترهای نظارت عمومی که معارف و آموزه های دینی و اصول قانون اساسی آن را از مصادیق مؤثر نظارت مطرح می کند جامعه را از انحرافات و آسیب ها مصون می سازد.
۳۶۷.

حقوق پرداخت کنندگان مالیات، مطالعه تطبیقی در آموزه های نهج البلاغه و نظام حقوق مالیاتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوق بشر اسلامی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۵ 75 - 94

کلیدواژه‌ها: حقوق مؤدی مالیاتی زکات نهج البلاغه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۴۲۸
یکی از مهمترین منابع مالی دولتها در زمانهای گذشته و حال حاضر، مالیات است. مالیات علاوه بر تأمین بخش قابلتوجهی از درآمدهای عمومی، به مثابه ابزاری حکومتی برای تعدیل ثروت در جامعه و ازبین بردن شکاف طبقاتی مورد استفاده حکومتها قرار میگیرد. در حکومت اسلامی نیز منابع مالی مختلفی پیشبینی شده است که از جمله میتوان به زکات، خمس، انفال، خراج و جزیه اشاره کرد. همانطور که شهروندان مکلّف به پرداخت انواع مالیاتهای قانونی و شرعی هستند، در برابر حکومت و دستگاه مالیاتی آن حقوقی نیز دارند. در این مقاله، با روش توصیفی  تحلیلی به بررسی و پاسخ به این پرسش پرداخته یم که در آموزههای نهج البلاغه چه حقوق و امتیازهایی برای پرداختکنندگان مالیاتهای اسلامی پیشبینی شده است و نظام حقوق مالیاتی ایران تا چه اندازه با آموزههای نهج البلاغه در این زمینه مطابقت دارد. یافته های تحقیق نشان می دهد رویکرد امام علی(ع) به مالیات گیری رویکردی تلفیقی و شامل هر دو بُعد تربیتی و کسب درآمد است و بنابراین اصل را بر اعتماد به مؤدیان مالیاتی نهاده است اما رویکرد نظام مالیاتی ایران تنها رویکرد کسب درآمد است و اصل را بر بیاعتمادی بر مؤدیان قرار داده است. البته در برخی از حقها مانند حق رفتار منصفانه و محترمانه با مؤدی، حق رازداری، حق تجدیدنظرخواهی، حق ارزیابی منصفانه وغیره، نظام حقوق مالیاتی ایران با آموزههای نهج البلاغه مطابقت دارد.
۳۶۸.

جستاری بر مولفه های شناختی عصر بعثت و بازشناسی آن ها در دنیای امروز با تاکید بر آموزه های نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: الاهیات قرآنی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 49 - 69

کلیدواژه‌ها: بعثت مولفه های شناختی نهج البلاغه جاهلیت دنیای امروز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۳۳۷
بعثت پیامبر اعظم(ص) از جمله رخدادهای بی نظیر تاریخ بشر است. برخی را عقیده بر آن است که در عصر جدید با پیشرفت های شگفت انگیزش، بعثت پیامبر اسلام(ص) و پیام های آن جایگاهی ندارد. هدف این نوشتار، بازخوانی شاخص های شناختی عصر بعثت و بازشناسی آن ها در دنیای معاصر است. این مطالعه از نوع مطالعه بنیادی و تحلیل محتواست که با مراجعه به منابع مرتبط به ویژه نهج البلاغه و تحلیل آن ها انجام شده است. مولفه های عصر بعثت در سه حیطه: شناختی (معرفتی)، عاطفی و رفتاری قابل مطالعه است. در این مقاله تنها شاخص های معرفتی مورد بررسی قرار گرفته است. سؤال اصلی تحقیق این است که: مولفه های شناختی عصر بعثت، برپایه نهج البلاغه کدامند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد جاهلیت و بعثت، دو جریان مستمر است و بریده شدن انسان از تعالیم آسمانی، به عنوان شاخص اصلی و بنیادی در حیطه شناختی عصر بعثت، بر اندیشه و رفتار بشر امروز نیزحاکم است، به همین دلیل نیاز انسان معاصر به پیام های بنیادین بعثت بیش از گذشته احساس می شود.
۳۷۰.

جلوه های صبر درگلستان وبوستان سعدی

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۷ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۴ 9 - 27

کلیدواژه‌ها: صبر روان شناسی گلستان بوستان نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۶۱۹
صبر یکی از ابزارهای مهم رسیدن به جاده ی موفّقیّت است ، زیرا با صبر وحوصله می توان چاره اندیشی کرد و بهترین وکوتاه ترین راه رهایی ازمشکلات یا کسب پیروزی ها راپیدا نمود . شتاب وعجله نه تنها موقعیّت ها را ازانسان می گیرد، بلکه ازجهت روحی نیز آثارمخرّب و سوئی دارد . که بعضاً درجسم واخلاق و رفتار شخص نیز ظاهر می شود وحتّی ممکن است جبران ناپذیرباشد . نصایح سعدی ، شاعر اخلاق گرایی که شهره ی آفاق است و حکمت های امام علی ( علیه السلام ) درنهج البلاغه ، آویزه ی گوش هرمسلمان وحتّی غیرمسلمان بوده وهست. ازطرفی اندرزهای این دوشخصیّت برجسته ، برای بشر امروز ونسل های آینده می تواند راه گشاباشد. بنابراین دراین مقاله صبرازدیدگاه روان شناسی مورد بررسی واقع شده است و پایه واساس این پژوهش ، اشعار گلستان شیخ اجل ، سعدی شیرازی ، ومقایسه و مطابقت آن ها باحکمت های نهج البلاغه است . آن چه که سعدی می خواست آن بود که مردم با عملیاتی کردن نکات مطروحه در آثار خویش در همه ی زمینه های حیات کام روا شوند تا سعادتمند حقیقی باشند و این پژوهش بر همین اساس بنا ی کار را برچنین تفسیر و تعبیری از آثار شیخ قرار داده است .   
۳۷۱.

جلوه های بخشش و بخل در گلستان و بوستان

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۷ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۵ 185 - 207

کلیدواژه‌ها: قرآن نهج البلاغه بخشندگی بخل گلستان بوستان روان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۳۹۳
          در این مقاله دو موضوع بخشش و بخل مورد توجّه قرارگرفته اند . دو موضوعی که نه تنها تصوّر برخی از مردم نسبت به آنها درست نیست بلکه بالعکس ، بخشیدن ،نوعی  به دست آوردن و خساست از دست دادن است . در این نوشته تعدادی از کتاب های روان شناسی موفّقیّت مورد مطالعه واقع شده است و در کنار آن و برای اثبات این مطالب در کتاب های گلستان و بوستان سعدی ، پژوهش شده و ابیات و عباراتی که تأیید بر چنین مضمونی دارند استخراج و توضیح داده شده است . این تحقیق می خواهد بیشتر درباره ی بعد روان شناسی  صفت مثبت بخشندگی و صفت منفی بخل ، تفحّص کند ، هم چنین می خواهد اثبات نماید که کتاب های گلستان و بوستان نه تنها اخلاقی هستند بلکه فراتر از آن روان شناسی اخلاق هستند و نکته های ویژه ای از اخلاق در آنها بیان شده است که راه خوشبختی حقیقی را برای مردم نمایان می سازد
۳۷۲.

بررسی اقتدار در آموزش های اخلاقی نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 35 - 64

کلیدواژه‌ها: اتوریته آموزش اخلاقی اخلاق علم نهج البلاغه اقتدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۲۸۹
اتوریته به معنای اقتدار مشروع، مسئله ای است که از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و دارای انواع گوناگونی است. یکی از این انواع، اتوریته آموزشی است. این مسئله توسط اندیشمندان و مکاتب فکری مورد بحث قرار گرفته است و از اشکالات واردشده به آن، این است که اتوریتهٔ معلمْ ممکن است سبب حذف استقلال یادگیرنده شود. پژوهش حاضر سعی نموده با هدف بررسی مفهوم و ماهیت اتوریته در آموزش های اخلاقی نهج البلاغه به بررسی اهداف و انواع آموزش در نهج البلاغه، همچنین اصول و شیوه های آموزش اخلاقی و اتوریته معلم و استقلال یادگیرنده در نهج البلاغه بپردازد. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی مایرینگ (2000)، بر روی نهج البلاغه انجام شده است. شیوه نمونه گیری از نوع غیراحتمالی و از نوع هدف مند یا معیار بوده است که به روش متن پژوهی انجام شده و از اعتبار بازاندیشانه و راهبرد ارتقای کیفیت سیلورمن بهره گرفته شده است. آنچه از این پژوهش به دست آمده، بیانگر این است که اصول و شیوه های آموزش اخلاقی در نهج البلاغه گویای رابطه سلطه در آموزش نیست و با هدف آزادی و استقلال بخشی به یادگیرنده برنامه ریزی شده و جهت آزادی و تعقل او، و به دست آوردن کمال اختیاری است.
۳۷۳.

واکاوی جلوه های اخلاق اسلامی در سازمان: پژوهشی مبتنی بر تحلیل مضمون در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت دولتی ایران دوره سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 35 - 58

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه اخلاق سازمان اسلامی سازمان اخلاق مدار تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۵۰۶
پیامدها و نتایج مثبت عمل به اصول اخلاقی در سازمان ها باعث شده که ضرورت اخلاق در محیط کار به مسئله ای غیرقابل انکار تبدیل شود. از آن جا که تعریف اخلاق و اصول اخلاقی متأثر از بینش و مکتب فکری است، رویکرد اسلامی به سازمان و مدیریت نیز چارچوب خود را در زمینه اصول اخلاقی حاکم بر سازمان دارد. برای شناخت این چارچوب لازم است به منابع دینی اعمّ از آیات و روایات مراجعه کرد. در میان این منابع، کتاب شریف نهج البلاغه ویژگی های منحصر به فردی دارد. لذا در پژوهش حاضر، برای کشف جلوه های اخلاق اسلامی در سازمان، با استفاده از روش تحلیل مضمون به این منبع مراجعه شده است. در این پژوهش، 14 مضمون اصلی و 41 مضمون فرعی شناسایی شده که در شش دستة اخلاق در مدیریت، اخلاق در عملکرد کارکنان، اخلاق در تعامل با رقبا، اخلاق در تعامل با هم پیمانان و  اخلاق در تعامل با ارباب رجوع و مخاطبان دسته بندی شده اند. تعهد اخلاقی، روحیه خدمت گزاری و مردم داری، نگرش غیرمادی به مقام، عدالت، صداقت و حفظ عزت کارکنان در بعد مدیریت، کنترل درونی بر اساس تقوا، عزت مندی در برابر مافوق و زیردستان برای مدیر به منزله فرزند برای پدر در بُعد عملکرد کارکنان، توجه به حلال بودن مال و کسب روزی از طریق جلب رضایت خدا در بُعد مالی، رقابت سالم در بعد تعامل با رقبا، جلب رضایت مردم در تعامل با مخاطبان و پایبندی به تعهدات در تعامل با هم پیمانان، مضامین اصلی پژوهش می باشند.
۳۷۴.

طراحی الگوی برنامه ریزی منابع انسانی بر اساس شایستگی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال هشتم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۴)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی برنامه ریزی منابع انسانی شایستگی نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۴۱۵
برنامه ریزی منابع انسانی از مهم ترین مسایل هر سازمان است که موضوعات متنوع، جذاب و در عین حال پیچیده ای را شامل می شود. امروزه با توجه به تحولات شگرف در حوزه مدیریت و گرایش مدیران به شایسته سالاری، برنامه ریزی منابع انسانی مبتنی بر شایستگی جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. از این رو این پژوهش با استفاده از روش تحقیق آمیخته (تحلیل مضمون و الگوسازی ساختاری تفسیری) ضمن ارائه مفاهیم برنامه ریزی منابع انسانی براساس شایستگی، سعی کرده است با بررسی و مطالعه دقیق متن کتاب شریف نهج البلاغه ضمن استخراج و مدل سازی مضامین سازمان دهنده شایستگی (با عناوین خدامحوری، معرفت، درایت، عدالت، قوت و سلامت) و تدوین شبکه مضامین آن، الگو نهایی تحقیق (برنامه ریزی منابع انسانی بر اساس شایستگی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه) طراحی و تبیین کند. به نظر می رسد در راستای الگو اسلامی و ایرانی پیشرفت برای تولید علوم انسانی اسلامی و بومی سازی علوم غربی با توجه به فرهنگ ارزشی و دینی حاکم بر سازمان های ایران اسلامی، استفاده از الگو های دینی، خصوصا مستخرج از نهج البلاغه برای رشد و ارتقا سازمان های کشور بسیار موثر و مفید خواهد بود.
۳۷۵.

مطالعه انتقادی شبهات کتاب «نقد قرآن» درباره خلقت کوه‌ها در قرآن کریم و نهج‌البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علم و دین سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 263-280

کلیدواژه‌ها: قرآن نهج البلاغه شبهات دکتر سها خلقت کوه‌ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۶ تعداد دانلود : ۵۷۹
یکى از روش‌های مقابله با اسلام که امروزه توسط دشمنان شدت گرفته، ترویج شبهات است. در همین زمینه اخیراً کتابی با عنوان «نقد قرآن» نوشته شخصی به نام سها، منتشر گردیده که تلاش نویسنده در آن، اثبات وجود خطا و ضعف در قرآن کریم می‌باشد. نویسنده در بخش شبهات علمی، به نقد آیات مربوط به خلقت کوه‌ها پرداخته و آن را برگرفته از اشعار جاهلی عرب و اشتباه علمی دانسته‌است. این شبهات با برخی از خطبه‌های نهج البلاغه (1، 91، 171 و 211) نیز در ارتباط است. با عنایت به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر که باگرایش انتقادی و بر اساس منابع کتابخانه‌ای انجام شده، به نقد و بررسی ادعای مطرح شده با دو روش حلی و نقضی می‌پردازد. حاصل پژوهش این که اشتباه ناقد قرآن، ترجمه ناصحیح آیات و عدم آگاهی از مباحث علمی مربوطه بوده و آنچه در آیات قرآن کریم و خطبه‌های نهج‌البلاغه در رابطه با خلقت کوه‌ها آمده مطابق با یافته‌های علمی است و می‌توان آن را از جلوه‌های اعجاز علمی قرآن کریم برشمرد. همچنین بررسی سندی منقولات و روایات مورد استناد دکتر سها در خصوص ادعای تأثیرپذیری قرآن از اشعار جاهلی، نشان می‌دهد که این روایات موضوع و از حیث اعتبار ساقط‌اند.
۳۷۶.

طرح واره های تصوری «دنیا» در خطبه ها و حکمت های نهج البلاغه بر اساس الگوی طرح واره های ایوانز و گرین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴ ۱۲۷-۱۴۸

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه دنیا معنی شناسی شناختی طرح واره های تصوری الگوی ایوانز و گرین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۷۵۰
در سه دهه اخیر، رویکرد زبان شناسی شناختی (cognitive linguistics) به طور خاص مورد توجه زبان شناسان قرار گرفته است. در این رویکرد ساختارهای اطلاعاتی ذهن، نقش اساسی در تعامل با جهان دارد و سازمان دهی،پردازش و انتقال اطلاعات توسط زبان صورت می گیرد. از این منظر، استعاره و تصاویر ذهنی از مهم ترین مقوله های ساختاری زبان به شمار آمده اند. همچنین استعاره نه تنها ابزار زیبایی شناسی، بلکه ابزاری فرازبانی شمرده شده که نظام مفهومی انسان را شکل و به اندیشه، رفتار و زبان او جهت می دهد. ایوانز و گرین نیز طرح واره های تصوری را زیرمجموعه ای از «تجسم و ساختار مفهومی» معرفی کرده اند. در جستار حاضر، پس از تعریف استعاره و برشمردن تفاوت های دو نگاه سنّتی و نوین به این مقوله، به تعریف طرح واره های تصوری پرداخته شد و طرح واره های تصوری دنیا در پیکره خطبه ها و حکمت های نهج البلاغه در چهارچوب معناشناسی شناختی بر اساس مدل انتخابی «طرح واره های تصوری ایوانز و گرین» مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه آنکه بر اساس انواع کلی طرح واره های ارائه شده در این الگو، طرح واره های حرکتی، ظرف بودگی، نیرو، اتحاد، فضا، تعادل، همسانی و شیء(موجودیت) در بافت متنی خطب و حِکَم نهج البلاغه وجود دارد. از این میان، بیشترین بسامد طرح واره ها، مربوط به طرح واره حرکتی است؛ همچنین بیشترین کاربست طرح واره ها، مربوط به دنیای مذموم بوده است.
۳۷۷.

همسنجی و تحلیل ساختار بیانی ادعای دیگری و پاسخ امام (ع) به آن در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴ ۳۳۹-۳۶۲

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه خطبه ها ساختار همسنجی ادعا پاسخ امام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۷۵
تحلیل ساختار از جمله شیوه های بررسی متون ادبی به شمار می رود؛ در این روش با تقسیم بندی متن مورد نظر بر اساس ساختار و علت استفاده از آن، به مطالعه متن پرداخته می شود. جستار پیش روی می کوشد با روش توصیفی تحلیلی، ضمن شناسایی و استخراج گفته و ادعای شخص دیگر درباره امام علیR و عملکرد وی، ساختار و شیوه پاسخ ارائه شده از سوی آن حضرت را مورد دسته بندی قرار دهد و ارزیابی نماید؛ اینکه امیر سخن، ادعای دیگری در مورد خویش را چگونه و با چه شیوه و لحنی نقل کرده است و پاسخ را با استفاده از چه ساختار بیانی و تکنیکی فرادید مخاطب قرار داده است تا وی به پوچ بودن ادعای مطرح شده مطلع شود و در مقابل، به حقانیت او حکم نماید. بررسی ها نشان می دهد که امامR کوشیده تا جایی که ممکن است از لحاظ ساختاری، ادعای دیگری را ساده و غیر فنی ارائه دهد و در عوض، کلام خویش را با کاربست شگردهای متعدد بلاغی و به ویژه قسم، مستحکم و پرمایه سازد تا از رهگذر دخالت دهی آن شیوه های بیانی، به اقناع مخاطب کمک نماید.
۳۷۸.

بررسی مهدویت در نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: موعودپژوهی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 75 - 91

کلیدواژه‌ها: منجی مهدویت نهج البلاغه ظهور یاران پیروان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۲ تعداد دانلود : ۶۰۳
شناخت و معرفت نسبت به امام زمان علیه السلام ضروری ترین مباحث دوران غیبت آن حضرت محسوب می شود. این شناخت راه معرفت الهی و لازمه ایمان به خدا و نبوت است؛ همچنین با زوایای مختلف زندگی انسان ارتباط مستقیم دارد و باعث می شود توجه و امیدواری مردم به حضرتشان افزایش یابد. از سوی دیگر امام علی علیه السلام در نهج البلاغه بارها از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف یاد نموده اند.سخنان ایشان در این کتاب شریف که از اعتبار سندی بالایی برخوردار است می تواند معیار و الگویی باشد تا بر اساس آن واقعیت های وجود امام زمان علیه السلام روشن گردد. امیر المؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه علاوه بر معرفی امام زمان علیه السلام ،  درمورد یاران خود و اوضاع قبل از ظهور اشاره ای کرده و این اشاره تا حد امکان قادر به آماده سازی مردم و جامعه برای ظهور منجیِ موعود خواهد بود؛ لیکن هدف اساسی از این بررسی توصیفی تحلیلی، روشن ساختن زمینه های شناخت حضرت مهدی علیه السلام است که نقش مهمی در رفع کاستی های اخلاقی و عملی در این زمینه را دارد.
۳۷۹.

تحلیل زمینه های حقوق شهروندی در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۱۶ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۳ 67-86

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه حاکمیت ملت حقوق شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۲۶۰
التزام به حقوق شهروندی از طرف حاکمیت و توده ملت اصلی ترین شاخصه توسعه انسانی پایدار در جهان مطرح است. از نگاه اسلام با توجه به مبانی و اهداف الهی و اسلامی ملتزم شدن به حقوق شهروندی تحت عنوان خلیفها... در جوامع اسلامی مطرح می باشد. کرامت ذاتی انسان و طهارت عمومی بشر از سوی خداوند جهت برقراری جامعه توحید محور و همزیستی مسالمت آمیز به ودیعت نهاده شده است. لذا بررسی مؤلفه های حقوق شهروندی از نگاه دوم قرآن، نهج البلاغه ضروری به نظر می رسد. هرچقدر پایبندی به حقوق شهروندی و رابطه آن بین حاکمیت، دولت و توده ملت بیشتر و منسجم تر باشد نشان توسعه پایدار و عدم شکاف توده ملت با دولت است. از جمله مباحثی که به صورت مفصل و عمیق در نهج البلاغه ی، امیر بیان و بنان و مفسر واقعی قرآن به عنوان حاکم اسلامی مطرح نمود موضوع حاکمیت و حقوق شهروندی است، این موضوع حیاتی در این مختصر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است و به وضوح برتری حکومت مولی الموحدین علی(ع) در جامعه مدنی نخستین نسبت به مدعیان حقوق شهروندی در جامعه مترقی پسامدرن امروز بشری را به رخ می کشد.
۳۸۰.

تحلیل نشانه شناختی کنش های خوارج براساس نظریه «خود و دیگر» یوری لوتمان با توجه به گزاره های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 67-90

کلیدواژه‌ها: خوارج خود و دیگر یوری لوتمان نشانه شناسی فرهنگی نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۳۸۵
مطالعات « نشانه شناسی » از جمله دانش های روزآمد در دنیای معاصر است. نشانه شناسی فرهنگی یکی از مهم ترین رویکردهای آن به شمار می آید. یوری لوتمان یکی از بنیانگذاران نشانه شناسی فرهنگی است که الگوی « خود و دیگری » را مطرح کرده است. بر اساس این الگو هرچه « خودی » نیست به ناچار « دیگری » است و برعکس! امروزه بهره گیری از دانش های روزآمد، روشی مهم برای تحلیل متون دینی مذهبی است. نهج البلاغه از جمله متونی است که می توان در بستر آن با استفاده از دانش های روز، جریان های تاریخی را واکاوی نمود. یکی از این جریان های مهم در طول تاریخ اسلام « خوارج » هستند که در نهج البلاغه بارها گزارشهایی از کنش های مختلف آنها ارائه شده است. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی تحلیلی به پیاده سازی الگوی خود و دیگر در جریان خوارج براساس گزاره های نهج البلاغه بپردازد و کنش های این جریان را بر اساس این الگو پی جویی کند بررسی چگونگی شکل گیری خوارج و کنش های آنان در طول تاریخ بر اساس متد « خود و دیگر » نشان دهنده یک فرآیند چندوجهی و توبرتو است.