مطالب مرتبط با کلیدواژه

اهل سنت


۱۲۱.

بررسی مشروعیت حکومت اسلامی از دیدگاه امامیه و اهل سنت

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷ 83 - 99

کلیدواژه‌ها: مشروعیت حکومت شیعه اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۳۰۳
بعداز رحلت پیامبر اکرمn بزرگترین اختلاف در میان امت اسلامی بر سر مسئله جانشینی و خلافت ایشان پدید آمد. در این میان گروهی از مسلمانان قائل به خلافت حضرت علیj بودند و معتقد بودند که خلافت ایشان دارای مشروعیت الهی بوده و رسول خدا در مواقع مختلفی ایشان را از جانب الهی به عنوانامام بعد از خود منصوب نموده است. عده ای دیگر نیز وجود هرگونه نصی را در این باره انکار کرده و بلافاصله بعد از رحلت پیامبر اکرمn با تشکیل شورای سقیفه به انتخاب خلیفه پرداخته و معتقد بودند که این امر بر عهده ی مردم واگذار شده و خداوند نقشی در این باره ندارد و مشروعیت را مردمی تلقی کردند. این گروه نظرات گوناگونی در این زمینه مطرح نموده از جمله استیلاء، استخلاف و اجماع اهل حل و عقد و دلایلی را نیز ارائه دادند. در این مقاله سعی نمودیم تا با بیان نظرات اهل سنت در این زمینه به بررسی و نقد آنان نیز بپردازیم.
۱۲۲.

اثبات استقلال آیه تطهیر در قرآن کریم

نویسنده:
منبع: الاهیات قرآنی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۳ 27 - 56

کلیدواژه‌ها: آیه تطهیر اهل بیت امامت عصمت اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۲۲۸
از ویژگی های شیعه آن است که با تکیه بر آیات الهی و سنت قطعی پیامبر اکرم(ص) اعتقادات خود خصوصا باورهای اختصاصی مانند امامت و عصمت را اثبات می کند. فهم دقیق آیات و جایگاه آن ها در سوره ها در دستیابی به تفسیر ناب از قرآن کریم بسیار راهگشاست. آیه شریفه تطهیر و ابعاد دلالت و مصادیق آن، یکی از آیاتی است که دائما مورد بحث و گفتگو و مجادله و مباحثه و مناظره بین مسلمین و دانشمندان مختلف بوده و آثار مختلفی پیرامون آن به نگارش در آمد. سوال اصلی تحقیق این است: که شواهد و ادله استقلال آیه تطیر کدامند؟ در راستای پاسخ به این پرسش، ابتدا دلایل و شواهد استقلال مطرح و سپس توجیهات ارائه شده از سوی دانشمندان اهل سنت مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
۱۲۳.

مدیریت اضطراب/ عدم قطعیت در ارتباطات میان فرهنگی با اهل سنت، مطالعه ای روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۶ 35 - 70

کلیدواژه‌ها: مدیریت اضطراب/عدم قطعیت ارتباطات میان فرهنگی اهل سنت شیعیان ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۳۴۳
ارتباطات میان شیعه و اهل سنت به دلیل اختلافاتی که دو گروه در زمینه های مختلف ازجمله فرهنگی با یکدیگر دارند، در حوزه ارتباطات میان فرهنگی قابل بررسی است. «نظریه مدیریت اضطراب/عدم قطعیت در ارتباط مؤثر» یکی از نظریات نوین ارتباطات میان فرهنگی به شمار می رود که هدف آن مدیریت اضطراب و عدم قطعیت در تعامل ما با غریبه (دیگری) و نگه داشتن آن در سطح مطلوب - جایی میان آستانه حداکثر و حداقل- به منظور برقراری یک «ارتباط مؤثر» با «دیگری» است. در این پژوهش تلاش شده با کنکاش در منابع کتب روایی شیعه و با استفاده از روش تحلیل مضمون سیره گفتاری و رفتاری و توصیه های معصومین علیهم السلام در تعامل با اهل سنت در چارچوب نظریه مدیریت اضطراب/عدم قطعیت در ارتباط مؤثر مورد مطالعه قرار گیرد و راهکارهایی برای افزایش همگرایی شیعه و اهل سنت و کاهش اختلاف میان ایشان استخراج شود. درنتیجه تحلیل روایات گردآوری شده، 38 مضمون اولیه، 16 مضمون سازمان دهنده و پنج مضمون فراگیر شناسایی شدند. مضامین فراگیر شناسایی شده که به عنوان محورهای اصلی مدیریت اضطراب/عدم قطعیت در ارتباطات میان فرهنگی با اهل سنت به شمارمی روند، عبارتنداز: «همدلی با اهل سنت»، «عفت کلام و پرهیز از بدزبانی و توهین به مقدسات»، «حسن معاشرت با اهل سنت»، «همراهی با اهل سنت و شرکت در اجتماعات مسلمانان» و «پرهیز از خودبرتربینی و برائت جویی از اهل سنت».
۱۲۴.

رفع شبهه تقریر یا ذنابه حضرت علی (ع) در مسئله خلافت توسط ملا محمد حسن هردنگی

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال سوم دی ۱۳۹۹ شماره ۳۲ 82 - 75
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۴۴۴
مسأله امامت از قدیم مد نظر متکلّمان و مفسّران نامدار اسلامی بوده است. فرقه های اسلامی در هیچ یک از مسائل دینی به اندازه مسأله امامت اختلاف نظر نداشته اند. یکی از این مباحث مورد اختلاف سکوت حضرت علی (ع) در از دست دادن جانشینی خود بعد از رحلت پیامبر می باشد. اهل سنت این موضوع را نشانی بر حقانیت خلفاء ثلاث دانسته و از آن به عنوان یکی از دلایل جانشینی ابوبکر بعد از پیامبر یاد می کنند. لذا این مقاله به رفع شبهه تقریر یا ذنابه حضرت علی(ع) در مسئله خلافت بر اساس پاسخهای فقیه و متکلم مشهور خراسانی، ملا محمد حسن هردنگی که درکتاب تاملات کلامیه وی آمده، اقدام می کند. رفع شبهاتی که تاکنون از دیدگاه متکلمین شیعی بیان نشده و جنبه نوآوری دارد.
۱۲۵.

استعاره صراط و سکولاریسم در اندیشه سیاسی سید قطب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال اول تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 11 - 37

کلیدواژه‌ها: سید قطب سکولاریسم استعاره صراط اندیشه سیاسی اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۳۳۴
این مقاله در پی پاسخ دادن به این پرسش است که چگونه سید قطب، به منزله یکی از متفکران برجسته اهل سنت و از پرچم داران بیداری در جهان اسلام، که اثر فراوان و ماندگاری بر اندیشمندان و نیز جنبش های جهان اسلام داشته است، بر مبنای استعاره صراط، در دو موقعیت تولید محتوا و تولید تعبیر بیانی، به تحلیل و نقد سکولاریسم پرداخته است (سؤال). از نظر سید قطب، جهان غرب، که اثری انکارناپذیر بر دیگر مناطق دنیا دارد، و نیز جهان اسلام با بحران ناشی از سکولاریسم مواجه اند (فرضیه). در مقاله حاضر، اثبات این فرضیه را از طریق تحلیل محتوا و شیوه تفسیری پی گرفته (روش) و در پی نشان دادن نیروی نجات بخش اسلام برای رهایی از بحران سکولاریسم بوده ایم (هدف). اثبات نقش بی بدیل اسلام و خیزش اسلامی در ترسیم آینده جهان از نتایجی است که در این مقاله بدان دست یافته ایم (یافته ها).
۱۲۶.

شناخت شناسی سلفی گری در ایران (مطالعه موردی: بررسی رویکرد جریان های مذهبی اهل سنت کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام و ایران سال سی ام پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۷ (پیاپی ۱۳۷) 173 - 198

کلیدواژه‌ها: اهل سنت ایران سلفی گری جریان های اهل سنت برنامه پژوهشی لاکاتوش قومیت سیاست و مذهب هویت تکفیر تک وارگی هویتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۵ تعداد دانلود : ۴۴۳
مسئله اصلی این مقاله چیستی منطق درونی، نگرش و رویکرد جریان های اصلی اهل سنت کشور به مقوله سلفی گری است. دنیای اسلام همواره شاهد شکل گیری جریان های مذهبی در شمایل مختلفی بوده است که هر یک در تلاش اند قرائتی متفاوت از دین به دست دهند. جریان های مرتبط یا نماینده اهل سنت در ایران که عموماً در طیف های جریان های سیاسی ، مذهبی و یا تلفیقی از این دو دسته بندی می شوند، سابقه ظهور و فعالیت طولانی در تاریخ معاصر کشور را ندارند و به دنبال گشایش فضای سیاسی و مذهبی پس از انقلاب اسلامی، در مناطق غرب و شرق کشور تشکیل شدند و به فعالیت سیاسی و اجتماعی روی آورده اند. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که مدلول و مثال سلفی گری در ایران امروز در میان جریان های اصلی اهل سنت به چه صورتی قابل تبیین است؟ نگارنده این تحقیق از برنامه پژوهشی «لاکاتوش» به عنوان روش تحقیق بهره برده و تلاش کرده است جریان های عمده اهل سنت کشور را به مثابه یک «برنامه پژوهشی سلفیت» مورد پرسمان قرار دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که جریان های جماعت تبلیغ، جماعت دعوت و اصلاح و مکتب قرآن، به عنوان جریان های عمده اهل سنت ایران، در چارچوب برنامه پژوهشی سلفیت به تبیین قرائت خود از نظر و عمل مذهبی و سیاسی پرداختند. بنابراین بررسی کیفیت خوانش این جریان ها از سلفی گری به عنوان یکی از ابزارها و منابع هویت ساز در راستای اعلام موجودیت در فضای سیاسی-مذهبی اهل سنت کشور، در اشکال مختلف موضوعیت می یابد. با وجود هم نوایی این جریان ها با سلفی گری، به دلیل جرح و تعدیل های نظری و همچنین تأثیرپذیری از شرایط عینی سیاسی و اجتماعی ملی و فراملی این جریان ها، از هسته سخت سلفی گری که دارای مؤلفه های اساسی چون تک وارگی هویتی، ظاهرگرایی تفسیری، حدیث گرایی صرف، تفسیر افراطی از توحید، جهادگرایی، خشونت، تکفیر دیگر مذاهب، جزمیت اجتماعی و آرمان گرایی مبتنی بر سیاست نجات است، خارج شده و به قرائتی خاص از سلفی گری از نوع میانه رو با مؤلفه های خاص خود در برنامه پژوهشی سلفیت روی آورده اند.
۱۲۷.

بررسی تطبیق قوانین ازدواج در قانون مدنی با فقه امامیه، فقه اهل سنت و قانون مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوق بشر اسلامی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 107 - 124

کلیدواژه‌ها: سن ازدواج فقهای امامیه اهل سنت قانون مصر متعارض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۵۰۸
یکی از مصادیقی که حقوق کودک در آن خدشه وارد می شود، امر ازدواج است؛ خصوصا آن جا که شخص درگیر بلوغ زودرس می شود و احساس نیاز زودهنگام به ازدواج می کند؛ در بلوغ دختران عوامل بسیاری موثر است به همین علت تعداد خاصی از دختران زودتر از هم سن و سالانشان احساس نیاز زود هنگام به ازدواج می کنند. وجود چنین مسائلی بیانگر اهمیت این پرسش هست؛آیا سن ازدواج دختران ( 13سال) در ماده 1041 قانون مدنی مشخص شده است با دیدگاه فقهای امامیه و فقهای اهل سنت و قانون مصر یکسان هست یا متعارضند؟ماده 1041 قانون مدنی نکاح دختران را محدود به سن 13 سال نموده است و ازدواج پیش از این سن را منوط به اذن ولی و با تشخیص دادگاه صالح می داند. این ماده کاستی هایی خصوصا نسبت به تعیین سن ازدواج دارد که با دیدگاه فقهای امامیه، فقهای اهل سنت و قانون مصر یکسان نیست. در این مقاله با روش توصیفی و تحلیل و استفاده از منابع موجود کتابخانه با تتبع در میان منابع فقهی و تحلیل اقوال مختلف در زمینه سن ازدواج، در صدد یافتن حداقل سن مناسب برای ازدواج دختران است، سنی که با دلایل شرع و هم با عر ف سازگار باشد. با بررسی و مقایسه اقوال فقهای امامیه ، فقهای اهل سنت و قانون مصر به این نتیجه می یابیم که مناسب ترین سن برای ازدواج، زمانی است که فرد از لحاظ فیزیک ی و روان ی قابلی ت دستیابی به اهدافی که برای ازدواج متعین است، داشته باشد.
۱۲۸.

خاستگاه و سیر تطور جریان ظاهرگرایی اهل سنت در تفسیر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم بهمن ۱۳۹۹ شماره ۲۷۸ 87-98

کلیدواژه‌ها: ظاهرگرایی جریان ظاهرگرایی اهل سنت تفسیر قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۲۱۳
جریان ظاهرگرایی از کهن ترین جریان های فکری در جهان اسلام، به ویژه اهل سنت است که تاکنون ابعاد و زوایای آن کمتر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بررسی خاستگاه و سیر تطور ظاهرگرایی در فهم قرآن در میان اهل سنت، موضوع این پژوهش است. در این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و با استناد به منابع تاریخی، خاستگاه پدیده ظاهرگرایی و سیر تاریخی آن در بین اهل سنت بررسی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که ظاهرگرایی در اهل سنت، به مثابه یک جریان تأثیرگذار در فهم قرآن و برداشت از کتاب الهی، به دوران پس از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و عصر صحابه بازمی گردد که در طی قرون مختلف، در قالب مکاتب گوناگونی مانند اهل اثر، اهل حدیث حنابله، سلفیه و وهابیت، تا عصر حاضر استمرار داشته است. طرف داران این جریان در رویکرد خود، بحث در اطراف برخی از حقایق دینی و عبور از ظواهر کتاب و سنت را بدعت می دانند. آنها با نادیده گرفتن عقل، نگاهی افراطی به نقل دارند و معتقدند اعتبار و میزان عقل به کتاب و سنت است و با وجود قرآن به استدلال های اهل کلام و روش متکلمان نیازی نیست. این رویکرد مبتنی بر اصالت ظاهر کتاب و سنت و کفایت نقل، بر تمام اصول و اندیشه های جریان ظاهرگرا حاکم است.
۱۲۹.

پیوند تاریخی کُردها با فقه شافعی

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و اصول دوره دوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 191 - 209

کلیدواژه‌ها: مناطق کردنشین فقه شافعی تصوف اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۵۹۹
مناطق کُردنشین و مناطق پیرامون آن از ایران گرفته تا آسیای صغیر و آناتولی(امپراتوری عثمانی سابق و ترکیه امروزی) فرازوفرودهای تاریخی و تحولات مذهبی زیادی را به خود دیده است. اگرچه بیشتر مناطق کُردنشین تا حدود زیادی در سرنوشت سیاسی و تاریخی منطقه سهیم بوده اند، ولی به لحاظ مذهبی برای قرون زیادی همچنان به مذهب فقهی شافعی پایبند مانده اند. پژوهش حاضر درصدد است تا به این مسئله پاسخ دهد که چرا بیشتر کُردها دارای مذهب شافعی هستند. به عبارتی دیگر، این پژوهش بر آن است تا به بررسی دلایل ماندگاری مذهب شافعی در میان کُردها باوجود تهدیدهای فراوان بپردازد. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. شواهد نشان می دهد که هسته اصلی مناطق کُردنشین که امروزه تقریباً به تمامی پیرو مذهب شافعی هستند از همان آغاز پیدایی مکاتب فقهی و به صورت تدریجی پناهگاهی امن برای تبلیغ و گسترش مذهب شافعی به دوراز هیاهوی سیاسی بوده است. اینکه هم دولت صفویه و هم دولت عثمانی در تغییر مذهب این مناطق ناتوان ماندند، خود به درستی گویای این مسئله است که فقه شافعی با حمایت های سیاسی و به یک باره وارد مناطق کُردنشین نشد و پیوند آن ها با این فقه عمیق تر از آن بود که به دست حکام و سلاطین از بین برود. جغرافیای صعب العبور مناطق کُردنشین و همچنین روحیات متعصبانه کُردها نیز بر پایبندی آن ها به مذهب شافعی بسیار اثرگذار بود.
۱۳۰.

مکتب شیعی ری در قرن هفتم بر اساس تبصره العوام

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ آذر و دی ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۱۸۵) 21 - 43

کلیدواژه‌ها: کتاب تبصره العوام جمال الدین رازی آبی ادیان مذاهب شیعه فرقه های شیعه اهل سنت ملل نحل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۳۲۶
کتاب تبصره العوام اثر جمال الدین رازی آبی، کتابی به زبان فارسی درباره ادیان و مذاهب بوده که در سال 630 به نگارش درآمده است. هدف نویسنده در نوشتار پیش رو این است که نشان دهد نویسنده کتاب تبصره، چه تصوری از شیعه دارد هم از نظر ارتباطش با فرقه های دیگر شیعه، و هم با اهل سنت و گروه های دیگر. وی در راستای هدف مذکور، مروری بر کتاب و محتوای فصول آن دارد.
۱۳۱.

تک نگاری های عالمان اهل سنت، در تبیین فضیلت زیارت پیامبر(ص)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۴ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۹۴) 114 - 132

کلیدواژه‌ها: تک نگاری زیارت اهل سنت ابن تیمیه ابن عبد الوهاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۷۷
زیارت حرم و قبور اولیای الهی، به ویژه پیامبر رحمت9 ، از مهم ترین راههای رسیدن به قرب الهی است و این مسأله در همه دوره های تاریخ مورد توجه بزرگان، عالمان و عموم مسلمانان بوده است، لیکن در قرن هفتم و با ظهور ابن تیمیه، اندیشه های انحرافی او بلای جان ملت های مسلمان شد و با ظهور محمد بن عبدالوهاب در قرن دوازدهم، این انحراف تکمیل گردید. باور به حرمت مسافرت به قصد زیارت پیامبر9  و اعتقاد به انقطاع حیات برزخی،  از خطاها و انحرافات برجسته ای است که وهابیون در رواج آن کوشیده اند. در این میان، علاوه بر عالمان شیعه، که با نگارش کتاب و رساله و ایراد سخنرانی، در برابر این انحراف ایستاده اند، عالمان اهل سنت نیز از این قاعده مستثنا نبوده و با نگارش کتاب و رساله، بر اهمیت و ارزش زیارت پیامبر تأکید کرده اند.  گرچه نخستین تک نگاری پیرامون زیارت از سوی عالمان اهل سنت، مربوط به قرن چهارم هجری است اما عمده آنها از قرن هفتم به بعد سامان یافت و این حاکی است که از دیرباز این موضوع در نظر آنان دارای اهمیت بوده است.
۱۳۲.

نص یا اجتهادی بودن مشروعیت میقات ذات عرق از دیدگاه اهل سنّت(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۸ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۹) 123 - 138

کلیدواژه‌ها: حج میقات ذات عرق عراق اهل سنت اجتهاد نص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۲۱۴
از میقات های پنج گانه حج و عمره، میقات ذات عرق است که به اهل عراق و مناطق شرق اختصاص دارد و مردم این مناطق در این میقات مُحرم می شوند؛ اما آنچه مطرح می شود این است که مشروعیت این میقات با نص (روایت نبوی) ثابت شده، یا این میقات پس از پیامبر9  و با اجتهاد برخی خلفا یا صحابه مشروعیت یافته؟ اهل سنت درباره این قضیه دو قول نقل می کنند:  برخی به نص بودنش (به وسیله پیامبر9 )  قائل اند و برخی به اجتهادی بودن آن (به وسیله خلیفه دوم).  این پژوهش با توصیف و تحلیل گزاره ها و منابع اهل سنت و روش کتابخانه ای در پی یافتن پاسخ این پرسش است و در پایان نتیجه می گیرد که پیامبر9  میقات ذات عرق را مشروعیت داده و آن را مشخص کرده است و روایات صحیحه و مستفیضه بسیاری آن را تأیید می کند و همچنین می توان به گروهی که آن را اجتهاد خلیفه دوم می دانند، چنین پاسخ داد که چون خلیفه دوم مانند برخی دیگر احکام شرعی، از میقات قرار دادن این مکان توسط پیامبر9  آگاه نبوده، طبق اجتهاد خودش این مکان را میقات قرار می دهد و چون اجتهاد مقابل نص مشروعیت ندارد، دیگر نمی توان اجتهاد خلیفه دوم را در این باره مشروع دانست و گفت که مشروعیت میقات ذات عرق و مشخص شدن این مکان به عنوان میقات اهل عراق و شرق با اجتهاد او ثابت شده است، گذشته از اینکه اگر او حتی برای نخستین بار این اجتهاد را انجام می داد، بازهم میان اهل سنت درباره حجیت قول و اجتهاد صحابی اختلاف وجود دارد و برخی مذاهب اهل سنت آن را حجت نمی دانند.
۱۳۳.

عوامل و چگونگی شهادت امام حسین (ع) در منابع اهل سنت

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 43 - 62

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) اهل سنت عبدیالله بنب زیاد کربلا معاویه بن ابی سفیان یزید بن معاویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۸ تعداد دانلود : ۲۹۲
بنا به نوشته منابع تاریخی اهل سنت، بنی امیه به ویژه یزید، به دنبال شهادت امام حسین(ع) بودند. از این رو یزید از حاکمان مکه و مدینه خواست امام(ع) را ترور کنند. در نهایت عبیدالله بن زیاد با مکر و بی وفایی کوفیان، نقشه یزید را عملی ساخت. در منابع اهل سنت، چگونگی شهادت امام حسین(ع) و اصحاب ایشان مورد توجه بوده، لذا گزارشی که از واقعه جانگداز کربلا و اسارات خاندان اهل بیت: در کوفه و شام در منابع تاریخی بیان شده، بیانگر مظلومیت و مصیبت امام حسین(ع) و شهدای کربلا است. نوشتار حاضر به بررسی عوامل و چگونگی شهادت امام(ع)  و اسارت اهل بیت(ع)  از منظر اهل سنت می پردازد.
۱۳۴.

شخصیت و نقش حضرت زینب(س) در قیام امام حسین(ع) در منابع اهل سنت

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 79 - 96

کلیدواژه‌ها: اهل سنت حضرت زینیب (س) قیام عاشورا منابع حدیثی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۷ تعداد دانلود : ۴۰۸
حضرت زینب(س) آئینه تمام نمایی است که هرکس در او نظر کند، عظمت اهل بیت (ع) را مشاهده می نماید. خطبه های زینب کبری(س) در کوفه و شام، اسناد گویایی است که مقام علمی او را به اثبات می رسانند. نکات علمی، ادبی و معانی به کار رفته در خطبه های سفیر کربلا به حدی است که ذهن هر خواننده آگاه و اندیشمند را به تماشای فرازهای ظریف و بلیغ آن می نشاند. حضرت زینب(س)، شخصیتی کم نظیر در جهان اسلام به شمار می رود، شخصیتی که دارای جایگاه ویژه با خصوصیات منحصر به فرد، نزد اهل سنت است. از این رو بسیاری از دانشمندان اهل سنت درباره حضرت زینب(س) قلم زده و گزارش هایی در احوال و زندگانی آن حضرت ثبت کرده اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی و شیوه کتابخانه ای، به شخصیت حضرت زینب(س) و نقش ایشان در قیام امام حسین(ع) در منابع اهل سنت پرداخته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اهل سنت در گزارش حوادث عاشورا ابعاد مختلفی از شخصیت حضرت زینب(س) و نقش ایشان در قیام امام حسین(ع)، را مطرح کرده اند. چنین گزارش هایی حاکی از عظمت حضرت زینب(س) و نقش ایشان در قیام امام حسین(ع) و بزرگی مصیبت وارده بر اهل بیت(ع) است.
۱۳۵.

امام حسین(ع) مصداق آیه مودت از منظر روایات تفسیری اهل سنت

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 97 - 124

کلیدواژه‌ها: امام حسین(ع) اهل بیت اهل سنت آیه مودّت ذوی القربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۸۲
در آیه مودت خداوند متعال، دوستی اهل بیت: را برای مسلمانان واجب کرده است. در این مقاله مصادیق این آیه در منابع روایی اهل سنت بحث و بررسی خواهد شد. روشن کردن مصادیق ذوی القربی در روایات اهل سنت، از حیث علمی به حل مسئله تاریخی و قرآنی یاری می رساند و از حیث عملی نیز موجب وحدت بین مسلمین و تقریب مذهبی خواهد شد. دوستی مصادیق ذوی القربی، موجب دلبستگی و متابعت از سخنان و سیره آنها خواهد شد. روش تحقیق در این مقاله روش روایی و تحلیلی است. در این روش با تکیه بر روایات تفسیری اهل سنت، روشن شد که مصداق بارز «ذوی القربی» درآیه مودت، اهل بیت پیامبر(ص) و به ویژه حضرت علی(ع) ، فاطمه زهرا(س)، امام حسن(ع)  و امام حسین(ع) است.
۱۳۶.

ارزیابی دیدگاه رجالی البانی در خصوص روایت «صراط مستقیم»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم قرآن و حدیث سال پنجاه و دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰۴ 207 - 228

کلیدواژه‌ها: صراط مستقیم امیرالمؤمنین وهابیت ناصرالدین البانی اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۶۵
هدف پژوهش حاضر ارزیابی اشکال رجالی محمد ناصرالدین البانی از عالمان معاصر وهابی، در خصوص روایت «صراط مستقیم» است. این روایت که در متون اهل سنت و وهابیت نقل شده، امام علی علیه السلام را هدایتگر به صراط مستقیم معرفی کرده است. تحقیق فرا پیش با روش تحلیلی توصیفی ایراد این عالم وهابی را بر اساس مبانی رجالی اهل سنت و وهابیت تحلیل و ارزیابی نموده است. یافته های پژوهش حاکی از نادرست بودن تضعیف البانی، تصریح عالمان اهل تسنن و وهابی به صحت سند، تعدد طرق و استفاضه این حدیث است. بر این اساس ایراد سندی البانی جایگاه علمی نداشته و صدور روایت از رسول اکرم صلی الله علیه و آله مستفاد می گردد؛ افزون بر این که البانی در موارد دیگر، بر خلاف اقتضای اشکال خود، به پذیرش روایت مبادرت نموده است. رویکرد محوری در پژوهش، ارزیابی سندی و در نتیجه اثبات صدور روایت است و تحلیل دلالی به مجال دیگری وانهاده شده است.
۱۳۷.

بررسی مشروعیت انتخاب جنسیت جنین در فقه امامیه و اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و اصول سال پنجاه و سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲۵ 49 - 29

کلیدواژه‌ها: انتخاب جنسیت جنین امامیه اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۲۷۸
فقهای امامیه و اهل سنت در مشروعیت انتخاب جنسیت جنین به سه نظر قائل هستند: معتقدان به جواز معتقدند که اشکال های وارد بر بهره گیری از این تکنیک دفع شدنی است؛ قائلان به حرمت بر این باورند که دست بردن در ژن های جنین برای تغییرات غیرضروری، خطا و ناروا است؛ باورآورندگان به تفصیل، استفاده از این تکنیک را فقط برای پیشگیری از انتقال ناهنجاری های ژنتیکی یا درمان بیماری ها صحیح دانسته اند. در این پژوهش، با روش کتابخانه ای و تحلیلی توصیفی، ادله مشروعیت انتخاب جنسیت در فقه فریقین و دلائل مخالفان آن ها تبیین شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که انتخاب جنسیت به دلایل غیرپزشکی و صرفاً براساس علاقه والدین به جنسی خاص، جایز نیست. تنها در فرضی که برای حفظ سلامت مادر یا جنین، راهی جز استفاده از تکنیک های انتخاب جنسیت نباشد، عقلاً در تزاحم بین نجات بیمار و اخذ سلول از جنین، اولی مقدم است.
۱۳۸.

ارزیابی دیدگاه "شمس الدین ذهبی" درباره حدیث یوم الدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال ۵۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 439 - 419

کلیدواژه‌ها: اهل سنت جانشینی پیامبر حدیث یوم الدار خلافت ذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۲۲۴
پژوهش حاضر با هدف تحلیل و ارزیابی اشکال های ذهبی درباره حدیث یوم الدار نگارش یافته است. حدیث یوم الدار ناظر به رخدادی اعتقادی است که در نخستین مراحل دعوت نبوی روی داد و شیعه آن را به عنوان سندی در حقانیت امیرالمؤمنین (ع) برمی شمرد. ذهبی از علمای اهل سنت با طرح چند اشکال حدیث را باطل دانسته است. اهمیت تحقیق  از دو حیث قابل بررسی است؛ نخست؛ اهمیت حدیث یوم الدار و توجه به امر جانشینی پیامبر (ص)؛ دوم؛ شخصیت علمی «ذهبی» که علاوه بر تاریخ نگار، از او به عنوان حدیث شناس یاد شده است. حاصل این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی  نگارش یافته، آن است که ایرادهای سندی و دلالی ذهبی بر پایه مبانی رجال و درایه اهل سنت مخدوش است و حدیث یوم الدار با محتوای مرجعیت بخشی به امیرالمؤمنین(ع) در امر خلافت رسول خدا(ص)، مورد تأیید اندیشمندان اهل سنت است.
۱۳۹.

بررسی شرط عدم تمکین و ضمانت اجرای آن در فقه مذاهب خمسه

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و اصول سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 140 - 115

کلیدواژه‌ها: تمکین شرط عدم تمکین مقتضای عقد نکاح امامیه اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۴۵۴
زوجین بعد از نکاح وظایف متقابلی نسبت به یکدیگر پیدا می کنند که از جمله ی آنها تمکین است . تمکین در اصطلاح فقها عبارت است از اینکه زوجه برای اطاعت از استمتاعات جنسی زوج همیشه آمادگی داشته باشد . یکی از مسائل پیرامون بحث تمکین در عقد نکاح ؛ درج شرط خلاف آن در ضمن عقد نکاح می باشد . بعضی از فقها تمکین را مقتضای ذات و درج شرط خلاف آن را باطل و برخی آن را مقتضای اطلاق عقد و درج شرط خلاف آن را صحیح می دانند . در این نوشتار افزون برشناخت مفاهیم تمکین، مقتضا و شرط به بررسی صحت و عدم صحت شرط عدم تمکین در ضمن عقد نکاح و نیز بیان ضمانت اجرای آن از دیدگاه فریقین پرداخته شده است .حاصل بررسی موضوع آن است که در فقه امامیه تمکین در ذات عقد نکاح لحاظ نشده است، بلکه از آثار ظاهری و اساسی نکاح محسوب می شود. پس از بیان و بررسی قول موافقین و مخالفین، دیدگاه تحدید و تقیید شرط در ضمن عقد پذیرفته شد ؛ چرا که فعلیت و حلیت استمتاع در این دیدگاه تحقق یافته است و زوج به اختیار، حق خود را تا مرتبه ای تنزل داده است و در فقه اهل سنت تمکین مقتضای عقد است و شرط خلاف آن به علت مخالفت با مقتضای عقد، به اتفاق باطل اعلام شده است .
۱۴۰.

بازشناسی اندیشه مهدویت از دیدگاه اهل سنت

نویسنده:
منبع: تاریخنامه اسلام سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 53 - 66

کلیدواژه‌ها: امام مهدی (عج) مهدویت اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۱۸۰
مباحث مربوط به مهدی موعود (عج) از سده های نخستین هجری تاکنون مورد توجه دانشمندان و نویسندگان مسلمان بوده است و در این خصوص آثار ارزشمندی تدوین شده است. این مسئله نه تنها توسط شیعیان که باور و اعتقاد نظام یافته و منسجمی در مورد مهدویت دارند مورد توجه بود بلکه جهان اهل سنت نیز این موضوع را بررسی و تحلیل کرده است. پژوهش حاضر در نظر دارد با روش توصیفی- تحلیلی و با توجه به متون و اسناد تحریریافته توسط اهل سنت به این سؤال اساسی پاسخ گوید که نگاه اهل سنت به مسئله مهدویت چگونه است و اهل سنت چه محور هایی را در حوزه مهدویت آثار خود مورد توجه قرار داده اند. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که عامه در روایات فراوانی به حقیقت اندیشه مهدویت اشاره دارند. اگرچه در پاره ای از موارد، تفاوت هایی با اعتقاد شیعه به چشم می خورد، اما موارد مشترک فراوانی وجود دارد.