مطالب مرتبط با کلیدواژه

اهل سنت


۱۶۱.

پیشینه آب زمزم در روایات تاریخی- اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: زمزم روایات ابراهیم اسماعیل شیعه اهل سنت مکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۱۸
حضرت ابراهیم (علیه السلام) به امر خداوند، همسر و فرزند خردسالش را در سرزمین بی آب و آبادانی مکه به امان خدا رها کرد. پس از تمام شدن آب و غذای مادر و فرزند، طفل خردسال بی تاب از تشنگی، پا بر زمین می سایید و مادر در پی یافتن آب از صفا به مروه و از مروه به صفا می شتافت، ولی چیزی جز سراب نبود. ناامید به سمت کودک خود بازگشت که دید خداوند به قدرت خود، چشمه آبی در زیر پای کودکش روان ساخته است که موجب روشنی دیدگان او گردید. اکنون پس از هزاران سال، حاجیانی از سراسر جهان به زیارت خانه خدا می آیند و از آن آب متبرک هم خود می نوشند و هم برای دیگران به عنوان هدیه و تبرک می برند. در طول هزاران سالی که از این پدیده شگفتِ حرمِ الهی گذشته، زمزم شاهد تحوّلاتی بوده و در رهگذر حوادث، مسیری طولانی طی کرده است. نوشتار پیش رو به شیوه توصیفی در پی آن است که با مراجعه به آثار نگاشته شده در این باره، به صورت مستقیم نگاهی به اخبار تاریخی مربوط به این پدیده منحصر به فرد در روایات مستند تاریخی و نیز روایات اسلامی داشته باشد و در این زمینه، متون متقدم و معاصر را از نظر گذرانده است.
۱۶۲.

بررسی نگاه وهابیان به «مهدویت» با تأکید بر دیدگاه «عبدالعزیز بن باز»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهدویت امام مهدیأ اهل سنت وهابیت عبدالعزیز بن باز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۱۲۳
مسئله «مهدویت» از مسائلی است که تمام مسلمانان به گونه ای آن را پذیرفته اند. فرقه وهابیت نیز همانند دیگر مذاهب اسلامی بنا بر روایاتی که آنها را متواتر می دانند، اصل مهدویت، عدالت گستری مهدی موعود و خروج او در آخرالزمان را باور دارند. «عبدالعزیز بن باز» نیز به عنوان یکی از شخصیت های مهم وهابی معاصر، نظراتی هرچند پراکنده در باب مهدویت ارائه نموده است. نوشتار پیش رو کوششی توصیفی تحلیلی برای بررسی دیدگاه وهابیان، به ویژه عبدالعزیز بن باز راجع به مهدی موعود است. بن باز اخبار دلالت کننده بر اصل مهدویت را متواتر شمرده و منکر مهدویت را نیز کافر می داند. وی ویژگی هایی چون هم نامیِ پدر مهدی با رسول خدا, از اهل بیت بودن، حسنی بودن، عدالت گستری، حکومت کردن بر مبنای شرع مطهر، هم زمانی با ظهور عیسی} و ... را برای مهدی آخرالزمان برمی شمرد، اما نقدهایی جدی نیز بر دیدگاه او وارد است که نگارنده تلاش نموده در نقد دیدگاه وی بیشتر به منابع مورد پذیرش وهابیان رجوع نماید.
۱۶۳.

نقد و بررسی قاعده «وجوب سکوت در قبال مشاجرات صحابه»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اهل سنت مشاجرات بین صحابه قاعده امساک عدالت صحابه اجتهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۱۸۱
از اختلافات اساسی مکتب اهل بیت: و مکتب سقیفه، کیفیت مواجهه با تاریخ صدر اسلام و عملکرد صحابه و وقایع آن دوران است. شیعیان معتقد به ضرورت بررسی منصفانه وقایع آن دوران، متناسب با مستندات نقلی بوده و اصحابی را که از ایمان استوار و فرمانبرداری نسبت به قرآن و پیامبر برخوردار بودند شایسته احترام می دانند، ولی کسانی را که از این ویژگی برخوردار نبوده و دچار لغزش و حتی مرتکب جرائمی شدند، با سایر افراد برابر ندانسته و به نقد و حتی مخالفت با آنها می پردازند. در مقابل، اهل سنت به نظریه عدالت کامل صحابه باور داشته و انتقاد ازعملکرد آنان را برنمی تابند. در همین راستا به ابداع قاعده ای کلامی پرداخته و به موجب آن، سکوت در برابر مشاجرات صحابه را واجب و ضروری دانستند. سؤال این است که آیا این قاعده با قرآن و سنت منطبق است؟ این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی و با استناد به منابع معتبر، قاعده مزبور را مورد بررسی قرار داده و نادرستی آن را به اثبات می رساند.
۱۶۴.

تحلیل انتقادی، مقایسه ای مواجهه اهل سنت و ابن تیمیه با فضایل فاطمه زهرا (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ابن تیمیه اهل بیت (س) اهل سنت تنقیص حضرت زهراء (س)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۳۸
جایگاه اهل بیت پیامبر  به ویژه حضرت فاطمه زهرا { از مسائلی است که همه مسلمانان آن را پذیرفته اند، اما ابن تیمیه در آثارش نسبت به اهل بیت : دیدگاه متفاوتی با اهل سنت دارد؛ همین امر باعث شده برخی او را دوستدار اهل بیت : و بعضی نیز وی را ناصبی قلمداد کنند. با توجه به نفوذ اندیشه های ابن تیمیه در میان جوانان اهل سنت(به ویژه ایران) جهت آگاهی بخشی، ضروری است دیدگاه واقعی وی نسبت به اهل بیت : تبیین گردد. بنابراین در این نوشتار با کوششی توصیفی- تحلیلی به بررسی جایگاه و فضایل حضرت فاطمه { در سامانه فکری ابن تیمیه بر پایه منابع اصیل اهل سنت و مبانی علمی وی و اختلاف نظر وی با دانشمندان اهل سنت پرداخته شده است. پاسخ به این پرسش که آیا ابن تیمیه ناصبی است؟ نیازمند سطح بندی و رتبه بندی دیدگاه های وی درباره اهل بیت : و حضرت فاطمه { است، به این بیان که ابن تیمیه دارای سخنان متشابه و محکم است و اگر در جایی از فاطمه زهرا { به بزرگی و اجلال یاد می کند سخنان متشابه و دیدگاه فرعی اوست و اگر به تنقیص و انکار فضایل مسلّم ایشان { می پردازد از نظرات اصلی و محکمات عقیدتی خود پرده برمی دارد. در واقع، ابن تیمیه با سخنان متشابه اقدام به ایجاد یک جریان فکری نقابدارانه در دشمنی با اهل بیت : در آثارش نموده است.
۱۶۵.

پاسخ به شبهات ناصر القفاری درباره آموزه «تقیه» در شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تقیه نفاق غلو شیعه اهل سنت قفاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۱۷۷
یکی از آموزه های مهم مکتب تشیع که در طول تاریخ، سبب حفظ کیان مذهب شده و شیعیان را از گزند خطرات و تهدیدها حفظ کرده، «تقیه» است. تقیه، حکمی شرعی است و تمام مسلمانان، حتی صحابه و تابعین به آن فتوا داده و عمل کرده اند، ولی شیعیان به خاطر در اقلیت بودن و مورد ظلم و تهدید قرار گرفتن، بیشتر به این حکم الهی عمل کرده اند، به نحوی که تقیه شعار آنان قرار گرفته است. برخی از دشمنان شیعه، با استناد به این شعار شیعه، این حکم الهی را مساوی با عمل منافقانه قرار داده و به این واسطه، جنایاتی را علیه شیعیان انجام می دهند. ناصر بن عبدالله القفاری از استادان و روشنفکران برجسته وهابی دانشگاه های عربستان است که بیشتر نوشته هایش را به نقد مذهب شیعه اختصاص داده است. دو کتاب «تقریب بین السنه و الرافضه» و «اصول مذهب الشیعه الاثنی عشریه عرض و نقد» از مهم ترین کتاب های اوست. قفاری در کتاب «اصول مذهب الشیعه الاثنی عشریه عرض و نقد» با استناد به منابع شیعی، آموزه های شیعه، از جمله تقیه را نقد کرده است. او آیات مورد استناد شیعه در جواز تقیه را مختص به کفار می داند و با استناد به تعریف شیخ مفید از تقیه و روایات شیعه تقیه را رد می کند. این مقاله در تلاش است تا با روش کتابخانه ای و مبنا قراردادن قرآن و منابع حدیثی شیعه و اهل سنت و بنای عقلا به نقدهای قفاری پاسخ دهد.  
۱۶۶.

بررسی دلایل مشروعیت بیعت داعش بر اساس مبانی فکری اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بیعت داعش خلافت ابوبکر بغدادی سلفیه جهادی اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۱۴۱
با اعلان خلافت ابوبکر بغدادی از سوی داعش در مناطقی از عراق و سوریه، آثاری در حمایت از بیعت با او نوشته شد که با استدلال هایی بغدادی را دارای شرایط خلیفه دانسته و به بیعت با داعش مشروعیت بخشیدند، اما این بیعت از سوی جریان های مختلفی در جهان اسلام، به ویژه رهبران سلفی، وهابی و سلفیان جهادی نامشروع خوانده شد. نوشتار پیش رو می کوشد تا در کوششی توصیفی، تحلیلی ابتدا به بیان دلایل مشروعیت بیعت داعش پرداخته و سپس با عنایت به مبانی سیاسی خلافت در متون معتبر اهل سنت، به نقد و بررسی شرایط ارکان بیعت، شخص بغدادی به عنوان خلیفه نخست و گروه داعش به مثابه سازمان خلافت بپردازد. تطبیق این مبانی بر بیعت داعش نشان می دهد که این بیعت نه تنها دارای همه شرایط ولایت عظمی یعنی خلافت اسلامی در نگاه اهل سنت و حتی سلفیان جهادی نیست و به آرمان های خلافت پایبند نبوده، بلکه در موارد متعددی خلاف آن عمل کرده است. نبود شرایط لازم برای خلیفه در شخص بغدادی، اجرایی نشدن مقاصد خلافت مانند عدالت و برطرف نمودن ظلم از مظلومان و برقراری وحدت میان مسلمانان و پرهیز از تفرقه، نارضایتی بیشتر امت اسلامی از بیعت داعش، ناسازگاری این بیعت با قاعده عدم تسلط کافران بر مسلمانان و همچنین مخالفت بزرگان سلفی به ویژه در شاخه جهادی آن موجب شده است تا بیعت یادشده با توجه به مبانی اهل سنت و دیگر سلفیان جهادی در امر خلافت، مشروعیتی نداشته باشد.
۱۶۷.

پاسخ های نقضی به شبهات اهل سنت درباره «آیه ولایت»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پاسخ نقضی شبهات آیه ولایت اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۵ تعداد دانلود : ۲۱۱
در قرآن کریم آیات متعددی آمده که در آن فضائلی به صورت عام به همه ائمه : و به طور خاص به برخی از ایشان اختصاص داده شده است. از عصر صحابه تا کنون همواره شبهاتی پیرامون این آیات مطرح بوده که از سوی ائمه : و سایرین، پاسخ هایی هم به این شبهات داده شده است. یکی از این آیات، آیه ولایت است که از نظر شیعه امامیه یکی از محکم ترین دلایل اثبات امامت امام علی 7 محسوب می شود. علمای اهل سنت شبهات بسیاری پیرامون ادعای اثبات امامت از این آیه وارد کرده اند که پاسخ های بسیاری نیز به این شبهات داده شده است. عموم این پاسخ ها، به صورت حلی و ارائه قرائن و دلایل درون متنی و برون متنی بوده است. در این پژوهش خلاف رویه مرسوم، از روش پاسخ نقضی به پاسخگویی به شبهات اهل سنت استفاده شده است. به همین مناسبت ابتدا آموزه های مد نظر شیعه از آیه بیان شده، سپس مناقشات و شبهات اهل سنت مطرح گردیده و در ادامه با استناد به مقبولات و مسلمات خود ایشان از جمله قرآن کریم، صحاح سته و دیگر کتب معتبر حدیثی و سخنان علمای ایشان، بر استدلال آن ها مورد نقض آورده شده است.
۱۶۸.

اصول اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش اصول اهل سنت متکلمان فقها فقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۳۶
دانش اصول، وسیله ای برای استنباط احکام شرعی از مصادر آن است. کتاب های اصولی اهل سنت به دو شیوه تألیف شده؛ شیوه متکلمان و شیوه فقها. متکلمان، قواعد اصولی را وضع کرده تا فقه بر اساس آن استخراج شود و فقیهان، قواعد اصولی را از فقه استخراج کرده اند.گروهی، شیوه دوم را در پیش گرفته اند و گروهی نیز، با ترکیب هر دو شیوه، روش سومی را پی نهاده اند. تفریع فروع بر اصول، نیز دانش خاصی در کنار اصول است که فقها بدان اهتمام ورزیده اند. اصولیان شیعه نیز کتاب های اصولی را بر اساس شیوه متکلمان تألیف کرده اند.
۱۶۹.

بررسی تطبیقی آیه دوم سوره فتح از منظر مفسران فریقین(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: ذنب تفسیر گناه خطا اهل سنت شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۳۶
نوشتار حاضر تلاشی است برای معنا شناسی واژه «ذنب» در آیه دوم سوره فتح. ضرورت پرداختن به این پژوهش این است که کلمه ذنب در بیان مفسران و مترجمان معانی متفاوتی دارد؛ به خصوص راجع به کلمه ذنب در آیه دوم سوره فتح، تفسیرهای متعددی از سوی مفسران فریقین نقل شده است و برخی معانی ذکرشده ارتباط مستقیم با عصمت انبیا دارد و عصمت رسول گر امی (ص) را زیر سؤال برده اند؛ لذا در نوشتار حاضر به روش توصیفی و تحلیلی به بررسی آرای مفسران فریقین راجع به معنای ذنب در آیه دوم سوره مبارکه فتح پرداخته شده است. بررسی ها نشان می دهد واژه ذنب در آیه دوم سوره فتح به معنای گناه رسول گرامی(ص) از نگاه مشرکان به کار رفته است، نه به معنای گناه شرعی که عقاب الهی را در پی دارد، و رسول خدا از هر ذنب و اثمی مبرا هستند.
۱۷۰.

جایگاه قصد قربت در وقف از دیدگاه فقه اسلامی و حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اهل سنت فقه امامیه فقه قصد قربت وقف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۱۶۰
یکی از مباحثی که در خصوص وقف، بین فقها و محققان مطرح است، جایگاه قصد قربت در وقف بوده و در نتیجه چستی ماهیت آن است.قانون مدنی که به بررسی احکام وقف پرداخته، در خصوص لزوم اشتراط قصد قربت در وقف، حکم را بیان نکرده است. در فقه بین فقها، سه دیدگاه وجود دارد؛ برخی قصد قربت را در وقف، از شرایط صحت می دانند و گروهی منکر شرطیت قصد قربت اند. گروهی نیز بین وقف عام و وقف خاص تفصیل داده و در وقف عام، قصد را شرط دانسته و در وقف خاص، شرط نمی دانند. در تحقیق حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی و با تکیه بر روش کتابخانه و به استناد به اصالت الاطلاق، صحت وقف کافر، عدم دلیل بر لزوم قصد قربت این نتیجه به دست آمده است که قصد قربت از شرایط وقف نیست. سکوت قانون مدنی را نیز می توان حمل بر پذیرش همین نظریه کرد.
۱۷۱.

بررسی انتقادی کتاب فقیه سرگردان: نقد اندیشه سیاسی خنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۱۰۵
بحرانی که در نتیجه افول خلافت عباسی در نیمه قرن هفتم هجری برای اندیشه سیاسی اهل سنت ایجاد شد تا قرن ها ادامه داشت. این بحران در قرن دهم برای شیخ فضل الله روزبهان خنجی، که از نظریه پردازان برجسته سنی مذهب بود موجب تلاش برای احیاء خلافت از طریق متوسل شدن به سلاطینی شد که در روزگار او قدرت سیاسی را در دست داشتند و بیش از آنکه دغدغه حاکمیت دین را داشته باشند در پی بسط قدرت سیاسی خود بودند.کتاب«فقیه سرگردان» به بررسی آراء و اندیشه های خنجی به عنوان یکی از آخرین نمایندگان اندیشه اهل سنت در جامعه ایران می پردازد که با قدرت روزافزون حکومت شیعه مذهب صفوی مخاف بود. نوشتارحاضر هم خوانشی انتقادی از آراء «شیخ خنج» است و هم به بررسی انتقادی کتاب «فقیه سرگردان» می پردازد.این بررسی در چهار بخش سامان می یابد.نقد رویکرد نویسنده به حکومت صفویان، بررسی انتقادی مخالفت خنجی با حاکمیت سیاسی تشیع و رگه های ایرانی ستیز موجود در آراء او از جمله نکاتی است که در پژوهش حاضر بر آنها تاکید می شود. نظریه استیلا که با عنوان واقع گرایی سیاسی ارائه می شود و تقلیل جایگاه معرفتی اندیشه سیاسی از انتقادان وارد بر «فقیه سرگردان» است.
۱۷۲.

اصول مذاکرات سیاسی براساس منابع اسلامی (با تأکید بر مذاکرات عصر پیامبر(ص))(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مذاکره سیاسی پیامبر اکرم (ص) اصول مذاکره شیعه اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۵۷
مذاکره سیاسی به عنوان راه حلی عُقلایی، مسالمت آمیز و کارآمد برای پایان دادن به اختلافات طرفین ذی نفع، همواره مورد توجه حکومتها و گروهها بوده است. امروزه اسلام ستیزان، به دنبال ارائه و القای چهره ای خشونت طلب و فاقد منطق از این آیین، آن هم به نحوی هستند که گویی هیچ گرایش و اصولی برای گفت وگو و مذاکره نداشته است اما در بررسی منابع معتبر تاریخی روایی مرتبط با سیره پیامبر اکرم(ص)، به یقین می توان دریافت که آن حضرت، بارها به منظور حل مسائل فی مابینِ حکومت اسلامی با گروههای مخالفی که با آنها تعارض منافع وجود داشته است، از راهکار خردورزانه مذاکره سیاسی، همراه با اصول و دستورالعمل های ویژه ای بهره برده که این امر، شاهدی بر نقض ادعای دشمنان اسلام است؛ لذا در این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ضمن ارائه معنایی دقیق و جامع از مفهوم «مذاکر ه سیاسی» و مؤلفه های آن، با مطالعه منابع معتبر شیعه و اهل تسنّن، نوع مواجهه پیامبر اسلام(ص) با مخالفان در «مذاکرات حدیبیه»، «مذاکره با یهود فدک» و «مذاکره با بنی ثقیف» بررسی شده و مهم ترین «اصول» و دستورالعمل های ایشان در این مذاکرات، در قالب اصول «روانی پنداری»، «رفتاری کرداری» و «گفتاری بیانی» شناسایی و تبیین شده و میزان تطابق هر یک از این اصول، با قواعد مذاکرات امروزی نیز بررسی شده است.
۱۷۳.

حکم برپایی جشن به مناسبت میلاد پیامبر(ص) از دیدگاه اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مولودی خوانی جشن میلاد پیامبر (ص) سلفیه اهل سنت وحدت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸۷ تعداد دانلود : ۱۶۳
یکی از مسائل اختلافی میان علمای اهل سنت که برخی آن را بدعت تلقی کرده اند، برپایی جشن به مناسبت میلاد پیامبر(ص) است. سؤالی که مطرح می شود این است که حکم برپایی جشن در زادروز پیامبر(ص) چیست؟ پژوهش حاضر با استفاده از منابع کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی در پی یافتن پاسخ این پرسش در منابع مذاهب چهارگانه اهل سنت است. از بررسی منابع این نتیجه حاصل می شود که اکثر قریب به اتفاق اهل سنت قائل به جواز برپایی جشن به مناسبت میلاد پیامبر(ص) هستند و ادله عدم جواز، ضعیف و قابل رد و خدشه است. بر فرض که ادله جواز نیز قابل خدشه باشد، تنها یک دلیل برای جواز جشن میلاد کافی است و آن ضرورتی به نام وحدت امت اسلامی است که یکی از راههای محقق شدن آن، برپایی هرساله جشن میلاد پیامبر(ص) در اقصی نقاط سرزمینهای اسلامی است.
۱۷۴.

بررسی تطبیقی ازدواج مسیار و ازدواج موقت در فقه شیعه

کلیدواژه‌ها: ازدواج مسیار متعه اهل سنت نفقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۱۷۳
این پژوهش درصدد بررسی مفهوم مسیار، علل پیدایش آن و مقایسه آن با ازدواج موقت و همچنین وجه اشتراک و افتراق مسیار با ازدواج موقت می باشد. ازدواج مسیار ازدواجی است که در سال های اخیر میان اهل سنت به ویژه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و خاورمیانه شایع شده است. در این ازدواج، مرد و زن عقد شرعی با تمام ارکان و شرایط می بندند و فقط زن از سکونت و نفقه صرف نظر می کند. این مقاله استفاده منابع فقهی و نتایج تحقیقات انجام شده در رابطه با موضوع به انجام رسیده و هدف این تحقیق بررسی علل پیدایش مسیار و مقایسه آن با ازدواج موقت می باشد. روش به کار گرفته شده در این پژوهش توصیفی ،تحلیلی است. عدم مقبولیت و مشروعیت ازدواج موقت از طرف اهل تسنن و همچنین وجود تعداد زیادی از زنان در کشورهای عربی که به سن ازدواج رسیده، اما امکان ازدواج برای آنان به دلایلی فراهم نشده است، ازدیاد زنان بی شوهر و علاقه مردان به تعدد همسر و عدم توان مالی پرداخت حقوق مالی زن، سبب پیدایش ازدواج مسیار شده است. با بررسی منابع مختلف مشخص گردید؛ در ازدواج مسیار و ازدواج موقت، عدم شمولیت حق نفقه به زن، حق قسم و مبیت، ارث نبردن زوجین از یکدیگر و خروج زن از منزل با اجازه شوهر وجه اشتراک دارند. اما در تعیین مدت ازدواج و تعدد همسر فرق دارند. بعبارت دیگر در ازدواج موقت مدت ازدواج باید تعیین شود و عدم تعیین مهر در عقد موجب بطلان آن می شود، ولی در ازدواج مسیار مدت تعیین نمی شود و به صورت عقد دائم منعقد می گردد و تعیین مهر در عقد لازم نیست. پایان ازدواج مسیار با طلاق است، در حالی که پایان ازدواج موقت با انقضای مدت یا بذل صورت می گیرد. حدنصاب در ازدواج مسیار همانند ازدواج دائم چهار زن می باشد، ولی در ازدواج موقت حدنصاب مطرح نیست.
۱۷۵.

تحلیل تاریخی دشمنی با حضرت علی(ع) از سال 36 تا 132 قمری در منابع اهل تسنن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: امیرمؤمنان علی (ع) جانشینی پیامبر تاریخ صدر اسلام اصحاب پیامبر اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۹۰
تاریخ صدر اسلام، شاهد رویکردهای متفاوت جامعه اسلامی نسبت به حضرت علی(ع) است. «باورمندان به امامت منصوص» و «قائلان به خلافت انتخابی»، دو گروهی هستند که در اعتقاد به جایگاه والای حضرت علی(ع) اشتراک نظر دارند. دسته سوم، افرادی هستند که راه مخالفت با حضرت را در پیش گرفتند. این پژوهش، با هدف تبیین گونه های تقابل با حضرت علی(ع) با رویکرد تاریخی به کاوش اطلاعات موجود در منابع اهل سنّت درباره وقایع سال های 36 تا 132 هجری پرداخته است. بر اساس یافته های پژوهش، تقابل با حضرت علی(ع) در قالب رفتارهایی همچون: نسبت دادن کفر، لعن و دشنام، اتهام زنی، ترک سنّت نبوی، انکار فضایل، زدودن نام حضرت و سرکوب یاران ایشان، بروز داشته است.
۱۷۶.

نقش مقبولیت مردمی در آموزه لزوم افضلیت امام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام افضلیت مقبولیت مردمی شیعه اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۰۰
مسئله لزوم افضلیت امام از قدیمی ترین مسائل کلامی در باب امامت است که همواره مورد بحث و نظر بوده است. معمولاً دیدگاه های اهل سنت و شیعه در خصوص این مسئله، دو دیدگاه متفاوت و دور از هم تلقی می شود. به دین سان که شیعه از طرفداران بی چون و چرای نظریه لزوم افضلیت امام معرفی شده و اهل سنت نیز کسانی قلمداد می شوند که مقبولیت مردمی را مانعی برای پذیرش نظریه لزوم افضلیت امام دانسته اند. نویسنده در این نوشتار با نگاهی به مهم ترین دیدگاه های فرقه های اسلامی، می کوشد تا ضمن معرفی نظریه صحیح مکتب تشیع، افزون بر مستدل ساختن آن، به نقش مقبولیت مردمی در مسئله لزوم افضلیت امام بپردازد. بر اساس مهم ترین یافته های این تحقیق، اگرچه مقبولیت مردمی، مانعی از پذیرش نظریه لزوم افضلیت امام نیست، نمی توان برخی مراتب عدم مقبولیت مردمی را در صرف نظر کردن از امامت گزینه افضل بی تاثیر دانست.
۱۷۷.

فهم پدیدارشناختی چندهمسری در میان بلوچ های ساکن شهرستان چابهار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استراتژی های مقاومت اهل سنت چابهار چندهمسری کنش ورزی قوم بلوچ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۶۷
این مطالعه پدیدارشناختی در پی آن است تا با بررسی علت های گسترش چندهمسری در میان بلوچ های ساکن چابهار، به طرح این پرسش بپردازد که علی رغم تحولات توسعه ای اخیر در این شهرستان، پدیده چندهمسری چگونه توانسته همچنان خود را بازتولید کند. از سویی دیگر، آیا اساساً زنان بلوچ تمایل و نیز امکان مقاومت در برابر ساختار چندهمسری را دارند یا صرفاً این شرایط را پذیرفته اند؟ بر اساس نتایج این پژوهش، چندهمسری یا به عبارتی چندزنی در بلوچستان امری کاملاً پذیرفته شده و جاافتاده است، چراکه در بسیاری موارد تعداد فرزندان و در نتیجه قدرت اجتماعی و اقتصادی خانواده، تیره و نهایتاً طایفه را افزایش می دهد. این امر را باید در برابر موقعیت زنان بلوچ در سلسله مراتب اجتماعی و اقتصادی، وابستگی مالی آن ها، عدم حمایت حقوقی از طلاق و جدایی زن و فقدان پشتیبانی های اجتماعی قرار داد. به علاوه گستردگی این الگوی خانوادگی بیشتر از آنکه ناشی از سن و سال و یا میزان ثروتمندی مردان باشد، زمینه و ریشه های فرهنگی دارد و آن را نمی توان به یک تیره یا طایفه یا طبقه اجتماعی خاص محدود دانست. در مورد پرسش دوم نیز یافته های تحقیق نشان داد که با وجود آنکه تصمیم به چندهمسری، معمولاً تصمیمی یک طرفه و از طرف مردان است، اما زنان نیز در این میدان عاملانی صرفاً منفعل و پذیرا نیستند، چراکه استراتژی های مبتنی بر جبران و انتقام مراتبی از کنش ورزی را به آن ها عطا کرده تا در برابر این ساختار خانوادگی به مقاومت خاموش و غیررسمی دست زنند.
۱۷۸.

قاعده لاضرر در حقوق زوجه از منظر حقوق ایران و فقه اهل سنت

کلیدواژه‌ها: قاعده لاضرر طلاق شقاق نشوز اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۶۵
قاعده لاضرر یکی از قواعد مهم  و پرکاربرد  فقهی در نظام  حقوقی خانواده به ویژه در مبحث طلاق، نشوز و شقاق است. بسیاری از قوانین موضوعه کنونی در حقوق خانواده  متأثر از قاعده لاضرر می باشد برخی از این قواعد نیز از فلسفه مرتبط با قاعده لاضرر تأثیر گرفته اند .در این پژوهش در صدد پاسخ گویی به این پرسش هستیم ؛نقش قاعده لاضرر در حقوق خانواده چیست؟   در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و تطبیق اقوال مختلف فقهای اهل سنت با حقوق اسلام این نتیجه را می یابیم که، روابط زوجین  و حقوق آنان در خانواده  مبتنی بر نفی ضرر است به این معنا که، چنانچه وضع قانون یا اجرای قاعده ای منجر به ایراد ضرر به یکی از حقوق زوجین گردد، قاعده لاضرر جاری  می شود و حکم اولیه نفی و حکم دیگری که مانع اضرار است، جایگزین آن می شود، مانند کاربرد قاعده لاضرر در جریان طلاق در موارد عدم ایفای تکالیف در این صورت حکم اولیه که انحصار حق طلاق در ید مرد از او سلب می شود و  حاکم مرد را وادار به طلاق زوجه می نماید، فلذا قاعده لاضرر در حقوق خانواده  به صورت عام تا حدود زیادی از بروز مشکلات حقوقی در حوزه خانواده و حقوق زوجین جلوگیری می کند.  
۱۷۹.

بررسی تطبیقی مولفههای اعجاز محتوایی با تاکید بر نگاه مفسران شیعه و سنی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۳۶
یکی از وجوه اعجاز که مفسران قرآنی را به تدبر وا داشته اعجاز محتوایی است؛ این نوع از اعجاز با مفاهیم درونی قرآن ارتباط دارد و اگر چه میتوان مولفه های گونا گونی را برای آن برشمرد، اما مولفه های مورد اتفاق فریقین را میتوان اختاف ناپذیری، اخبار از غیب، بواطن قرآن، اعجاز علمی وجامعیت قرآن دانست که شامل محورهایی نظیر قانونگذاری، هدایتی، حقوقی، مسائل اخاقی و... میشود و آنچه از تطبیق استنتاج میگردد معین آنست که توجه به این نوع اعجاز در طی قرون مختلف با شدت و ضعفهایی روبرو بوده که در سیر زمانی مختلف هر یک از فریقین توجه و عنایت ویژه بدان داشتهاند و اختافات مبنایی در طرح مساله، باورها و روش طرح با یکدیگر دارند برای مثال در مورد بطون قرآن کریم با وجود قبول و مسلم دانستن این مولفه در نقل اهلسنت با اندک اغماض از پیامبر؟ص؟ یا صحابه بحثی مطرح نمیشود در حالی که شیعه بدان عنایت و اهتمام ویژه داشته است یا در مبنا تشیع بر خاف اهل سنت بر این باور است تنها مرجع حقیقی برای دفع شبهات معصومان میباشند و آنها عالم به قرآن هستند. بنابراین این نوشتار میکوشد با رویکردی توصیفی_ تحلیلی مولفههای اعجاز محتوایی را از منظر مفسران شیعه و سنی مورد بررسی قرار دهد
۱۸۰.

سناریوهای آینده تأثیر اقلیت های مذهبی در ارتقای امنیت ملی (مورد مطالعه اهل سنت)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
 شناخت آینده و ایجاد تصویری از آن در زمان حال، از وظایف مدیران و سیاست گذاران کشورها است. ایجاد شناخت موردنظر باید به کمک روش های مناسب پیش بینی و تحلیل انجام شود. هرقدر این روش ها اتکاپذیرتر باشند، نتایج تحلیل و پیش بینی اهمیت بیشتری خواهد داشت. روش های تحلیل و پیش بینی مختلف هستند. در این میان سناریوسازی یکی از روش های مطالعه آینده و تحلیل امنیتی است که حاصل مطالعات پژوهشگران در تحلیل رخدادهای امنیتی است. در این پژوهش با توجه به فراگیری اهل سنت نسبت به سایر مذاهب موجود در کشور می کوشیم ضمن شناسایی کنشگران و پیشران ها و عدم قطعیت های مؤثر اهل سنت ایران در امنیت ملی به این پرسش پاسخ دهیم که سناریوهای آینده تأثیر اهل سنت در امنیت ملی ایران کدامند؟ در این پژوهش مجموعه ای از روش ها و تکنیک های رایج در فرارشته مطالعه آینده را به کار می گیریم و آینده اهل سنت را با رویکردی میان رشته ای مطالعه می کنیم. این پژوهش ازنظر هدف، پژوهشی کاربردی و از نظر روش کیفی است و اقدام اصلی در این پژوهش سناریونویسی به روش جی بی ان است. بر این اساس در قالب چهار سناریو آینده اهل سنت ایران را ترسیم می کنیم.