آموزش وپرورش

مقدمه و هدف : ارتقای بهره وری در آموزش وپرورش نه تنها به توسعه ی اقتصادی - اجتماعی کمک می کند بلکه از راه تربیت نیروی انسانی کارآمد و خلاق می تواند موجب اعتلای کشور گردد. این پژوهش باهدف شناسایی و رتبه بندی شاخص های بهره وری مدیران ادارات آموزش وپرورش استان خراسان رضوی انجام گرفت. روش شناسی پژوهش : روش پژوهش، روش اکتشافی آمیخته (کیفی- کمی) بوده که در بخش کیفی، تحلیل محتوای کیفی و در بخش کمی، پیمایشی لحاظ گردیده است. نمونه آماری در بخش کیفی،13 نفر از استادان هیات علمی رشته مدیریت آموزشی با روش نمونه گیری نظری و در قسمت کمی، نیز 13 نفر از استادان شاغل در دانشگاه های خراسان رضوی با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. روش تجزیه وتحلیل داده های مصاحبه در بخش کیفی، کدگذاری باز، محوری و انتخابی و در بخش تحلیل آنتروپی شانون انتخاب شده است. یافته ها : یافته های پژوهش در بخش کیفی شامل 4 شاخص عمده (فردی، مدیریتی، سازمانی و محیطی) و 20 مقوله به دست آمد و نتایج بخش کمی نشان داد که مقوله مدیریتی با ضریب اهمیت 252/0 بیشترین اهمیت و مقوله محیطی با ضریب اهمیت 248/0 کمترین اهمیت را در میان شاخص ها دارا هستند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که 4 شاخص معرفی شده قابلیت ارزیابی بهره وری مدیران ادارات آموزش وپرورش رادارند و مسوولان می توانند این شاخص ها را مدنظر قرار دهند.

مقدمه و هدف : هدف از پژوهش حاضر، طراحی و تبیین مؤلفه های ارزش سازمانی در آموزش وپرورش استان البرز بود. روش شناسی پژوهش : پژوهش حاضر، بر مبنای هدف، در ذیل پژوهش های کاربردی؛ بر مبنای ماهیت پژوهش، توصیفی- همبستگی است که به روش ترکیبی و طرح مثلث سازی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل مدیران ستادی اداره کل آموزش وپرورش استان البرز و بخش کمی شامل کلیه مدیران و معلمان شاغل در آموزش وپرورش استان البرز بود که در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری ترکیبی (هدفمند و گلوله برفی) 12 نفر به عنوان نمونه آماری و در بخش کمی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 362 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی ابزارهای اندازه گیری در بخش کیفی با استفاده از روش توافق کدگذاران و در بخش کمی، از طریق روایی همگرا و روایی واگرا مورد تأیید واقع شد. همچنین؛ پایایی ابزارهای اندازه گیری بر اساس سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ(82/.) و پایایی ترکیبی با استفاده از نرم افزار PLS موردبررسی قرار گرفت. برای آزمون سؤال های پژوهش، از روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار PLS استفاده شد. یافته ها : نتایج بخش کیفی پژوهش، بیانگر 180مضمون پایه، 3 مضمون سازمان دهنده و 6 مضمون فراگیر بود. همچنین؛ نتایج بخش کمی پژوهش نشان داد که مؤلفه های اجتماعی و اقتصادی نقش مؤثرتری در تبیین ارزش های سازمانی مدیران و معلمان آموزش وپرورش البرز دارند بحث و نتیجه گیری: این موضوع بیانگر این است که مؤلفه های زمینه ای نسبت به مؤلفه های فرایند ارجحیت دارد و ارزش های سازمانی مدیران و معلمان آموزش وپرورش البرز تحت تأثیر قرار می دهد.

به باور متفکران علوم اجتماعی، کتاب های درسی یکی از مهم ترین ابزارها برای القای فرهنگ سیاسی و جامعه پذیرساختن دانش آموزان است. دراین بین، کتاب های مطالعات اجتماعی دوره متوسطه، بیشترین نقش را در جامعه پذیری سیاسی و انتقال فرهنگ سیاسی به نوجوانان بر عهده دارند. هدف این پژوهش سنخ شناسی فرهنگ سیاسی در کتاب های مطالعات اجتماعی متوسطه دوره اول سال تحصیلی 97-1396 بر اساس نظریه آلموند و وربا است. روش این پژوهش، تحلیل محتوای کمّی و جامعه آماری آن، بخش مدنی تمام کتاب های مطالعات اجتماعی متوسطه دوره اول است. یافته ها نشان می دهند خروجی مدنظر نظام سیاسی در کتاب های موردمطالعه وجود ندارد؛ در کتاب های مطالعات اجتماعی متوسطه دوره اول هیچ گونه مقوله ای درزمینهٔ مشارکت وجود ندارد و فقط به مقوله های آگاهی و انتظارات توجه شده است که در این میان توجه به آگاهیِ بیشتر، ازجمله انتظارات بوده است. درمجموع، فرهنگ سیاسی القایی کتاب های موردبررسی، از نوع فرهنگ سیاسی محدود - تبعی است.

توجه به مفهوم اعتماد در مدیریت از دهه 1980 شروع و در طول چند دهه گذشته از زوایا و رویکردهای مختلف موردمطالعه قرارگرفته است. اعتماد عاملی حیاتی و ضروری برای موفقیت های فردی و سازمانی است. اعتماد در میان افراد و کارکنان، باعث ثبات، وحدت و انسجام درون سازمانی، ارتقای کارایی و اثربخشی گروه ها و زمینه ساز همکاری، مشارکت و ارتباطات مؤثراست. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی اعتماد درون سازمانی از طریق کنش جمعی در آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ رویکرد پیمایشی-اکتشافی و از نوع تحقیقات کیفی هست. جامعه آماری این پژوهش نه نفر از خبرگان شامل مدیران ارشد آموزش وپرورش شهر تهران، اساتید و مشاوران برجسته حوزه مدیریت سازمان بودند که مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. انتخاب خبرگان و انجام مصاحبه با آن ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و پس ازآن متوقف شد. در این پژوهش، ازآنجایی که از روش تئوری داده بنیاد استفاده گردید، ابزار اصلی جمع آوری داده ها، مصاحبه عمیق و غیر ساختاریافته با خبرگان بود. سرانجام پس از طی کدگذاری های سه گانه باز، محوری و انتخابی، مدل مفهومی تحقیق طراحی شد. در این مدل 13 مقوله شناسایی شده که در قالب متغیرهای علّی، محوری، زمینه ای، محیطی، راهبردی و پیامدی دسته بندی شدند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که آموزش وپرورش شهر تهران، در جهت تقویت اعتماد درون سازمانی می تواند از اهرمی به نام کنش جمعی درون و میان لایه های ساختاری سازمان خود استفاده کند.

پژوهش حاضر، باهدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه حرفه ای مدیران مدارس مقطع متوسطه آموزش وپرورش استان خراسان جنوبی با رویکرد آینده پژوهی انجام شد. این پژوهش بر مبنای هدف، در ذیل پژوهش های کاربردی و بر مبنای ماهیت پژوهش؛ جزء پژوهش های توصیفی- همبستگی محسوب می شود که به روش ترکیبی و طرح اکتشافی متوالی انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند (18 نفر)؛ به بررسی نظر و دیدگاه مدیران ستادی آموزش وپرورش استان خراسان جنوبی در ارتباط با عوامل مؤثر بر توسعه حرفه ای مدیران مدارس در آینده پرداخته شد. در ادامه برای تأیید عوامل شناسایی شده پرسشنامه ای محقق ساخته در بین 201 از مدیران و معاونین مدارس مقطع متوسطه استان خراسان جنوبی توزیع شد. اعتبار ابزار اندازه گیری در بخش کیفی با استفاده از روش توافق کدگذاران و در بخش کمی، از طریق روایی همگرا و روایی واگرا مورد تأیید واقع شد. همچنین؛ پایایی پرسشنامه محقق ساخته بر اساس سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ (81/0) و پایایی ترکیبی (87/0) با استفاده از نرم افزار PLS موردبررسی قرار گرفت. برای آزمون سؤال های پژوهش، از نرم افزار MAXQDA10 و نرم افزار PLS3 استفاده شد. نتایج بخش کیفی پژوهش، بیانگر 39 کدباز، 6 کد سازمان دهنده و 3 کد انتخابی بود. نتایج بخش کمی پژوهش نشان داد که عوامل مؤثر بر توسعه حرفه ای مدارس با رویکرد آینده پژوهی را می توان در قالب سه سه بعد (فردی، سازمانی و محیطی) و 6 مؤلفه (مدیریتی، ارتباطی، رفتاری، روان شناختی، اعتقادی، عوامل محیطی و زمینه ای) و 39 شاخص طبقه بندی کرد که در این بین، بعد سازمانی (62/0) نقش مؤثرتری در تبیین توسعه حرفه ای مدیران مقطع متوسطه آموزش وپرورش استان خراسان جنوبی دارد. بنابراین؛ بر مبنای یافته های حاصل از این پژوهش، به منظور برنامه ریزی برای بهبود فرایند توسعه حرفه ای مدیران در آینده، در گام اول؛ می بایست مؤلفه های سازمانی موردتوجه قرار گیرد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه کانون کنترل و مسئولیت پذیری اجتماعی با میانجی گری اخلاق حرفه ای انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. جامعه پژوهش شامل کلیه معلمان ابتدایی ناحیه یک و دو شهرری (1160 نفر) بوده است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران، 218 نفر تعیین شد. روش نمونه گیری طبقه ای متناسب می باشد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه کانون کنترل با پایایی (84/0=α)، اخلاق حرفه ای با پایایی(96/0=α) و مسئولیت پذیری اجتماعی(91/0=α) استفاده شد که روایی محتوایی آنها با استفاده از نظرات متخصصان بررسی و تایید گردید. همچنین روایی سازه پرسشنامه ها نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی بررسی و تأیید گردید. یافته ها نشان داد، از میان مؤلفه های اخلاق حرفه ای، مولفه عدالت و مولفه مسئولیت پذیری قابلیت پیش بینی مسئولیت پذیری اجتماعی را داشته است. مدل یابی معادلات ساختاری نیز حاکی از تأثیر کانون کنترل بر اخلاق حرفه ای(50/0=γ) و مسئولیت پذیری اجتماعی(14/0=β) بوده است. هم چنین اخلاق حرفه ای به طور مستقیم بر مسئولیت پذیری اجتماعی(54/0=β) تأثیرگذار بوده است. نهایتاً، کانون کنترل، با میانجی گری اخلاق حرفه ای بر مسئولیت پذیری اجتماعی(06/0=γ) تأثیرگذار بوده است. نتایج نشان داد، مسئولیت پذیری اجتماعی معلمان ریشه در حاکمیت اخلاق حرفه ای بر بینش، منش و کنش آنان که خود ناشی از وضعیت کانون کنترل (درونی یا بیرونی) افراد دارد. بنابراین اگر معلمان مسئولیت اعمال خود را بپذیرند و موفقیت ها و شکست ها را به عوامل درونی نسبت دهند، در مسیر اخلاق حرفه ای حرکت کرده و نه تنها ملبس به اخلاق در بعد الهی و فردی خواهند بود، بلکه نسبت به دیگران و محیط پیرامون خود احساس مسئولیت خواهند کرد.

سرمایه گذاری در آموزش وپرورش یک عامل کلیدی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی است. تأمین سرمایه انسانی مستلزم انجام فعالیت های آموزشی است. سرمایه گذاری آموزشی از یک سو قابلیت های نیروی انسانی را ارتقاء می بخشد و از سوی دیگر، نیروی کار را برای استفاده بهتر از فناوری جدید تولید مهیا می سازد و به این ترتیب راه رشد و توسعه ی اقتصادی را برای کشورها هموار می کند. در این مطالعه به بررسی اثر سرمایه گذاری در آموزش وپرورش بر رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه منتخب (ایران، بلغارستان، پرو، رومانی، تایلند، ترکیه، تونس، مالزی، آرژانتین، برزیل، شیلی، مکزیک) با استفاده از داده های تلفیقی (پانل دیتا) طی دوره 2010-1998 پرداخته شده است. نتایج مطالعه بیانگر اثر مثبت و معنی دار سرمایه گذاری در آموزش وپرورش بر رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه منتخب است. همچنین پایین بودن هزینه های آموزشی و درنتیجه نادیده گرفتن تأثیر آموزش و تربیت نیروی انسانی ماهر، از مهم ترین عوامل پایین بودن سطح رشد اقتصادی در کشورهای درحال توسعه است. بنابراین شایسته است که با توجه به جمعیت روزافزون جوان در کشورهای درحال توسعه از یک سو و نیاز مبرم این کشورها به رشد و افزایش تولید از سوی دیگر، توجه جدی به ارتقاء سطح و کیفیت آموزش از طریق افزایش هزینه های آموزشی صورت گیرد.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه چالش ها و موانع اصلی بازدارنده پژوهندگی در میان معلمان استان آذربایجان شرقی صورت گرفته است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با بهره مندی از روش پدیدارشناسی انجام شده است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند از نوع ملاک محور بوده و تعداد 20 نفر از معلمان در پژوهش شرکت کردند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل داده های جمع آوری شده، روش تحلیل مضمون بود. در پژوهش حاضر به منظور ارزیابی قابلیت اعتماد یافته های پژوهش شاخص های باورپذیری، قابلیت اطمینان، تأییدپذیری و انتقال پذیری مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش منجر به شکل گیری 25 مقوله فرعی در ذیل 3 مقوله اصلی تفکر و دانش، نگرش و انگیزش و رفتار و عمل گردید. مقوله اصلی تفکر و دانش شامل 5 مقوله فرعی و مقوله اصلی نگرش و انگیزش دارای 11 مقوله فرعی است. مقوله اصلی سوم یعنی عمل و رفتار نیز متشکل از 9 مقوله فرعی است. ناظر بر یافته های پژوهش می توان چنین عنوان کرد که اجرای برنامه معلم پژوهنده در آموزش و پرورش بدون رفع محدودیت های مذکور، پیشرفت برنامه را با مشکلاتی روبه رو می کند و در دستیابی به اهداف از قبل تعیین شده چالش هایی به وجود خواهد آورد.

هدف این پژوهش شناسایی راهبردهای اجرای مدیریت ناب در آموزش وپرورش بود. از رویکرد تحقیق کیفی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی اساتید مدیریت و علوم تربیتی دانشگاه های ایران بود. جهت اجرای پژوهش مصاحبه های عمیق با 15 نفر از خبرگان در خصوص شناسایی راهبردهای اجرای مدیریت ناب در آموزش وپرورش انجام گرفت. برای حصول اطمینان از روایی ابزار در جریان پژوهش از مرور خبرگان مشارکت کننده و همچنین نظارت سه نفر از اساتید غیر شرکت کننده در پژوهش استفاده شد. برای اطمینان از پایایی داده ها از روش بازبینی مکرّر مشارکت کنندگان استفاده شد. در مرحله کدگذاری باز 738 گزاره مفهومی شناسایی و با ادغام و ترکیب آن ها 20 کد محوری به دست آمد و در مرحله کدگذاری انتخابی شش کد مهندسی مجدد در اقتصاد آموزش وپرورش، گزینش حرفه ای، انگیزش، اقدامات اثربخش، نهادهای معین و برآورد نیازها به عنوان راهبردهای اجرای مدیریت ناب در آموزش وپرورش شناسایی شدند. با توجه به مزایای مدیریت ناب در ابعاد گوناگون، لازم است با اتخاذ راهبردهای اثربخش اجرای ناب در آموزش وپرورش آغاز شود.

مطالعه حاضر با هدف ارائه مدل بهسازی منابع انسانی با رویکرد رهبری تحول گرا در سازمان آموزش وپرورش استان تهران انجام شد. روش مطالعه توصیفی بود. جامعه آماری این مطالعه مدیران و معاونان آموزش وپرورش استان تهران بودند. حجم نمونه آماری 320 نفر تعیین شده بود که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بهسازی منابع انسانی با رویکرد رهبری تحول گراست که طی یک مطالعه کیفی تهیه شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ 87/0 محاسبه گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و مدل معادلات ساختاری انجام شد. یافته های این مطالعه نشان داد مدل ارائه شده از برازندگی مطلوبی برخوردار است. درنتیجه می توان با تکیه بر مؤلفه های مدل، با ویژگی های رهبری تحول گرا زمینة مناسب برای بهسازی منابع انسانی را در سازمان ها فراهم کرد.

هدف: مشارکت شهروندان، تنها راه تنش زدایی میان قدرت قانونی سازمان ها و قدرت اجتماعی شهروندان و تضمین کننده کارایی و اثربخشی خط مشی هاست. این پژوهش با هدف بررسی سطح روابط بین عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در خط مشی های آموزشی و پرورشی و اولویت بندی آن ها و ارائه دیدی تفسیرپذیر از نتایج به دست آمده اجرا شده است. روش: در این پژوهش از راهبرد چندگانه استفاده شده است. در مرحله اول با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری، شدت روابط بین عوامل شناسایی شد؛ سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، این عوامل اولویت بندی شدند. در مرحله بعد با استفاده از یافته ها، در یک مدل نوآورانه دوبُعدی AHP-SEM، چهار خوشه اقدام فوری، پژوهشی، مطلوب و نظارت خلق شد که عوامل در آن، بر حسب قابلیت تبیین و وزن خوشه بندی شدند. یافته ها: بر اساس تحلیل سلسله مراتبی، عوامل حمایت قانونی و عدالت، کمابیش نیمی از وزن ها را به خود اختصاص دادند و عوامل سطح اجرا، پس از این دو عامل قرار گرفت. همچنین، بر اساس رگرسیون های محاسبه شده مفروض در مدل مفهومی، بیشترین قابلیت تبیین متعلق به عوامل سطح اجراست که با حمایت قانونی هم بستگی زیادی دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، عوامل تشکیلات اجرایی، اطلاعات و حمایت قانونی، می بایست در اولویت اقدام قرار گیرد؛ عامل عدالت برای بهبود، علاوه بر بهبود عوامل ساختاری، به بررسی تفسیرهای ذهنی شهروندان از عدالت ادراک شده نیاز دارد؛ باورها و توانمندی های شهروندان، در مرحله بعد، از طریق عامل عدالت می توانند توسعه یابند و عوامل سطح اجتماعی در خوشه نظارت، می بایست برای اصلاح و هدایت روندهای آتی نظارت شوند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی پژوهش های کیفی مرتبط با سند تحول بنیادین آموزش وپرورش است که طی سال های 1389 تا 1399 انجام شده اند تا از این رهگذر، علاوه بر توصیف وضعیت پراکندگی موضوعی این تحقیق ها، درباره امکانات سیاستی و اجرایی حاصل از یافته های پژوهش ها کسب اطلاع شود. بدین منظور، از روش فراترکیب هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو (2007) استفاده کرده ایم که در آن، ازمیان جامعه ای با 2283 منبع، پس از طی کردن مراحل غربالگری، 35 پژوهش را انتخاب و طی فرایند تحلیل مضمون، نقدهای وارد بر فرایند اجرا و نیز محتوای سند درکنار پیشنهادها و راهکارهای اصلاح آن ها را درقالب دوازده مضمون فراگیر شناسایی کرده ایم. یافته های حاصل از این فراترکیب نشان می دهد ازجمله مهم ترین نقدهای وارد بر فرایند اجرای سند، موارد ذیل را می توان برشمرد: وجودنداشتن اجماع نظری و صراحت عملی میان نهادها و بازیگران، شتاب زدگی و بی برنامگی، صورت نگرفتن تفهیم و مشارکت درمیان ذی نفعان، و ضعف در فرایند ارزیابی. شاخص ترین نقدهای وارد بر محتوای سند نیز عبارت اند از: ابهام داشتن و شفاف نبودن مفاهیم، التقاط روش شناختی، ضعف و تعارضات نظری در مفاهیم و مبانی، و کم توجهی به تنوع فردی و فرهنگی. براساس یافته های پژوهش، پیشنهادهایی را برای اصلاح وضع موجود در دو بخش اجرایی و محتوایی می توان مطرح کرد که مهم ترین آن ها عبارت اند از: تنظیم نقشه راه؛ جلب مشارکت همگانی و فراقُوه ای با زمینه سازی قانونی، علمی، نهادی و نگرشی درراستای حکمرانی اجتماعی؛ اصلاح فرایندهای نظام مدیریت منابع انسانی در آموزش وپرورش؛ اصلاح کلیت متن سند؛ روش شناسی تدوین و مفاهیم و مبانی نظری آن. در بررسی توصیفی وضعیت پراکندگی موضوعی پژوهش ها، یافته های پژوهش نشان می دهد بیش از نیمی از مطالعات صورت گرفته به نوعی با زیرنظام های مطرح در سند تحول ، مرتبط بوده اند و در نیم دیگر، با رویکردهای درون متنی یا برون متنی، مفاهیم متعددی در سند مطالعه شده و تنها در تعدادی محدود از تحقیقات، بررسی و نقد اجرای سند صورت گرفته است.

آموزش وپرورش، معرف هویت فرهنگی و دینی جامعه است که ارتقای حکمرانی آن به مثابه مهم ترین نهاد تربیت نیروی انسانی، مولّد سرمایه اجتماعی و عهده دار اجرای سیاست های مصوب، ضرورتی انکارناپذیر دارد. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این پژوهش کیفی، شناسایی مؤلفه های حکمرانی در آموزش وپرورش با رویکرد اسلامی بوده است و برای گردآوری داده ها و شناسایی مضامین از تحلیل مضمون موضوعی برپایه روش آتراید- استرلینگ با رویکرد استقرایی و به صورت اکتشافی استفاده کرده ایم. محیط پژوهش، متن نهج البلاغه ، بیست مقاله و دو کتاب را شامل می شود. پس از مطالعه دقیق، ابتدا متون موردنظر کدگذاری شدند و بدین ترتیب، با بهره گیری از ترجمه های مختلف نهج البلاغه ، 650 مضمون اولیه براساس کلیدواژه مرتبط با حکمرانی شناسایی و انتخاب شد. بعداز جمع بندی و خلاصه کردن، مضامین اولیه به 154 مضمون پایه و هشت مضمون سازمان دهنده (ضرورت و چگونگی شکل گیری، پیش بایست ها، اهداف و مسئولیت ها، پیش ران ها، بازدارنده ها، مردم گرایی، تسهیل گرها و معنویت در لایه های مختلف حکمرانی) برای مضمون فراگیر حکمرانی آموزش وپرورش با رویکرد اسلامی تقسیم بندی شد و ترسیم شبکه مضامین آن صورت گرفت. اعتبارپذیری پژوهش با استناد به رویکرد لینکلن و گوبا (1985)، مبتنی بر چهار معیار باورپذیری، انتقال پذیری، اطمینان پذیری و تأییدپذیری انجام شد و متخصصان و خبرگان حوزه و دانشگاه درزمینه حکمرانی و آموزش وپرورش، آن را تأیید کردند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های آموزش سواد رسانه ای و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش وپرورش انجام شد. سروش پژوهش توصیفی شامل تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتوا و رویکرد آن کاربردی است. جامعه پژوهش در بخش تحلیل اسنادی، کلیه متون مرتبط با آموزش سواد رسانه ای و در بخش تحلیل محتوا، چهار سند بالادستی نظام آموزش وپرورش ایران است. با توجه به ماهیت موضوع، از نمونه گیری صرف نظر و کل جامعه بررسی شد. ابزارهای اندازه گیری فرم فیش برداری و فهرست تحلیل محتوای محقق ساخته است. داده های اسنادی به شیوه کیفی و داده های تحلیل محتوا با استفاده از شاخص های توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون بررسی شدند. نتایج پژوهش نشان داد: 1. چارچوب مفهومی آموزش سواد رسانه ای را می توان در سه مؤلفه شناخت، تفکر انتقادی و تولید و تعامل پیام دسته بندی کرد. هریک از این مؤلفه ها نیز به چند خرده مؤلفه تقسیم می شود؛ 2. میزان توجه به مؤلفه های آموزش سواد رسانه در اسناد بالادستی آموزش وپرورش متفاوت است؛ به طوری که بیشترین تأکید بر مؤلفه شناخت و کمترین تأکید بر مؤلفه تفکر انتقادی است؛ 3. در بین اسناد بررسی شده ، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به سند چشم انداز بیست ساله (۵۳۴/۰) و کمترین مربوط به سند تحول بنیادین آموزش وپرورش (0/87) بوده است.

هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر شایستگی های اصلی معلمان برای مدیریت استعداد مؤثر با مطالعه موردی معلمان شهر اردبیل بوده که به روش آمیخته اکتشافی (کیفی- کمّی) انجام شده است. جامعه آماری پژوهش معلمان دوره متوسطه شهر اردبیل و معلمان نمونه شهر اردبیل بود که در بخش کیفی و با استفاده از نمونه گیری هدفمند با تعداد 18 نفر از معلمان نمونه مصاحبه شد و از بین جامعه 2360نفری تعداد 331 نفر در مرحله کمّی به صورت نمونه گیری چند مرحله ای و طبقه ای متناسب انتخاب شدند . برای تحلیل داده ها از تکنیک تحلیل موضوعی (تم) استفاده شد و روایی یافته های پژوهش با استفاده از روش های بازبینیِ خودِ اعضا، بررسی همکار، مشارکتی بودن پژوهش تضمین شد. همچنین به منظور سنجش پایایی کدگذاری های انجام شده، از روش های پایایی باز آزمون و توافق درون موضوعی استفاده شد. به منظور تحلیل داده های کمّی از مدل معادلات ساختاری با نرم افزار PLS استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه های شایستگی مدیریت استعداد معلمان از سه مقوله شایسته گزینی، تناسب شغل و شاغل و شایسته پرروی تشکیل شده است. همچنین طبق یافته ها عوامل تأثیر گذار بر مؤلفه های شایستگی مدیریت استعداد معلمان را می توان در دو مقوله بلوغ (بلوغ سیستمی، بلوغ مدیریتی) و ساختار ( ساختار غیرمتمرکز، سیاست گذاری و مدیریت مدرسه محور ) دسته بندی کرد. همچنین یافته دیگر پژوهش در مرحله بعدی نشان داد که بلوغ سازمانی و ساختار سازمانی تأثیر معنی داری بر شایسته گرایی معلمان دارد.

آموزش قرآن، از اهداف مهمی است که در آموزش و پرورش کشور مورد توجه است پایهی اول ابتدایی تا پایان دورهی دبیرستان، کتابهای درسی قرآن )9 کتاب(، پیامهای آسمانی )8 کتاب( و معارف اسالمی )۳ کتاب(، سه عنوان درسی هستند که برای آموزش قرآن و معارف اسالمی اختصاصیافتهاند. علیرغم زمان و محتوای قابلتوجه دروس قرآن، اهداف موردنظر در آموزش قرآن حاصل نشده است و بیشتر دانشآموزان ّط کافی ّی به روخوانی قرآن تسل پس از گرفتن دیپلم، با قرآن آشنایی الزم را نداشته و حت ندارند. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با هدف آسیبشناسی آموزش قرآن در کتابهای درسی به دنبال پاسخ به این سؤال است که آسیبهای اجتماعی و عوامل عدم توفیق در امر آموزش قرآن در آموزشوپرورش کدام است؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که این ناکامی زاییدهی چهار عامل: .1 ساختارهای نادرست حاکم بر آموزش ّت الزم، عدم تناسب با سن قرآن؛ .2 محتوای آموزشی نامناسب از قبیل عدم جامعی دانشآموز، طوالنی بودن زمان آموزش، عدم برخورداری محتوا از سیر منطقی و ... .3 روشهای آموزشی نامناسب و ناکارآمد با مراحل رشد و تکامل دانشآموزان .4 استفاده از مربیان ناکارآمد و غیرتخصصی، بر این اساس محتوا و روشهای جدید، علمی و مناسب که میتوانند الگوی مناسبی برای تدوین محتوای کتب قرآن و معارف اسلامی باشند شناسایی و بعنوان راهکارهایی برای اموزش بهتر قرآن معرفی شده است ّ

آموزش وپرورش می تواند زیرساخت تربیتی توسعهٔ سیاسی را فراهم آورد. به این معنا آموزش وپرورش می تواند به تربیت انسان های با شخصیت توسعه گرا و ترویج فرهنگ توسعه کمک کند و مشارکت و رقابت سیاسی را نهادینه سازد. این مقاله با هدف بررسی نقش فعلی آموزش وپرورش در کمک به روند توسعهٔ سیاسی در ایران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعهٔ پژوهشی شامل کتاب های حوزهٔ تربیت و یادگیری علوم انسانی و اهداف و برنامه های ویژهٔ متوسطهٔ اول سال تحصیلی ۱400-۱399 است که با توجه به ماهیت، موضوع پژوهش و محدودیت جامعهٔ آماری از نمونه گیری صرف نظر شده و کل جامعهٔ پژوهشی به عنوان نمونه در نظر گرفته شده است. ابزار اندازه گیری و چک لیست تحلیل محتوا ساختهٔ محقق بود و نتایج با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار spss بررسی شد. در یک جمع بندی و براساس فراوانی های حاصل از این پژوهش و تحلیل داده ها می توان گفت که کتاب های حوزهٔ تربیت و یادگیری علوم انسانی و اهداف و برنامه های ویژهٔ متوسطهٔ اول از نظر ایجاد و پرورش مفاهیم و مؤلفه های مورد بررسی برای آموزش مفاهیم توسعهٔ سیاسی به دانش آموزان دارای عملکردی نامناسب و بسیار ضعیف اند. لذا می توان گفت که زمینه های لازم برای توسعهٔ سیاسی دانش آموزان را فراهم نمی کنند. همچنین، بررسی ها نشان داد که در این توجه حداقلی نیز روندی منطقی در توزیع مؤلفه ها دنبال نمی شود. بر این اساس می توان گفت که مؤلفان این کتاب ها و سیاست گذاران توجه هدفمند یا ویژه ای به توسعهٔ سیاسی، چه از لحاظ مفهوم پردازی و چه از نظر شناخت مؤلفه های مورد نظر در این مطالعه، نداشته اند.

هدف از این تحقیق، طراحی مدل درآمدزایی ازطریق ورزش با تأکید بر سند تحول بنیادین آموزش وپرورش است. این پژوهش کاربردی با رویکردی آمیخته (کیفی و کمّی) انجام شده است. در بخش کیفی نمونه متن کامل سند تحول بنیادین آموزش وپرورش است. نمونه گیری هدفمند است و تا به اشباع نظری برسیم ادامه می یابد. در بخش کمّی، جامعه آماری را کارشناسان و معلمان تربیت بدنی تشکیل دادند که به صورت هدفمند 200 نفر برای نمونه انتخاب شدند. در بخش کیفی، از رویکرد داده بنیاد با نرم افزار مکس کیودی ای در سه بخش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی استفاده شد. در بخش کمّی، از مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار اسمارت پی. ال. اس۲ استفاده شد. نتایج نشان داد اثر شرایط علّی (منابع انسانی ورزش، سیاست ها و رویه ها، بسترسازی و زیرساخت ها) و زمینه ای (مقررات و نیروی انسانی) بر درآمدزایی مثبت و معنادار است. اثر شرایط مداخله گر بر درآمدزایی منفی و معنادار است. اثر درآمدزایی بر راهبردها و درنهایت اثر راهبردها بر پیامدها مثبت و معنادار است. چهار پیامد نهایی شامل بهینه سازی نظام پرداخت ها، تخصیص بهینه منابع، توسعه اماکن ورزشی، و بهسازی و تحول در نظام مالی هستند. آموزش وپرورش با به کارگیری راهکارهای درآمدزایی این پژوهش و درنظرگرفتن شرایط علّی، زمینه ای و مداخله ای با ارائه راهبرد مناسب می تواند به پیامد های مطلوب دست یابد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش آموزش و پرورش در توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه صورت گرفته است. به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا مفاهیم آموزش و پرورش، توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را با استفاده از منابع معتبر تعریف کرده و سپس به شرح تاثیرات و نقش آموزش و پرورش در توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه پرداخته شده است. در این تحقیق، به بررسی اثرگذاری آموزش و پرورش در بالا بردن سطح دانش و علمیه جامعه، ایجاد فرهنگی سازنده، پایدارسازی اقتصادی، توسعه فناوری و کاهش فقر و بی کاری پرداخته شده است. در نهایت، بر این ایده پایه ای تأکید شده است که آموزش و پرورش به عنوان یکی از عامل های اساسی توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه، باید به شیوه هایی مناسب و با استفاده از روش های مدرن و موثر اجرا شود.

هدف: رویکرد قابلیت، نتیجه آخرین نظریه های توسعه، دیدگاه نوینی است که توسعه را با مفاهیم «کارکردها» و «قابلیت ها» پیوند می زند و می تواند به عنوان رویکردی اساسی در نظام آموزش وپرورش به کار گرفته شود. هدف این پژوهش طراحی یک مدل سیاست گذاری، بر اساس توسعه قابلیت های انسانی وزارت آموزش وپرورش منطقه کردستان است. در این راستا، پس از شناسایی قابلیت های انسانی در زمینه آموزش وپرورش در منطقه کردستان، ارتباطات منطقی بین اجزای تأثیرگذار برقرار شد تا سیاستی به منظور توسعه قابلیت های انسانی تدوین شود. روش: این پژوهش با استفاده از روش پژوهش کیفی و رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شد. در این راستا، داده های پژوهش از طریق روش نمونه گیری هدفمند جمع آوری شد. این نمونه گیری از طریق به کارگیری افراد متخصص و خبره در حوزه آموزش وپرورش در منطقه کردستان انجام گرفت. داده ها از طریق اجرای مصاحبه های عمیق جمع آوری شدند. ابتدا، افراد متخصص در زمینه آموزش وپرورش با دقت انتخاب شدند و فقط با افرادی مصاحبه شد که در این حوزه توانمندی و تجربه کافی داشتند. این نمونه گیری هدفمند پس از تعیین معیارهای دقیق برای انتخاب افراد صورت گرفت تا بهترین دیدگاه ها و تجربه های ممکن کسب شود. سپس با انجام مصاحبه های عمیق با افراد انتخاب شده، داده های لازم برای پژوهش جمع آوری شد. این مصاحبه ها به صورت گسترده و جزئی انجام گرفت و از افراد در مصاحبه ها، سؤال های متنوع مرتبط با موضوع پژوهش پرسیده و هم زمان، داده ها جمع آوری و تحلیل شد. بر اساس رویکرد گلیزری، داده ها کدگذاری و مفهوم پردازی شدند. این مرحله با دقت انجام شد تا الگوها، مفهوم ها و تفاوت های مهم در داده ها به وضوح برجسته شود. کدگذاری دقیق این اطلاعات باعث شد تا تحلیل گسترده و عمیقی از داده های جمع آوری شده ارائه شود.   یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که در نظام آموزش وپرورش منطقه کردستان، دو سطح اصلی از قابلیت های انسانی وجود دارد که عبارت است از: قابلیت های مبتنی بر مهارت و قابلیت های مبتنی بر فرصت. این دو سطح قابلیت به طور گسترده در ساختار آموزش وپرورش، از سطوح مختلف آموزشی گرفته تا بخش های غیررسمی و آموزش خودآموز، دیده می شود. قابلیت های مبتنی بر مهارت بر مهارت ها، توانایی ها و مهارت های فردی افراد متمرکز است. مهارت های آکادمیک، تخصصی و عملی که افراد در حوزه آموزش وپرورش کسب می کنند، جزء این قابلیت ها محسوب می شود. قابلیت های مبتنی بر فرصت، به توانمندی افراد در بهره گیری از فرصت ها و امکانات محیط خود اختصاص دارد. این قابلیت ها شامل توانایی های اجتماعی، ارتباطی و کارآفرینانه است. علاوه بر این، نتایج نشان داد که اگر توجه به عوامل زمینه ای، عوامل تبدیل کننده و عوامل تسهیل کننده صورت گیرد، این قابلیت ها به کارکردهای مطلوب تبدیل می شوند. این تحولات، نه تنها در سطح آموزش رسمی، بلکه در فرایندهای آموزش غیررسمی نیز دیده می شود. این نتایج نشان می دهد که جنبه جامع و گسترده توسعه قابلیت های انسانی، در نظام آموزش وپرورش منطقه کردستان است، همچنین نتایج بر نقش اساسی این قابلیت ها در بهبود فرایندهای آموزش و افزایش توانمندی افراد تأکید می کند. نتیجه گیری: اگر سیاست گذاران آموزشی نظام آموزش وپرورش منطقه کردستان، به جوانب مختلف قابلیت های انسانی دیدگاهی جامع و تعاملی داشته باشند، می توان انتظار داشت که کارکردهای مطلوبی همچون تقویت رفاه و سعادت در زمینه اجتماعی و آموزشی در این منطقه شکل گیرد. این امر به تقویت نهادهای اجتماعی، احترام به هنجارها و قوانین منطقه ای، ارج نهادن به ویژگی های قومیتی و مدیریت موفق عوامل ژئوپلیتیکی وابسته است. به این ترتیب، رویکرد قابلیت، به عنوان یک چارچوب مفهومی، نه تنها با پارادایم های سنتی توسعه هم خوانی دارد، بلکه در ایجاد ساختاری پویا و واکنشگر برای سیاست گذاری آموزشی، نقش کلیدی ایفا می کند.