زهرا احتشام

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای اندیشه تربیتی امامین انقلاب با محوریت قیام لله است. نوع پژوهش کیفی بوده و روش آن تحلیل محتوا است. هشت مقوله اصلی پیرامون قیام لله، به همراه مفاهیم آنها به دست آمد، که شامل مفهوم و ماهیت قیام لله (خود را مسئول دانستن، دفاع از حقیقت و ...)، اهمیت قیام لله (تنها موعظه الهی، عامل اصلی و روح معجزه انقلاب اسلامی و ...)، انواع قیام لله (قیام فردی و قیام جمعی)، اهداف قیام لله (رفع خطر از دین خدا، اقامه عدل، نابوی کفر و ...)، نتایج و دستاوردهای قیام لله (پیروزی قطعی، عدم ترس، کوچک جلوه کردن کمبودها و ...)، لوازم قیام لله (مراقبه و خودسازی، امیدواری و استقامت و ...)، نشانه های قیام لله (جان بر کف بودن، افتادن ترس در دل دشمن و ...) و مصادیق قیام لله (قیام نوزده دی، انقلاب اسلامی و...) می باشد. در نهایت، با جمع بندی مفاهیم به دست آمده، تعریفی مفهومی برای قیام لله ارائه شد و کاربرد آن در هدف گذاری و ارزیابی تربیتی مورد بررسی قرار گرفت. براساس یافته های پژوهش، ماهیت و مفهوم قیام لله را از منظر امامین انقلاب می توان اینگونه تعریف نمود: «حرکتی است که انسان ها به واسطه مسئولیتی که در خود احساس می کنند، برای دفاع از حقیقت، با اتکاء به قدرت الهی و با مقابله با طواغیت و شیاطین بیرونی و درونی انجام می دهند، که خود موجب بیداری از غفلت و پیمودن اولین منزل سلوک الی الله می گردد».

هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی چندگانه رضایتمندی شغلی با استفاده از مولفه های بالندگی حرفه ای اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی انجام شده است.روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع رگرسیون بوده است. جامعه پژوهش شامل کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه تهران می باشد که با استفاده از نمونه گیری طبقه ای با اختصاص متناسب، 267 نفر از آنان به عنوان نمونه و به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه بالندگی حرفه ای پورکریمی (1389) با پایایی 94/0=α و رضایت شغلی محقق ساخته با پایایی80/0=α استفاده شد. برای روایی ابزار هم از روایی محتوایی و همچنین روایی سازه استفاده گردید.یافته ها: نتایج آزمون تی تک گروهی نشان داد، بالندگی حرفه ای اعضای هیأت علمی در تمام مؤلفه های تشکیل دهنده، دارای وضعیتی بالاتر از سطح متوسط می باشد، همچنین وضعیت رضایت شغلی اساتید بالاتر از سطح متوسط را نشان می دهد. همبستگی بدست آمده نیز حاکی از رابطه مثبت (0.17r= ) و معنادار (0.01sig: ) بین بالندگی حرفه ای و رضایت شغلی است. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد، از میان مؤلفه های بالندگی حرفه ای، توسعه آموزشی () و مؤلفه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات () قابلیت پیش بینی(با تأثیر مثبت) رضایت شغلی را داشته است.نتیجه گیری: باتوجه به یافته های پژوهش؛ می توان نتیجه گیری نمود که با اجرای برنامه های توسعه و بالندگی حرفه ای اعضای هیأت علمی؛ به افزایش رضایت شغلی آنان کمک نمود.

پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه کانون کنترل و مسئولیت پذیری اجتماعی با میانجی گری اخلاق حرفه ای انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. جامعه پژوهش شامل کلیه معلمان ابتدایی ناحیه یک و دو شهرری (1160 نفر) بوده است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران، 218 نفر تعیین شد. روش نمونه گیری طبقه ای متناسب می باشد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه کانون کنترل با پایایی (84/0=α)، اخلاق حرفه ای با پایایی(96/0=α) و مسئولیت پذیری اجتماعی(91/0=α) استفاده شد که روایی محتوایی آنها با استفاده از نظرات متخصصان بررسی و تایید گردید. همچنین روایی سازه پرسشنامه ها نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی بررسی و تأیید گردید. یافته ها نشان داد، از میان مؤلفه های اخلاق حرفه ای، مولفه عدالت و مولفه مسئولیت پذیری قابلیت پیش بینی مسئولیت پذیری اجتماعی را داشته است. مدل یابی معادلات ساختاری نیز حاکی از تأثیر کانون کنترل بر اخلاق حرفه ای(50/0=γ) و مسئولیت پذیری اجتماعی(14/0=β) بوده است. هم چنین اخلاق حرفه ای به طور مستقیم بر مسئولیت پذیری اجتماعی(54/0=β) تأثیرگذار بوده است. نهایتاً، کانون کنترل، با میانجی گری اخلاق حرفه ای بر مسئولیت پذیری اجتماعی(06/0=γ) تأثیرگذار بوده است. نتایج نشان داد، مسئولیت پذیری اجتماعی معلمان ریشه در حاکمیت اخلاق حرفه ای بر بینش، منش و کنش آنان که خود ناشی از وضعیت کانون کنترل (درونی یا بیرونی) افراد دارد. بنابراین اگر معلمان مسئولیت اعمال خود را بپذیرند و موفقیت ها و شکست ها را به عوامل درونی نسبت دهند، در مسیر اخلاق حرفه ای حرکت کرده و نه تنها ملبس به اخلاق در بعد الهی و فردی خواهند بود، بلکه نسبت به دیگران و محیط پیرامون خود احساس مسئولیت خواهند کرد.

هدف از پژوهش حاضر، تبیین الگوی توسعه اعضای هیئت علمی مبتنی بر معنویت در دانشگاه قم و روش تحقیق ازنوع کاربردی و توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه قم (284= N) را شامل می شود و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 164 نفر به دست آمده است. ابزار مورداستفاده در پژوهش، دو پرسشنامه محقق ساخته معنویت سازمانی (961/0=α) و توسعه اعضای هیئت علمی (916/0=α) است و تأیید روایی سازه ابزارها به وسیله تحلیل عاملی صورت گرفته است. نتایج حاصل از آزمون تی. تک نمونه ای نشان می دهد توسعه اعضای هیئت علمی دانشگاه قم و معنویت فردمحور، بالاتر از میانگین نظری، اما معنویت سازمان محور، پایین تر از متوسط نظری است. ضریب های همبستگی پیرسون نشان می دهد بین معنویت فردمحور و سازمان محور، و توسعه اعضای هیئت علمی و مؤلفه هایش رابطه ای مثبت و معنادار برقرار است. نتایج حاصل از مدل یابی معادله های ساختاری، برازش مناسب مدل نقش معنویت فردمحور و سازمان محور در توسعه اعضای هیئت علمی را تأیید می کند؛ همچنین نشان می دهد که معنویت سازمان محور اثر بیشتری بر توسعه اعضای هیئت علمی دانشگاه قم گذاشته است (γ=0/47). با توجه به اثر بیشتر معنویت سازمان محور بر توسعه اعضای هیئت علمی و پایین تربودن سطح آن از معنویت فردمحور باید تلاشی اساسی برای ارتقادادن هرچه بیشتر آن صورت گیرد.

هدف از پژوهش حاضر تدوین الگوی مفهومی عوامل موثر بر کیفیت آموزش مجازی در دوران همه گیری ویروس کرونا و ارزیابی کیفیت آموزش مجازی بر پایه آن می باشد. رویکرد پژوهش آمیخته و روش پژوهش در بخش کیفی، تحلیل محتوا و در بخش کمّی توصیفی-پیمایشی بوده است. ابزار مورد استفاده در بخش کیفی، مصاحبه ساختاریافته و در بخش کمّی، پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای الگوی نظری پژوهش بوده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (76/0=α) و روایی محتوایی آن با نظر اساتید مورد تایید قرار گرفته است. جامعه ی پژوهش شامل دانشجویان مقطع کارشناسی و دکتری تخصصی دانشکده ی روانشناسی و علوم تربیتی در دانشگاه تهران می باشد که در اولین دوره از فرآیند آموزش های مجازی این دانشکده در دوران شیوع ویروس کرونا کاملاً درگیر بوده اند. بر اساس یافته های بخش کیفی عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش مجازی در چهار مقوله عوامل زمینه ای (فرهنگ آموزش مجازی)، دروندادی (زیرساخت های آموزش مجازی، محتوای مناسب و توانمندی اساتید و دانشجویان در بهره گیری از آموزش مجازی)، فرآیندی (تدریس، ارزشیابی، نظارت، پشتیبانی و تعامل بین استاد و دانشجو) و بروندادی (برنامه ریزی برای بهبود) قابل ارائه است و هر یک از مؤلفه ها نیز از زیرمؤلفه های مجزایی تشکیل شده است. علاوه براین، نتایج آزمون آمار استنباطی t تک نمونه ای در ارزیابی کیفیت دوره های مجازی حاکی از آن است وضعیت آموزش مجازی در این دانشکده در سطح میانگین نظری قرار دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناخت اثر خودپنداره مدیران مدارس بر یادگیری سازمانی با میانجی گری اخلاق حرفه ای انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی و روش تحلیل آن از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بوده است.جامعه آماری شامل کلیه مدیران مدارس ناحیه 1 شهرری به تعداد 154 نفر بوده که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران و روش نمونه گیری طبقه ای با اختصاص متناسب 111 نفر مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های تغییریافته یادگیری سازمانی نیفه و همکاران(1990)، اخلاق حرفه ای حسینی(1393) و خودپنداره کارل راجرز(1957) استفاده شده است. پایایی این ابزارها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 92/0، 90/0 و 86/0 می باشد. نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که سطح هر سه متغیر پژوهش از سطح میانگین نظری بالاتر است. هم چنین نتایج حاصل از مدل-یابی معادلات ساختاری حاکی از آن بود که احترام به عنوان یکی از مولفه های اخلاق حرفه ای قابلیت پیش بینی یادگیری سازمانی را داشته است. مدل یابی معادلات ساختاری نیز نشان داد، خودپنداره بر اخلاق حرفه ای (30/0=γ) و یادگیری سازمانی (26/0=γ) تأثیر داشته است. اما اخلاق حرفه ای بر یادگیری سازمانی تأثیرگذار نبوده است. همچنین، خودپنداره به طور غیرمستقیم و از طریق اخلاق حرفه ای بر یادگیری سازمانی تاثیرگذار نبوده است.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی شایستگی های تخصصی رؤسای دانشکده های دانشگاه تهران و ارائه دوره های آموزشی مبتنی بر آن انجام شده است. رویکرد پژوهش کیفی و از دو روش تحلیل محتوا و مرور نظام مند استفاده شده است. ابتدا با کدگذاری کیفی شرح وظایف رؤسای دانشکده های دانشگاه تهران، شایستگی های مربوطه استخراج شدند؛ سپس با مرور نظام مند مطالعات پیشین شایستگی های به دست آمده تکمیل و اصلاح شدند. درنهایت اعتبار یافته های پژوهش با روش تحلیل و بازبینی نخبگان و همکاران مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، الگوی سه لایه شایستگی های تخصصی رؤسای دانشکده ها شامل 9 شایستگی تخصصی و 17 زیرشایستگی در قالب سه دسته بندی کلّی است. این دسته بندی ها شامل شایستگی های ارتباطی و حمایتی (توانایی نمایندگی مؤثر و دفاع از دانشکده و توانایی برقراری تعامل مؤثر)، شایستگی های آموزشی، پژوهشی و تخصصی (رهبری و مقبولیت علمی، توانمندی ارائه خدمات تخصصی دانشکده به جامعه، توانمندی ارتقاء فرآیندهای یاددهی- یادگیری دانشکده، توانایی ارتقاء فرآیندهای پژوهشی دانشکده و آگاهی از سیاست ها، قوانین و برنامه های مربوط به دانشکده) و شایستگی های مدیریت سرمایه انسانی (توانایی ارتقاء برنامه های کارکنان و دانشجویان دانشکده و توانایی جذب و توسعه مؤثر اعضای هیأت علمی دانشکده) می باشد. همچنین بر پایه الگوی شایستگی های تخصصی طراحی شده و با استفاده از نظر خبرگان به منظور توسعه و ارتقاء شایستگی های رؤسای دانشکده ها، عناوین دوره های آموزشی به همراه سرفصل های آموزشی شان پیشنهاد شدهاند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی از دیدگاه اساتید و دانشجویان انجام شد. روش: روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی و جامعه آن، کلیه اعضای هیئت علمی(2059 نفر) و دانشجویان(15654 نفر) دانشگاه تهران است که با نمونه گیری طبقه ای متناسب، 267 نفر از هیئت علمی و 484 نفر از دانشجویان به طور تصادفی انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با پرسشنامه توسعه یافته اخلاق حرفه ای مدرّسان(قموشی و همکاران، 1396) انجام شده است. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ(برای اعضای هیئت علمی=0.95 و برای دانشجویان=0.97) محاسبه و روایی ابزار نیز با روایی محتوایی و سازه تأیید شد. یافته ها: وضعیت اخلاق حرفه ای از دیدگاه دانشجویان در سطح متوسط و از دیدگاه اساتید در سطح بالاتر از متوسط قرار داشت. نتایج MANOVA نشان داد مؤلفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی بر اساس جایگاه(دانشجو-استاد) دارای تفاوت معنادار است. وضعیت مؤلفه های نسبت به فراگیر، محیط و حرفه اعضای هیئت علمی در پردیسهای دانشگاه تهران دارای تفاوت معنادار است. وضعیت مؤلفه اخلاق نسبت به محیط در تعامل بین پردیس و جایگاه، تفاوت معناداری را نشان داد. نتیجه گیری: دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، بایستی کاوش در وضعیت اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی خود را از دیدگاه افراد و ذی نفعان مختلف در اولویت قرار دهند.