مطالب

ترتیب بر اساس: جدیدترینمرتبط‌ترین
فیلترهای جستجو: نهج-البلاغه حذف فیلترها
نمایش ۱٬۳۴۱ تا ۱٬۳۶۰ مورد از کل ۱٬۳۹۷ مورد.
۱۳۴۱.

جستاری بر مولفه های شناختی عصر بعثت و بازشناسی آن ها در دنیای امروز با تاکید بر آموزه های نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: الاهیات قرآنی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 49 - 69

کلیدواژه‌ها: بعثت مولفه های شناختی نهج البلاغه جاهلیت دنیای امروز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۴۳۵
بعثت پیامبر اعظم(ص) از جمله رخدادهای بی نظیر تاریخ بشر است. برخی را عقیده بر آن است که در عصر جدید با پیشرفت های شگفت انگیزش، بعثت پیامبر اسلام(ص) و پیام های آن جایگاهی ندارد. هدف این نوشتار، بازخوانی شاخص های شناختی عصر بعثت و بازشناسی آن ها در دنیای معاصر است. این مطالعه از نوع مطالعه بنیادی و تحلیل محتواست که با مراجعه به منابع مرتبط به ویژه نهج البلاغه و تحلیل آن ها انجام شده است. مولفه های عصر بعثت در سه حیطه: شناختی (معرفتی)، عاطفی و رفتاری قابل مطالعه است. در این مقاله تنها شاخص های معرفتی مورد بررسی قرار گرفته است. سؤال اصلی تحقیق این است که: مولفه های شناختی عصر بعثت، برپایه نهج البلاغه کدامند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد جاهلیت و بعثت، دو جریان مستمر است و بریده شدن انسان از تعالیم آسمانی، به عنوان شاخص اصلی و بنیادی در حیطه شناختی عصر بعثت، بر اندیشه و رفتار بشر امروز نیزحاکم است، به همین دلیل نیاز انسان معاصر به پیام های بنیادین بعثت بیش از گذشته احساس می شود.
۱۳۴۲.

«فرایندهای شناختی» و «شاخص قند خون زنان دیابت نوع دو» در اثربخشی «آموزش آسیب های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج البلاغه»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۵ 27 - 50

کلیدواژه‌ها: دیابت نوع دو هموگلوبین گلیکوزیله نگرانی عدم تحمل بلاتکلیفی آموزش آسیب های دنیاگرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۳۶۶
هدف پژوهش حاضر عبارت بود از بررسی «فرایندهای شناختی» و «شاخص قند خون زنان دیابت نوع دو» با توجه به «اثربخشی آموزش آسیب های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج البلاغه». این پژوهش به صورت نیمه آزمایشی در سال 1396 در شهرستان بردسکن انجام شد و جامعه آماریِ آن شامل بیماران دیابت نوع دو مراجعه کننده به کلینیک دیابت و مرکز خدمات جامع سلامت روستایی ظاهر آباد بود. 30 نفر از بیماران به شیوه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پرسشنامه نگرانی، عدم تحمل بلاتکلیفی و آزمایش HbA1C و FBS ثبت شد. تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد «نگرانی»، «عدم تحمل بلاتکلیفی» و «قند خون» گروه آزمایش به طور معنا داری کاهش یافته است که گویای اثربخشی «آموزش آسیب های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج البلاغه» در بیماران دیابتی است. براساس نتایج، آموزش یادشده می تواند همگام و همراه با دارودرمانی در کنترل قند خون مؤثر باشد.
۱۳۴۳.

در پرده ظلمات و تلاطم شبهات (اندیشه های علوی در نامه های نهج البلاغه - فضایل بنی هاشم و رذایل بنی امیه)

نویسنده:
منبع: ماهنامه مکتب اسلام ۱۳۸۷ شماره ۶
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۰ تعداد دانلود : ۷۷۳
۱۳۴۴.

دلایل پیشنهاد عبد الله بن عباس از سوی امیرالمؤمنین (ع) به عنوان حَکَم در واقعۀ حکمیت (با تأکید بر نهج البلاغه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سخن تاریخ سال ۱۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۳ 73 - 92

کلیدواژه‌ها: امیرالمؤمنین علی عبد الله بن عباس واقعه حکمیت انتخاب حَکَم نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۸۰
یکی از مهمترین وقایع دوران حکومت امیرالمؤمنین (ع) واقعه حکمیت می باشد که در مقطع پایانی جنگ صفین مطرح شد و مدتی پس از آن به وقوع پیوست. شایسته است این واقعه با توجه به مؤلفه های مختلف تاریخی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد بررسی شخصیتهای تأثیر گذار از میان یاران آن حضرت از مهمترین آن مؤلفه ها می باشد. یکی از آن شخصیتها «عبد الله بن عباس» است. از جمله نکات قابل توجه درباره وی آنست که او در مرحله انتخاب حَکَمین، گزینه پیشنهادی امیرالمؤمنین (ع) به عنوان حَکَم (داور) می باشد. سؤال اصلی این مقاله، چرایی انتخاب این شخصیت از جانب آن حضرت می باشد. پاسخ به این سؤال با وجود برخی از ویژگیهایی که در نوع نگاه عبد الله بن عباس به حکومت داری امیرالمؤمنین × و برخی از اختلاف نظرهای وی با آن حضرت و همچنین شبهاتی مانند اتهام جانب داری امام و یا چگونگی جمع بین اعتماد امام و اخبار مربوط به خیانت او در بیت المال بصره در تحلیل واقعه حکمیت اهمیت ویژه ای دارد. این پژوهش با محوریت نهج البلاغه و با استفاده از منابع تاریخی به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. مدعای این پژوهش آنست که هیچ گونه جانب داری قبیلگی و مذموم در این انتخاب دخیل نبوده بلکه معیارهای منطقی و معقول در این گزینش نقش داشته است. ضمنا اخبار مربوط به بیت المال بصره بر فرض صحت، توجیه قابل قبولی دارد که خللی به درستی تصمیم امام وارد نمی کند. نتیجه این پژوهش آنست که با وجود برخی اختلاف نظرها بین ابن عباس و امیرالمؤمنین× با توجه به ویژگیهایی از قبیل بهره مندی وی از معارف قرآنی، جایگاه اجتماعی و قبیلگی، توانمندی در مناظره، صلابت و پایداری و امانتداری شایسته ترین فرد در میان یاران آن حضرت، عبد الله بن عباس بوده است.
۱۳۴۵.

شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اخلاق حرفه ای مدیران براساس نهج البلاغه (مطالعه موردی: سازمان تأمین اجتماعی استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اسلام و مدیریت سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷ 51 - 74

کلیدواژه‌ها: اخلاق فردی اخلاق شغلی اخلاق حرفه ای نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۲۰۸
در منابع دین اسلام به خصوص قرآن و نهج البلاغه به همه بایدها و نبایدها و الزامات زندگی فردی و اجتماعی انسان پرداخته شده است. اصول و بسترهای اخلاق حرفه ای نیز که بحث نسبتاً جدیدی در مشاغل، ادارات و سازمان ها می باشد حدود 1400 سال پیش توسط دین اسلام مورد توجه قرار گرفته است و می توان با رجوع به منابع اسلامی پاسخ های تخصصی و کارشناسی برای مسایل مرتبط با اخلاق حرفه ای به دست آورد. نامه ی امیرالمؤمنین علی (ع) به مالک اشتر فرماندار مصر، از بارزترین مصادیق مؤلفه های اخلاق حرفه ای مدیران و کارگزاران حکومتی در منابع اسلامی می باشد که در آن ویژگی های اساسی یک مدیر و کارگزار حکومتی بیان گردیده است. هدف تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اخلاق حرفه ای مدیران از دیدگاه حضرت علی (ع) می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق مصاحبه و پرسش نامه ی محقق ساخته است که سؤال های پرسش نامه پس از مطالعه و مرور ادبیات موضوع و استخراج مؤلفه های اخلاق حرفه ای از کتاب شریف نهج البلاغه که شامل خطبه ها، نامه ها و حکمت های امیرالمؤمنین (ع) تنظیم و برای نظریه آزمایی؛ سوال های پرسش نامه پس از سنجش روایی و پایایی آن، بین نمونه آماری توزیع شد. اطلاعات حاصل از پرسشنامه با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی مورد طبقه بندی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان می دهد که مؤلفه ی «تأمین مالی کارکنان» اخلاق حرفه ای بیشترین اهمیت و مؤلفه ی «شایسته سالاری و اهلیت گرایی» اخلاق حرفه ای کمترین اهمیت را نسبت به سایر مؤلفه ای 25 گانه اخلاق حرفه ای را دارد
۱۳۴۶.

تحلیلی بر بایستگی نزاهت مدیران راهبردیِ جمهوری اسلامی ایران از بیماری نفاق با تأکید بر تعالیم نهج البلاغه و دیدگاه خبرگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نظامی سال ۲۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸۶ 81 - 116

کلیدواژه‌ها: نزاهت مدیریت راهبردی نفاق جمهوری اسلامی ایران آموزه های نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۹۰
در همۀ سازمان ها، مدیریت، همچنانکه اساسی ترین عنصر پیشران درجهت نیل به اهداف سازمانی است، در جهت اخلاقی نیز، مهم ترین عنصر تأثیرگذار بوده و مدیران راهبردی، مؤثرترین بازیگران عرصۀ اخلاق در همۀ کشورها از جمله، جمهوری اسلامی ایران می باشند. بنابراین، نیاز است که مدیران راهبردی کشور، از همۀ بیماری های اخلاقی از جمله از بیماری نفاق مبرّا باشند؛ چراکه آلودگی مدیران به نفاق، بدلیل تأثیرگذاری مستقیم آنان بر رفتار و نگرش مردم، موجب انحطاط اخلاقی جامعه، آلوده شدن مردم به نفاق در تعاملات اجتماعی و اداری و سلب اعتماد عمومی مردم از نظام اسلامی و اسلام می گردد. هدف این تحقیق که کاربردی بوده و گردآوری اطلاعات آن به دو روش کتابخانه ای و میدانی می باشد، تبیین نفاق مدیران راهبردی با رویکرد کیفی، در سه بعد چیستی، چرایی و چگونگی نفاق مدیران و ارائۀ راه کارهای تنزّه آنها از این پدیده می باشد. با رویکرد کمّی نیز، شاخص های نفاق مدیران راهبردی با دیدگاه خبرگی آسیب سنجی شده است. نتایج تحقیق در بُعد چیستی نشانگر آن است که مدیران راهبردی در سه حوزۀ اعتقادی، عبادی و اخلاقی، احتمال آلودگی به نفاق دارند. در بُعد چرایی؛ ضعف ایمان، حقارت نفس، غرور و تکبر، دنیاپرستی، نفوذ شیطان و ناتوانی از رویارویی مستقیم، دلایل آلودگی برخی مدیران به نفاق است و در بُعد چگونگی،20گونه نفاق محتمَلِ مدیران راهبردی عبارتنداز: رشوه دادن(درشکل هدیه)، ظاهرسازی، عالِم نمایی، زبان بازی، بی تأمّل سخن گفتن، تضاد در کلام و عمل، ایجاد یأس و تردید در مردم، رخوت، کثرت موافقت، غیبت، خیانت، حق کشی، حسادت و زیان رساندن پنهانی به دیگران، تظاهر به ایمان، کینه ورزی با صالحان ، آراستگی دروغین، عمل نکردن مطابق دانش خود، دنیاطلبی، چاپلوسی و چندرنگی. همچنین، 6 راه کارِ هدایت یافتن در پرتو تعالیم اسلام و قرآن، مداومت در آموزش های دینی حین خدمت، توجه سلسله مراتب به نظارت های درون سازمانی، رعایت عدالت سازمانی و توجه به اصل شایسته گزینی، شناخت واقعی از ماهیت دنیا و آخرت و میدان ندادن به افراد منافق، برای درمان نفاق ارائه شده است.
۱۳۴۷.

بررسی کیفیت ترجمه نهج البلاغه مبتنی بر الگوی نقش گرای هاوس (مطالعه موردی ترجمه علامه جعفری و شهیدی از خطبه اشباح)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 209 - 236

کلیدواژه‌ها: خطبه اشباح کیفیت ترجمه جولیان هاوس علامه شهیدی علامه جعفری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۳۵۷
مثنوی مولانا در آن سوی مرزهای زبان و فرهنگ فارسی بازتابی گسترده داشته و مخاطبان بسیاری را شیفته خود ساخته است. این اثر فاخر در میان کشورهای عربی نیز از توجه ویژه ای برخوردار بوده است. ادبای عرب -در قالب های نظم و نثر- به ترجمه و شرح این شاهکار ادبی - عرفانی پرداخته اند که در این میان، ترجمه های منظوم دو شاعر معاصر عراقی، عبدالعزیز جواهری و محمد جمال هاشمی در معرفی مثنوی به مخاطبان عرب نقشی برجسته ایفا کرده است. آشنایی این دو مترجم با چارچوب اندیشه سراینده مثنوی و قرابت فرهنگی دو زبان، فضای روحانی اشعار را در تعریب این اثر نمایان می سازد. در مقاله حاضر پس از بیان ویژگی های این دو ترجمه منظوم، برگردان داستان آغازین مثنوی، یعنی «شاه و کنیزک» را با تکیه بر هفت راهبرد ترجمه «وینی» و «داربلنه» مورد ارزیابی قرار دادیم. این بررسی بیانگر آن است که تعریب جواهری به دلیل بهره گیری پربسامد از الگوهای ترجمه مستقیم و به طور ویژه ترجمه لغوی به متن مبدأ نزدیک تر است. ضمن آنکه وفاداری به متن و رعایت امانت از ویژگی های مثبت این ترجمه به شمار می آید. درحالی که در ترجمه منظوم هاشمی، ساختارهای نحوی و معنایی زبان مقصد بیشتر جلوه دارد. این مترجم به جای تعریب دقیق ابیات به تصریح معانی ضمنی داستان پرداخته است تا درک داستان برای خواننده زبان دوم آسان شود. در میان راهبردهای هفتگانه ترجمه نیز جابه جایی و تعدیل در ترجمه هاشمی، فراوانی قابل توجهی نسبت به دیگر مراحل دارد.
۱۳۴۸.

استعاره های شناختی و تأثیر آن در ترجمة نهج البلاغه (مطالعة موردی خطبة جهاد در ترجمه های شهیدی و فیض الاسلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۸ 9-38

کلیدواژه‌ها: استعارة شناختی الگوی فرهنگی مندلبیت خطبة جهاد نهج البلاغه ترجمة شهیدی ترجمة فیض الاسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۵ تعداد دانلود : ۵۲۵
محققان در این مقاله با بررسی استعاره های مفهومی در خطبة جهاد میان متن نهج البلاغه به عنوان متن مبدأ و دو ترجمة فارسی آن، از محمدجعفر شهیدی و علی نقی فیض الاسلام به عنوان متون مقصد، به دنبال پاسخگویی به این پرسش ها هستند که چگونه تفاوت های فرهنگی بر ترجمة مفاهیم انتزاعی و یا تعابیر استعارة مفهومی اثر می گذارد؟ نقش مترجم در ترجمة تعابیر استعاری چه بوده است؟ لذا نویسندگان با در نظر گرفتن آنچه مندلبیت دربارة ارتباط استعاره ها و الگوهای فرهنگی بیان کرده، استعاره های مفهومی را به دو دستة استعاره های مشترک و استعاره های خلاقه تقسیم بندی نموده اند و با استفاده از روش تحلیل استعاره، آن ها را در سه سطح زبانی، مفهومی و پردازشی بررسی کرده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مترجمان در ترجمة این خطبه به واسطة اشتراکات فرهنگی میان تمدن ایرانی و عربی در دامنة فرهنگ اسلامی، کمتر دچار لغزش و انحراف از زبان مقصد شده اند و در مقابل، هر دو مترجم در برخی موارد به واسطة رویکرد متفاوتی که در ترجمه داشته اند، از تعبیرهای زبانی متفاوتی در ترجمة مفاهیم استعاری مشترک و متفاوت استفاده کرده اند؛ بدین معنا که در ترجمة شهیدی دسته ای از استعاره های شناختی به کار رفته که مترجم آن ها را به واسطة رویکرد بلاغی و ادبی به کار برده است، در حالی که در متن اصلی به کار نرفته است. فیض الاسلام نیز استعاره های خلاقانه ای به کار برده که در متن اصلی وجود ندارد و کاربرد آن به دلیل رویکرد تفسیری و ساده سازانة مترجم است.
۱۳۴۹.

نقش و کارکرد تقابل های معنایی در ترجمه نهج البلاغه (مطالعه موردی ترجمه های دشتی، شهیدی، فقیهی، جعفری و فیض الاسلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: معنی شناسی با هم آیی تقابل معنایی ترجمه های فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۴ تعداد دانلود : ۸۲۷
در زمینه ی تحلیل متن و درک مفاهیم دقیق آن می توان از ساز و کارهای فراوانی مدد جست که در این بین، توجه به تقابل های دوسویه بین واژگان، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در حوزه ی با هم آیی که یکی از مباحث بسیار مهم معنی شناسی به شمار می رود، تقابل های معنایی با انواع خاص خود می تواند مترجمان را به معنای دقیق واژگان متن رهنمون شود. بدین معنا که مترجم با شناخت تقابل های دوسویه ی بین واژگان جملات مقارن با یک دیگر، می تواند بسیاری از چالش های دست یابی به ترجمه ی دقیق را پشت سر بگذارد. از آنجا که کتاب گهربار نهج البلاغه سرشار از واژگان متقابل با یک دیگر می باشد، در این جستار در پی پاسخ به این پرسش هستیم که آیا مترجمان فارسی خطبه های نهج البلاغه در برگردان تقابل های دوسویه ی واژگانی به خوبی عمل کرده اند و تا چه اندازه بافت کلام را مورد اهتمام قرار داده اند؟ بدین منظور ابتدا به انواع با هم آیی واژگانی و تقابل های معنایی اشاره ای خواهیم نمود و در ادامه، فرازهایی از خطبه های نهج البلاغه را که حاوی چنین تقابل هایی هستند ارائه می نماییم و سپس به تبیین عملکرد ترجمه ها ی فارسی دشتی، شهیدی، فقیهی، جعفری و فیض الاسلام در انتقال معنای صحیح این تقابلات خواهیم پرداخت. برآیند این جستار نشان می دهد که در بسیاری از موارد، مترجمان با بی توجهی به جملات متقابل، از معنای دقیق دور شده اند و با در نظر گرفتن بافت کلام این نقیصه را می توان بر طرف نمود.
۱۳۵۰.

بررسی فقر ستیزی در حکمت های نهج البلاغه و مقایسه آن با گلستان سعدی با تکیه بر حکایت جدال سعدی با مدعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۰ 27 - 50

کلیدواژه‌ها: فقرطلبی مناظره موانع رشد پیوند ادبیات و دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۳
کتاب شریف نهج البلاغه، به عنوان به عنوان مفسر قرآن و یکی از میادین تبلور فرهنگ اسلامی، همواره انسان را به بهره مندی از مواهب الهی و کسب روزی حلال دعوت کرده و هرگز فقر را نعمت و ارزش به حساب نیاورده است. اما در مقابل، عده ای با بهانه قراردادن تقدیر و قضا بر کار و کوشش عمومی، پشت پا زده اند و عده ای دیگر نیز برای رسیدن به امیال خود، این رویکرد را تایید کرده اند. درک عمیق سعدی از این مهم و تأثیرپذیری وی از حقایق الهی نهج البلاغه موجب شده که وی، طولانی ترین حکایت از کتاب گلستان را به صورت خاص به مناظره گفتمان فقرستیزی و فقرطلبی، اختصاص دهد. با توجه به تأثیر آموزه های دینی، در نگارش گلستان و شباهت های بسیار آن با آثار دینی به ویژه حکمت های نهج البلاغه، این مقاله به بررسی فقرستیزی در حکایت «جدال سعدی با مدعی» در کتاب گلستان و مقایسه آن با حکمت های نهج البلاغه، پرداخته و از این راه مفاهیم و مضامین مشترک را استخراج نموده است. این نوشتار از نوع توصیفی تحلیلی و هدف از ضرورت آن هم افزایی در نیروی اثر و پیوند بیشتر ادبیات و دین می باشد. نتایج این مقایسه نشان می دهد که هر دو اثر فقر را یکی از مهم ترین موانع رشد فردی و اجتماعی می داند و شکرگزاری، قناعت، پاکدامنی، صدقه، احسان و بخشش را از راهکارهای فقرستیزی می شمارد. به گونه ای که در پاره ای از اوقات سعدی توانسته است اساس فقرستیزی را بدون هیچ تفاوتی فهم و مشابه با حکمت های نهج البلاغه بیان کند
۱۳۵۱.

بررسی میزان بهره گیری از جهت گیری های تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه درساحت تربیت اعتقادی عبادی و اخلاقی سند تحول بنیادین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 135 - 152

کلیدواژه‌ها: جهت گیری های تربیتی جهت گیری های اخلاقی نهج البلاغه سند تحول بنیادین ساحت تربیت اعتقادی عبادی و اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۳۶۹
نهج البلاغه به عنوان بهترین و گویاترین زبان قرآن و تبیین کننده مباحث تربیتی و اخلاقی اسلامی می باشد. آشنایی و بررسی جهت گیری های کلان تربیتی و اخلاقی امام علی(ع) در نهج البلاغه، و تطبیق آن با ساحت تربیت اعتقادی و عبادی و اخلاقی سند تحول بنیادین به عنوان یک سند مادر در حوزه تعلیم و تربیت و فراگیرکردن این جهت گیری ها در جامعه می تواند گره گشای بسیاری از مشکلات و آسیب های تربیتی و اخلاقی در جامعه باشد. در این تحقیق که به بررسی تطبیقی جهت گیری های تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه و ساحت تربیت اخلاقی اعتقادی و عبادی سند تحول بنیادین پرداخته شده است با استفاده از روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا متن کامل کتاب ارزشمند نهج البلاغه و همچنین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. بررسی تطبیقی اصول و رویکردهای حاکم بر این ساحت تربیتی در سند تحول بنیادین با جهت گیری های تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه حاکی از ارتباط معنادار و استفاده موثر از متون و آموزه های نهج البلاغه در تدوین این ساحت تربیتی می باشد و نشانگر استفاده کامل مولفین سند از جهت گیری های تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه و نیز آموزه های ارزشمند این کتاب شریف می باشد.
۱۳۵۲.

آسیب شناسی دنیازدگی مدیران و شاخصه های آن در حوزه اقتصاد، در اندیشه و سیره امام علی (ع) با محوریت نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 139-166

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه دنیازدگی اقتصاد مدیریت آسیب شناسی مدیران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۴۹۳
شرایط و مقتضیات سیاسی - اجتماعی هر عصری ایجاب می نماید تا اندیشمندان جامعه، در صدد پاسخگویی به مسائل و مشکلات زمانه خود برآیند. شرایط عصر حکومت علوی، اقتضا نمود تا امام (ع) اندیشه های مدیریتی را به حسب نیاز جامعه، تبیین نماید. آن حضرت در سخت ترین شرایط سیاسی عصر خود، به درمان یکی از مهم ترین بحران های حکومتی یعنی دنیازدگی مدیران، توجه خاصّی نمود؛ چرا که در آموزه های دینی، دنیازدگی سرمنشأ هر انحراف و کلید هر گناهی است. فهم اندیشه های علوی، چارچوبی نظری و کاربردی ارائه می دهد که به کمک آن می توان جامعه بحران زده را خواه در زمینه سیاست، اقتصاد، اجتماع، تربیت و اخلاق نجات داد. روش مطالعه در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی بر اساس رویکرد کتابخانه ای بوده است. در این پژوهش، تنها متغیّر تأثیرگذار بر تمام حوزه های مختلف جامعه یعنی؛ دنیازدگی مدیران و شاخصه های اصلی آن در حوزه اقتصاد از جمله؛ تجمّل گرائی، رشوه خواری و اختلاس از منظر نهج البلاغه و با استفاده از یک الگو و مدل اندیشه سیاسی، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس بررسی های انجام شده، می توان به این نتیجه رسید که دنیازدگی مدیران، از یک سو مؤلفه های رشد و توسعه اقتصادی و رفاه عمومی را در معرض خطر قرار می دهد و از سوی دیگر بستر لازم برای رشد معنوی و سعادت ابدی انسان را نیز، دچار مشکل می کند.
۱۳۵۳.

میزان بهره گیری از قرآن و نهج البلاغه در مقاله های انگلیسی زبان دانشگاه های علوم پزشکی ایران طی سال 2014 میلادی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ 55-65

کلیدواژه‌ها: علوم پزشکی قرآن مجلات مقاله های انگلیسی نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۴۱
سابقه و هدف: قرآن کریم کتابی در زمینه ی پزشکی و بهداشت قلمداد نمی شود، اما از بسیاری از آیات این کتاب الهی می توان در تبیین اهمیت سلامت و بهداشت و یا فهم ریشه ی برخی وقایع مرتبط با سلامت و بیماری سود جست. در کتاب شریف نهج البلاغه نیز می توان سرنخ های شگرفی از بهداشت و سلامتی یافت. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان بهره گیری از منابع یادشده در تدوین مقاله های علوم پزشکی کشور صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش مقطعی و کاربردی به شیوه ی تحلیل استنادی و به صورت سرشماری روی مقاله های علمی - پژوهشی انگلیسی زبانی که دانشگاه های علوم پزشکی ایران طی سال 2014 میلادی منتشر کردند، انجام شده است. داده ها با استفاده از چک لیست محقق ساخته یی متناسب با اهداف پژوهش و از طریق بررسی کلیه مقاله ها و منابع آنها گردآوری شده است. برای پردازش داده ها نیز از شاخص های آماری توصیفی استفاده شده است. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های حاصل از استخراج 201071 منبع از 7571 مقاله ی منتشرشده، در قالب 2258 شماره از مجلات علمی - پژوهشی انگلیسی زبان متعلق به 31 دانشگاه علوم پزشکی کشور نشان داده که استناد به قرآن کریم، 218 مرتبه (کمتر از 1 درصد) بوده است. همچنین در منابع هیچ مقاله یی از نهج البلاغه استفاده نشده است. پر استنادترین سوره های قرآن نیز به ترتیب سوره ی بقره و بعد از آن سوره های نساء، انعام و اسراء بوده است. نتیجه گیری: گرچه یافته های پژوهش از استناد به قرآن کریم در مقاله های علوم پزشکی کشور حکایت می کند، اما میزان آن بسیار اندک به نظر می رسد.
۱۳۵۴.

طراحی مدل منطقی ابعاد تعامل خرده سیستم های سیاسی و اداری در حکومت حق مدار بر مبنای نهج البلاغه امام علی (ع)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگ سازمانی دوره هفتم مرداد ۱۳۸۸ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: عدالت رویه ای حکومت حق مدار خرده سیستم های سیاسی و اداری تنوع ضروری بازیگران اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۹ تعداد دانلود : ۹۱۶
بررسی نحو? تعامل دو خرده سیستم سیاسی و اداری در نمونة أعلی حکومت داری در طول تاریخ بشر، به طراحی و مدل سازی نمونه های برتر حکومت داری و اداره کمک میکند. مشخصات چنین الگویی را میتوان به خوبی از سنت و کلام امام علی (ع) بازیابی نمود. سؤال اصلی تحقیق، بر نحو? تعامل دو خرده سیستم سیاسی و اداری در حکومت حق مدار علوی ناظر بوده، پژوهشگران برشناسایی ابعاد اثرگذار بر این تعامل تأکید داشته اند. این پژوهش در دو مرحله ابتدا با روش تحلیل محتوای کیفی نهج البلاغه و سپس طراحی مدل منطقی معرف مختصات خرده سیستم های سیاسی و اداری منطبق، بر اساس روش تحلیل منطقی انجام گرفته است. حاصل کار تدوین گزاره های بیست و نه گانه ای است که در پنج بخش طراحی شده اند. این گزاره ها بر اساس اصل مبنایی توحید و اصول موضوعه برابری مبتنی بر یکسانی در خلقت، آزادی و اختیار ناشی از همانندی در خلقت و قضایای مبنایی تناسب حق و تکلیف و تسهیل سیر کمال گرایی انسان بنیان نهاده شدند. سپس در جریان نظرسنجی از خبرگان حوزه های نظری گوناگون، دیدگاه های آنان نیز مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت، تأیید شد. با استناد به نهج البلاغه دو خرده سیستم سیاسی و اداری به گونه ای با یکدیگر تلفیق می گردند که هولوگرامی هماهنگ در جهت اهداف اصلی حکومت
۱۳۵۵.

بررسی جهان معرفت شناختی امام علی (ع) در خطبۀ 108 نهج البلاغه بر اساس جهان های سه گانه در نظریه شعرشناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال ۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳) 153 - 186

کلیدواژه‌ها: شعرشناسیِ شناختی نهج البلاغه پل ورث جهان های زیر شمول افزایش انطباق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۳۴
هدف از پژوهش حاضر که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، بررسی نوع نگرش و میزان باور امام علی (ع) در خطبه 108نهج البلاغه و چگونگی رسیدن به پیوستگی متنی و جهان معرفت شناختی از طریق فرایند های شناختی افزایش و انطباق در نظریّهشناختی جهان های متن پل ورث است که متن را در سه بُعد جهان گفتمان، جهان متن و جهان زیرشمول بر رسی می کند. پژوهش کنونی در پی پاسخ به این سؤالات است که امام در خطبه یادشده از چه نوع متنی استفاده کرده و به کدامیک از جهان های سه گانه زیر شمول توجّه بیشتری نشان داده و چگونه از آنها برای اقناع مخاطب و القای پیام استفاده کرده اند. سؤال آخر اینکه چه فرایندهایی در ترکیب جهان های سه گانه خطبه دخالت دارند. یافته ها نشان داد که در «جهان متن» خطبه مذکور به دلیل داشتن ماهیّت تعاملی از سه نوع متن توصیفی- گفتمانی و ابزاری استفاده شده است. سه جهان زیر شمول اشاری، نگرشی و معرفتی در متن به کار رفته است؛جهان اشاری و مکانی بازه زمانی و مکانی گسترده ای از خلقت آدم تا عصر امام و از عالم مُلک تا ملکوت را در بر می گیرد. از جهان های نگرشی بیشتر به جهان هدف توجّه شده، امّا جهان زیر شمول معرفتی که برجسته تر از جهان های دیگر است، با استعاراتی ساخته می شود که زیر ساخت های آن الهام گرفته از استعارات قرآن مجید است که طیّ فرایند «افزایش» نظام شبکه ای استعاری می سازند که در آن رابطه بنی امیّه- مردم در تقابل با رابطه پیامبر و امام-مردم با نگاشت های استعاری گرگ- گوسفند و پزشک- بیمار بیان می شوند. همچنین، فرایند «انطباق» در جملات مرکّب نقش توصیفی، توضیحی یا تبیینی دارد.
۱۳۵۶.

دراسه سیمیائیه فی بعض المفردات والتعابیر المختاره من نهج البلاغه ونقد ترجماتها فی ضوء نظریه أومبرتو إیکو (ترجمات دشتی وشهیدی وفقیهی أنموذجا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات حدیثه فی نهج البلاغه السنه الخامسه ربیع و صیف ۱۴۰۱ (۱۴۴۳ق) العدد ۲ (المتوالی ۱۰) 107 - 118

کلیدواژه‌ها: السیمیائیه نقد الترجمه نهج البلاغه إیکو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۷۷
السیمیائیه علم یبحث عن الرموز والدلالات اللغویه واللفظیه. وقد أدى توسع هذا العلم فی دراسه النصوص، وخاصه نهج البلاغه، إلى الکشف عن المعانی الجدیده وعن المستویات الضمنیه للکلام. إضافه إلى ذلک، فإن العثور على معانی ألفاظ نهج البلاغه وتعابیره فی سیاق الاتجاهات اللغویه کان موضع اهتمام الکتّاب والباحثین. وفی هذا الصدد یحاول أومبرتو إیکو بوصفه منظرا من منظری السیمیائیه، توظّف الظواهر الدلالیه وتطبیقها فی سیاق السیمیائیه، ولذلک ینصبّ أکثر ترکیزه فی هذا المنهج على دراسه المعنى. وعلى رأیه، تقوم السیمیائیه على الدلاله المباشره والضمنیه. فی هذا المقال، وبالاعتماد على المنهج الوصفی– التحلیلی، قد تمّت دراسه سیمیائیه فی بعض الکلمات والتعابیر المختاره من نهج البلاغه وکذلک نقد ترجمات دشتی وشهیدی وفقیهی لها فی ضوء نظریه إیکو. وتشیر نتائج البحث إلى أن الألفاظ والمعانی فی نهج البلاغه تظهر على شکل مدلولات تتجاوز عن الزمان والمکان، وأن لها أیضا دلالات ضمنیه إلى جانب معانیها المباشره یمکن أن تکون مهمه ومفیده فی فهم المفاهیم الکامنه وراء النص بأکبر قدر ممکن من الدقه.
۱۳۵۷.

تحلیل معانی و اطلاقات عتاب در نهج البلاغه؛ هم سو با روش های تربیت اخلاقی (مطالعه موردی نامه های17، 39 و 41)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۳) 63 - 95

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی روش های تربیتی عتاب نهج البلاغه نامه ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۴۲
دین اسلام بر محوراخلاق است وکلیه افراد انسانی از حقوق خاصی برخوردار هستند و هرگونه عدم احترام به ساحت انسانی با ذات و فطرت انسانها در تقابل است.این مقاله با هدف تحلیل مصادیق عتاب (نکوهش ها و تحقیرها)در نامه های نهج البلاغه بر اساس روشهای تربیت اخلاقی،انجام شده است تا مشخص شود که دلایل کاربرد این عبارات از طرف مربی بزرگ بشری چه بوده است.روش انجام پژوهش توصیفی- تحلیلی و معناشناختی بوده است و نامه های 17، 39 و 41نهج البلاغه که دارای این مصادیق بودند مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند.یافته های پژوهش حاکی از این است که حضرت امیر(ع)با تأسی به روشهای تربیت اخلاقی از جمله؛تذکر،مواجهه با نتایج اعمال،آگاهی بخشی و بینش-دهی،تمثیل،موعظه،محاسبه،انذار و عبرت آموزی؛نسبت به آگاهی بخشی به مخاطب اهتمام ورزیده و هدف نهایی ایشان از بیان این عبارات؛اعطای بینش به مخاطبان خاص از عمل ناپسند خود و بیدار سازی سایر افراد از مکر وحیله آنان می-باشد.از مجموع روش های تربیتی مورد استفاده توسط حضرت(ع)،روش تربیتی آگاهی بخشی و بینش دهی،دارای بیشترین فراوانی است که مبین اهمیت و تأثیرگذاری این روش،جهت روشنگری و اصلاح بشر،نسبت به سایر روشهای تربیتی می-باشد.
۱۳۵۸.

نقدی بر مقاله «اعتبارسنجی "النساء نواقص العقول" در نهج البلاغه»: چگونه سخنی اصیل از امام علی (ع) را به صحابه منتسب دانستند؟

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۵ مرداد و شهریور ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۲۰۷) 619 - 675
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۸۲
نوشتار پیش رو بر اساس نقدهایی نگاشته شده است که امین حسین پوری و وحید عابد بر مقاله «اعتبارسنجی "النساء نواقص العقول" در نهج البلاغه» ارائه داده اند؛ این مباحث در هفدهمین نشست از سلسله نشست های شناسه شیعه (16 اسفند 1402 ش) به میزبانی پژوهشکده معارف اهل بیت (ع) قم ارائه شد.  
۱۳۵۹.

الگوی توازن دیوان سالاری و مردم سالاری سازمانی مبتنی بر تحلیل مضمون نهج البلاغه: سیمای سازمان های متعالی در تمدن نوین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 129 - 154

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه دیوان سالاری بوروکراسی مردم سالاری دموکراسی سازمان های متعالی تمدن نوین اسلامی تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۶۲
تعامل دیوان سالاری (بوروکراسی) و مردم سالاری (دموکراسی) یکی از مهم ترین مباحث در عرصه ی مدیریت دولتی و رویکردی جهت بسترسازی سازمان های متعالی در تمدن نوین اسلامی است. به نظر می رسد کارآیی که مهم ترین مسئله در سازمان ها است از طریق نظام بوروکراتیک تحصیل می شود و برای جلوگیری از تبدیل شدن به یک ساختار اتوکراتیک نیاز به پاسخگویی است که در مفهوم مردم سالاری قابل تحقق می باشد. هدف ما در پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل الگوی توازن دیوان سالاری و مردم سالاری از منظر سیره علوی در نهج البلاغه می باشد و تبیین آن در یک نظام یکپارچه است. این پژوهش به لحاظ هدف، بنیادی و از حیث روش، کیفی بوده و دارای رویکرد استقرایی می باشد. جهت تجزیه وتحلیل داده های حاصل از مطالعه متون و همچنین طراحی الگوی نهایی از تکنیک تحلیل مضمون بهره گرفته شده است. بر اساس یافته های پژوهش و معیارهای احصاء شده به مفهوم ایجاد توازن بین دیوان سالاری و مردم سالاری پرداخته شد که آن هم منجر به طراحی یک الگو از معیارها در قاب تلفیقی دیوان سالاری و مردم سالاری گردید. این الگوی مدون دارای 12 مقوله اصلی می باشد. نتایج بیانگر این است که اصول نظام مند مدیریت پیاده سازی شده توسط امام علی (ع) خود نمودی از توجه و ایجاد توازن بین دیوان سالاری و مردم سالاری می باشد که نگرش و اندیشه امروزی در عرصه مدیریت به این مهم دست یافته است و می تواند به عنوان چارچوبی برای تحقق تعالی سازمانی در تمدن نوین اسلامی باشد..        
۱۳۶۰.

انسجام «معرفت تصوری» و «معرفت تصدیقی» به باری تعالی، در پرتو تحلیل گزاره «کمال معرفته التصدیق به» از خطبه اول نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هستی و شناخت جلد دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 25 - 42

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه معرف تصوری معرفت تصدیقی برهان وجودی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۳۹۰
بخش اول از نخستین خطبه نهج البلاغه، بیانی برهانی در توصیف و تبیین مراتب دین، معرفت، اخلاص و توحید باری تعالی است. امیر المومنین علیه السلام در عبارت «کمال معرفته التصدیق به» از این خطبه، به بیان رابطه معرفت باری تعالی با تصدیق او می پردازد. پژوهش جاری در صدد است تا با روی آورد تحلیلی - منطقی و ابزارهای مخلتف آن، چگونگی ارتباط و انسجام «معرفت باری تعالی» با «تصدیق او» در گزاره مذکور از نهج البلاغه را توصیف و تبیین نماید. ره آورد تحلیل این گزاره، نشان از تشکیک پذیری معرفت، و عینیت - و نه صرفاً استلزام - «کمال معرفت تصوری» با «معرفت تصدیقی» باری تعالی دارد. امکان عینیت دو نوع معرفت تصوری و تصدیقی، تنها در بستر مبانی معرفت شناختی حکمت متعالیه قابل ارائه و تقریری صحیح است. گزاره مذکور از نهج البلاغه، همچنین قابلیت تبدیل به گونه ای از برهان وجودی بر اثبات باری تعالی را دارا است. نقد «خلط مفهوم و مصداق» و «عدم امکان راهیابی از معرفت تصوری به معرفت تصدیقی» بر این گزاره و دیگر براهین وجودی نیز، مردود بوده و سعی می گردد تا پاسخی صحیح برای آن ارائه گردد.

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان