مطالعات مدیریت انتظامی (پژوهش های مدیریت انتظامی)

زمینه و هدف: سؤالی که همیشه ذهن فرماندهان پلیس را به خود مشغول کرده این است که چه ویژگی هایی از فرماندهی و مدیریت انتظامی با اقبال حداکثری است و اثربخشیِ مأموریت های پلیسی را افزایش می دهد؟ هدف این پژوهش، شناخت ویژگی های سبک فرماندهی و مدیران انتظامی بر پایه آموزه های مکتب شهید سلیمانی است. روش : پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت، از نوع آمیخته اکتشافی مبتنی بر روش دلفی است. مشارکت کنندگان شامل خبرگان پلیس و اسناد مرتبط با مکتب شهید سلیمانی بودن که به صورت قضاوتی هدفمند انتخاب و داده های شفاهی و کتبی جمع آوری شده به روش برهانی - تفسیری تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: 73 شاخص یا زیر مقوله را به عنوان ویژگی های فرماندهان و مدیران انتظامی بر پایه مکتب شهید سلیمانی شناسایی شد که می توان در شش بُعد یا مقوله اعتقادی و معنوی (8 بُعد)، شخصیتی (12 بُعد)، فرماندهی و مدیریتی (19 بُعد)، اخلاقی - رفتاری (14 بُعد)، دانشی - مهارتی (13 بُعد) و آینده نگری (7 بُعد)، طبقه بندی کرد. یافته ها نشان می دهد، هرچند تحقق مدیران و فرماندهان در تراز انقلاب اسلامی نیازمند توسعه همه جانبه این ویژگی هاست، لیکن محوری ترین مقوله، بُعد اعتقادی و معنوی است که پایه همه ابعاد دیگر را نیز تشکیل می دهد. نتیجه گیری: برخورداری از سبک فرماندهی شهید سلیمانی در برنامه آموزشی و تربیتی پلیس می تواند به تربیت نظام مند فرماندهان و مدیران در تراز انقلاب اسلامی و مکتب شهید سلیمانی، منتهی شود. انتظار می رود این ویژگی ها در تمام ابعاد رفتاری فرماندهان و مدیران انتظامی پلیس بتواند، به پلیس در تراز انقلاب اسلامی رهنمون شود.

زمینه و هدف : امروزه سازمان ها اهمیت فراوانی برای تأمین سلامت جسمی و روانی کارکنان خود قائل هستند؛ زیرا تحمیل فشارهای شدید ناشی از ماهیت، نوع یا وضعیت نامناسب کار می تواند منجر به تحلیل رفتگی شغلی در آنان شود. بر همین اساس، هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش تحلیل رفتگی شغلی منابع انسانی در سازمان های حاکمیتی ایران است. روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، آمیخته اکتشافی (کیفی - کمّی) است. بدین منظور پس از انجام مطالعات اکتشافی و کتابخانه ای، عوامل و مؤلفه های مرتبط از طریق روش دلفی به نظر 30 نفر از خبرگان دانشگاهی و سازمانی رسید و پس از اخذ نظرات اصلاحی آنان درنهایت مدل، مؤلفه ها و ترکیب عوامل مورد اجماع آنان قرار گرفت. در ادامه، به منظور ارزیابی مدل، پرسش نامه ای محقق ساخته در بین 260 نفر از کارکنان سازمان های حاکمیتی استان مازندران که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند، توزیع و داده های به دست آمده در این بخش نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی توسط نرم افزار Smart PLS3  تحلیل شد. یافته ها : طبق یافته های پژوهش، چهار دسته عوامل سازمانی، شغلی، فردی و محیطی بر کاهش تحلیل رفتگی شغلی منابع انسانی مؤثر هستند که عوامل فردی با ضریب تأثیر 434/0، بیشترین اثرگذاری را بر کاهش تحلیل رفتگی شغلی در این سازمان ها دارند. نتیجه گیری: در پژوهش حاضر، علاوه بر ابعاد و مؤلفه های شناسایی شده در مطالعات گذشته، ابعاد جدیدی از عوامل مؤثر بر کاهش تحلیل رفتگی شغلی منابع انسانی معرفی و درنهایت، برای آن الگوی جامعی ارائه شد؛ به طوری که میزان پراکندگی یافته های پژوهش های پیشین را کاهش و بر انسجام و یکپارچگی بیشتر تأکید دارد.

زمینه و هدف: این مطالعه در حوزه مهارت های ارتباط انسانی و با هدف راستی آزمایی شاخص های الگوی ارتباطات انسانی دافوس (مصوب شورای تعالی و تحول دانشگاه علوم انتظامی امین، 1398) و نیز طراحی و تدوین منبعی برای آموزش شاخص مهارت های ارتباط انسانی تدوین شده است. روش: پژوهش به روش کیفی و در چهارچوب تحلیل مضمون انجام شده است. افراد مشارکت کننده مشتمل بر سه طیف بودند: الف) 43 نفر از دانشجویان دافوس سال 1399، دوره 28 که در زمان انجام پژوهش در پنج کلاس مشغول به تحصیل بوده و درس ارتباطات انسانی را می گذرانند؛ ب) استادان درس ارتباطات انسانی (پنج نفر)؛ و ج) کارکنان صف استانی (54 نفر). درمجموع، نوزده نفر برای طیف نخست، سه نفر برای طیف دوم و هفده نفر برای طیف سوم به روش هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها از طریق برگزاری نشست های خبرگی و گروه کانونی مجزا گردآوری شد. در پایان این نشست ها، مدل ارتباطات انسانی دانشجویان دانشکده دافوس احصا و طراحی گردید. یافته ها: در کل پس از بازبینی های متعدد، پانزده شاخص در بُعد فردی، ده شاخص برای بُعد درون سازمانی و پنج شاخص برای بُعد برون سازمانی ارتباطات انسانی احصا شد. نتیجه گیری: الگوی ارتباطات انسانی به دست آمده تحول گرا و پیشرو بوده است و بر اساس مدل طراحی و تصویب شده شورای تعالی و تحول دانشگاه علوم انتظامی امین است. بنابراین لازم است برای ارتقای این ویژگی با اهمیت فرماندهی به این ابعاد و شاخص های آنها توجه ویژه داشته باشیم.

زمینه و هدف: برقراری امنیّت پایدار در رویدادهای بزرگ ورزشی یکی از چالش مهم متولیان برگزاری آن در کشور است. بنابراین پژوهش حاظر، به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر امنیّت پایدار در رویدادهای بزرگ ورزشی در ایران است. روش: این پژوهش، کاربردی و از نوع اکتشافی با رویکرد آمیخته (کیفی - کمّی) است. در بخش کیفی از نظریه داده بنیاد (استراوس و کوربین 1990) و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 20 نفر از خبرگان که با نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند انتخاب شدند و از روایی صوری و پایایی (بازآزمون) استفاده گردید. در بخش کمّی پژوهش، تعداد 250 نفر مشارکت کردند که با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته که روایی و پایایی (ضریب آلفای کرونباخ 89%) آن مورد تایید قرار گرفت جمع آوری و با آزمون، رگرسیون چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها: بر مبنای یافته ها، عوامل علّی شامل مدیریت صحیح، اقدامات انتظامی و امنیّتی، ارتباطات بین سازمانی؛ عوامل زمینه ای شامل مدیریت هیجانات هواداران، حمایت های روحی و روانی؛ عوامل مداخله گر شامل اجرای قوانین و مقررات، نظارت بر رسانه ها و فضای مجازی و سیاست گذاری های ورزشی؛ راهبردها شامل ارتقای فرهنگ، همگرایی اجتماعی، آموزش های صحیح، دیپلماسی ورزشی، بهبود زیرساخت رفاهی و ورزشی، سرمایه گذاری و کمک مالی، فناوری و اطلاعاتی و پیامدها شامل پیامدهای ورزشی، امنیّتی و فرهنگی بودند. نتیجه گیری : پیشنهاد می شود متولیان ورزش کشور با ایجاد وحدت و همدلی به وسیله تغییر نگرش در جامعه ورزش کشور و با مدیریتی هماهنگ با محوریت نیروهای تأمین کننده امنیّت، عزمی سازنده و وحدت بخش را جهت ایجاد امنیّت پایدار پایه گذاری کنند.

  زمینه و هدف: سلسله ای از جرائم با روش ها و اشکال جدید، پیچیدگی در شیوه ارتکاب و با ویژگی های خاص در سطوح ملی و فراملی، موسوم به «جرائم سازمان یافته»، در حال گسترش است که موجب ناامنی در جوامع اعم از ملی و بین المللی شده است. پلیس بر اساس وظیفه قانونی خود، متولی اصلی کشف و مبارزه با جرائم سازمان یافته است. این پژوهش با هدف ارائه الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته در پلیس ایران انجام شده است. روش : پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع آمیخته است. در بخش کیفی، حجم نمونه را 15 نفر از بین خبرگان مطلع تشکیل داد که بر اساس اصل اشباع نظری از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده های گردآوری شده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته، به روش تحلیل محتوای کیفی با نرم افزار «مکس کیودا» مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. بخش کمّی به شیوه پیمایشی است؛ جامعه آماری این بخش شامل کارشناسان پلیس های تخصصی به تعداد 251 نفر بود که حجم نمونه براساس جدول مورگان و روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، به تعداد 148 نفر انتخاب شد. داده های بخش کمّی با ابزار پرسش نامه جمع آوری شد و از طریق نرم افزار لیزرل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها : الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته شامل شش بُعد (ساختاری، اهداف، منابع انسانی، فناوری، هماهنگی و تعاملات و محیط)، 18 مؤلفه و 104 شاخص است. همچنین الگوی شناسایی شده در بخش کیفی، بر اساس یافته های بخش کمّی تأیید شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش بیانگر آن است که الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته در پلیس ایران می تواند در جرم یابی جرائم سازمان یافته و کشف جرم توسط پلیس به کارگیری شود و با توجه به مقایسه وضع موجود و مطلوب و مشخص شدن شکاف بین این دو وضعیت، مسئولین و سیاست گذاران فرماندهی انتظامی کل کشور می بایست تدابیر لازم را برای اجرایی شدن الگو به کارگیرند.

زمینه و هدف: مسئله ای که جامعه امروزی به آن مبتلا است، نحوه مداخله نهادها و سازمان های مرتبط در فرآیند جرم یابی و جلب مشارکت سایر سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی توسط دستگاه قضایی و فرماندهی انتظامی برای مدیریت جرائم می باشد. هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی مشارکت چندنهادی در فرایند جرم یابی است. روش: این پژوهش با رویکرد آمیخته (کیفی – کمّی) انجام شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی،شامل خبرگان مرتبط با موضوع  بودند و جامعه آماری در بخش کمّی، متناسب با مأموریت جرم یابی از کارشناسان رده های مرتبط انتخاب شدند. نمونه گیری در بخش کیفی، هدفمند و در مرحله کمّی، تصادفی طبقه ای است. داده ها در مرحله کیفی، از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته (بر اساس یافته های مرحله کیفی) گردآوری شد. یافته ها: شناسایی و احصای ابعاد (پنج بُعد)، مؤلفه ها (31 مؤلفه) و شاخص های الگوی مشارکت چند نهادی (147 شاخص)، بیانگر وجود ارتباط معنادار بین تمامی ابعاد با مدل مشارکت چند نهادی بوده و درمجموع مدل نهایی چند نهادی در فرایند جرم یابی دارای برازش مناسب است. نتیجه گیری: در بُعد ساختاری، شش مؤلفه شامل «فرماندهی و مدیریت، کنترل و نظارت، شمای سازمانی، برنامه ریزی، عملکردها و سازماندهی»؛ در بُعد محیطی، تعداد هفت مؤلفه شامل «نظام های همجوار، قانون، التزام اجتماعی، منافع عمومی، تعهد به جامعه، تعامل و همکاری و نوع مشارکت»؛ در بُعد سیستمی، پنج مؤلفه شامل «مدیریت منابع انسانی، واکنش ها، هماهنگی، اطلاعات و ارتقای انگیزه»؛ در بُعد فرایندها، تعداد پنج مؤلفه شامل «مشکلات و موانع، نیازمندی ها، مقررات، برنامه های مکمل و رویکرد حرفه ای»؛ در بُعد فن آوری، تعداد هشت مؤلفه شامل «مشارکت الکترونیک، هوشمندسازی، تعاملات رسانه ای، فن آوری، تجهیزات، آموزش و دانش جرم یابی» بیشترین تأثیر را در فرایند جرم یابی دارند که این حاکی از طراحی و ارائه الگوی مطلوب مشارکت چند نهادی و رابطه معنادار بین ابعاد شناسایی شده است.

زمینه و هدف: جرم یابی دارای قواعدی است که بسترهای کشف جرائم را در یک نظام ساختارمند اطلاعات محور محقق می سازد که این مهم منوط به بهره گیری صحیح از پایه های اطلاعاتی جرم یابی است؛ لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های پلیس اطلاعات محور در جرم یابی سرقت اماکن ناشی از سفرهای مجرمانه انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت داده ها کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون داده های آن تحلیل شده است. جامعه آماری، کارآگاهان و متخصصان جرم یابی بودند که با رویکرد هدفمند ملاکی و براساس اصل اشباع نظری تعداد 14 نفر از آنها به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه سازمان یافته بود که برای تعیین پایایی و روایی آن از چهار ملاک اعتبارپذیری، انتقال پذیری، تائیدپذیری و قابلیت اطمینان استفاده شد. یافته ها: چالش های پلیس اطلاعات محور در جرم یابی سرقت های ناشی از سفرهای مجرمانه شامل 67 مضمون پایه ای، 9 مضمون سازمان دهنده و 2 مضمون فراگیر است. براین اساس، اولین مضمون فراگیر یعنی چالش های برون سازمانی شامل چهار مضمون سازمان دهنده و چالش های درون سازمانی نیز شامل پنج مضمون سازمان دهنده است که در متن مقاله به آنها پرداخته شده است. نتیجه گیری: در همه جوامع، جرایم و اطلاعات دارای ارتباط نزدیکی با یکدیگر هستند و از منظر صاحبنظران علم جرم یابی یکی از مهمترین مسائل در طراحی نامناسب فرایند کشف جرایم نداشتن اطلاعات مطلوب و کافی است. بنابراین یک سیستم اطلاعاتی مفید و به دور از چالش های درون و برون سازمانی برای موفقیت در هر پرونده پلیسی، مهم و حیاتی است.