مطالعات مدیریت انتظامی (پژوهش های مدیریت انتظامی)

زمینه و هدف: به منظور نهادینه سازی خط مشی های بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و طراحی الگوی مدیریتی براساس نکات کلیدی بیانیه مذکور و همچنین توجه به این مهم که تمام سازمان ها و تشکیلات حکومتی مشروعیت خود را از ولی فقیه می گیرند و ایشان نیز خط مشی های کلی را صادر می نمایند، پژوهش حاضر با هدف «طراحی الگوی مدیریت انتظامی مبتنی بر خط مشی های بیانیه گام دوم» انجام شد.روش: تحقیق حاضر ترکیبی و از نوع تحقیقات اکتشافی (آمیخته) بود. در بخش کیفی پژوهش از روش اسنادی و تحلیل مضمون انجام شد و پس از انجام کدگذاری باز و محوری مؤلفه های نهایی استخراج شد و ماتریس معادلات ساختار تفسیری برای طراحی الگوی موردمطالعه تشکیل شد.یافته ها: خط مشی های بیانیه گام دوم در قالب 105 مفهوم و 11 مؤلفه نهایی شناسایی گردید که با تشکیل ماتریس معادلات ساختار تفسیری الگو در پنج سطح طراحی شد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، الگوی یاد شده با بهره گیری از مؤلفه های استخراجی شامل سطوح زیر است: سطح اول: 1) پرهیز از اشراف گری مدیران انتظامی و 2) عدم غرب زدگی مسئولین انتظامی؛ سطح دوم: 1) فرماندهان انتظامی شجاع، جهادگر و ایثارگر؛ 2) معنویت گرایی مدیریت انتظامی و 3) واقع بین وامیدبخش در طرح های انتظامی؛ سطح سوم: حفظ ارزش ها و شعارهای انقلاب اسلامی؛ سطح چهارم: 1) بصیرت دینی و سیاسی فرماندهان انتظامی؛ 2) فرصت سازی، ظرفیت گرایی و  وجدان مداری در انتصابات فرماندهان و 3) عدالت و اعتدال؛ سطح پنجم: 1) برنامه مدار و عمل گرا در عملیات های پلیسی و 2) پیش بینی و پیشگیری و مبارزه با جرائم انتظامی.

زمینه و هدف: آموزش های مهارتی مجموعه ای از آموزش هایی است که منجر به ایجاد خزانه مهارتی در ذهن و نظام رفتاری فردِ تحت آموزش می شود و وی را آماده کنش گری و تأثیر عمیق در محیط کاری می کند. این پژوهش با هدف بازنمایی تجربه زیسته فرماندهان از عوامل مؤثر بر آموزش مهارتی در مراکز آموزش مرزبانی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران انجام شد.روش: تحقیق حاضر ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت داده ها و شیوه اجرا، از نوع پژوهش های کیفی از نوع پدیدارشناسی است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. مشارکت کنندگان در تحقیق، 12 نفر از فرماندهان، مدیران و خبرگان مراکز آموزش مرزبانی تا رسیدن به اشباع نظری و به صورت نمونه گیری هدفمند بوده است. برای اطمینان از روایی درونی و بیرونی نتایج پژوهش چهار ملاک توصیه شده توسط گوبا و لینکلن مورد ارزشیابی قرار گرفت و تأیید شد. برای تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار اطلس تی آی استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که عوامل مؤثر بر آموزش مهارتی دارای 65 مفهوم پایه، یازده مفهوم سازمان دهنده و چهار مفهوم فراگیر شامل شایستگی حرفه ای مدرسان، ویژگی های فراگیران، شرایط آموزشی و عوامل سازمانی است.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که برای اجرای موفقیت آمیز آموزش های مهارتی و اثربخش و توانمند نمودن فراگیران مراکز آموزش بهتر است فرماندهان مرزبانی براساس مؤلفه های بومی شناسایی شده، زیرساخت های موردنیاز را برای اجرایی نمودن آموزش های مهارتی تهیه و با مدیریت صحیح مورداستفاده قرار دهند.

زمینه و هدف: دنیای امروز شاهد پیشرفت های روزافزون دانش و فناوری در زمینه های مختلف است. دوربین البسه پلیس یکی از این فناوری ها است که پلیس ایران نیز به آن مجهز شده است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر دوربین های البسه بر کار عاطفی و فرسودگی شغلی افسران پلیس و تبیین نقش میانجی حمایت سازمانی ادراک شده انجام شده است.روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را افسران پلیس گشت فرماندهی انتظامی شهرستان همدان تشکیل دادند و از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه 124 نفری از آن ها مورد پرسش قرار گرفت. داده ها به کمک پرسش نامه استاندارد بومی سازی شده روا (بار عاملی بالاتر از 3/0) و پایا (آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0) گردآوری و با کمک مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار PLS تحلیل شد.یافته ها: پژوهش نشان داد که تأثیر مستقیم دوربین های البسه بر کار عاطفی و فرسودگی شغلی افسران پلیس مثبت و معنادار است و بر حمایت سازمانی ادراک شده افسران پلیس منفی و معنادار می باشد. همچنین تأثیر غیرمستقیم دوربین های البسه بر کار عاطفی افسران پلیس با نقش میانجی حمایت سازمانی ادراک شده تأیید شد؛ اما تأثیر غیرمستقیم مثبت دوربین های البسه بر فرسودگی شغلی افسران پلیس با نقش میانجی حمایت سازمانی ادراک شده تأیید شد.نتیجه گیری: استفاده از دوربین های البسه موجب افزایش کار عاطفی افسران پلیس می شود، حمایت سازمانی درک شده را کاهش می دهد و موجب افزایش فرسودگی شغلی آن ها می شود؛ بنابراین، مدیریت اثرات استفاده از این دوربین ها بر افسران پلیس نیازمند توجه جدی است.

زمینه و هدف: پذیرش مدیریتِ سازمان از سوی کارکنان، می تواند نقش سازنده ای در افزایش ضریب اعتماد عمومی و میزان ارتباطات آنان با مدیریت داشته باشد. از این روی، توجه به مفهوم پذیرش یا همان مقبولیت در مطالعات سازمانی، از اهمیت شایانی برخوردار است. در پژوهش حاضر، با تأکید بر نقش این موضوع در مدیریت سازمان، تلاش شد تا با شناسایی عوامل مؤثر بر مقبولیت بر پایه توصیه های امیر مؤمنان امام علی (علیه السلام)، علل ایجاد و حفظ آن برای مدیران و کارگزاران حکومتی معرفی شود.روش: این پژوهش با رویکرد دینی در موضوعات مدیریتی و با بهره گیری از روش تحلیل مضمون، به عنوان یکی از روش های پرکاربرد تحقیقات کیفی، با بررسی و مطالعه نامه های امام علی (علیه السلام) به کارگزاران حکومتی در کتاب شریف نهج البلاغه؛ در مرحله نخست، 148 کد اولیه را استخراج و سپس مضمون آشکار و پنهان هر کد را مشخص کرده است. درنهایت، پس از حذف مضامین مشابه و تکراری، 61 مضمون در طبقه های جداگانه دسته بندی شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مقبولیت بخشی به کارگزار نیازمند اهتمام به دو مؤلفه شئون فردی مشتمل بر صفات روحی و رفتارهای اخلاقی و شئون اداری به معنای رفتارهای اداری کارگزار است.نتیجه گیری: کارگزار حکومتی، برای دستیابی به مقبولیت، باید از کُنشگری فردی و اداری توانمندی برخوردار باشد. بدین معنا که از بُعد حقیقی و فردی، برخی صفات روحی و اخلاق عملی در رفتار او، همچون خوش رویی، تواضع، عدالت در رفتار و نیز، دوری از تنگ نظری، غرور و فریب کاری، در کنار دیگر شاخصه ها ضروری است؛ و از بُعد حقوقی به عنوان یک کُنشگر اداریِ توانمند، بهره مندی و نهادینه سازی برخی رفتارهای اداری، مانند ثبات در تصمیم گیری، شایسته گزینی، در دسترس کارکنان بودن، آزادی بیان و نقد در محیط کار و نیز، دوری از تملق گویی، تعصب و دسته بندی برای پیش بردن هدف ها، در کنار دیگر رفتارهای سازنده اداری ضروری است.

زمینه و هدف: شیوه های مختلفی برای نیازسنجی پژوهشی بیان شده است و انتخاب الگوی مناسب می تواند به عنوان یک مسئله مطرح باشد، درنتیجه هدف پژوهش حاضر، تدوین الگوی مطلوب نیازسنجی پژوهشی دستگاه های اجرایی استان لرستان بود.روش: این پژوهشِ کاربردی با ماهیتی اکتشافی و رویکرد آمیخته انجام شد. جامعه آماری شامل اسناد و مدارک موجود در دستگاه های اجرایی استان لرستان، تجربیات ملی و بین المللی درزمینه الگوهای نیازسنجی پژوهشی، افراد متخصص، باتجربه و آگاه درزمینه موضوع بحث بود. روش نمونه گیری در بخش اسناد، منابع در دسترس و در بخش مصاحبه و اعتبارسنجی هدفمند بود. ابزار پژوهش در بخش کیفی فیش برداری و مصاحبه بود. داده های حاصل از مصاحبه از طریق کدگذاری و مقوله بندی تحلیل شد. ابزار پژوهش در بخش کمّی، پرسش نامه محقق ساخته با 24 گویه بود و سی وی آر برای بررسی نسبت روایی محتوایی استفاده شد.یافته ها: نتایج درنهایت منجر به طراحی الگوی نیازسنجی پژوهشی شد که می توان در دستگاه های اجرایی از آن بهره برد. الگو دارای دو بخش و یازده مرحله و زیرمرحله است. بخش اول: شناسایی نیاز پژوهشی شامل شش مرحله و بخش دوم: اولویت بندی نیاز پژوهشی شامل پنج مرحله می باشد.نتیجه گیری: توجه به ساختار علمی در نیازسنجی پژوهشی و گذر از نگاه موجود می تواند راهگشا باشد؛ برخی حلقه های مفقوده وجود دارد که در مراحل ذکر شده است و توجه به آن ها می تواند نتایج بهتری را به همراه داشته باشد.

زمینه و هدف: تأمین نظم و امنیّت جامعه در شرایط بحرانی و غیرطبیعی، سازمان های متولی آن را با چالش هایی مواجه می سازد. فرماندهی انتظامی ازجمله سازمان هایی است که حسب وظایف قانونی و مأموریت های سازمانی، لازم بود در زمان همه گیری ویروس کرونا، خدمات ارائه شده در شرایط قبل از کرونا را ادامه دهد که کاهش توان یگانی، خدمات انتظامی ارائه شده را از نظر کیفی و کمّی با چالش هایی مواجه می ساخت. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و مطالعه چالش های مدیریت واحدهای انتظامی در زمان همه گیری ویروس کرونا در فرماندهی انتظامی ویژه غرب استان تهران بود.روش: تحقیق حاضر از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش اجرا و گردآوری داده ها، از نوع کیفی است که به منظور گردآوری داده های پژوهش، از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. افراد شرکت کننده در تحقیق از بین فرماندهان و مدیران انتظامی ویژه غرب استان تهران انتخاب شدند که دارای سوابق مدیریتی در امور انتظامی استان در زمان شیوع و همه گیری ویروس کرونا بودند و تعداد 14 نفر به روش نمونه گیری هدفمند براساس رویکرد اشباع نظری انتخاب شدند. همچنین متون پیاده سازی شده مصاحبه ها مقوله بندی و سپس تحلیل و تفسیر داده ها به روش تحلیل محتوا صورت گرفت.یافته ها: براساس پاسخ افراد شرکت کننده در پژوهش، تعداد 38 چالش درون سازمانی و تعداد 17 چالش برون سازمانی در مدیریت واحدهای انتظامی در همه گیری ویروس کرونا در فرماندهی انتظامی ویژه غرب استان تهران شناسایی شد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد، اساسی ترین چالش های مدیریتی واحدهای انتظامی در همه گیری ویروس کرونا مربوط به حوزه نیروی انسانی، تجهیزات و امکانات و ساختار و مأموریت های سازمانی، همچنین ضعف در همکاری و هماهنگی بین سازمانی در اجرای دستورالعمل های ویژه کرونا بوده است که لازم است با در نظر گرفتن این چالش ها، فرماندهی کل انتظامی و انتظامی غرب استان تهران، برنامه ریزی مناسب و دقیق تری نسبت به مدیریت واحدهای انتظامی در موارد مشابه وضعیت کرونایی اتخاذ نماید و تعامل و هماهنگی با سایر سازمان ها به صورت هدفمند، پیگیری و اجرایی شود.

زمینه و هدف: یگان ویژه به عنوان نیرویی که وظیفه خطیر و مهم برقراری امنیّت را بر عهده دارد برای افزایش اثربخشی و کارایی مجموه خود نیازمند آموزش های مهارت محور کارکنان است. برای اجرایی نمودن آموزش های مهارت محور در یگان ویژه همواره چالش های زیادی وجود دارد که مسئولان یگان های ویژه وظیفه دارند نیروهای تحت فرماندهی خود را به آمادگی لازم جهت انجام مأموریت ها برسانند؛ از همین رو مطالعه حاضر با هدف شناسایی چالش های آموزش مهارت محور در یگان های ویژه فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران انجام شد.روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی تحلیلی و از نظر نوع روش جزو پژوهش های کیفی است. جامعه آماری شامل خبرگان، معاونین و فرماندهان یگان ویژه فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران می باشد. برای انتخاب نمونه، از شیوه نمونه گیری هدفمند استفاده شد که با ۲۶ نفر به اشباع رسید.یافته ها: در کدگذاری باز 53 گویه از مصاحبه های انجام شده استخراج شد. کدهای محوری شامل چالش های مربوط به تجهیزات و امکانات، منابع مالی و اعتبارات، استادان و مربیان، فراگیران، متون و منابع و برنامه ریزی به دست آمد. در کدهای انتخابی چالش های سرمایه انسانی (تجهیزات، امکانات، منابع مالی، اعتبارات) و سرمایه سازمانی (استادان و مربیان، فراگیران، متون و منابع و برنامه ریزی) طبقه بندی شدند.نتیجه گیری: یگان های ویژه فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران برای توسعه آموزش های مهارت محور با دو چالش اصلی شامل چالش های سرمایه انسانی و سرمایه سازمانی مواجه هستند. از دیدگاه پاسخگویان نقش چالش های سرمایه انسانی با مؤلفه های یادشده مهم تر از چالش های سرمایه سازمانی است.