مطالعات مدیریت انتظامی (پژوهش های مدیریت انتظامی)
مطالعات مدیریت انتظامی سال نهم پاییز 1393 ویژه نامه (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: از آنجا که تغییرات محیطی بر بسیاری از وجوه سازمان اثر می گذارد، سازمان ها باید با استفاده از راهکارهای مناسب، خود را به صورت پویا با تغییرات محیطی وفق دهند تا بتوانند به حیات خود ادامه دهند. یکی از بهترین روش ها برای مقابله با تغییرات محیطی، هدایت سازمان به سمت چابک بودن است. سازمانی که به شکل چابک طراحی شده باشد، ساختار منحصر به فردی دارد که سبب می شود آن سازمان در انجام فرایندهای خود با اثربخشی بیشتری عمل کند. بر این اساس، یکی از را ه های چابکی سازمان ها، شکل دهی مناسب ساختار سازمانی است. با این توصیف، هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه ساختار سازمانی با چابکی سازمان ناجا در ارائه خدمات انتظامی است.
روش: به لحاظ هدف، تحقیق حاضر کاربردی و از نوع تحقیقات همبستگی است. در این تحقیق، بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای، 180 نفر به عنوان نمونه از بین کارکنان انتخاب گردید. پرسشنامه در بین نمونه آماری توزیع شد و در نهایت 150 پرسشنامه جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده های گرد آوری شده از روش های تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری استفاده شد.
یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که بین ساختار سازمانی و چابکی سازمان رابطه معناداری وجود دارد و نیز بیشترین این روابط بین متغیرهای ساختار سازمانی با ابعاد پاسخ گویی و انعطاف پذیری در بُعد چابکی 93/0 و 94/0 است.
نتیجه گیری: ناپایداری و بی ثباتی بازار سبب می گردد که سرعت عمل در ساختار سازمانی از عوامل مهم چابکی سازمانی به شمار رود. همچنین ساختارهای دولتی به دلیل وجود قوانین و مقررات چندان جوابگوی سرعت و چابکی سازمانی نیستند؛ بنابراین باید با مدیریت صحیح تغییرات، تدوین مأموریت ها و چشم اندازها و راهبردهای متناسب با نیازها و انتظارات ذی نفعان و همچنین تشریک مساعی با مشتریان، شرکا و جامعه، ناجا را برای پیش بینی و واکنش بموقع در برابر تغییرات، انعطاف پذیری و چابکی توانمند ساخت.
نقش سرمایه اجتماعی در کاهش آثار تهدیدهای نرم (با نگاهی به فرماندهی و مدیریت آینده پلیس)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: تهدید نرم، به تحولاتی گفته می شود که موجب دگرگونی در هویت فرهنگی و الگوهای رفتاری مورد قبول یک نظام سیاسی می گردد. قدرت های بزرگ در طول تاریخ همواره از این روش برای تغییر اراده ملت ها و به ویژه برای کنترل و توقف روند انقلاب های ضد استعماری استفاده کرده اند. سرمایه اجتماعی از جمله مفاهیمی است که می تواند به عنوان عاملی مهم در خنثی سازی یا کاهش اثر تهدیدات نرم عمل کرده و با توجه به اشتراک مؤلفه ها با رویکردهای حال و آینده پلیس، مدیریت پلیس را در پیاده سازی این رویکردها کمک نماید. روش: روش تحقیق حاضر از نظر داده ها، کمّی و از نظر اهداف، کاربردی و از نظر ماهیت مطالعه ، همبستگی است. این تحقیق در نیمه اول سال 1392 انجام پذیرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کارکنان دارای مدرک کارشناسی به بالای پلیس های اجرایی ستاد ناجا تشکیل می دهند. روش نمونه گیری ابتدا به صورت طبقه ای و سپس به شکل تصادفی ساده و حجم نمونه را تعداد 115 نفر از طریق فرمول کوکران تشکیل می دهند. ابزار سنجش پژوهش حاضر پرسشنامه 27 سؤالی محقق ساخته است. یافته ها: یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با تأیید فرضیه های تحقیق نشان داد که سرمایه اجتماعی می تواند اثر تهدیدات نرم را کاهش داده و با عنایت به اشتراک یا همسویی مؤلفه ها با رویکرد اجتماعی پلیس، زمینه پیاده سازی آنها را برای مدیریت آینده پلیس فراهم کند. نتیجه گیری: برای کاهش اثر تهدیدات نرم بر سرمایه اجتماعی باید نسبت به تقویت مؤلفه های سرمایه اجتماعی همچون هنجارهای اعتمادساز، مشارکت جو، هویت بخش، ارزش مدار و مبتنی بر روابط اقدام شود تا ضمن برخوردار شدن جامعه از آثار مثبت سرمایه اجنماعی، پیاده سازی رویکردهای جدید پلیس از پشتوانه ای قوی تر برخوردار گردد.
رابطه ویژگی های فرماندهان و مدیران ناجا با برقراری امنیت داخلی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: مقوله «نظم و امنیت» یکی از مهم ترین اصول حیات و اساسی ترین شاخصه و شاکله حکومت و نظام سیاسی هر کشور است.یکی از وظایف دولت اسلامی، تأمین امنیت و برقراری نظم و آرامش در مسیر رشد و توسعه جامعه است که با به کارگیری و استخدام ابزار و امکانات متنوع باید به این امر مهم همت گمارد. در همین رابطه، رهبری و مدیریت کارآمد فرماندهان و مدیران در سازمان هایی که مسئولیت برقراری این نظم و امنیت را در جامعه به عهده دارند، نقشی تعیین کننده دارد.
روش: روش تحقیق همبستگی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری این تحقیق فرماندهان، رؤسا و مدیران فرماندهی انتظامی تهران بزرگ به تعداد 100 نفر است و با توجه به محدود بودن جامعه آماری نمونه گیری به صورت تمام شمار می باشد.ابزار گردآوری داده های پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 40 سؤال از ویژگی های مدیران شایسته است. پایایی پرسشنامه (با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ) 85% برآورد وبرای تجزیه وتحلیل یافته ها از آمار توصیفی و استنباطی (tیک نمونه ای و آزمون تحلیل واریانس فریدمن) با استفاده از نرم افزار spss استفاده شده است.
یافته ها: در این تحقیق سعی گردیده است ب ر اساس ویژگی های مدیران در چهار بعد مدیریتی، شخصیتی، رفتاری، ارزشی و بینشی، و تبیین مبانی نظری امنیت پایدار نسبت به بررسی رابطه بین این ویژگی ها با برقراری امنیت پایدار اقدام گردد.
نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که ویژگی های فرماندهان، رؤسا و مدیران در برقراری امنیت پایدار در جامعه مؤثربوده، بین این متغیرها رابطه معناداری وجود داشته و در بین این ویژگی ها، ویژگی های ارزشی و بینشی بیشتر از سایر ابعاد مؤثر است.
بررسی رابطه بین مهارت های ارتباطی فرماندهان و مدیران و تعهّد سازمانی کارکنان(مطالعه موردی فرماندهی مرزبانی ناجا)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: ارتباطات مؤثر یکی از عناصر کلیدی موفقیّت فرماندهان و مدیران است و به مجموعه ای از مهارت ها مّتکی است که عمده ترین آنها مهارت کلامی، مهارت شنیداری و مهارت نوشتاری است. تعهد، اعتقاد به سازمان و پذیرش اهداف و ارزش های آن و تمایل به انجام سعی و تلاش برای سازمان است. مسئولیت ایجاد ارتباطات صحیح و ارتقای تعهد سازمانی در سازمان به عهده فرماندهان و مدیران بوده که باید از نحوه برقراری ارتباطات مؤثر سازمان آگاه باشند. این پژوهش با هدف شناخت رابطه مهارت های ارتباطی فرماندهان و مدیران و تعهّد سازمانی کارکنان و با طرح این سؤال که (آیا بین مهارت های ارتباطی فرماندهان و مدیران و تعهّد سازمانی کارکنان رابطه معنی دار وجود دارد؟) صورت پذیرفته است.
روش: این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی و از نظر هدف، کاربردی و با روش زمینه یابی است. ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و بررسی اسنادی و همچنین استفاده از نظریه های صاحب نظران مطرح در مدیریت منابع انسانی به صورت پرسشنامه ای بوده است. برای جمع آوری اطلاعات از روش نمونه گیری اطلاعات و از دو پرسشنامه مهارت های ارتباطی و تعهّد سازمانی که با استفاده از نرم افزارآماری مورد تجزیه و تحلیل واقع شده است. برای تعیین روایی پرسشنامه ها از روش محتوایی و برای پایایی از روش آزمون مجدّد و ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه فرماندهان و مدیران و کارکنان ستاد فرماندهی مرزبانی ناجا بوده که تعداد 86 نفر به عنوان جامعه نمونه به صورت تصادفی انتخاب شده است.
نتیجه گیری: نتایج حاصله از یافته های پژوهش که طبق نظریه های مطروحه در تحقیق و تحلیل داده ها با توجه به فرضیه های تحقیق استفاده شده، به دست آمده و نتایج حاصله بر اساس آزمون T و ضریب همبستگی پیرسون؛ حاکی از این است که بین مهارت های ارتباطی فرماندهان و مدیران و تعهّد سازمانی کارکنان رابطه معنی دار وجود دارد. در این خصوص پیشنهادهایی مطرح گردیده است تا فرماندهان و مدیران بتوانند از طریق فرایندهای تجزیه و تحلیل منابع انسانی و توانمندسازی و ارتقای مهارت های ارتباطی به سمت تقویت تعهد سازمانی حرکت کنند.
ارائه یک مدل کسب و کار فناوری محور برای دفاتر پلیس+10(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: در جهان امروز و محیط رقابتی موجود در کسب وکارها، اتخاذ راهبرد مناسب در زمینه های مرتبط از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این وظیفه بر عهده تمامی سطوح مدیریتی سازمان ها ست. ارائه ارزش مناسب، گستردگی و بهینه سازی کانال های ارائه ارزش، کمینه سازی هزینه ها و... اهدافی است که سازمان ها در مورد کسب وکار خود به دنبال آن هستند. با ظهور فناوری اطلاعات، ارائه خدمات به صورت الکترونیک به عنوان ابزاری قدرتمند در جلب رضایت مشتریان و بهبود کیفیت ارائه خدمات مورد توجه سازمان های مختلف قرار گرفته است. رفع محدودیت های زمانی و مکانی، شفافیت اطلاعات، کاهش خطا در فرآیندها، امکان رهگیری نتایج و... از نتایجی است که خدمات الکترونیک با خود به ارمغان می آورند. نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بزرگ ترین سازمان های کشور که به طور مستقیم با مشتریان خود یعنی عامه مردم در ارتباط است، نیازمند اتخاذ تصمیم های مناسب درمورد کسب و کار خود است. کاهش میزان بودجه نیروی انتظامی و دیگر سازمان های کشور نیز در سال های اخیر به دلیل فشار ناشی از تحریم های یک جانبه به اهمیت این مقوله می افزاید. روش: در مقاله حاضر سعی شده با نظر سنجی از صد تن از مشتریان دفاتر پلیس+10 به عنوان یکی از بخش هایی از ناجا که در ارتباط مستقیم با مردم است به بررسی نظر آنان در مورد الکترونیک کردن خدمات این دفاتر به منظور بهبود سطح کیفیت ارائه خدمات و دستیابی به اهداف فوق در زمینه کسب و کار ناجا بپردازیم و سپس یک مدل کسب و کار برای این دفاتر در راستای عملی نمودن این هدف (الکترونیک کردن خدمات دفاتر پلیس +10) ارائه شده است.یافته ها: نتایج نشان می دهد که آسانی انجام فرایند، نحوه پیگیری مراحل کار و دسترسی به محل اخذ خدمات با میانگین های به ترتیب 5.98، 5.82 و 5.74 دارای بیشترین امتیاز هستند. در واقع بیشترین رضایت در اثر الکترونیک شدن خدمات مربوط به معیار «سهولت انجام فرایند» است و اینکه شهروندان می توانند در هر زمانی از روند انجام کار خود مطلع شوند.نتیجه گیری: از نتایج حاصل از پیاده سازی مدل کسب و کار پیشنهادی می توان به افزایش رضایتمندی مشتریان، صرفه جویی در وقت و هزینه های متغیر مشتریان، سهولت در امر پرداخت، نبود محدودیت زمانی در ارائه خدمت، روشن بودن فرآیند ارائه خدمت، وجود امکان تصحیح خطاهای احتمالی در فرآیند و... اشاره داشت
بررسی عوامل محیطی بر توانمندسازی فرماندهان مرزی استان های شمال کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: در توانمندسازی سعی بر آن است تا محیطی به وجود آید که تک تک افراد برای قبول مسئولیت در زمینه رشد و توسعه، توانایی، اعتماد به نفس، تعهد و آزادی عمل داشته باشند. لذا توانمند سازی فرماندهان مرزی استان های شمال کشور با رویکردهای محیطی، از جمله روش های مؤثر در افزایش بهره وری و استفاده بهینه از ظرفیت ها و توانمندی های فردی و سازمانی آنان در تحقق اهداف سازمان است. به همین منظور این پژوهش با هدف تعیین تأثیر شاخص های فردی و سازمانی بر توانمندی محیطی فرماندهان مرزی استان های شمال کشور انجام گرفته است.
روش: روش تحقیق توصیفی_ پیمایشی است که با طراحی پرسشنامه محقق ساخته با ضریب الفای کرونباخ 85/0وجامعه آماری 50 نفر از فرماندهان مرزی استان های شمال کشور به صورت تمام شمار انتخاب شده و از آزمون آماری میانگین یک جامعه (آزمون t) استفاده شده است.
یافته ها: نتایج حاصله نشان می دهد که عوامل محیطی در توانمند سازی فرماندهان مرزی استان های شمال کشور مؤثر است و در این بین جلب مشارکت های مردمی و ایجاد روحیه تفکر و مطالعه در بین عوامل فردی و سازمانی توانمندسازی براساس یافته های تحقیق دارای بیشترین و کمترین نمره بوده اند.
نتیجه گیری: راهکارهای توانمندسازی فرماندهان مرزی استان های شمال کشور در بحث عوامل محیطی عبارت اند از: افزایش مهارت های ارتباطی و رفتاری فرماندهان، ارائه آموزش های لازم به فرماندهان در مورد اهداف و افق حرکتی سازمان و ایجاد ارتباط مستمر و مداوم با سازمان های مختلف مرتبط با مرزنشینان برای عملی کردن اهداف توانمند سازی اشاره کرد.
بررسی تأثیر نقش های مدیریتی پلیس بر مدیریت دانش در تحقیقات جنایی نیروی انتظامی استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: تحولات شتابان، سریع و شگرف کنونی در محیط سازمان ها و تلاش آنها به منظور اعمال مدیریت صحیح و کارآمد تغییرات، بیانگر این مطالب است که برای برخورد با چالش ها که تهدیدی برای بقای سازمان تلقی می شود و تبدیل آن به فرصت های رشد و توسعه و افزایش بهره وری سازمان ها، به تجهیز سازمان به دانش و مدیریت درست نیاز است تا بتوان از مسیر پرپیچ و خم تحولات دنیای کنونی، روند رشد سازمانی را به شکل مناسبی تکامل بخشید. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر نقش های مدیریتی پلیس (نقش انگیزشی، نقش تخصیص منابع، نقش های شبکه ای، نقش حل مسئله، نقش ارتباطی و نقش حفاظتی) بر مدیریت دانش (اکتساب دانش، ایجاد دانش، ذخیره کردن دانش، انتقال و تسهیم دانش، نگهداری از دانش) درتحقیقات جنایی نیروی انتظامی استان خوزستان انجام شده است. روش: روش تحقیق توصیفی – علی است. جامعه آماری شامل افسران ارشد و افسران جزء با سوابق مدیریتی به تعداد 500 نفر هستند که از بین آنها 217 نفر به عنوان نمونه به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته نقش های مدیریتی و پرسشنامه فرآیندهای مدیریت دانش پاتریک و سونیا (2009) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (معادلات ساختاری، تحلیل عاملی تأییدی) استفاده شد. یافته ها: مدیریت دانش عامل تعیین کننده ای در نیروهای پلیس محسوب می شود. مدیریت دانش موجب بهبود و تسهیل فرآیند اشتراک، خلق، ذخیره و نگهداری می گردد و سازمان پلیس را از سازمانی دیوانسالار(بوروکراتیک) به سازمانی دانش مدار تبدیل می کند که با ایفای هر چه بهتر نقش های مدیریتی مینتزبرگ توسط افسران پلیس، توسعه فرآیندهای مدیریت دانش در سازمان های پلیسی شتاب بیشتری به خود می گیرد و راه پیشرفت و تحول سازمان های پلیس هموار خواهد شد.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه ها حاکی از تأیید هر هفت فرضیه پژوهش است. این امر بیان کننده این واقعیت است که نقش های مدیریتی پلیس بر مدیریت دانش اثر مثبت و معنادار دارند. به عبارت دیگر، با ایفای هر چه بهتر نقش های مدیریتی توسط افسران، مدیریت دانش در سازمان های دولتی ارتقا می یابد
تعامل بین شاخص های رفتاری و سبک های فرا انگیزشی در مدیریت کیفیت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: منابع انسانی از مهم ترین سرمایه های یک سازمان به شمار می رود. بررسی و شناسایی عوامل مرتبط با این منابع می توانند بر مدیریت کیفیت سازمان مؤثر باشند. هدف این پژوهش بررسی تعامل بین شاخص های رفتاری و سبک های فرا انگیزشی در مدیریت کیفیت کارکنان راهور بوده است.روش: روش تحقیق پیمایشی است که دراین پژوهش 150نفر از پایوران راهور به روش نمونه گیری خوشه ای – طبقه بندی شده از سراسر کشور انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از سیاهه شاخص های رفتاری و نیمرخ سبک های فرا انگیزشی آپتر استفاده و روی نمونه اجرا گردید و سپس در یک جمع خبرگی به صورت هدفمند معیارهای الگوی مدیریت کیفیت و تعالی ناجا (توانمندسازها) با نتایج به دست آمده از گروه نمونه مورد بررسی قرار گرفت. داده ها به وسیله ضریب همبستگی و تحلیل مسیر مورد آزمون قرار گرفته است.یافته ها: حاکی از این بود که سبک های فرا انگیزشی بر اساس ویژگی های رفتاری و ویژگی های رفتاری بر اساس سبک های فرا انگیزشی در پیش بینی مدیریت کیفیت (توانمندسازها) نقش واسطه ای داشتند. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که شاخص های رفتاری (پیوندجویی و مجاب گری، عزت نفس و خودباوری، احساس مسئولیت و وجدان کاری، شجاعت اجتماعی و ابراز وجود، سخت ورزی، تاب آوری، هوش معنوی و معناجویی، هوش هیجانی و نشاط و شادابی) پیش بینی کننده های قوی تری برای مدیریت کیفیت (توانمندسازها) هستند.نتیجه گیری: پژوهش نشان داد که مدیریت کیفیت (توانمندسازها) در سازمان تحت تأثیر ویژگی های رفتاری (شاخص های هشت گانه) و سبک های فرا انگیزشی (ابعاد چهارگانه همدلی، همنوایی، هدفمندی و در نهایت دگرمحوری) قرار دارند.
طراحی الگوی ارزیابی عملکرد یگان های نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: این مقاله با هدف طراحی الگوی ارزیابی عملکرد یگان های نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته است. هدف از این تحقیق شناخت ابعاد و مؤلفه های الگو، تعیین تعاملات و ارتباطات بین ابعاد این الگو و تعیین میزان (اهمیت و اولویت) هریک از ابعاد آن می باشد.روش: با توجه به اینکه برای طراحی الگوی ارزیابی عملکرد نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، نیاز به مطالعه دقیق سازمان می باشد. لذا اطلاعات مربوط به این سازمان از طریق مشاهده، مصاحبه و مطالعه اسناد و مدارک جمع آوری گردیده است. نظر به اهمیت مصاحبه ها، برای تجزیه و تحلیل آنها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است و آخرین دست آوردهای موجود در زمینه ارزیابی عملکرد، در ادبیات پژوهش، به کمک فراتحلیل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و جهت طراحی الگو و شناسایی روابط میان ابعاد الگو از روش الگوسازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق: هیئت رئیسه ناجا، معاونین و رؤسای پلیس های تخصصی ناجا و اساتید خبره عضو هیات علمی دانشگاه علوم انتظامی امین، که تعداد آنها بالغ بر50 نفر می باشد به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده است.یافته ها: با توجه به جداول سطح بندی مربوط به ابعاد ورودی مؤثر بر ارزیابی عملکرد یگان های ناجا، به ترتیب: بودجه و اعتبارات، سیاست ها و قوانین، رشد و یادگیری، ظرفیت و توان و فرآیندهای داخلی می باشند و ابعاد خروجی مؤثر بر ارزیابی عملکرد یگان های ناجا شامل پیامد و تأثیر اجتماعی، ذی نفعان داخلی و ذی نفعان خارجی می باشند نتایج: الگوی طراحی شده دارای چهار وجه ( بُعد) به عنوان ورودی درون سازمانی شامل: رشد و یادگیری، ظرفیت و توان، فرآیندهای داخلی و بودجه و یک بعد خروجی سازمانی با عنوان (سیاست ها و قوانین) و همچنین دارای دو بُعد ذی نفعان و سرآمدی اجتماعی به عنوان خروجی است.