مطالعات مدیریت انتظامی (پژوهش های مدیریت انتظامی)

زمینه و هدف: با مطالعه و دقت در داستان های قرآنی درمی یابیم که پیامبران الهی برای تحقق اهداف عالی خود از شیوه های مناسبی در گفت وگو با مخاطبان خود استفاده کرده اند که می تواند الگوی عملی خوبی برای انسان باشد. برخورد با نافرمانیِ نوجوانان یک موقعیت چالش برانگیز برای والدین است و از مشکلات جامعه امروزی، دستیابی به روش درست در برخورد با افراد سرکش و لجوج، برای هدایت آن ها است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سخن نرم و لیّن در اصلاح رفتاری انسان های لجباز و سرکش (باتوجه به آیه 44 سوره طه) است.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی با رویکرد کیفی است. به لحاظ گرد آوری داده ها توصیفی – تحلیلی وجامعه آماری این پژوهش کل قرآن کریم است. در این پژوهش در تبیین و تحلیل «قول لیّن»از روش معنا شناسی استفاده شده است.برای تحلیل از روابط سیاق، جانشینی و همنشینی که اصول ساخت درون زبانی را مشخص می کنند در استخراج معنای متن برای رسیدن به لایه های معنایی آیات مرتبط با«قول لیّن» استفاده کرده ایم. به منظور اعتباریابی و روایی و پایایی بهتر یافته ها از روش مراجعه به خبرگان حوزه و دانشگاه استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که در قرآن به منظور برقراری ارتباط مؤثر با مخاطب، به نرمی و ملایمت در گفتار، به عنوان یک اصل، تأکید شده است که نتایج آن اصلاح و تأثیرگذاری بیشتر با نرمی و مهر و محبت و اعتمادسازی به همراه استدلال، صراحت و قاطعیت است.نتیجه گیری: با بررسی معناشناسانه قول لیّن و توجه به سیاق آیات مرتبط با آیه 44 سوره طه و واژگان هم نشین (دو واژه تذکر و خشیّت) به این نکته خواهیم رسید که می بایست به گونه ای با افراد سرکش برخورد کرد که تذکر یعنی قبول یادآوری و خشیّت از خداوند متعال موجب هدایت آن ها شود؛ لذا باید از سخن درشت یا سخنی که جوان را نه تنها از انحراف برنمی گرداند بلکه به سمت فساد می کشاند، اجتناب کرد.

زمینه و هدف: عملکرد سازمان ها ازجمله سازمان کل انتظامی که وظیفه خطیر ایجاد امنیّت و اجرای قانون برعهده اوست، به طور چشمگیر با عملکرد منابع انسانی کارکنان و عملکرد فرایندها تعیین می شود. این پژوهش با هدف سنجش اثربخشی برنامه آموزشی هوش سازمانی بر سازگاری شغلی و تعهد سازمانی کارکنان فراجا انجام شد.روش: این پژوهش برحسب هدف، کاربردی و ازلحاظ روش پژوهشی، نیمه تجربی با پیش آزمون پس آزمون و پیگیری در گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کارکنان  فراجا  تشکیل دادند. (در این پژوهش منظور از کارکنان فراجا  آن گروه از کارکنانی بودند که برای گذراندن مقطع کاردانی به دانشگاه علوم انتظامی امین  در سال  1401-1400منتسب شده بودند). با استفاده از نمونه گیری در دسترس، 32 نفر انتخاب و به دو گروه شانزده نفره تقسیم و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدنَدَ. گروه آزمایش برنامه آموزشی هوش سازمانی را در یازده جلسه دریافت کردند ولی گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. هر دو گروه، پرسش نامه های سازگاری شغلی دیویس و لاف (1984) و تعهد سازمانی آلن و مایر (1990) را به عنوان پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. ابزار گردآوری داده های پژوهش شامل پرسش نامه سازگاری شغلی دیویس و لاف (1984) و پرسش نامه تعهد سازمانی آلن و مایر (1990) و بسته آموزشی هوش سازمانی یزدانی و همکاران (1400) بودند. داده های پژوهش با به کارگیری از روش های آمار توصیفی (مانند فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چند متغیری و آزمون تعدیل شده بنفرونی) و با بهره گیری از نرم افزار آماری 24 SPSS تحلیل شدند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در مراحل پس آزمون و پیگیری، بین گروه های آزمایش و کنترل در متغیرهای سازگاری شغلی و تعهد سازمانی تفاوت معناداری وجود داشت. میانگین نمرات گروه آزمایش در این مؤلفه ها در مرحله پس آزمون و پیگیری از گروه کنترل بیشتر بود. همچنین تأثیرگذاری آموزش ها بر تعهد سازمانی بیشتر از سازگاری شغلی بود(001 /0 P≤).نتیجه گیری: ازجمله عواملی که بر افزایش بهره وری سازمان ها و عملکرد مطلوب کارکنان تأثیر دارد، سازگاری شغلی و تعهد سازمانی می باشد؛ بنابراین برای افزایش سطوح این متغیرها، انجام اقداماتی همانند آموزش هوش سازمانی در کارکنان ضروری است.

زمینه و هدف: پلیس راهور برای انجام رسالت خطیر خود که همانا تأمین نظم و انضباط ترافیکی با اجرای قوانین و مقررات رانندگی است، نیاز به همراهی مردم دارد. یکی از عواملی که باعث همراهی مردم در تبعیت از قوانین ترافیکی می شود، در اعتماد اجتماعی به پلیس نهفته است؛ از این رو هدف از این پژوهش «بررسی تأثیر اعتماد اجتماعی مردم به مأموران پلیس در تبعیت از قوانین ترافیکی در شهر تهران است.روش: این مطالعه، توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شهروندان جنوب شهر تهران بزرگ در سال 1401 بودند که تعداد 384  نفر از آن ها با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسش نامه طراحی شده در اختیار آنان قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده از طریق معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزئی به کمک نرم افزار SMART PLS 2 تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: یافته ها نشان داد، مؤلفه های اعتماد اجتماعی پلیس شامل، مقبولیت پلیس، توانمندی و کارایی پلیس، رضایت مندی، منزلت اجتماعی پلیس، خوش رویی و برخورد مناسب و محبوبیت پلیس در تبعیت از قوانین ترافیکی تأثیر معنی داری دارند و در این بین بعد مقبولیت با ضریب تأثیر بتا (483/0)، توانمندی و کارایی (215/0) و منزلت اجتماعی پلیس (137/0) به ترتیب بیشترین تأثیر را در تبعیت از قوانین ترافیکی دارند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که با استفاده از مؤلفه های اعتماد اجتماعی مردم به مأموران پلیس می توان 73 درصد از متغیر وابسته تبعیت از قوانین ترافیکی را پیش بینی کرد. از این رو پلیس راهنمایی و رانندگی می تواند با تقویت مؤلفه های اعتماد اجتماعی مردم به پلیس، تبعیت از قوانین ترافیکی را افزایش دهد.

زمینه و هدف: کشور ایران به دلیل دارا بودن موقعیت جغرافیایی و همچنین منابع غنی و ذخایر خدادادی از یک طرف و حرکت به سمت ایجاد تمدن والای اسلامی و نفی سلطه بیگانگان مورد توجه قدرت ها بوده که  یکی از تهدیدهای مهم بحث نفوذ است که رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها  بحث نفوذ را مورد تأکید قرار داده اند. هدف این تحقیق پیشگیری از نفوذ دشمن در کشور مبتنی بر منظومه فکری مقام معظم رهبری (مدظله العالی) است.روش: این تحقیق از منظر هدف، توسعه ای است؛ از لحاظ روش کیفی و با رویکرد گرندد تئوری انجام شده است.. برای جمع آوری داده ها، محتوای فرمان ها و تدابیر رهبر معظم انقلاب اسلامی ازسال 1370 تا کنون مرتبط با  مبحث نفوذ و مشتمل بر 134 صفحه،  معین و  تعداد 465 کد باز استخراج گردید. در ادامه با بهره گیری از  نرم افزار مکس کیودا و بر اساس نظر خبرگی 20 نفر ازکارکنان جامعه اطلاعاتی کشور که به روش  هدفمند و تا حد اشباع نظری انتخاب شده بودند، کدگذاری های محوری و متعاقباً کدگذاری های انتخابی مبتنی بر رویکرد گرندد تئوری و با اعمال نظر آنان صورت پذیرفت. همچنین در بحث اعتبار تحقیق از روش ارزیابی اعتبار به روش ارتباطی استفاده شده استیافته ها: یافته ها متشکل از 30 کد مفهومی و 8 مقوله فرعی  و 5 مقوله اصلی: 1. شرایط علی ( جهت سازهای قوی و قابلیت های موجود)؛  2. شرایط زمینه ای (نظام فکری و استحکام درونی)؛ 3. شرایط مداخله گر (دشمنی حریف و ضعف های درونی) 4.  راهبردها( اقدامات پیشگیرانه، و  اشراف اطلاعاتی. 5.پیامدها ( بصیرت افزایی و اثرات اجتماعی) دسته بندی شده اند. و سرانجام مقوله هسته با عنوان پیشگیری از نفوذ دشمن محصول مراقبت همه جانبه برساخت گردیدنتیجه گیری: مراقبت همه جانبه به ایجاد تحول، دشمن شناسی، فهم حقیقت، اقتدار نظام، گسترش رفاه در جامعه و ... منجر می شود.که نه تنها از نفوذ دشمن پیشگیری خواهد کرد بلکه آثار فراوان دیگری را نیز در بر خواهد داشت.

زمینه و هدف: جرم یابی یکی از دغدغه های اصلی سازمان ها اعم از دولتی و غیردولتی به طور عام و سیستم های قضایی، امنیّتی و پلیسی به طور خاص است و همین امر اقتضا می کند که با به کارگیری توان بالقوه علمی موجود روز دنیا به عنوان ابزار اصلی پیشگیری و مقابله با آن، میزان وقوع آن را در حد امکان کاهش داد. در همین راستا، هدف اصلی از این پژوهش؛ طراحی الگوی راهبردی جرم یابی جعل اسناد با رویکرد پلیسی تعیین شد.روش: در این پژوهش از روش تحقیق آمیخته (کیفی و کمّی) استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی، خبرگان مطلع از موضوع شامل کلّیه کارآگاهان، متخصصان، قضات، استادان و خبرگان (درون و برون سازمان) هستند؛ و حجم نمونه در حد اشباع نظری تعیین شد. جامعه آماری در بخش کمّی، حدود 30 نفر از کارشناسان جعل اسناد پلیس آگاهی فراجا و پلیس آگاهی تهران بزرگ برآورد شد که به صورت تمام شمار انجام شد. برای جمع آوری داده های بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی نیز از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. و همچنین برای تحلیل داده های بخش کمی از آزمون های تحلیل عاملی تأییدی باستفاده از نرم افزار spss نسخه 21 و نرم افزار لیزرل استفاده شد.یافته ها: مطابق با یافته های به دست آمده در بخش کیفی؛ چهار بُعد اصلی (محتوایی، فرایندی، زمینه ای و کارکردی) دسته بندی و در بخش کمّی به منظور سنجش ابعاد تحقیق با استفاده از روش معادلات ساختاری، نتایج تمامی ابعاد موردنظر تأیید شد.نتیجه گیری: در تبیین نتایج طرح تحقیق باید خاطرنشان کرد که بحث محتوایی در امر جرم یابی جعل اسناد از اهمیت ویژه ای برخوردار است و جای خالی آن احساس می شود که مطابق نظر خبرگان، تجهیزات آزمایشگاهی با تکنولوژیبروز رسانی شود. در ارتباط با بُعد فرایندی، لازم است هماهنگی بین پلیس و قوّه قضائیه بیشتر شود؛ همچنین بهره گیری از پایگاه داده با تمرکز بر حاکمیت الکترونیکی نقطه عطف مقابله با جعل اسناد در بُعد زمینه ای به شمار می رود و سرانجام، بحث کارکردی در امر جرم یابی جعل اسناد، اهمیت ویژه ای دارد.

زمینه و هدف: سالانه 35/1 میلیون نفر در جهان قربانی تصادف های جاده ای می شوند و شواهد موجود بیانگر آن است که این مسئله یکی از پنج علت مهم مرگ ومیر و معلولیت جسمی در ایران است؛ ازاین رو، هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت و تحلیل ویژگی های جغرافیایی نقاط پرتصادف در جاده های اصلی ایران با رویکرد مدیریتی بود.روش: این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی؛ از نظر ماهیت داده ها از نوع کمّی و مبتنی بر تحلیل فضایی است. جامعه آماری تحقیق شامل 1586 نقطه پرحادثه در جاده های اصلی ایران است، که به روش سرشماری یا تمام شمار مطالعه شدند و با استفاده از نرم افزار ArcGIS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها: از مجموع کل نقاط حادثه خیز جاده ای در ایران 1586 نقطه در چارچوب مفهوم نقاط پرتصادف دسته بندی شده است. استان های قزوین، خراسان شمالی و مازندران به ترتیب با 366، 337 و 219 نقطه دارای بیشترین فراوانی نقاط حادثه خیز به لحاظ تصادفات جاده ای در ایران به شمار می آیند؛ استان های هرمزگان، ایلام و مرکزی به ترتیب با 24، 26 و 32 نقطه دارای کمترین فراوانی نقاط حادثه خیز به لحاظ تصادفات جاده ای در ایران هستند؛ استان های فارس، خوزستان، گیلان و خراسان شمالی به ترتیب با 125، 120، 97 و 96 نقطه دارای بیشترین فراوانی به لحاظ تعداد نقاط پرتصادف به شمار می آیند؛ و همچنین استان های اردبیل، کهگیلویه وبویر احمد و مرکزی به ترتیب با 6، 12 و 13 نقطه دارای کمترین فراوانی به لحاظ تعداد نقاط پرتصادف هستند.نتیجه گیری: وضعیت توپوگرافی، آب وهوا، میزان تراکم جمعیت، کمیّت و کیفیّت زیرساخت های حمل ونقل جاده ای، موقعیت جغرافیایی، درجه گردشگرپذیری، هم جواری جغرافیایی با کانون های پر جمعیت و قرار گرفتن در مسیر ترانزیتی ازجمله عواملی هستند که نقش بارزی در ایجاد نقاط پر تصادف دارند. البته عوامل انسانی فرهنگی، در کنار مسائل فنی وسایل حمل ونقل همچنان به عنوان دو متغیر اصلی، نقش تعیین کننده ای در جغرافیای نقاط پرتصادف ایران دارند. الگوهای فضایی نقاط پرتصادف به اشکال خطی، پراکنده و متراکم یا کانونی در یک ناحیه مشخص قابل مشاهده هستند. درنهایت، به نظر می رسد ساماندهی و حذف نقاط پرتصادف نیازمند رویکردی جامع با نگاه آمایش سرزمین است.

زمینه و هدف: دریابانی فراجا و بالأخص دریابانی شهرستان ماهشهر در حال حاضر در خصوص انجام مأموریت خود در منطقه خلیج فارس با چالش های ژئوپلیتیکی متعددی در حوزه اجرا مواجه هستند که این پژوهش درصدد است تا آن ها را شناسایی کند.روش: تحقیق حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش و ماهیت به صورت آمیخته (کیفی - کمّی) است. جامعه آماری در این پژوهش هم در بخش کیفی و هم در بخش کمی تعداد 30 نفر از فرماندهان و خبرگان دریابانان و معاونت های شهرستان ماهشهر بودند که اطلاعات آنها در مرحله کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و در مرحله کمی با پرسشنامه گردآوری  شد. داده های حاصل از بخش کیفی با تحلیل محتوای تلخیصی و در مرحله کمی با آزمون های ضریب آلفای کرونباخ، کولموگروف– اسمیرنف، تی تک نمونه ای و پیرسون تحلیل شد.یافته ها: در مجموع هفت چالش ژئوپلیتیکی در اجرای مأموریت های دریابانی ماهشهر شناسایی شد که در این بین عوامل درون و برون سازمانی با وزن 115/0 بیشترین تأثیر را در اجرایی مأموریت های دریابانی ماهشهر در حوزه ژئوپلیتیک داشته اند.نتیجه گیری: مهم ترین چالش های اجرایی مأموریت های دریابانی، از نوع درون سازمانی از قبیل مستهلک و قدیمی بودن شناورها، کمبود نیروی آموزش دیده، تأمین و تخصیص نامناسب بودجه، موازی کاری سازمان های دولتی بوده است. نتایج نشان می دهد عوامل کلان مدیریتی در چالش های اجرایی مأموریت های دریابانی ماهشهر در حوزه ژئوپلیتیک بسیار تأثیرگذار است؛ بنابراین مسئولین مربوطه برای تسهیل در اجرای ماموریت ها باید بر روی این مقوله ها تمرکز بیشتری داشته باشند.