۱.
کلیدواژه‌ها:
بوستان سعدی سعدی شیرازی معنای ابیات تو بی دست و پای از نشستن بخیز خزیدن روی زمین
نویسنده در نوشتار پیش رو، بیت «گر آن بادپایان برفتند تیز /تو بی دست و پای از نشستن بخیز » از بوستان سعدی را مورد کنکاش و مداقه قرار داده و معنای «از نشستن بخیز » را بازگو می کند. به زعم وی، از نشستن بخیز یعنی: در حال نشستن بغیژ، همان طور که نشسته ای خود را بر سرین بسران و پیش برو، خود را (به حالت خزیدن) روی زمین بکش و برو جلو. و معنای بی دست و پای یعنی اینکه: تو، بدون یاری جستن از دست و پا و بی آنکه دست و پایت را در کار آوری، همانطور که نشسته ای بخیز/ بغیژ.
۲.
کلیدواژه‌ها:
متن شاهنامه تصحیح شاهنامه فردوسی تصحیح متن شاهنامه روش شناختی متن شناختی ابیات شاهنامه
متن شاهنامه از دیرباز دچار بدخوانی های فراوانی شده است. نگارنده در جستار پیش رو کوشیده است نشان دهد که چگونه با یک روش درست و منطقی به همراه بهره گیری از اطلاعات گونا گون متن شناختی مربوط به شاهنامه و قواعد زبانی و شعری آن می توان از اشتباهات در تصحیح متن شاهنامه جلوگیری کرد. وی در راستای این هدف، نخست منظور خود را از روش درست تشریح کرده و سپس، با بررسی شاهنامه، بیت هایی را که در تصحیح آنها خطاهای روش شناختی آشکاری رخ داده است، نشان داده و به تصحیح دوباره آنها می پردازد.
۳.
کلیدواژه‌ها:
نسخه خوانی نسخه خطی خوانش متون
نویسنده در نوشتار حاضر در قالب دوازدهمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را مورد مداقه قرار داده است. این متون بدین شرح اند: تاریخ فوت شماری از رجال و عالمان ایران در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری شورش یک صوفی در دوره صفوی در چند بیت شعر برابرسازی کلمات بر اساس حروف ابجد گزارشی از کشور ژاپن در یک کتاب جغرافی فارسی از سال 1281 ق / 1864 جها ننما وقتی نخست وزیر شاه عباس نزد شیخ بهایی ریاضی می خواند نامه درخواست عینک از دوره صفوی اردوبادی های دوره صفوی، اهل قلم یا اهل سپاهیگری؟
۴.
کلیدواژه‌ها:
کتاب مقدس لوتار کوپف زبان شناسی زبان های سامی عبری زبان عربی زبان فارسی قرآن تورات انجیل
نویسنده در نوشتار حاضر به ترجمه بخش هایی از مقاله لوتار کوپف اقدام کرده است تا از این رهگذر، به مرور برخی یافته های زبان شناسی وی بپردازد. نویسنده در انتخاب مدخل های مقاله توجه داشته است که بخش هایی از مقاله که برای مطالعات تطبیقی قرآن و تورات برای جامعه علمی کشور درخور توجه باشد، انتخاب شوند. عاوه بر این، در راستای تبیین و انعکاس بهتر تحقیقات و یافته های لوتار کوپف، شواهد بیشتری از قرآن و متون عربی فارسی نیز بدان افزوده است.
۵.
کلیدواژه‌ها:
کتاب دستورالاخلاق فی القرآن: دراسه مقارنه للاخاق النظریه فی القرآن محمد عبدالله دّراز اخلاق قرآنی کانت معرفی کتاب نقد ترجمه ترجمه کتاب اخلاق نظری اخاق عملی
کتاب دستورالاخلاق فی القرآن: دراسه مقارنه للاخاق النظریه فی القرآن نوشته محمد عبدالله دّراز، نخستین تاش مدرن در جهت به دست دادن تصویری از اخاق قرآنی به شمار می رود. نویسنده در این کتاب رهیافتی کانتی به اخاق قرآنی اتخاذ کرده و می کوشد بر اساس ایده های این فیلسوف، نظام اخاق قرآنی را استخراج و سازماندهی کند. با این نگاه، کتاب در دو بخش تدوین شده است. بخش نخست، به مباحث اخاق نظری و بخش دوم، به اخاق عملی اختصاص دارد. در بخش نخست در پنج فصل مؤلف کوشیده است نظام اخاق قرآنی را صورت بندی کند و در بخش دوم نیز در پنج بخش نمونه هایی از اخاق قرآنی را در پنج عرصه معرفی نماید. ترجمه فارسی کتاب مذکور در سال 1387 به دست محمدرضا عطایی منتشر شده است. نویسنده در نوشتار پیش رو، پس از مرور ایده های اصلی کتاب و ساختار و محتوای آن، ترجمه کتاب را با ذکر منبع اصلی، بررسی و با بازگویی کاستی های ترجمه، پیشنهادهایی در جهت اصاح آنها داده است.
۶.
کلیدواژه‌ها:
کلام اسامی زیدیه معتزله امامیه حسن انصاری زابینه اشمیتکه
کتاب ارزشمند «مطالعاتی در باب سنتهایِ عقلانیِ اسامی در قرون میانی » مجموعه مقالاتی است به قلم زابینه اشمیتکه و حسن انصاری که در عرصه مطالعات اسامی و به طور خاص حوزه شناخت جریان های فکری عقلانیِ اسامی به نگارش درآمده است. این کتاب ویراست بازنگریسته و تازه شده ای است از مجموعه مقالاتی که پیش از این هر یک جدا گانه در مجاّت و مجالات مختلف به چاپ رسیده بوده است و ا کنون در کنار هم و در قالب مجلّدی مستقل بازچاپ شده است. مقالات این کتاب بخش مهمّی از پژوه شهای دامنه دار و پرشماری است که نویسندگان نامبرده طی چند دهه اخیر در خصوص مکتب معتزله و دو مذهب مرتبط با آن در قرون میانی اسامی، یعنی امامیّه و زیدّیه منتشر کرده اند. نوشتار حاضر به معرّفی این مجموعه مقالات می پردازد.
۷.
کلیدواژه‌ها:
نقد ترجمه ترجمه قرآن علی موسوی گرمارودی ترجمه فارسی قرآن
ترجمه قرآن کریم به هر زبانی، از جمله زبان فارسی، بسیار دشوار است و جدا از تسلط به زبان های مبدأ و مقصد، مستلزم دانش هایی چند از جمله تفسیر و ریشه شناسی و تاریخ و فقه است. بخشی از این دشواری، به الهی بودن منشأ آیات قرآن و بخشی دیگر نیز به گونه گونی موضوعات مطرح شده در قرآن مربوط می شود. در میان ترجمه های فارسی قرآن، به ویژه در دهه های اخیر، چند ترجمه که تا حد زیادی روان و دقیق و زیبا هستند، منتشر شده اند که ترجمه علی موسوی گرمارودی از شاخص ترین آنها است. نویسنده در نوشتار حاضر، کتاب مذکور را که چاپ اول آن در قطع جیبی در سال 1394 توسط انتشارات قدیانی به چاپ رسیده، در بوته نقد و بررسی قرار داده است. وی در راستای این هدف، نوشتار را در پنج بخش ارائه می کند: 1. ترجمه آیات، 2. پی نگاشت مترجم، 3. پی نگاشت مترجم در چاپ دوم، 4. پی گفتار بهاءالدین خرمشاهی، 5. پیشنهادها.
۸.
کلیدواژه‌ها:
کتاب تاریخ اجتماعی فکری شیعه اثناعشری در هند اطهر عباس رضوی شیعیان هند معرفی کتاب شیعه امامیه شبه قاره هند تشیع هندوستان شیعه اثنا عشری
کتاب تاریخ اجتماعی - فکری شیعه اثناعشری در هند، کتابی به قلم سید اطهر عباس رضوی است که به زبان انگلیسی و در دو مجلد در سال 1986 در استرالیا منتشر گردید. کتاب مزبور یکی از مهمترین آثاری است که حیات فکری و اجتماعی شیعیان هند را تا سده 19 میادی بررسی کرده است. ترجمه جلد نخست کتاب به فارسی در سال 1376 ، به قلم جمعی از مترجمان و از سوی مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسامی در 670 صفحه راهی بازار نشر شد. اما ترجمه مجدد همین جلد ) 775 صفحه( توسط منصور معتمدی و جلد دوم ) 767 صفحه( از سوی عبدالحسین بینش صورت گرفته است. نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی اثر مذکور همت گمارده است. وی در راستای این هدف، پس از بیان شرح حال مختصری از مؤلف و علت برگردان مجدد جلد اول کتاب، به معرفی کتاب و محتوای هر یک از جلدها و فصول آن اقدام کرده است. تذکر برخی اشتباه های چاپی و ملاحظات محتوایی از جمله ارزیابی محتوایی کتاب و ترجمه آن و طرح برخی نقاط ضعف اثر، از دیگر مباحث مطرح شده در نوشتار هستند.
۹.
کلیدواژه‌ها:
انیس الوحده و جلیس الخلوه محمود گلستانه نسخه شناسی تصحیح نقد
انیس الوحده و جلیس الخلوه کتابی است به شیوه کتب محاضرات از قرن هشتم که «محمود بن محمود بن علی الحسینی، المنسوب الی گلستانه » آن را گردآوری و تألیف کرده است. در سال 1390 آقای مجتبی مطهری در دانشکده الهیات و معارف اسامی دانشگاه تهران از رساله دکتری خود با عنوان تصحیح و تحقیق و مقدم های بر کتاب انیس الوحده و جلیس الخلوه اثر گلستانه اصفهانی دفاع کرد. این رساله سال بعد یعنی سال 1391 توسط انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسامی منتشر شد. متأسفانه تصحیح آقای مطهری، علی رغم تاش ایشان انباشته از اشکالات گونا گون است. در این مقاله برخی از این اشتباهات با آوردن نمونه هایی چند بررسی شده است.
۱۰.
کلیدواژه‌ها:
مرزبان نامه سعد الدین وراوینی کتابشناسی نثر فارسی
کتابشناسی حاضر مجموعاً 459 اثر را با موضوع مرزبان نامه سعدالدین وراوینی درمی گیرد و در سه بخش جدا گانه دربردارنده 110 مقاله، 232 کتاب و 117 پایان نامه است. این مقاله از حوزههایی چون ادبیات، لغت، نسخه شناسی، نگارش، زبانشناسی، دستور زبان، شرح متون، تاریخ، سیاست، جامعه شناسی، فرهنگ، فلسفه، سیاست و... به مرزبان نامه میپردازد. بی شک در دسترس بودن چنین فهرست هایی برای پژوهندگان دستمایه کاووشی درخوری را فراهم می آورد.
