آینه پژوهش

آینه پژوهش

آینه پژوهش سال 27 خرداد و تیر 1395 شماره 2 (پیاپی 158)

مقالات

۱.

پورسینا و فن شاعری

کلیدواژه‌ها: ارجوزه های طبی ارجوزه سرایی شعرگرایی فن شاعری ارجوزه فی الطب بوعلی سینا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۷۲
هدف نویسنده از نگارش یادداشت حاضر، سخن پیرامون ارجوزه فی الطب منسوب به بوعلی است. وی در راستای این هدف، نوشتار را با بیان تاریخچه شعرگرایی در فارسی و عربی آغاز می کند. در ادامه، به تعریف شعر و ارجوزه سرایی و ویژگی ها و مزیت های آن می پردازد. سپس، وارد بحث پیرامون ارجوزه فی الطب منسوب به بوعلی شده و شکوکهایی در باب این اثر را مورد مداقه قرار می دهد.بیان مختصات ارجوزه فی الطب، دیگر ارجوزه های طبی منسوب به بوعلی، شارحان ارجوزه، کارنامه چاپ ها و ترجمه های لاتین، عبری و فارسی آن، از دیگر مطالب ارائه شده در نوشتار هستند. نویسنده در نهایت با تشریح نمونه هایی از ارجوزه های طبی دیگران، نوشتار را به پایان می رساند.
۲.

ساختار اولیانامه های فارسی، نگاهی به مقامات ژنده پیل سدید الدین غزنوی (همراه با ملاحظاتی پیرامون اسرارالتوحید ابن منور)

نویسنده: مترجم:

کلیدواژه‌ها: اولیانامه های فارسی مقامات ژنده پیل سدیدالدین غزنوی اسرارالتوحید ابن منور ساختار روایی حکایتهای کرامات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۴۷۴
مکتوبات اولیانامه ای اسلامی را می توان به شیوه های مختلفی در پژوهش تاریخی به کار بست. از این آثار، به طور قطع، می توان برای نگارش تاریخ تصوف و تاریخ یا زندگی نامه تک شخصیت ها، و نیز برای نگارش تاریخ اندیشه مذهبی به طور عمومی، و حتی نگارش تاریخ اجتماعی بهره جست. نویسنده در مقاله حاضر می کوشد تا بر ساختار روایی این آثار تمرکز کند و این ساختار را با هدف بنیادین نوشتار اولیانامه ای در اسلام، یعنی زنده نگاه داشتن کاریزمای قهرمانان این آثار، پیوند زند. وی برای نیل به این مقصود، به یکی از تک نگاری های اولیه فارسی می پردازد و آن را در کنار یکی دیگر از تک نگاری های فارسی متعلق به شرق ایران در سده ششم هجری که تقریبا معاصر آن است، قرار می دهد. واپسین بخش مقاله جستاری در خوانش دقیق و بحث پرامون یکی از حکایات کرامات در اثر غزنوی است.
۳.

تاریخچه سند و مرکز اسناد در جهان و ایران

کلیدواژه‌ها: تاریخچه سند مراکز اسناد آرشیو تاریخچه آرشیو آرشیو عثمانی آرشیو در ایران آرشیو در جهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۷ تعداد دانلود : ۶۷۴
نوشتار حاضر دومین اثر از سلسله انتشارات پیرامون اسناد به شمار می آید. نویسندگان می کوشند نخست تاریخچه آرشیو را در جهان مورد مداقه قرار دهند. در ادامه، تاریخچه آرشیو عثمانی و تاریخچه آرشیو در ایران را بررسی می کنند.
۴.

گامی به سوی إسناد و أسناد در تحدیث

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کتاب طریق الوصول الی اخبار آل الرسول اجازات هادی نجفی روایت حدیث نقد کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۴۱۳
کتاب طریق الوصول الی اخبار آل الرسول مجموعه اجازات آیت الله هادی نجفی به همراه گزارش نسبتا مبسوطی از احوال مشایخ چهلگانه مشارالله در روایت حدیث است. انگیزه نویسنده از تألیف کتاب مذکور، گردآوردن اجازات و سرگذشت مشایخ روایت به شیوه علمای گذشته است. نویسنده در نوشتار حاضر برخی امتیازات و کاستی ها و لغزش های کتاب مذکور را متذکر می شود.
۵.

برابرهای عربی برخی از مثل های فارسی کتاب امثال و حکم دهخدا

کلیدواژه‌ها: برابرهای عربی مثل های فارسی کتاب امثال و حکم دهخدا امثال فارسی نقد کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۳ تعداد دانلود : ۳۹۴
علامه دهخدا در کتاب امثال و حکم هر گاه که برای امثال فارسی، معادل در عربی یافته به آن اشاره کرده است؛ اما در مواقعی به معادل های عربی دیگر امثال و حکم فارسی اشاره ای نکرده اند. شاید یک علت آن امر این بوده که ایشان در تألیف امثال و حکم قصد تفحص و وارسی منابع امثال و حکم عربی را نداشته و تنها به برخی از کتاب های امثال چون مجمع الأمثال میدانی نیشابوری توجه داشته است. نویسنده در یادداشت حاضر، به معادل های تعدادی از امثال موجود در کتاب امثال و حکم دهخدا اشاره می کند تا میزان اشتراکات این دو ادب در امثال و حکم بیشتر نمایان شود.
۶.

نگرشی بر نگارشهای کلامی (2): معرّفی انتقادیِ ویراست تذکره الواصلین فی شرح نهج المسترشدین

کلیدواژه‌ها: نهج المسترشدین فی اصول الدین علامه حلی تذکره الواصلین فی شرح نهج المسترشدین عبدالحمید بن اعرجی حسینی طاهر السلامی کلام نقد کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۳۲۸
نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی و نقد تصحیحی از کتاب تذکره الواصلین فی شرح نهج المسترشدین نوشته عبدالحمید بن اعرجی حسینی که شرحی بر رساله کلامی نهج المسترشدین علامه حلی است، می پردازد. کتاب مذکور با تحقیق طاهر السلامی از سوی المرکز الاسلامی للدراسات الاستراتیجیه در سال 1436 ه.ق. به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده نوشتار در راستای هدف مذکور، نخست نکاتی پیرامون کتاب تذکره الواصلین و نویسنده آن و همچنین دست نوشتهای بازمانده از آن بیان می کند. پس از آن به ارزیابی و نقد ویراست ارائه شده از این اثر می پردازد. وی با ارائه شاهدمثال هایی از متن تحصیح کتاب، کاستی های آن را بر می شمرد.
۷.

پاره های اسلام شناسی 9

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سیره پیامبر آندریاس گورکه کتاب « ایران در بحران؛ سقوط اصفهان و سلسله صفویه» سلفیه سلفی گری سقوط اصفهان صفویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۰ تعداد دانلود : ۴۳۲
نویسنده در نوشتار حاضر که شماره 9 از سلسله انتشارات پاره های اسلام شناسی است، به معرفی اجمالی و بیان محتوای سه منبع ذیل می پردازد: تألیف و ماهیت مؤلف در متون مرتبط با سیره پیامبر (ص)؛ آندریاس گورکه نقد کتاب «ایران در بحران؛ سقوط اصفهان و سلسله صفویه» مفهوم شناسی سلفیه و سلفی گری  
۸.

از نگاه دیگران (4) قرآن های عصر اموی

نویسنده: مترجم:

کلیدواژه‌ها: قرآن عصر اموی فرانسوا دروش کتاب قرآن های عصر اموی دوران اموی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۳۵۴
نوشتار حاضر ترجمه مقاله مروری است که پیرامون کتاب قرآن های عصر اموی (فرانسوا دروش، لیدن: انتشارات بریل، 2014) در سال 2014 به رشته تحریر درآمده است. کتاب مذکور نمایی کلی از مصحف قرآن در دوران اموی ترسیم می کند. نویسنده در نوشتار حاضر، فصول کتاب و محتوای آن را مورد مداقه قرار داده است.
۹.

کتابشناسی توصیفی آثار و تألیفات آیت الله شیخ علی اکبر نهاوندی(به مناسبت شصت و چهارمین سالگرد فوت وی)

کلیدواژه‌ها: عالمان شیعه علی اکبر نهاوندی ک‍ت‍اب‍ش‍ن‍اس‍ی آیت الله مجتهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۳۳۲
آیت الله علی اکبر نهاوندی معروف به مجتهد (1278-1369ق) از بزرگان علمای شیعه معاصر، علاوه بر داشتن وجه اجتماعی، دارای تألیفات فراوان است. کتابشناسی آثار وی  را می توان در پنج موضوع قرآن و حدیث، عقاید، فقه و اصول فقه، تراجم و رجال، خطابه و وعظ قرار داد. نویسنده در نوشتار حاضر درصدد معرفی توصیفی و اجمالی آثار اوست.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۸۸