حیدر عیوضی

حیدر عیوضی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۳ مورد.
۱.

آینه های شکسته (3): نگاهی به ترجمه قدیم و ترجمه پیروز سیار از عهد عتیق در پرتو متن عبری

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۵ خرداد و تیر ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۰۶) 343 - 354

کلیدواژه‌ها: عهد عتیق پیروز سیار نقد و بررسی ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۹
شواهد ارائه شده در این شماره با تمرکز بیشتر بر ترجمه قدیم، در سه محور قرار دارند: 1. افراط در ترجمه تحت اللفظی؛ 2. برخی اغلاط؛ 3. سایه روشن ترجمه های عربی در ترجمه قدیم (محور جدید). به عبارتی، به جز محور سوم که برای اولین بار در اینجا مطرح می شود، سایر شواهدِ این مقاله در ذیل همان محورهای پیشین بوده، و مکمل آنها می باشند.   
۲.

آینه های شکسته (2): نگاهی به ترجمه قدیم و ترجمه پیروز سیار از عهد عتیق در پرتو متن عبری

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۵ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۰۵) 365 - 375

کلیدواژه‌ها: ترجمه های فارسی تورات ترجمه قدیم ویلیام گِلِن ترجمه پیروز سیار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۱۲
مقاله پیش رو در واقع ادامه یادداشت های پیشین با همین عنوان می باشد؛ البته در این شماره شواهد مورد مطالعه عمدتاً با محوریت ترجمه جناب پیروز سیار تدوین شده و در چهار محور ارائه می گردد که عبارت اند از: 1. اهمیت پاورقی ها؛ 2. جای خالی تفاسیر یهودی در انبوه پاورقی ها؛ 3. به گزینی در ترجمه؛ 4. برخی ملاحظات. به این ترتیب محور دوم برای اولین بار در اینجا مطرح می شود.
۳.

زبان آرامی را جدی بگیریم؛ جستارهایی با رویکرد مطالعات قرآنی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۴ مرداد و شهریور ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۰۱) 183 - 199

کلیدواژه‌ها: زبان های سامی زبان آرامی عربی تلمود مفردات قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۶۸
مقاله حاضر به پیوندهای عمیق آرامی و عربی در میان زبان های سامی متمرکز است و مباحث آن در چهار بخش تدوین یافته است که عبارتند از: 1. درآمدی بر زبان های سامی؛ 2. پیوندهای آرامی و عربی؛ 3. پیوندهای آرامی تلمودی و عربی قرآن؛ 4. نمونه کاوی: کارکرد «دابه الأرض» (نمل: 82) در پرتو زبانهای سامی. در نهایت، بخش جمع بندی بر تأکید دوباره بر ضرورت راه اندازی رشته زبان های سامی در برخی دانشکده های علوم قرآنی می پردازد. به نظر می رسد، در زبان های سامی، آرامی و عربی از عمیق ترین و وسیع ترین پیوندها برخوردارند.
۴.

سیر تحولات در قرآن پژوهشی حوزه آلمانی زبان: با تاکید بر تفسیر سوره بقره اثر برترام اشمیتس

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی خاورشناسان سال ۲ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 125 - 147

کلیدواژه‌ها: قرآن پژوهان آلمانی زبان ترجمه های آلمانی قرآن سوره بقره برترام اشمیتس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۸۱
قرآن پژوهی در حوزه کشورهای آلمانی زبان از سده شانزدهم تا دوران معاصر سیر تحول داشته است. به نظر می رسد برای این موضوع می توان چهار نقطه عطف را ترسیم کرد: عصر اصلاحات، دوره رمانتیسم، مواجه جدلی و آغاز رویکرد همدلانه به قرآن. با بررسی های به عمل آمده این فرضیه شکل گرفت که ترجمه قرآن از زبان اصلی، عربی تأثیر مستقیم در شکل گیری رویکرد همدلانه به قرآن در دوره معاصر داشته است. اگر پیش تر قرآن با عنوان کتاب مقدسِ ترک ها یا کتاب قانون ترک ها از زبان های واسطه ای ترجمه می شد، یا نویسندگانی چون هیرشفلید و کارل آرنس داده های قرآنی را اقتباسی ناهمگون از کتاب مقدس می شمردند، در رویکرد نوین تلاش می شود قرآن به مثابه یک میراث مشترک در ادیان ابراهیمی فهم و تفسیر شود. در مقاله حاضر، بر اساس روش تحقیق کتابخانه ای، پس از مروری بر این سیر تحول، در رابطه با دستاوردهای رویکرد اخیر، به عنوان مطالعه موردی به بررسی تفسیر سوره بقره اثر برترام اشمیتس می پردازیم که نویسنده آن سوره بقره را از نگاه بینامتنیت «تورات ثانی» تلقی می کند.
۵.

محمدحسین مرعشی شهرستانی و رساله سبیل النجات در ردّ بر طریق الحیات گُتلیب فاندر

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۳ مرداد و شهریور ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۹۵) 201 - 211

کلیدواژه‌ها: محمدحسین مرعشی شهرستانی سبیل النجات تلیب فاندر طریق الحیات اظهار الحق رحمت الله هندی ُ گ ردیه های اسلامی مسیحی قرن نوزدهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۸۰
ردیه های اسلامی  مسیحی به جهت انعکاس انبوهی اطلاعات دینی جزء میراث گرانبهای ادیان ابراهیمی به شمار می روند. این متون به رغم رویکرد عمدتا جدلی که دارند، به شناخت ما از سیر و تحول مواجهه مسلمانان با کتاب مقدس، و برعکس مسیحیان با قرآن کمک م یکند. حجم انبوهی از این ردیه ها به قرن نوزدهم میلادی تعلق دارند؛ در این میان، رساله های معدودی را می توان یافت که در روش و محتوا دارای خلاقیت و نوآوری باشند.
۶.

پا به پای داعی الاسلام در گفت وگوهای اسلام و مسیحیت: از جلفای اصفهان تا بِهندی بازار بمبئی (1902 1907م.)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۳ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۹۳) 121 - 130

کلیدواژه‌ها: محمدعلی حسنی داعی الاسلام مجله دعوت الاسلام نشریات فارسی دوره قاجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۵
مجله دعوت الاسلام نخستین دستاورد گفت وگوهای صفاخانه اصفهان در خارج از ایران به شمار می رود که با استقبال پرشور ساکنان شهر بمبئی (اعم از مسلمان، هندوها و مسیحیان) مواجه شد. در واقع محمد علی داعی الاسلام با الگوبرداری از تبلیغات مبلغان مسیحی در اصفهان به تبلیغ اسلام در مقیاس جهانی پرداخته است؛ و این موضوع به طور ملموس از محتوای گفت وگوها، کتابهای معرفی شده و اطلاعیه های مندرج در مجله نمایان است. به عبارتی او به همان سبک مبلغین مسیحی دست به یک شبکه سازی زده است که البته محدود به بمبئی نمی شده، از جمله می توان به انجمن جعفریه در شهر مظفرنگر (ش 6، ص 1) اشاره کرد؛ هرچند که تا کنون از فعایت های ادیانی آن اطلاعی در اختیار نداریم. باری، آنچه که بر اهمیت مجله دعوت الاسلام می افزاید، رویکرد تا اندازه ای مدرن آن می باشد که پیشتر در جهان اسلام سابقه نداشته است.
۷.

آینه های شکسته: نگاهی به ترجمه قدیم و ترجمه پیروز سیار از عهد عتیق در پرتو متن عبری

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۳ بهمن و اسفند ۱۴۰۱ شماره ۶ (پیاپی ۱۹۸) 215 - 232

کلیدواژه‌ها: زبان های سامی عهد عتیق ترجمه های فاسی تورات ترجمه قدیم ویلیام گِلِن ترجمه پیروز سیار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۹۵
مقاله حاضر به بررسی دو ترجمه از عهد عتیق در پرتو متن اصلی آن، زبان عبری متمرکز است. شواهد مورد مطالعه در چهار بخش، به ترتیب به امتیازهای ترجمه قدیم و ترجمه سیار، سپس نقاط ضعف آنها می پردازد. پژوهش حاضر به این نتیجه رهنمون شده است که زبان اصلی تورات، هماره از زبان مقصد فراتر می باشد، و مخاطب فنی همواره برای دریافت ظرائف متن، ناگزیر از مراجعه به چندین ترجمه است؛ چه اینکه اساسا در مورد متون کلاسیک و فاخر ترجمه ها چون آینه های شکسته عمل می کنند. از اینرو، در جامعه علمی فارسی زبان مخصوصا در پژوهش های تطبیقی صرفا با اتکا به یک ترجمه، نمی توان از سوء فهم و برداشت های نااستوار ایمن بود.  
۸.

ترجمه های عبری قرآن به مثابه تفسیر یهودی ناشناخته: نسخه بازنویسی اوری روبین

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۲ آذر و دی ۱۴۰۰ شماره ۵ (پیاپی ۱۹۱) 153 - 162

کلیدواژه‌ها: ترجمه عبری قرآن بایبل بینامتنیت اوری روبین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۴۷
ترجمه عبری قرآن به قلم اوری روبین (Uri Rubin, 1944-2021) ابتدا در سال 2005م. منتشر شد؛ مترجم پس از 11 سال، در 2016م. نسخه بازنویسی شده آن را چاپ کرد. اهمیت این ترجمه، صرف نظر از مباحث زبانی، وجود انبوهی از پاورقی ها در ذیل آیات است؛ محتوای برخی از آنها قطعا به مباحث تفسیری بینامتنیت کمک خواهد کرد، اما در مواردی نیز در تعارض با دیدگاه مسلمانان می باشد. در واقع، متن نهایی چیزی فراتر از ترجمه، بلکه یک تفسیر می باشد.این پاورقی ها به لحاظ محتوایی در چهار بخش اصلی قرار می گیرند: I. متن های صرفا توضیحی به جهت تبیین تحت اللفظی معانی آیات؛ II. اشاره به دیدگاه های تفسیری و احیانا اختلاف مفسران؛ III. ارجاع به آیات مشابه در متن قرآن؛ IV. ارجاع به بن مایه های توراتی، میدراشی در آیات قرآن. مقاله حاضر به بررسی این نسخه جدید متمرکز است و تغییرات آن را در دو محور مباحث مبنایی و ارجاعات بیشتر به متون پیشااسلامی به طور اجمال پی گرفته است. 
۱۰.

تکامل یک تصویر در زبان های سامی: از متون اکدی- آرامی تا قرآن

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ خرداد و تیر ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۲) 35 - 48

کلیدواژه‌ها: زبان های سامی ریشه شناسی تصویرسازی تکامل زبان استعاره تشبیه در قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۴۳۱
کانون این مقاله بر سیر تحول یک تصویرسازی در زبان های سامی از سادگی به سوی مبالغه متمرکز است. بر اساس کتیبه ای متعلق به سده نهم قبل از میلاد اقوام سامی باستان در نخستین تجربه ذهنی تعبیر «خورده شدن توسط دیگری» را استعاره از «نهایت ذلت و درماندگی» به کاربرده اند. این صنعت زبانی در بخش نوئیم تورات نیز دیده می شود. سپس در متون اکدی آرامی عبارت «خوردن دیگری» استعاره از «تهمت زدن/ بدگویی کردن» استفاده شده است. در عربی با پیمودن یک گام به جلو «خوردن گوشت آدمی» استعاره از «غیبت کردن» می شود. در نهایت، قرآن ناهنجار اخلاقی مذکور را در یک تصویرسازی به «خوردن گوشت برادر مرده» تشبیه می کند.با توجه به استفاده ریشه ʾ kl در این درون مایه مشترک، برای ترسیم بهتر این سیر تکامل، در بخش نخست، دو موضوع ریشه شناسی در زبان های آفروآسیایی، کاربردهای معنایی «أکل» در قرآن و אכל / ʾ kl در تورات عبری مطرح شده است.
۱۱.

مصباح الظلمات فی تفسیر التورات: تفسیری شیعی بر اسفار خمسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه میراث دوره ۱۷ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۶۴) 109 - 132
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۳۹
در کتابخانه آستان قدس رضوی مجموعه ای شامل سه نسخه خطی با عنوان «ترجمه تورات» نگهداری می شود که تاکنون پژوهشی روی آن ها انجام نگرفته و با توجه به افتادگی برگ های نخست آن مجموعه، مؤلفش ناشناخته مانده بود. مقدمه جداشده این اثر اخیراً در کتابخانه آیت الله گلپایگانیِ قم با عنوان مصباح الظلمات فی تفسیر التورات کشف شده است. در این مقاله برخی از ابعاد ناشناخته مجموعه آستان قدس با تحلیل درون متنی تبیین شده است. در این بررسی روشن شده که مؤلف مجموعه مذکور، عالم شیعی، زین العابدین بن محمد است که در کاظمین می زیسته و این تفسیر را در فاصله سال های 1225-1226ق به درخواست میرزا عیسی قائم مقام (د. 1237ق) از طرف نایب السلطنه عباس میرزا (د. 1249ق) که به آشنایی با مضامین تورات علاقه مند شده بود، نوشته است. در مقاله حاضر، نویسندگان پس از ارائه ادله ای در تأیید پیوند مقدمه کشف شده و مصباح الظلمات و بیان ویژگی های این متن، برخی شرایط اجتماعی گذار از ردّیه نویسی به تفسیر کتاب مقدس را بررسی کرده اند.
۱۲.

بررسی ترجمه ای از مزامیر داود در کتابخانه نمازی خوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه میراث دوره ۱۷ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۶۵) 87 - 103
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۱۱۹
مَزامیرِ داود ( تِهیلیم ) جایگاه والایی در حیات معنوی اهل کتاب دارد و در جامعه اسلامی با نام زبور شناخته می شود. آن چه در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته برخی ترجمه های عربی این کتاب است که بخش های ابتدایی آن ترجمه تِهیلیم ، اما ادامه آن (به طور خاص از مزمور سوم به بعد) ی ک متن تألیف ی جعلی، با رویکرد موعظه ای اخلاقی است. این متون در اصطلاح فنی شِبهِ مزامیر (Pseudo-Psalms) خوانده می شوند. مقاله حاضر به بررسی یکی از این متون (تاریخ کتابت، 706ق) می پردازد که در کتابخانه نمازی خوی موجود است. در دیباجه نسخه ادعا شده که این ترجمه به دستور مأمون بوده و به تأیید امام رضا (ع) نیز رسیده است. تحلیل محتوایی این نسخه در چهار محور به این شرح خواهد بود: 1. مقایسه محتوایی نسخه خوی با مزامیر اصلی (تهیلیم)؛ 2. ردّ پای محتویات نسخه خوی در منابع متقدم اسلامی؛ 3. انعکاس برخی معضلات اخلاقی اجتماعی جامعه در عصر نگارش نسخه؛ 4. مباحث کلامی الهیاتی منعکس در نسخه خوی.
۱۳.

آیا خدا تِفیلین می بندد؟ تحلیل بینامتنی آیه «قالَتِ الیَهودُ یَدُ اللهِ مَغلولَهٌ»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 1 - 22

کلیدواژه‌ها: تفسیر تطبیقی زین العابدین بن محمد روابط بینامتنی برگزیدگی قوم یهود تفلین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۲ تعداد دانلود : ۲۹۲
در آیاتی ازقرآن کریم به برخی ذهنیت های یهودیان اشاره و از آنها انتقاد شده است. از جمله، در آیه 64 سوره مائده سخن از آن می رود که یهودیان گفته اند «دست خدا بسته است». مفسران قرآن کریم در بحث از این که «بسته بودن دست» به چه معناست، آراء متعددی ابراز داشته اند. از دیرباز بیش تر آنها این عبارت را کنایه از نسبت بُخل به خدای متعال برشمرده اند و البته، کم تر برای ارائه شواهدی کوشیده اند که بتواند چنین فرضیه ای را تقویت، و انتساب چنین صفتی به خدا را در میان عموم یهودیان یا برخی فرق ایشان تأیید کند. این در حالی است که در تفاسیر متأخر، فرضیات دیگری نسبت به این موضوع مطرح شده است. در این مقاله تلاش شده دیدگاه های مختلف را درباره موضوع بازکاویم و با مرور انتقادی آنها و بازخوانی شواهد، فرضیه ای جدید ارائه دهیم؛ فرضیه ای که در پرتو دیگر آیات مرتبط با موضوع از یک سو، و شواهد توراتی از سوی دیگر، مدعی است آیه مورد بحث دکترین دینی «برگزیدگی قوم یهود» را مورد نقد قرار داده است.
۱۴.

سفرنامه ای به آلمان در نوامبر شیرین: با گزارشی از کنفرانس «بازسازی وحی قرآن در بستر تاریخی» (مونستر 2019)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال سی ام بهمن و اسفند ۱۳۹۸ شماره ۶ (پیاپی ۱۸۰) 163-173

کلیدواژه‌ها: سفرنامه آلمان کنفرانس بازسازی وحی قرآن در بستر تاریخی گزارش قرآن مطالعات قرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۶۰
نوشته پیش رو، گزارشی اجمالی از سفر نویسنده به آلمان در آبان 1398 جهت شرکت در کنفرانس بازسازی وحی قرآن در بستر تاریخی در دانشگاه مونستر در غرب آلمان است. سفرنامه، آلمان، کنفرانس بازسازی وحی قرآن در بستر تاریخی، گزارش، قرآن، مطالعات قرآنی.
۱۵.

سوره نمل: مقایسه ترجمه های عبری یوزف ریولین و اوری روبین

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۰ خرداد و تیر ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۷۶) 30 - 40

کلیدواژه‌ها: زبا نهای سامی ترجمه های عبری قرآن سوره نمل تورات عبری یوزف ریولین اوری روبین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۵ تعداد دانلود : ۵۰۷
بررسی ترجمه های عبری قرآن می تواند در ارتقای سطح مطالعات علوم قرآنی در جامعه علمی کشور سهیم باشد. باید توجه داشت که در میان زبا نهای سامی، عربی و عبری از بیشترین پیون د و شباهت برخوردارند. این دو در سطوح مختلف زبان، واج ها، حروف، ساختمان کلمات و قواعد صرفی نحوی مطابقت فراوانی دارند. به این جهت، مسئله معادل گذاری مترجمان عبری برای واژ گان قرآن می تواند به توسعه مطالعات تطبیقی زبان های سامی کمک کند. به هرروی، ا گر بررسی ترجم ههای قرآن جزء بایسته های پژوهشی باشند، ترجمه های عبری از اولویت بیشتری برخوردارند. در مقاله پیش رو، دو ترجمه عبری از سوره نمل در چهار محور وفاداری به متن مبدأ، معاد لگذاری، سبک ادبی:کلاسیک یا مدرن و برخی تأمات، بررسی و مقایسه شده اند. این سوره متضمن سرنخ های متعددی برای مطالعات بینامتنی ) Intertextuality ( نیز هست، اما از آنجایی که این موضوع با وجود پاورقی های فراوان هر دو مترجم موردتوجه ایشان نبوده )البته در این سوره و به استثنای اوری روبین تنها ذیل آیه 82 (، به مقایسه محتوایی با گزارش های کتاب مقدس اهتمام نشده است، بلکه تمرکز ما بیشتر بر مباحث زبان شناسی است. از ویژگی های نوآورانه این پژوهش، انعکاس کاربردهای توراتی در معادل گذار یهای عبری است که برای علاق همندان مطالعات زبا نشناسی تطبیقی جذاب خواهد بود.
۱۶.

ریشه های عربی و معادل هایی برای قاموس های کتاب مقدس 1

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۰ فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷۵) 37 - 44

کلیدواژه‌ها: کتاب مقدس لوتار کوپف زبان شناسی زبان های سامی عبری زبان عربی زبان فارسی قرآن تورات انجیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۴۷۸
نویسنده در نوشتار حاضر به ترجمه بخش هایی از مقاله لوتار کوپف اقدام کرده است تا از این رهگذر، به مرور برخی یافته های زبان شناسی وی بپردازد. نویسنده در انتخاب مدخل های مقاله توجه داشته است که بخش هایی از مقاله که برای مطالعات تطبیقی قرآن و تورات برای جامعه علمی کشور درخور توجه باشد، انتخاب شوند. عاوه بر این، در راستای تبیین و انعکاس بهتر تحقیقات و یافته های لوتار کوپف، شواهد بیشتری از قرآن و متون عربی فارسی نیز بدان افزوده است.
۱۷.

تفسیر بینامتنی از آیه 69 سوره احزاب بر اساس ترجمه های آلمانی و عبری قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: سوره احزاب حضرت موسی (ع) حضرت محمد (ص) ازدواج های پیامبر بینامتنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵۶
آیه 69 سوره احزاب مؤمنان را از تکرار آنچه موجب آزار موسی می شد، نهی می کند: «یا أَیهَّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَکُونُواْ کاَلَّذِینَ ءَاذَوْاْ مُوسىَ فَبرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُواْ وَ کاَنَ عِندَ اللَّهِ وَجِیهًا» با این حال آیه تصریحی راجع به مطالبی که برخی با گفتن آن موسی را می آزردند، ندارد و تنها به عبارت «مما قالوا» اکتفا شده است. منابع تفسیری چهار وجه را در این رابطه برشمردند: الف) تهمت قتل هارون؛ ب) انتساب مسائل غیر اخلاقی به وسیله قارون؛ ت) انتساب مشکل جسمی؛ ث) تهمت سحر و جادو. از سوی دیگر، بسیاری از مفسران معتقدند این آیه به برخی جریان سازی ها در پی ازدواج رسول خدا(ص) و همسر مطلقه زید بن حارثه اشاره دارد. به نظر می​رسد، نخستین بار ساموئل گونتر وال در بازنویسی ترجمه آلمانی قرآن اثر بویزن، در یک پاورقی مناسب ترین وجه برای تفسیر این آیه را واقعه مطرح در سِفر اعداد: 12 دانسته که ماجرای اعتراض ها به ازدواج موسی و صفوره را شرح می​دهد؛ چه اینکه براساس یک سنت کهن عبرانیان مجاز به ازدواج با اقوام دیگر نبودند و صفوره از مدیانی ها بود. آبراهام گایگر این کشف گونتر وال را اندکی بسط داد و از این طریق به ترجمه های آلمانی و عبری راه یافت. مقاله حاضر با تفصیل بیشتر، این موضوع را به عنوان یک تفسیر بینامتنی مورد بررسی قرار داده است.
۱۸.

مفردات قرآن و ریشه شناسی تاریخی؛ بایسته ها و آسیب های موجود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: زبان عربی واژگان دخیل مفردات قرآن زبانهای سامی منابع لغوی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۹ تعداد دانلود : ۶۳۱
فقه اللغة واژگان قرآن بر خلاف برخی از شاخه های علوم قرآنی در همان پارادایم سنتی خود تنفس می کند. حتا واژگان دخیل آرتور جفری نیز نتوانست واکنشی که تاریخ قرآن نولدکه یا مذاهب تفسیری گلدزیهر ایجاد کردند، در پی داشته باشد. روشن است که مواجهه علمی (نه ایدئولوژکی) با این نوع پژوهش های غربیان، نیازمند برخی پیش نیازهاست که در حال حاضر زیرساخت های آن در رشته های علوم قرآنی فراهم نیست. در این مقاله سعی شده به برخی از ابعاد این موضوع پرتو افکنده شود و ضرورت آن با ارائه نمونه هایی تبیین گردد. بخش نخست مقاله به بایسته های ریشه شناسی مفردات قرآن در دوره معاصر می پردازد که متضمن چهار پیشنهاد می باشد و ایجاد رشته زبانهای سامی در دانشکده های علوم قرآنی از مهم ترین آنهاست. بخش دوم بر محور آسیب شناسی متون لغوی (متقدم و معاصر) است که چهار مشکل اولیه را رصد کردیم. طبیعی است که این تعداد بر حسب حصر عقلی یا منطقی نیست، بلکه می توان با تأمل بیشتر موارد دیگری به هر دو بخش افزود
۱۹.

نخستین تلاش های شیعی در تفسیر کتاب مقدس: مصباح الظلمات فی تفسیر التورات

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۲۷ بهمن و اسفند ۱۳۹۵ شماره ۶ (پیاپی ۱۶۲) 46 - 58

کلیدواژه‌ها: تفسیر کتاب مقدس کتاب مصباح الظلمات فی تفسیر التورات تورات تفسیر تورات زین العابدین بن محمد عتباتی معرفی کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۲۷۷
زین العابدین بن محمد عتباتی مؤلف رساله مصباح الظلمات فی تفسیر التورات در حدود 200 سال قبل با استفاده از متون درجه اول یهودی مانند تلمود، عین یعقوب و ... به معرفی تورات پرداخته است. طبق تصریح نویسنده، این رساله تنها درآمدی بر تفسیر مفصل او بر تورات بوده، اما ظاهرا موفق به نگارش آن نشده و یا به دست ما نرسیده است. با وجود اینکه عتباتی در تألیف خود مبتکر بوده و رساله حاضر متضمن نوآوری های خوبی در مطالعات تطبیقی می باشد، با همه این توصیف ها رویکرد وی کاملا انتقادی است و این اثر نیز جزء میراث ادبیات ردیه نویسی به شمار می رود. نگارنده سطور ذیل به معرفی کتاب مذکور همت گمارده است. وی در راستای این هدف، نخست به معرفی مؤلف، جایگاه علمی و آثار وی پرداخته و سپس مشخصات ظاهری نسخه مصباح الظلمات را بررسی کرده است. ارائه فهرست مطالب و اسلوب و محتوای رساله از دیگر مباحث مطرح شده در نوشتار است
۲۰.

کتابشناسی مجموعه عبری در کتابخانه آستانه مقدسه حضرت معصومه (ع)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۲۶ مرداد و شهریور ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۱۵۳) 83 - 88

کلیدواژه‌ها: کتاب های چاپی عبری کتابخانه آستانه حضرت معصومه (س) فهرست کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۳۱۴
کتابخانه آستانه در جوار حرم حضرت معصومه (س)، به استناد برخی از نسخه های خطی آن، قدمت چند صد ساله دارد. و بخش نسخ خطی کتابخانه، همواره مورد توجه پژوهشگران خارجی و داخلی بوده است. نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد فهرستی از کتاب های چاپی عبری موجود در کتابخانه آستانه حضرت معصومه (س) را که متعلق به میانه های قرن نوزده به بعد است، ارائه نماید.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان