درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۴۴۱ تا ۴٬۴۶۰ مورد از کل ۷۹٬۴۱۷ مورد.
۴۴۴۱.

بررسی تحلیلی فرهنگ انتظار پادشاهی خداوند در عهد جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 181 - 202

کلیدواژه‌ها: انتظار عهد جدید منتظران مسیحیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۷۳
یکی از آموزه های مشترک بین ادیان ابراهیمی آموزه اعتقاد به ظهور منجی و موعود آخرالزمانی است. مسیحیان معتقد عیسی مسیح؟ع؟ سه روز پس از مصلوب شدن زنده شد و مدتی بعد به آسمان عروج کرد و در آخرالزمان دوباره از آسمان باز خواهد گشت و پادشاهی خداوند را بنا خواهد نهاد. در عهدین آموزش داده شده که مؤمنین هر لحظه و هر روز منتظر آمدن پادشاهی خداوند باشند و ایمانداران براساس فرهنگ انتظار تربیت شدند. در مسیحیت نخستین افرادی بودند که به نام منتظران پادشاهی خداوند شناخته می شدند و امروزه یکی از مراسمات دینی و دعا های بسیار مهم و اساسی در مسیحیت مراسم عشای ربانی است که در حقیقت به نوعی مراسم دعا برای آمدن پادشاهی خداوند شناخته می شود. در این تحقیق درصدد بررسی فرهنگ انتظار مسیحیت مطابق با مبانی عهد جدید می باشیم. هدف از این پژوهش تقویت نقاط مشترک دو دین اسلام و مسیحیت در مسئله اعتقاد به موعود و انتظار و آمادگی برای آمدن موعود می باشد. روش پژوهش مطالعات متنی با تمرکز بر متون مقدس مسیحیت می باشد.
۴۴۴۲.

بررسی انسجام متنی سوره عادیات به روش حلقه های معنایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآنی سال ۲۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۷) 37 - 56

کلیدواژه‌ها: انسجام متنی سوره عادیات حلقه های معنایی قسم های الهی قسم های استدلالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۴۰
سوره عادیات با پنج آیه قسم آغاز شده است. در تفسیر و نحوه ارتباط آیات قسم با دیگر آیات این سوره، دیدگاه های مختلفی مطرح شده است. عده ای بر این باورند که انتخاب و چینش آیات قسم در پی یکدیگر، نمایانگر تصویری قابل فهم است تا مضمون جواب قسم را باورپذیر نماید. نوشتار حاضر، ضمن بیان این دیدگاه، محتوای سوره عادیات را مورد واکاوی قرار داده تا از رهگذر روش توصیفی- تحلیلی، به این پرسش پاسخ دهد که انسجام متنی سوره عادیات چگونه است؟ به همین منظور، پس از تحلیل معنا و ارتباط آیات با یکدیگر، آیات مرتبط و همگون سوره را تفکیک و در سه حلقه معنایی جای می دهد تا به ارتباط این سه حلقه معنایی دست یابد. در نهایت، این نتیجه حاصل شد که اسبان دونده، تمثیل و استعاره از انسان هایی است که شیفته دنیا شده و از یاد خداوند غافل شده اند و هنگامی متوجه خطایشان می شوند که زمان مرگشان فرا رسیده است. به همین خاطر، در حلقه جواب قسم به مذمت این گونه انسان ها پرداخته و در سومین حلقه، عقوبت چنین انسان هایی را بیان نموده است.
۴۴۴۳.

بررسی تأثیر نفس شناسی ابن سینا در آرای ویلیام اوورنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال ۲۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 177 - 192

کلیدواژه‌ها: نفس خودآگاهی تجرد انسان معلق بساطت ابن سینا ویلیام اوورنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۹۵
از جمله پژوهشها در عالم فلسفه، بررسی تاثیر و تاثر فلاسفه در یکدیگر می باشد. با ترجمه کتاب ششم طبیعیات شفا به زبان لاتین، نفس شناسی ابن سینا مورد توجه فلاسفه مدرسی قرار گرفت. ویلیام اوورنی جزء فیلسوفانی است که از نفس شناسی ابن سینا تاثیر پذیرفته است اما این تاثیر پذیری مغفول مانده است. می توان گفت نحوه مواجهه اوورنی با ابن سینا مسبب اصلی این غفلت است؛ چرا که این فیلسوف پاریسی تاثیرپذیری خود را از ابن سینا یا اظهار نمی کند و مطالب وی را به خود نسبت می دهد یا اظهار کرده و بعدا به اگوستین نسبت داده شده است و یا تحریف می کند. ویلیام اوورنی تحت تاثیر ابن سینا برای توجیه خودآگاهی و اثبات وجود نفس و تغایر آن با بدن فرضیه انسان معلّق را مطرح می کند ولی آن را به خود نسبت می دهد. همچنین بیان ابن سینا را در تجرد نفس ذکر می کند ولی این بحث امروزه به نظریه اگوستینیِ معروف شده است. در بحث بقاء نفس، اوورنی نظریه ابن سینا را، که به بقاء فردی نفوس قائل است، تحریف و نظریه وحدت نفوس را به ابن سینا نسبت داده است نظریه ای که با تصور مسیحیت از حیات اخروی ناسازگار بوده و در نتیجه، این تحریف منجر به مخالفت کلیسا با ترویج اندیشه ابن سینا شده است. بررسی نظریه اوورنی درباره نفس و احکامش و مقایسه آن با آرای ابن سینا با استفاده از روش تحلیلی- تطبیقی ساختار این پژوهش را تشکیل می دهد.
۴۴۴۴.

سبک زندگی منتظرانه راهبرد مقابله با فرقه های انحرافی مهدویت در دوران معاصر

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۸) 110 - 132

کلیدواژه‌ها: انتظار مهدویت فرقه های انحرافی سبک زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۴۵
با وجود آنکه آموزه مهدویت از معارف مؤثر در فرد و جامعه است، اما فرقه های انحرافی منسوب به مهدویت ازجمله عوامل آسیب زایی هستند که سبب می شوند تا فرد و جامعه دینی نه تنها نتواند از این آموزه سترگ آن طور که شایسته است بهره کافی را ببرد؛ بلکه خود بر مشکلات علمی و عملی در جامعه معتقد بر مهدویت خواهند افزود. در این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی، تلاش شده است تا سبک زندگی منتظرانه را، یکی از پاسخ های راهبردی در مواجهه با چگونگی برخورد با آسیب های فرقه های انحرافی مهدویت، معرفی نماید؛ زیرا ماهیت جهادگونه برآمده از ماهیت انتظار مطرح شده از جانب معصومین ع، پشتوانه عظیمی است که منتظران با متخلق شدن با آن می توانند در سه عرصه: جهاد بینشی، جهاد گرایشی و جهاد کنشی در تقابل با تهدیدات فرقه های انحرافی از حقیقت مهدویت و باورها و ارزش های برآمده از آن محافظت و موجبات اصلاح و ارتقای بینش ها، گرایش ها و کنش های منتظران را فراهم نمایند.
۴۴۴۵.

استعاره ی مفهومی «کلمات الهیاتی» منسوب به «واقعه ی بدر» در تفاسیر نخستین

نویسنده:
منبع: تفسیرپژوهی سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 307 - 344

کلیدواژه‌ها: استعاره ی مفهومی آیات قرآن تفسیرهای نخستین واقعه ی بدر مفسران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۲۷
آیات قرآنی که به بدر منسوب ساخته اند، در حال ساخت تصور عذاب شدید، روز قیامت، روز فرقان، روز انتقام، وعده ی حق خدا، وعده ی باطل شیطان، روز پیروزی حق بر باطل است که باید به سبب ارتباط با چیزی برجسته شوند که آن واقعه بدر است. اینکه چنین مفاهیم انتزاعی و مجردی با چه ساز و کاری با بدر مفهوم سازی می شود و گفتمانی ملموس و قابل درک پدید می آورد، مسئله ای است که این پژوهش میان رشته ای، با تمرکز بر تفاسیر نخستین و با توجه به استعاره ی مفهومی که یکی از نظریه های معناشناختی و مبتنی بر رابطه ی میان زبان و ذهن است، پی می گیرد. بر این اساس زبان شناسان شناخت گرای معاصر، با طرح این نظریه که تفکر انسان ماهیتی استعاری دارد و تمام مفاهیم انتزاعی به واسطه ی فرآیند تجسم سازی از یک امر شناخته شده و عینی مفهومی می شوند، آن را از دید کلاسیکش که تنها جنبه ی زیبایی شناختی دارد جدا می کنند. این پژوهش در چهارچوب مدل لیکاف و جانسون به بررسی استعاره های مفهومی «کلمات الهیاتی» در برخی از تفاسیر نخستین می پردازد تا نشان دهد که این کلمات در نگاه و جهان بینی مفسران نخستین چگونه تعریف می شود. نتیجه ی بررسی نشان می دهد استعاره در سرتاسر گفتمان مفسران نخستین در مورد چنین کلمات انتزاعی وجود دارد و ابزاری است که با کمک ترسیم نگاره های ملموس در بستر واقعه ی بدر و یا به عبارتی ذکر روایاتی از آن، ذهن خواننده را به سوی وضعیت تاریخی بکشانند تا قابل درک و در نتیجه، سبب باورپذیری و انتقال هر چه بهتر چنین آموزه های انتزاعی باشد.
۴۴۴۶.

دلالت های قرآنی تربیت مهدوی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

نویسنده:
منبع: قرآن و عترت سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۱ 49 - 85

کلیدواژه‌ها: تربیت مهدوی دلالت های قرآنی سند تحول بنیادین مهدویت و انتظار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۴۲
پژوهش حاضر، با هدف مشخص کردن مبانی قرآنی تربیت مهدوی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تدوین و با روش کتابخانه ای به صورت تحلیل محتوا انجام شده است. در این نوشتار، ضمن تبیین مفهوم هویت اخلاقی فرد منتظر، راهکارهای تسهیل کننده پرورش هویت اخلاقی نوجوانان در خانواده، محیط آموزشی و رسانه، مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت شکل گیری هویت اخلاقی نسل منتظر و مهدی یاور در زمینه سازی ظهور و توجه به پرورش هماهنگ سه بعد؛ شناختی، عاطفی و رفتاری در آن؛ راهکارهای تسهیل کننده شکل گیری هویت اخلاقیِ منتظر، در سطح محیطی ارائه می شود. به سبب اهمیت و نقش اساسی نظام خانواده، آموزش و پرورش و رسانه، برای به کارگیری هریک از نهاد های یادشده، برای پرورش هویت اخلاقی نسل منتظر، براساس دیدگاه روان شناسی راهکارهایی ارائه می دهد. در این پژوهش گزاره های ارزشی مربوط به تربیت مهدوی با مبنا قراردادن آیات قرآن کریم، در راستای شکل گیری جامعه اسلامی تبیین شده است.
۴۴۴۷.

تحلیل و بررسی استقرا و تجربه نزد ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت سینوی سال ۲۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 137 - 159

کلیدواژه‌ها: استقراء تجربه علت بالذات علت بالعرض قاعده اتفاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۷۸
آراء ابن سینا درباره استقرا در میان فیلسوفان مسلمان و حتی در میان فیلسوفان غیرمسلمان متقدم، در شمار دقیق ترین نظرها است. این فیلسوف نامدار ایرانی، در همان چهارچوب ارسطویی به نقد استقراء ارسطو پرداخت و توانست با نقدی عالمانه، ناکارآمدی آن را نشان دهد. او با معرفی دقیق و موشکافانه مفهوم تجربه، استقرا را با یک قیاس خفی همراه کرد تا از رهگذر این همراهی مشکل دستیابی به یقین را حل کند؛ اما این یقین نمی توانست مطلق باشد، به همین دلیل به تعیین شرایط حصول یقین همت گماشت. او نشان داد که یقینِ حاصل از تجربه، یقین مشروط است و تنها تحت شرایطی خاص حاصل می شود؛ اما کبرای قیاس خفی، قاعده اتفاقی است که نقدهای بسیاری به آن وارد شده است. یکی از این نقدها، که مهم ترین آن ها نیز هست، تجربی بودن قاعده اتفاقی است. در این مقاله پس از بیان نظر ابن سینا، قول خواجه نیز درباره تجربه و استقرا ذکر، و با استفاده از نظر خواجه درباره تجربه، تحلیلی عقلی از قاعده اتفاقی بیان می شود؛ سپس نشان می دهد که قاعده اتفاقی، قاعده ای عقلی است و با استفاده از اصل علیت می توان تبیینی عقلی از آن بیان کرد.
۴۴۴۸.

معرفت شناسی گواهی سهروردی؛ رویکردی تحلیلی و تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت معاصر سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۷) 59 - 81

کلیدواژه‌ها: معرفت شناسی گواهی سهروردی متواترات تجربه ی دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۸۲
با اینکه ما بسیاری از آگاهی ها و معرفت های خود را از گواهی گرفته ایم، آن هیچ گاه به صورت جدّی در معرفت-شناسی مطرح نبوده است مگر در چند دهه ی اخیر. اما در جهان اسلام گواهی به ضرورت بیشتر محلّ توجّه بوده است، و در این میان سهروردی باز هم به ضرورت بیشتر به آن پرداخته است. او در سه موضع از گواهی سخن گفته است: در منطق (شامل معرفت شناسی گذشتگان)، در اصول فقه، و در الهیات. در این جستار، با دو رویکرد تحلیلی و تاریخی مساهمت سهروردی در این بحث را نشان خواهیم داد. در منطق، او بر شانه ی فارابی و ابن سینا ایستاده است، اما تفاوت های جدّی با آنها دارد و توگویی می خواهد یقین را در متواترات برآمده از تراکم ظنون بداند. در اصول فقه، سراسر از غزالی متأثّر است و این تأثیر به منطق او نیز راه یافته است. در الهیات، اما، نوآورانه و برای نخستین بار بحث از گواهی را پیش می کشد تا ارزش معرفت شناختی تجربه ی دینی برای غیرتجربه گر را اثبات کند.
۴۴۴۹.

تعین فرهنگی- اجتماعی اخلاقیات با تأکید بر معراج السعاده ملااحمد نراقی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲شماره ۴ (پیاپی ۵۶) 93 - 106

کلیدواژه‌ها: وظایف اخلاقی صفات اخلاقی معرفت های اخلاقی تعین فرهنگی اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۵
یکی از مباحث اساسی در حوزه اخلاق، میزان اثرپذیری آن از عوامل فرهنگی و اجتماعی است. عالم ربانی، ملااحمد نراقی، در کتاب گران سنگ خود، معراج السعاده، به این مهم توجه ویژه دارد. او ضمن آنکه حضور در جامعه را زمینه رسیدن به صفات اخلاقی دانسته است، بین کنش های اجتماعی ازیک سو، و معرفت ها و ملکات اخلاقی ازسوی دیگر، تعامل برقرار می کند. به علاوه، او برای بسیاری از صفات اخلاقی، خاستگاه اجتماعی قائل است. وی همچنین با دخالت دادن عرف، به نوعی نسبیت اخلاقی معتقد است. وی عوامل اجتماعی را در تکوین شخصیت اخلاقی مهم می داند و آنها را یک راه کلیدی برای ریشه یابی و ریشه کنی صفات رذیله، و ایجاد و رشد صفات حسنه معرفی می کند.
۴۴۵۰.

امکان پیش بینی در علوم اجتماعی از منظر حکمت صدرایی با تأکید بر دیدگاه علامه مصباح یزدی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 7 - 24

کلیدواژه‌ها: امکان پیش بینی علوم اجتماعی حکمت صدرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۳۴
پیش بینی پدیده های اجتماعی موجب افزایش قدرت پایش محیط اجتماعی می شود. اما پیش از آن، ضروری است امکان پیش بینی بررسی شود. مسئله این پژوهش بررسی امکان پیش بینی در علوم اجتماعی از منظر حکمت صدرایی است، اما با توجه به اختلاف نظر در برخی از دیدگاه های ملاصدرا، در این موارد، از دیدگاه علامه مصباح یزدی به مثابه یکی از شارحان حکمت صدرایی استفاده می شود. این تحقیق با روش «تحلیل منطقی» در گام اول، مفاهیم اصلی را به بحث گذارده و در گام دوم، با استخراج گزاره های مربوط به مفاهیم درباره آنها بحث کرده و در گام سوم، لوازم منطقی این گزاره ها را به صورت نظامی منسجم بیان داشته است. مبتنی بر یافته های این تحقیق، تکثر پدیده های اجتماعی بر مبنای تشکیک وجود توضیح داده شده است و بر مبنای قاعده «سنخیت علت و معلول»، با شناخت هر مرتبه از وجود، می توان آثار آن مرتبه را پیش بینی کرد. البته آنچه پیش بینی می شود، سنخ وجودی معلول است، نه فرد یا ماهیت آن و پیش بینی فرد یا ماهیت به علت اختصاص آن فرد یا ماهیت به وجود معلول است.
۴۴۵۱.

مبانی قرآن شناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال ۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 38 - 67

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم مرجعیت علمی قرآن فلسفه اسلامی کلام اسلامی مبانی مرجعیت علمی قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۰۲
از مسائل مهم در مرجعیت علمی قرآن، به معنای اثرگذاری آن در یک حوزه دانشی، بررسی مبانی آن است. مراد از «مبانی مرجعیت علمی قرآن» آن دسته آموزه ها و قضایایی در حوزه های مختلفی نظیر انسان شناسی، معرفت شناسی، علوم قرآن و ... است که اثبات و پذیرش مرجعیت علمی قرآن بر آنها استوار است، به شکلی که انکار آنها به انکار مرجعیت علمی قرآن می انجامد و آن را بی اعتبار می سازد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به بررسی مبانی قرآن شناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی می پردازد و به این پرسش پاسخ می دهد که پذیرش مرجعیت علمی قرآن در عرصه کلام و فلسفه اسلامی بر چه باورهایی درباره خود قرآن استوار است. براساس یافته ها و دستاوردهای این پژوهش، مبانی قرآن شناختی مرجعیت علمی قرآن، در دو دسته مبانی ناظر به وجود و حقیقت قرآن نظیر اصالت و حقانیت، حیات، جاودانگی و جهان شمولی، جامعیت و قلمرو مشترک، ساختار چندمعنایی قرآن و مبانی ناظر به زبان و معرفت قرآن نظیر فهم پذیری و تفسیر، معرفت بخشی و واقع نمایی، جواز و اعتبار معرفت عقلی و فلسفی قرآن جای گرفته و اثبات می شوند.
۴۴۵۲.

The Reception of Persian Translations of the Quran in a Multilingual Context: The Mediating Role of Language Attitudes(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Interdisciplinary Qur'anic Studies, Volume ۲, Issue ۲, December ۲۰۲۳ 167 - 187

کلیدواژه‌ها: Qur’an Farsi Translations translation reception Language attitudes Factor Analysis Interdisciplinary study

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۹۰
Given the large population of non-Arabic speaking Muslims in the world, the translations of the Qur’an are of crucial importance. While there has recently been a surge of interest in reader response to translations of various genres, less attention has been given to the readers' reception of the Qur’an translations. The aim of the current study was to examine whether attitudes towards the source and target languages in translation (i.e. Arabic and Farsi) constitute distinct factors in the reception of Qur’an translations by readers in a multilingual setting. To achieve this aim the first step was to construct a questionnaire to measure the three key constructs of the study, namely, attitudes towards Arabic, attitudes toward Farsi, and translation reception. To collect the required data, in-depth interviews were first conducted, which led to the generation of an item pool for the noted questionnaire. The questionnaire was then administered to 96 native speakers of Arabic and Farsi for a detailed statistical analysis. Data analysis was conducted using FACTOR software and Smart PLS3. Specifically, exploratory and confirmatory factor analyses were conducted. Results attested that translation reception, and attitudes towardsource and target languages constitute three distinctive factors. In addition, findings pointed to the moderating role of language attitudes in the reception of the Qur’an translations, with favourable attitudes towards Farsi being associated with more favourable reception of the translations.
۴۴۵۳.

عوامل تأثیرگذار در پایداری «رزق طیب» از منظر امام سجاد علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دعاپژوهی سال ۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵ 42 - 59

کلیدواژه‌ها: امام سجاد علیه السلام رزق طیب عوامل اثرگذار پایداری رزق طیب ادعیه امام سجاد (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۹۰
رزق طیّب، رزقی گوارا و سازگار با فطرت و طبیعت قوای انسانی بوده و موجب سلامت جسم و تعالی روح انسان است. آموزه های دینی و دعاهای پیشوایان دین راه گشای مؤمنان در مسیر کسب رزق طیّب هستند. امام سجاد علیه السلام در فرازهایی از دعاها درخواست رزق طیّب و راه کارهای حفظ و مداومت آن را از پروردگار متعال درخواست نموده است. پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی، درنظر دارد تا علاوه بر 54 دعای صحیفه کامله که در دسترس همگان است از میان 270 دعای امام زین العابدین علیه السلام که تا حدودی ناشناخته و مهجور است، به جمع آوری محتوا در مورد حفظ و دوام رزق طیب بپردازد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که از دیدگاه امام سجاد علیه السلام حمد و شکر خداوند، زهد، توکل بر خدا، قناعت، میانه روی در مخارج زندگی، رضایت به روزی مقدر و در نهایت، عمل به دستورات قرآن موجب می شود که رزق طیب در زندگی انسان پایدار و محفوظ باشد.
۴۴۵۴.

تحليل ثقافة الحجاب في فكر آية الله الخامنئي

نویسنده:
منبع: المصطفی المجلد ۴ ربیع و صیف ۲۰۲۳ العدد ۶ (المرأة من المنظار الإسلامی‌) 41 - 78

کلیدواژه‌ها: ثقافه الحجاب الغرب آیه الله الخامنئی العدوّ المجابهه الفوائد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۴۲
لطالما کانت ثقافه الحجاب من الشعائر الدینیه المهمّه ومن المبادئ العقلیّه والنقلیّه لمختلف الأدیان لغرض حمایه شخصیّه المرأه وحریم الأسره. وتکمن أهمیه الحجاب فی أنه یرفع مکانه المرأه شخصیاً واجتماعیاً، ویضاف إلى هذا أن له دوراً عظیماً فی ضبط الغریزه الجنسیه ویساهم فی الحؤول دون تهدّم أرکان الأسره وانتشار الفساد الاجتماعی. ونظراً لخطوره دور الحجاب والعفه، فإنَّ الغطرسه العالمیّه للغرب تسعى إلى محاربه الحجاب وترویج ثقافه العُری والسفور بحجّه الحرّیّه والدفاع عن حقوق المرأه. یحاول هذا المقال توضیح دور الحجاب وضرورته بمنهج وصفی وتحلیلی من خلال جمع کلمات آیه الله الخامنئی والأدلّه العلمیّه والروائیّه الأخری، بحیث یمکن رد الشبهه القائله بالحجاب الإجباری، من خلال شرح دور الحجاب الاختیاری العقلانی. وقد توصّل المقال إلی أنّ آیه الله الخامنئی یعتبر الحجاب قضیّه مهمه ومنسجمه مع الطبیعه البشریّه، تحول دون اختلاط الجنسین فی المجتمع. وأن منشأ معاداه الغرب لثقافه الحجاب هو: «السعی فی نشر ثقافته المنحطه والمنحرفه فی العالم»، و«النظره الأداتیّه للمرأه»، و«هیمنه الثقافه الغربیه لتدمیر الدین»، و«نشر الإلحاد بین المتدینین». کما یؤکّد سماحته ضروره الوقوف ضدّ ثقافه الابتذال والعری فی الغرب وعدم الانخداع بتُرّهات دعاه التغریب، وذلک من خلال ذکر فوائد الحجاب والعفّه نحو: «ضمان الأمن للرجل والمرأه» و«احترام کرامه المرأه وتمیّزها» و«السیطره على الغرائز الجنسیّه» و«تماسک الأسره».
۴۴۵۵.

تحول در نمایه سازی تحلیلی موضوعی؛ کاربرد ارتباط سنجی درون متنی نمایه ها و نقش هوش مصنوعی در آن

نویسنده:
منبع: مدیریت دانش اسلامی سال ۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 9 - 44

کلیدواژه‌ها: نمایه سازی تحلیلی موضوعی علوم انسانی-اسلامی مدیریت اطلاعات بازیابی اطلاعات ارتباط سنجی درون متنی نمایه ها هوش مصنوعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۴۴
این پژوهش به بررسی و عرضه رویکردی نوآورانه در نمایه سازی تحلیلی موضوعی در حوزه علوم انسانی-اسلامی می پردازد. تمرکز ویژه این مطالعه بر ارتباط سنجی درون متنی میان نمایه های یک أثر با بهره گیری از فناوری های پیشرفته هوش مصنوعی است. باتوجه به حجم گسترده و پیچیدگی متون اسلامی، وجود سیستمی کارآمد برای مدیریت اطلاعات در این حوزه ضروری است. این مطالعه با استفاده از روش تحلیلی-تجربی، تجربیات عملی نمایه سازان، بازخوردهای حاصل از فرآیند بازیابی اطلاعات، و قابلیت های نوین هوش مصنوعی را مورد بررسی قرار می دهد. هدف اصلی این پژوهش، ارتقای سیستم مدیریت اطلاعات علوم انسانی-اسلامی از راه طراحی الگویی جدید برای نمایه سازی، ایجاد ارتباط میان نمایه ها در یک اثر، و بهبود روش های دسته بندی و بازیابی اطلاعات با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی است. نتایج حاصل نشان دهنده امکان ایجاد سیستمی جامع و کارآمد برای نمایه سازی در حوزه علوم انسانی-اسلامی است که با تلفیق دانش انسانی و هوش مصنوعی می تواند به بهبود فهم متون، تکمیل خلأهای پژوهشی و تسهیل مطالعات میان رشته ای کمک کند.
۴۴۵۶.

نقش واژه های دم بلند در توسعه اصطلاح نامه ها، الزامات و چالش ها

نویسنده:
منبع: مدیریت دانش اسلامی سال ۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 111 - 140

کلیدواژه‌ها: اصطلاحات دم بلند اصطلاح نامه ها واژه های دم بلند گسترش مرزهای دانش مدیریت اطلاعات توسعه اصطلاح نامه ها نوآوری در سازمان دهی دانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۵۸
متبادر از واژه «اصطلاح» در یک رشته علمی، اصطلاحات معهود درآن رشته است که به طور معمول تک واژه ای مثل واژه «ماهیت» در فلسفه، و گاهی دو واژای مانند «اصالت وجود» و «اعتباریت ماهیت» است. هدف این پژوهش تبیین نقش حیاتی واژه هایی است که ممکن است از نظر، صاحب نظران یک حوزه علمی جزء اصطلاحات معهود آن علم نباشد، ولی وجود آنها در اصطلاح نامه ها تأثیر بسزایی در بازتاب مرزهای حقیقی دانش در یک رشته علمی است. این سنخ از واژه های به طور عمده دارای چندین قید هستند که از آن به واژه ها یا اصطلاحات دم بلند تعبیر می شود. روش این تحقیق، توصیفی، تحلیلی و رویکردی ترکیبی است. با تحلیل محتوای اصطلاح نامه های پیشرو و مطالعات موردی، فرصت های ناشی از استفاده از این نوع از واژه ها در توسعه اصطلاح نامه ها و تأثیر آن در گسترش مرزهای دانش شناسایی می شود. یافته تحقیق نشان می دهد استفاده از این واژه های دم بلند موجب ایجاد انعطاف پذیری و دقت بیشتر در سازمان دهی اطلاعات در اصطلاح نامه ها می شود؛ همچنین یافته ها حاکی از افزایش کارایی در مدیریت و تولید دانش از راه استفاده از چنین واژه هایی نوآورانه است.
۴۴۵۷.

جستاری در خطاب عتاب آمیز پیامبر اسلام در آیه 128 سوره آل عمران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 75 - 84

کلیدواژه‌ها: آیه 128 سوره آل عمران خطاب عتاب آمیز عصمت پیامبر حکمت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۵۵
یکی از مباحث کلامی موجود درقرآن کریم که از دیرب از توجه مفسران ش یعه و اه ل سنت را به خود معطوف داشته است، آیات خطاب های عتاب آمیز و نکوهش گونه خداوند به پیامبر اکرم(ص) است. از جمله آن ها، آیه 128 سوره آل عمران است (لَیْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شَیْ ءٌ ). مفسران در شرح و تفسیر این آیه، نظر واحدی ارائه نکرده و هر یک به گونه ای متفاوت تفسیر نموده اند.گاه مخاطب مورد نکوهش را پیامبر (ص) دانسته و در تفسیر این آیه سکوت اختیار کرده اند و گاه نیز با حمل بر ترک اولی به توجیه معنای آن پرداخته اند و گاه مخاطب این آیه را نه شخص پیامبر بلکه عموم مردم دانسته اند. اهتمام اصلی مفسران در توجیه و تحلیل این گونه خطاب نکوهش بار، حل تعارضی است که به گمان بعضی، با عصمت پیامبر(ص) ایشان دارد. پژوهش حاضر می کوشد با روش کتابخانه ای و رویکرد توصیفی ی- تحلیلی، نظرات مفسران را واکاوی نماید و با توجه به قرائن و شواهد، حصر موجود درآیه یاد را به گونه ای تبیین نماید که هم ظاهر آیات و معانی لفظی آن ها لحاظ شود و هم مسئله عصمت پیامبر اسلام(ص)، مورد خدشه قرار نگیرد و نیز حکمت انعکاس این عتاب در قرآن کریم ، روشن گردد.
۴۴۵۸.

مطالعه تطبیقی جرائم تروریستی از منظر جرم شناختی در حقوق کیفری ایران و فقه اسلامی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مبانی فقهی حقوق اسلامی سال ۱۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 413 - 424

کلیدواژه‌ها: جرائم تروریستی جرم شناختی حقوق کیفری ایران فقه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۴۰
بررسی محاربه و تروریسم به همراه تحولات و رکن قانونی آن ها، زمینه لازم را جهت مقایسه این دو عنوان مجرانه فراهم می سازد، مقایسه ای که با مشخص نمودن وجوه افتراق و اشتراک این دو عنوان، می تواند روش اتخاذ شده این دو کشور را نیز نسبت به مقابله با اعمالی که ایجاد رعب و وحشت عمومی را هدف اصلی خود قرار داده اند مورد مقایسه و ارزیابی قرار می دهد. و این دو عنوان مجرمانه در سطح سیاست های کیفری حاکم بر آن ها نشان می دهد که هر دو عنوان مجرمانه مسئل سیاست بسط و گسترش مفهومی قرار گرفته اند و علاوه بر این از آنجا که در بسیاری از متون قانونی جرائم علیه امنیت الهامات متعدی وجود دارد، زمینه برای برای بروز اختلاف نظرها فراهم نموده و ضمنا زمینه صدور آراء متفاوت نسبت به موضوعات یکسان در رویه قضایی را بوجود می آورد که می تواند قضاوت دادگاه را در تشخیص نظر صحیح دچار مشکل نماید.
۴۴۵۹.

The Perfect Human being in Mulla Sadra's Thought

نویسنده:
منبع: Theosophia Islamica, Vol ۳,No ۱, Issue ۵, (۲۰۲۳) 31 - 58

کلیدواژه‌ها: Human perfection theoretical reason practical reason perfect human Mulla Sadra

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۱۱۴
The concept of human perfection is a universal concern that has occupied thinkers from various schools of thought, including Mulla Sadra. This study employs a descriptive-analytical and library-based methodology to examine Mulla Sadra's perspective on the perfect human being. The analysis reveals that humans are inherently driven towards perfection, and Mulla Sadra's philosophy emphasizes instructing how individuals can progress toward this ultimate state. From Mulla Sadra's perspective, human being   is the pinnacle of existence, possessing inherent dignity. However, to realize this, humans must embark on a path of perfection. This perfection lies in the development of their rational faculty, which sets them apart from other beings. Human intellect has two aspects: theoretical and practical. The complete development of both these facets is essential for human perfection.
۴۴۶۰.

Virtue-Oriented Ethics in the Thought of Plato and Mulla Sadra

نویسنده:
منبع: Theosophia Islamica, Vol ۳,No ۲, Issue ۶, (۲۰۲۳) 128 - 151

کلیدواژه‌ها: Plato Mulla Sadra ethics Virtue

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۴۷
Moral virtue is a concept that has its roots in ancient Greek philosophy and refers to characteristics or habits considered good and ethical behaviors. Greek philosophers like Socrates, Plato, and Aristotle extensively discussed moral virtue. Aristotle defines virtue as a "golden mean" between two vices; for example, courage is the middle ground between recklessness and cowardice. Plato considers the soul to be composed of three parts: rational, spirited(or irascible), and appetitive. He believes that only the rational part is simple and immortal, while the other two parts are added when the soul attaches to the body, making them material and perishable. Mulla Sadra, on the other hand, views the soul as possessing faculties, which are the soul's degrees and stations. Due to its inherent simplicity, the soul encompasses all of these faculties. Both Plato and Mulla Sadra consider the principal virtues of the soul to be the four cardinal virtues: wisdom, courage, temperance (self-control), and justice. This article employs a descriptive-comparative method to examine and contrast the viewpoints of Plato and Mulla Sadra regarding virtue and moral dispositions, and their role in human happiness. It demonstrates that both philosophers, firstly, view the soul as having parts or faculties and enumerate wisdom, courage, temperance, and justice as the soul's main virtues. Secondly, it shows that Mulla Sadra's ideas concerning the soul and ethics are influenced by Plato's views.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان