درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۴۶۱ تا ۱۲٬۴۸۰ مورد از کل ۷۸٬۳۹۰ مورد.
۱۲۴۶۱.

ولایت در سپیده دمان شیعه اثنا عشری

نویسنده:
منبع: کتاب ماه دین اردیبهشت و خرداد ۱۳۸۴ شماره ۹۱ و ۹۲
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامت چیست، امام کیست
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی ضرورت وجود امام
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام فرق و مذاهب تشیع امامیه
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه کلیات مذاهب فقهی شیعه
تعداد بازدید : ۲۱۸۹ تعداد دانلود : ۸۹۵
۱۲۴۶۳.

بررسی تخریج و صدور حدیث یکونُ بَعْدِی اثْنَاعَشَرَ خَلِیفَهً در منابع اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: اثناعشر خلیفه اثناعشر امیراً تخریج حدیث اثناعشر صدور حدیث اثناعشر کلهم مِنْ قُرَیشٍ مصادیق خلفای اثناعشر

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره‌ حضرت محمد(ص)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات مکاتب حدیثی اهل سنت
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث حدیث شناسی
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث
تعداد بازدید : ۲۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۳۰
حدیث «یکونُ بَعْدِی اثْنَاعَشَرَ خَلِیفَهً» از احادیث شاخص در بحث خلافت پیامبر 2 است که بر جانشینی و امامت ائمه شیعه دلالت دارد و در پرتو این روایات، حقانیت اعتقادات امامیه اثبات می شود. نقل های فراوانی از روایت «اثناعشر خلیفه» در منابع اهل سنت وجو دارد. بیشتر علمای این مذهب در تطبیق حدیث مذکور بر خلفای خود، بر عبارت های الحاقی آخر حدیث تکیه کرده اند. از شرایط ضروریِ کشف دلالت دقیق این حدیث و نقد توجیهات برخی علمای اهل سنت درباره مفاد آن، روشن نمودن مسئله تخریج، فضای صدور و عبارت های الحاقی آن است که مقاله حاضر به آن ها خواهد پرداخت. از سوی دیگر، دانشمندان اهل سنت با تکیه بر دو عبارت « کلّهم تجتمع علیه الامه» و «کلّهم مِنْ قُرَیشٍ» که در برخی نقل های این حدیث یافت می شود، بر تفسیر شیعه از «اثناعشر خلیفه» و تطبیق آن بر امامان اهل بیت k اشکال کرده اند. ازاین رو، در مورد سند و دلالت این دو عبارت نیز می بایست پژوهش شایسته ای صورت پذیرد . مقاله حاضر با بررسی سندی این دو عبارت و دقت در فضای صدور آن ها و تفاوت آن با وضعیتِ سندی و فضای صدور اصل حدیث، نشان خواهد داد که این عبارت ها از جانب ناقلان به آخر حدیث افزوده شده و تفاسیر ناصوابی با تکیه بر این دو عبارت، از جانب مفسران اهل سنت صورت گرفته است.
۱۲۴۶۷.

ضرورت و نقش مطالعات زبانشناسی در پزوهشهای قرآنی

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی سال اول پاییز ۱۳۸۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: چند معنایی زبان شناسی اشتراک لفظی ترادف و تضاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۱۱۹
از قرن اول هجری، پژوهشهای قرآنی به صورت تفسیر و شرح لغات قرآن به گونه های مختلف انجام گرفته و سیر نگارش فرهنگها و قاموسهای قرآنی نیز بر اساس حروف الفبا ترتیب یافته است. از آنجا که قرآن، حاوی بطون مختلف، و در بردارنده جنبه های مختلف زندگی انسانی است، مطالعات و یافته های علمی جدید، که بیانگر بطن قرآنی است، برقرآن پژوهان، ضرورت دارد؛ زیرا وظیفه آنان است که بطن قرآن را به عموم بشناسانند؛ بویژه در عصر حاضر، که تبلیغات سوء علیه معارف قرآن از سوی دشمنان و کج اندیشان جهان وجود دارد، ضرورت دارد تلاش شود صورتهای مهجور قرآن و معارف دینی در میان نسل جوان از بین برود و جاهلیت مدرن جهان کنونی از دیدگاه قرآن بازشناسانده شود. علم زبانشناسی شاخه های مختلفی دارد که در این مقاله به برخی از مباحث معناشناسی در ارتباط با قرآن پرداخته می شود
۱۲۴۶۸.

اتانازی در فقه و حقوق اسلامی با محوریت ؛ آرای امام خمینی (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متین سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۶۳

کلیدواژه‌ها: مجنی علیه اتانازی ترحم اتانازی فعال اتانازی غیر فعال

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه کلیات قواعد فقهیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه امام خمینی
تعداد بازدید : ۲۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۵۶
یکی از مهم ترین مسائل حقوقی جهان تحت عنوان اتانازی (مرگ آسان) مورد بحث و مناقشه است. اتانازی پایان دادن به زندگی فردی، به درخواست خودش و به دست دیگری است که با نیت رهایی او از درد و رنج طاقت فرسا یا یک بیماری لاعلاج صورت می گیرد. اتانازی انواعی دارد که احکام مترتب برآن با یکدیگر متفاوت است. مهم ترین عنصر در اتانازی، رضایت مجنی علیه می باشد. اصل اولیه این است که رضایت مجنی علیه، مجوز جرم ارتکابی نمی باشد. در کلام فقها رضایت به قتل در قالب اذن یا امر به قتل خود، مطرح شده است که نظرات مختلفی در این زمینه وجود دارد. اتانازی که ویژگی اصلی آن رضایت میباشد، در هیچ کدام از استثنائات حقوقی قرار نمیگیرد. در مورد قتل نیز بدین گونه عمل می شود و بعضی از انواع اتانازی را می توان مصداقی از قتل عمدی دانست، مگر اینکه مشمول حکم استثنائی ماده 268 ق.م.ا شود. در مورد دایره شمول این ماده اختلاف نظر وجود دارد. مطابق این ماده برای اینکه رضایت مجنی علیه موجب سقوط قصاص یا دیه گردد، باید متعاقب عمل جانی، مجنی علیه اعلام عفو کند و الا مشمول این ماده نمی شود. در صورت عفو از قصاص از سوی مجنی علیه، اولیای دم نمی توانند مطالبه دیه کنند. اگر عمل مرتکب مشمول ماده فوق شود، نامبرده از بابت تعزیر، مشمول ماده 612 ق.م.ا خواهد شد.
۱۲۴۶۹.

نقد و بررسی دیدگاه های مفسران در باره آیه 71 سوره مریم

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳ 46 - 67

کلیدواژه‌ها: قرآن تفسیر آیه 71سوره مریم جهنم ورود ان منکم الا واردها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۹ تعداد دانلود : ۵۱۳
آیه71 سوره مریم «إن منکم الا واردها ... » است که مفسران در باره آن دیدگاه های مختلفی را بیان کرده اند، چالش اصلی این آیه تعیین مخاطبان در "منکم" است. بسیاری از مفسران، همه جن و انس و برخی دیگر با تکیه بر روایاتی همه انسانها را مخاطب آیه دانسته اند. در نتیجه ورود همه اعم از مؤمنان و خطاکاران به جهنم را حتمی می دانند، اما این نظر با آیات دیگر متعارض است؛ برخی فقط منکران معاد و کفار را مخاطب دانسته اند که با دیدگاه بسیاری از مفسران و روایاتی که اشاره به ورود همه انسانها به جهنم دارند ناسازگار است. به نظر می رسد بی توجهی به آیات هم مضمون و ناتوانی در درک سیاق آیات باعث بروز دیدگاه های متفاوت شده است . این نوشتار پس از بررسی دیدگاه ها در تفاسیر فریقین؛ با استناد به دیگر آیات قرآن و بهره گیری از سیاق نشان داده است که آیات مردم را در قیامت به دو دسته تقسیم و سرنوشت هر دسته را بیان کرده است: نخست کفار و پیروان آنان و سپس مؤمنان. بنابراین مقصود از ضمیر«کم» در آیه همه انسانها و یا همه جن و انس نیست بلکه مراد مشرکان و منکران معاد است.
۱۲۴۷۱.

«صوفی صافی» «آسیب شناسی تصوف در آئینه صوفیان»

نویسنده:
منبع: ادیان و عرفان سال سوم زمستان ۱۳۸۵ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: تصوف طریقت صوفی اسقاط تکلیف دلق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۷ تعداد دانلود : ۸۷۱
پدیده ای هم چون تصوف در جامعه اسلامی به قدری سابقه طولانی دارد که اصولاً مانع از هرگونه بررسی جامع و مانع در خصوص جنبه های مختلف حیات اجتماعی این نهاد می شود لذا گشودن هر بحثی در هر زمینه و مقوله ای از این نهاد بخودی خود کامل و جامع نخواهد بود. مقاله حاضر عهده دار بحث درباره یکی از گوشه های کمتر کاویده تصوف است و می کوشد تا روشن کند که بیشترین منتقدان در میان مشایخ نام آور و نویسندگان آن یافت می شود و نشان دهد که بزرگان تصوف تا چه اندازه به آسیب شناسی جریان تصوف حساس و بیدار بوده اند، در اینجا صوفیان خود آئینه یکدیگر شده اند، و انتقادهای جاندار و اساسی نسبت به صوفی نمایانی که در همه اعصار تعدادشان به مراتب بیشتر از صوفیان راستین بوده است وارد کرده اند گرچه این انتقادها تنها متوجه صوفی نمایان و مدعیان دروغین تصوف نبوده و گاه دامن مشایخ بزرگ را نیز گرفته است.
۱۲۴۷۴.

زندگی به مثابه معنا (بررسی معنای زندگی در آیین ذن و مقایسه آن با ادیان خداباور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: الهیات تطبیقی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: معنای زندگی رنج ذن دیدگاه های فراطبیعت گرا و طبیعت گرا زندگی طبیعی ادیان خداباور

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی ادیان دیگر
تعداد بازدید : ۲۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۳۷۱
در میان دیدگاه های فراطبیعت گرا و طبیعت گرا، که معنای زندگی را یا در امری فراتر و متعال از زندگی می یابند یا در درون زندگی، دیدگاه ذن دیدگاهی منحصر به فرد است. چه مطابق دیدگاه ذن زندگی خود به مثابه ی معنای زندگی است. هنگامی که انسان بتواند بی تکلف و آزادانه و طبیعی زندگی کند به غایت و معنای زندگی نائل می گردد. در این سطح است که از هر دوبینی و آشفتگی ذهنی رها گشته و به نجات دست یافته است. انسان در بی کنشی است که می تواند به نجات دست یابد برای اینکه هر فکر، واکنش، تحلیل، پرورش، قصد و آهنگی موجب دوگانه انگاری در امور می شود و انسان را مبتلا به رنج می کند. نگرش ذن با وجود نکات جالب توجهی که در میان سایر مکاتب دارد در عین حال دارای ابهامات، تناقضات درونی، و مشکلات اخلاقی و اجتماعی خاصی است که پذیرش کامل این دیدگاه را دشوار می نماید. درحالی که ذن به زندگی طبیعی و آزادانه تأکید می کند، در ادیان خداباور معنا به موجودی متعالی باز می گردد که به انسان طرحی برای زیستن و زندگی معنادار ارائه می دهد.
۱۲۴۷۶.

تحلیل و نقد«نظریه وجود زمان»

نویسنده:
منبع: نامه مفید ۱۳۷۴ شماره ۲
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۷
مسأله بدیهى یا نظرى بودن وجود زمان از مسائلى است که مورد عنایت ویژه حکیمان مسلمان واقع شده است. جمعى آن را محتاج برهان، و گروهى تنها نیازمند تنبیه دانسته‏اند. در این مقاله همسو با ابوالبرکات بغدادى، محقق طوسى و ابن رشد، بداهت وجود زمان مورد تأیید قرار گرفته است. اهمیت مباحثى که از سوى حکیمان مسلمان در ضمن ادله اقامه شده بر وجود زمان مطرح شده، سبب ساز طرح تفصیلى پنج دلیل بر وجود زمان از جمله دلیل طبیعیین و الهیین همراه با منافضات و پاسخ‏هاى دقیق دیگر حکیمان گشته است. تأمل در براهین و مناقشات مفصل فیلسوفان مسلمان و به درازا کشیدن بحث وجود زمان نشان مى‏دهد که قبل از اثبات و ابطال وجود زمان، مى‏بایست از «نحوه وجود زمان» بحث کرد.
۱۲۴۷۷.

مفهوم شناسی واژه عدالت در فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: مفهوم عدالت عدالت و ملکه عدالت و صغائر عدالت و مروت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۱۵
فقهای امامیه درباره مفهوم عدالت آرای گوناگونی ارائه داده اند. به­طورکلی اختلاف آنها دراین­باره در سه حوزه اساسی قابل طرح است: 1. فقهایی چون شیخ انصاری و امام خمینی، مفهوم عدالت را از قبیل ملکه دانسته اند؛ در مقابل، فقهایی مانند وحید بهبهانی و مرحوم خویی، ملکه بودن عدالت را نپذیرفته و اشکالات فراوانی بر آن وارد نموده اند؛ 2. مشهور فقها، گناهان صغیره را در صورت عدم اصرار مضر عدالت نمی دانند؛ اما در مقابل، برخی از فقها همانند شیخ عبدالکریم حائری و مرحوم خویی، صغائر را به­ طور مطلق منافی عدالت دانسته اند؛ 3. مشهور فقهای متأخر مروت را در مفهوم عدالت شرط نموده اند؛ در مقابل، فقهایی مانند صاحب جواهر و امام خمینی مروت را در عدالت شرط نمی دانند. در این نوشتار با بررسی دلایل مسئله از آیات، روایات و اصول و بازخوانی کلمات فقها، اثبات شده است که اولاً مفهوم عدالت از قبیل ملکه است؛ ثانیاً ارتکاب صغائر به عدالت لطمه ای نمی زند؛ ثالثاً مروت در عدالت شرط نمی باشد.
۱۲۴۷۹.

اسلام جهانی و راه های گسترش آن از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال چهارم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: اسلام جهانی جهاد آزادی عقیده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۶ تعداد دانلود : ۵۶۵
بر خلاف بسیاری از ادیان، خداوند در قرآن کریم، دین اسلام را دینی جهانی و فراگیر معرفی می کند و وعده غلبه آن بر ادیان دیگر را می دهد. به جهت گسترش این دین، مسلمانان به تبلیغ و نشر آن تشویق شده اند. این موضوع زیربنای دیدگاه برخی فقها و مفسران قرار گرفته است تا آیات جهاد و قتال را بر جهاد ابتدایی، با هدف نشر دین، تطبیق دهند. این مقاله می کوشد در ابتدا چند اصل نظری را، که از محکمات قرآن هستند، به عنوان چارچوبی قرآنی برای برداشت درست از آیات جهاد و قتال تبیین کند. بر اساس ملاحظه این اصول معلوم می شود که آیات متعددی در قرآن کریم با گسترش دین و دعوت از راه قتال مخالفت دارند و در نتیجه، آیات جهاد فقط ناظر به «دفاع» هستند. بررسی مستقیم آیات جهاد، که در انتهای مقاله صورت گرفته است، همین مطلب را نشان می دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان