جستاری در پوشاک صابئین مندائی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تاریخ فرهنگی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۷
95-129
حوزه‌های تخصصی:
جستاری در پوشاک صابئین مندائی معصومه فیض آبادی [1] طاهره عظیم زاده طهرانی [2] چکیده پوشاک به عنوان یکی از مظاهر فرهنگ و تمدن، در شناخت اقوام از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. «صابئین مندائی» از جمله اقلیت های دینی اند که از دیرباز در خوزستان و در جوار رودخانه ها زندگی می کرده اند. درباره این قوم پژوهش هایی با محوریت آیین مذهبی، خط و زبان، برخی آداب و رسوم و چگونگی مهاجرت آنان به بین النهرین انجام شده است. در این میان، به پوشاک صابئین که معرّف ارزش های ملی و مذهبی آنهاست، کمتر توجه شده است. در این پژوهش پوشاک زنان و مردان مندائی با تکیه بر شواهدِ تاریخی مکتوب، تاریخ شفاهی و مصاحبه حضوری با رویکرد توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی ها حکایت از آن دارد که مندائیان در زندگی روزمره و معمولی تابع فرهنگ حاکم بر جامعه بوده اند. آنان در مراسم مذهبی و آیینیِ خود از پوشش خاصی به نام «رسته» استفاده می کردند و در حال حاضر نیز پوشیدن آن به همان شیوه گذشته استمرار دارد. رسته از پنج قسمتِ «برزنقا»، «سُدرا»، «نصیفه»، «همیانه» و «شَروارا» تشکیل شده است که هر یک کاربرد و مفهوم خاص خود را دارد. پوشیدن این لباس یکپارچه سفید هنگام اجرای مراسم صابئین برای زن و مرد به طور یکسان و همانندِ هم ضروری است. واژه های کلیدی: صابئین، مندائیان، پوشاک، خوزستان، قاجار [1] . دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران آدرس ایمیل basirat.m48@gmail.com [2] . دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران (نویسنده مسئول) آدرس ایمیل ta_azim@yahoo.com