درخت حوزه‌های تخصصی

" به منظور بررسی اعتبار و روایی فهرست شادکامی آکسفورد (OHI؛ آرگیل، 2001) نمونه‌ای متشکل از 142 مرد و 227 زن ایرانی، 18 تا 53 سال (میانگین = 25)، فهرست شـادکامی آکسفورد (OHI)، پرسشنـامه شخصیتی آیزنک (EPQ، 1999) و فهرست افسردگی بک (BDI؛ بک و دیگران، 1979) را تکمیل کردند. بررسی همسانی درونی فهرست شادکامی آکسفورد نشان داد که تمام 29 گزاره این فهرست با نمره کل همبستگی بالایی داشتند. آلفای کرونباخ برای کل فهرست برابر با 91/0 بود. همبستگی پیرسون بین فهـرست شادکامی آکسفورد با فهرست افسردگی بک و زیر ـ مقیاسهای برونگردی و نوروزگرایی EPQ به ترتیب برابر با 48/0- ، 45/0 و 39/0- بود که روایی همگرا و واگرای فهرست شادکامی آکسفورد را تأیید کرد. نتایج تحلیل عاملی با استخراج 5 عامل رضایت از زندگی، حـرمت خود، بهزیستی فاعلی، رضایت خاطر و خلق مثبت توانستند با ارزش ویژه بزرگتر از 1 در مجموع 7/49% واریانس کل را تبیین کنند. میانگین نمره‌های آزمودنیهای ایرانی در فهرست شـادکامی آکسفورد (07/42) با یافته‌های پژوهش آرگیل (6/35 = M) متفاوت بود. یافته‌های پژوهش نشان دادند که OHI برای اندازه‌گیری شادکامی در جامعه ایرانی از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است. "

"هدف این پژوهش، ساخت مقیاسی برای سنجش تیپ شخصیتی D و رابطه آن با بیماری کرونری قلب است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان و کارمندان دانشگاههای آزاد اسلامی و کارمندان شاغل در صنایع استان اصفهان و بیماران کرونری قلب مراجعه کننده به مطب‌های تخصصی قلب بودند. نمونه پژوهش 870 فرد بهنجار و 174 بیمار قلبی بودند که به شیوه تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای بررسی روایی سازه پرسشنامه مقدماتی از روش آماری تحلیل عوامل و برای آزمون فرضیه پژوهش از آزمون یو ـ من ـ ویتنی استفاده شد. همچنین برای بررسی روایی، همزمان فرم مقدماتی مقیاس D ، از پرسشنامه‌های تیپ شخصیتی D دنولت، سلامت روانی کلی (GHQ)، و زیرمقیاس افکار منفی تعامل اجتماعی گلاس استفاده شد. ضرایب همبستگی، از اجرای همزمان با پرسشنامه‌های گفته شده به ترتیب برابر با 95/0، 55/0 و 52/0، (001/0 < P) به‌دست آمد. برای بررسی پایایی مقیاس ساخته شده از روشهای آلفای کرونباخ، بازآزمایی و دو نیمه‌سازی استفاده شد. ضرایب به‌دست آمده با این روشها به ترتیب برابر با 85/0، 92/0 و 74/0، (001/0P<) بود. نتایج تحلیل عاملی با روش مؤلفه‌های اصلی و چرخش از نوع واریماکس 5 عامل به‌دست آمد که به ترتیب به نامهای: افسردگی، اضطراب، خشم و زودرنجی به‌عنوان زیرمقیاس هیجان‌های منفی و عامل‌های محدودیت اجتماعی و بازداری کلامی به‌عنوان زیرمقیاس بازداری اجتماعی نامگذاری شدند. مقادیر کل ارزش ویژه مقیاس 22 سؤالی برابر با 06/14، KMO (نشان‌دهنده کفایت نمونه‌گیری) برابر با 85/0 و آزمون کرویت بارتلت برابر با 59/1381، (001/0< P) به‌دست آمد. نتایج مربوط به بررسی رابطه تیپ شخصیتی D و بیماری کرونری قلب نشان داد که یوـ من ـ ویتنی برابر با 85/5=z ، (001/0< P) به‌دست آمد. بنابراین تفاوت بین نمرات افراد بهنجار و بیماران قلبی معنادار بود. "

پژوهش حاضر به دنبال ساخت، اعتباریابی و بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه سنجش بلوغ اجتماعی است. برای رسیدن به این هدف با استفاده از کتابها و مقالات و پژوهشهایی که در این خصوص صورت گرفته بودند، ویژگیهای مربوط به رشد و بلوغ اجتماعی استخراج شد و متناسب با آنها عباراتی که هر کدام شامل 5 گزینه بود ساخته شد. اعتبار یابی محتوایی براساس ارزیابی های سه استاد روانشناسی صورت گرفت. به منظور اجرای پژوهش در ابتدا آزمون بصورت آزمایشی روی یک نمونه 50 نفری اجرا شد و اشکالات آن رفع گردید و فرم نهایی آن روی یک نمونه 434 نفری از دانش آموزان دختر و پسر در شهرستان سبزوار اجرا گردید. با تحلیل عاملی اکتشافی 16 عامل برای این آزمون مشخص شد. پایایی آزمون با روش آلفای کرونباخ نیز 89/0 به دست آمد.

"هدف از پژوهش حاضر، هنجاریابی و تعیین روایی و پایایی مقیاس درجه بندی کانرز فرم کوتاه ویژه والدین در گروهی از دانش آموزان دبستانی شهر شیراز بود. بدین منظور پس از ترجمه و انطباق مقیاس توسط گروه مترجمین برای درک بیشتر مشکلات مقیاس در به کار گیری آن در جامعه ایران در یک بررسی مقدماتی والدین 30 کودک پرسشنامه را به منظور اطلاع از قابل فهم بودن سوالات تکمیل کردند و پس از آن مقیاس نهایی فراهم آمد. سپس نمونه هنجار مشتمل بر 598 کودک (292 دختر و 306 پسر) به روش نمونه گیری طبقه ای بر اساس سن و جنس انتخاب شدند و والدین پرسشنامه را برای این کودکان تکمیل کردند. جهت بررسی روایی، تحلیل عوامل با مولفه های اصلی و چرخش واریماکس به منظور پی بردن به ساختارهای زیر بنایی آزمون انجام شد و 4 عامل مشکلات سلوک، مشکلات اجتماعی، اضطراب- خجالتی و روان- تنی به دست آمد. به منظور محاسبه پایایی از روش بازآزمایی و آلفای کرونباخ و پایایی بین نمره گذاران استفاده شد. ضریب پایایی بازآزمایی 58/0 برای نمره کل و از 41/0 برای زیر مقیاس مشکلات اجتماعی تا 76/0 برای زیر مقیاس مشکلات سلوک متغیر بود. ضرایب آلفای کرونباخ برای نمره کل معادل 73/0 و از 57/0 (زیر مقیاس مشکلات اجتماعی) تا 86/0 (زیر مقیاس اضطراب- خجالتی) برای زیر مقیاس ها متغیر بود. ضرایب پایایی بین نمره گذاری پدر و مادر 70/0 برای نمره کل و از 46/0 برای زیر مقیاس اضطراب- خجالتی تا 71/0 برای زیر مقیاس مشکلات اجتماعی می باشد. در این مطالعه نمرات گروه های سنی 6 تا 8 سال و 11 ماه و 9 تا 11 سال و 11 ماه تفاوت معنی داری نداشت. مقایسه بین دو جنس نشان داد بر اساس ارزیابی والدین بین نمرات کل دختران و پسران تفاوت معنی داری وجود ندارد اما در زیر مقیاس مشکلات سلوک پسران و در زیر مقیاس اضطراب- خجالتی دختران به طور معنی داری میانگین نمرات بیشتری را کسب کردند. با توجه به یافته های ذکر شده، نمرات خام برای کل پرسشنامه و زیر مقیاس ها به نمرات تراز شده T با میانگین 50 و انحراف معیار 10 تبدیل شد. "

هدف: پژوهش حاضر، ساختار عاملی مقیاس رفتار انطباقی بزرگسالان (ABS-RC: 2) مورد بررسی قرار گرفت. روش: مطالعه حاضر یک تحلیل ثانویه است که با بهره گیری از داده های حاصل از نمونه هنجاری ABS-RC: 2 صورت گرفت. نمونه هنجاری ABS-RC: 2 شامل 4103 فرد بزرگسال (18 سال به بالا) مبتلا به ناتوانیهای رشدی است که در اجتماعات محلی مانند: محیط خانواده، یا محیطهایی با جمعیت کمتر از 16 نفر و یا در مراکز نگهداری شبانه روزی زندگی می کردند. ماتریس همبستگی 18 حیطه مورد سنجش این مقیاس از نی هیرا، للاند و لمبرت (1993، ص 40) اقتباس شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل جداگانه و مرکب حیطه های ABS-RC: 2، نشان داد که حیطه های مقیاس رفتار انطباقی بزرگسالان بر روی دو مولفه (عامل) عمده با نام استقلال شخصی و رفتار اجتماعی بار می شوند. تیجه گیری: در تفسیر نمرات ABS-RC: 2 به جای 5 عامل و 18 حیطه که مولفان مقیاس مطرح کرده اند، باید بر دو مولفه مفهومی عمده، یعنی استقلال شخصی و رفتار اجتماعی تمرکز شود.

"پژوهش حاضر با هدف تهیه پرسش نامه ارزیابی اختلالات رفتاری در دانش آموزان با عقب ماندگی ذهنی خفیف دوره راهنمایی صورت گرفته است.پس از مصاحبه با معلمان این دانش آموزان،پرسش نامه ای شامل 29 پرسش تهیه شده است و مطالعه مقدماتی بر روی 30 نفر از دانش آموزان پسر با عقب ماندگی ذهنی خفیف دوره راهنمایی صورت گرفت.در پایان پرسش نامه بر روی 150 نفر از این دانش آموزان که از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند، اجرا و نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های پژوهش حاضر که بر اساس تحلیل عوامل پرسش ها به دست آمده است،بیانگر آن است که مشکلات رفتاری گروه نمونه را می توان به چهار عامل طبقه بندی کرد: مشکلات سلوک،تمایلات بزهکارانه،فزون کنشی،حواس پرتی. "

به منظور استاندارد سازی فرم بلند آزمون آزاد از فرهنگ حرمت خود، مطالعه ای در دو مرحله مقدماتی - نهایی در ایران انجام گرفت. در مرحله مقدماتی 199 کودک دوره ابتدایی (13-6 سال) مورد آزمون قرار گرفتند. جهت مطالعه روایی همگرای این مقیاس از آزمون حرمت خود کوپر اسمیت استفاده گردید. همچنین در مطالعه مقدماتی پایایی طول زمان این آزمون مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده روایی و پایایی مقبول برای اجرای این آزمون در میان کودکان بود. تعدادی از سوالات این مقیاس بر اساس فرهنگ ایران اصلاح و مورد بازنگری از نظر محتوا قرار گرفت. مضافا بر اساس نتایج تحلیل عوامل مطالعه نهایی که با 1300 نفر آزمودنی انجام گرفت، مشخص شد این آزمون در جمعیت ایرانی سازه هایی از حرمت خود را می سنجد که در جمعیت کانادایی قادر به سنجش آن نبود. با توجه به نتایج این پژوهش و اصلاحات اعمال شده بر آزمون، این مقیاس مذکور صادق با فرهنگ است به جای آنکه آزاد از فرهنگ باشد.

هدف پژوهش حاضر هنجاریابی مجدد مقیاس میزان، منابع و علایم استرس معلمان کایر یاکو و ساتکلیف (TSS) و بررسی اعتبار و روایی آن بود. برای این منظور 430 معلم زن و مرد در دو گروه دبیران تربیت بدنی و غیر تربیت بدنی دبیرستان های استان آذربایجان غربی پرسشنامه TSS را تکمیل نمودند. روایی واگرا و همگرا از طریق تعیین ضریب همبستگی با مقیاس سلامت روان و فهرست توصیف شغلی (JDI) و اعتبار آن به دو روش بازآزمایی و همسانی درونی محاسبه شد. با استفاده از روش تحلیل عامل به روش چرخش از نوع واریماکس هفت عمل با مقادیر ویژه بالاتر از 1 استخراج گردید که در مجموع 49.41 درصد از کل واریانس مقیاس استرس معلمان را تبیین می کردند. اما عامل هفتم به دلیل داشتن اعتبار کمتر از 0.7 کنار گذاشته شد. شش عامل باقی مانده عبارت بودند از:«وضعیت اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی نامساعد معلمان»، «مسایل مربوط به فضا و امکانات مدرسه»، «مسایل و مشکلات رفتاری دانش آموزان»، «شایستگی و صلاحیت حرفه ای معلمان»، «پایین بودن انگیزه تحصیل در دانش آموزان» و «فشار زمانی». روایی تفکیکی مربوط به افرادی که در طول 12 ماه گذشته تفاوت معنی داری از نظر منابع و علایم استرس وجود درد. بررسی نتایج نشان داد که 8.2 درصد از معلمان در ناحیه فاقد خطر، 18.1 درصد خطر پایین، 40 درصد خطر متوسط، 30.50 درصد خطر بالا، 3.2 درصد خطر خیلی بالا قرار داشته و هیچ یک از افراد گروه نمونه در ناحیه بحرانی قرار نداشتند. بر طبق نتایج این پژوهش مقیاس TSS واجد ویژگی های روانسجنی مورد نیاز برای کاربرد در پژوهش های روانشناختی و تشخیص های بالینی استرس معلمان است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی سیاهه رفتاری کودک (CBCL) با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی تاییدی به اجرا درآمد. در این مطالعه، از بخشی از داده های پژوهش مینایی (1384)، استفاده گردید که شامل 697 دانش آموز پسر و 650 دانش آموز دختر مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. برای برآورد پارامترها و برازش مدل از تابع کمترین مجذورات وزن دار WLS استفاده گردید. جهت ارزیابی کفایت برازش مدل از شاخص GFI، TLI، CFI، SRMR، RMSEA و AGFI استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل 8 عاملی همبسته آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. این یافته شاهد دیگری در زمینه روایی سازه درونی CBCL فراهم آورد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که سندرم های CBCL همپوشی کامل با همدیگر ندارند. این مطلب حاکی از آن است که سندرم ها واجد روایی تشخیصی هستند.

هدف از پژوهش حاضر، هنجاریابی و تعیین روایی و پایایی فرم معلم مقیاس درجه بندی کانرز، برای گروهی از دانش آموزان دبستانی شهر شیراز بود. بدین منظور تعداد 529 کودک (257 دختر و 272 پسر) 6 تا 11 ساله با روش نمونه گیری طبقه ای بر اساس سن و جنس انتخاب شدند و معلمان، آنها را مورد ارزیابی قرار دادند. ابتدا مقیاس توسط گروه مترجمان ترجمه و با فرهنگ ایرانی منطبق شد و در یک بررسی مقدماتی توسط معلمان مورد ارزیابی و داوری قرار گرفت. ساختار عاملی مقیاس با استفاده از روش تحلیل عوامل با مولفه های اصلی و سپس چرخش واریماکس بررسی شد. از تحلیل عوامل 5 عامل مشکلات سلوک، بیش فعالی، بی توجهی - رویاپردازی، اضطراب - خجالتی و انفعالی بودن به دست آمد. پایایی مقیاس با روش بازآزمایی برای کل مقیاس 0.76 و برای زیر مقیاس ها از 0.68، برای انفعالی بودن، تا 0.82، برای مشکلات سلوک، متغیر بود. ضرایب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه معادل 0.86 و برای زیر مقیاس ها از 0.74 برای بیش فعالی تا 0.89 برای بی توجهی - رویاپردازی متغیر بود. در این مطالعه، بین نمره های دو گروه سنی، 6 تا 8 سال و 11 ماه و 9 تا 11 سال و 11 ماه، تفاوت معنی داری وجود نداشت. مقایسه بین دو جنس نشان داد پسرها در نمره کل و در زیر مقیاس های مشکلات سلوک و بیش فعالی نمره های بیشتری، نسبت به دخترها کسب کردند. با توجه به یافته های فوق نمره های خام دخترها و پسرها به طور جداگانه به نمره های استاندارد T با میانگین 50 و انحراف معیار 10 برای نمره کل و زیر مقیاس ها تبدیل گردید.

هدف اساسی پژوهش حاضر، وارسی ساخت عاملی و جنبه های روانسنجی «مقیاس درجه بندی حرمت خود»(SERS) است. بدین خاطر پس از انجام مراحل مقدماتی و رفع مشکلات احتمالی، وارسی این مقیاس در سه مطالعه انجام پذیرفت: در مطالعه اول، با اجرای مقیاس بر روی 322 دانشجوی دانشگاه شاهد که به شیوه نمونه برداری خوشه ای انتخاب شده بود، ساخت عاملی این ابزار با استفاده از تحلیل عاملی وریمکس (متعامد) بررسی گردید. نتایج این تحلیل عاملی SERS نشاندهنده 6 عامل مناسب بود. در مطالعه دوم، پایایی ابزار با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ و ضریب پایایی به روش بازآزمایی (با فاصله 15 روز) و میانگین همبستگی بین آیتم ها بررسی شد. نتایج حاکی از مناسب بودن پایایی ابزار مذکور در نمونه مورد مطالعه است. در مطالعه سوم نیز به وارسی اعتبار سازه SERS پرداخته شد. در بررسی اعتبار سازه این مقیاس، همبستگی گشتاوری پیرسون بین نمرات عوامل SERS با مقیاس حرمت خود آیزنک، مقیاس حرمت خود MMPI-2، پرسشنامه سلامت عمومی و مقیاس منبع مهارگذاری نویکی استریکلند محاسبه شد. نتایج این تحلیل ها نشان دهنده اعتبار مناسب عوامل مقیاس درجه بندی حرمت خود می باشد و در آخر نویسندگان این مقاله با توجه به مرور پیشینه پژوهشی در مورد ساخت عاملی این ابزار و شاخص های روان سنجی عوامل آن، فرم کوتاهی از این مقیاس را پیشنهاد می کنند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی پرسشنامه خودسنجی (YSR) با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی تاییدی به اجرا درآمد. روش: در این مطالعه از بخشی از داده های پژوهش مینایی (1384)، استفاده شد که شامل 465 دانش آموز پسر و 421 دانش آموز دختر مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. برای برآورد پارامترها و برازش مدل از تابع کمترین مجذورات وزن دار استــفـاده شد. جــهـت ارزیــابـی کــفـایـت بـرازش مـدل از شاخص ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب، شاخص برازش تطبیقی، ریشه دوم میـانگیـن مجـذورات پــس مـانـده هـای استـانـدارد شده، شاخص تاکر – لویز، شـاخـص خـوبـی برازندگی و شاخص تعدیل یافته خوبی برازندگی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل 8 سندرمی همبسته آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. این یافته شاهد دیگری در زمینه روایی سازه درونی پرسشنامه خودسنجی فراهم آورد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که سندرمهای پرسشنامه مورد بحث همپوشی کامل با همدیگر ندارند. این مطلب حاکی از آن است که سندرمها واجد روایی تشخیصی هستند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مدل 8 سندرمی آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است.

"هدف: این مطالعه با هدف تهیه آزمون هجی کردن و تعیین روایی و اعتبار آن در پایه اول ابتدایی به منظور بررسی تأثیر طول کلمه بر خطاهای هجی کردن انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و از نوع ابزار سازی و اعتبارسنجی می باشد. جمعیت مورد مطالعه دانش آموزان کلاس اول ابتدایی (یک کلاس از مدرسه دخترانه و یک کلاس از مدرسه پسرانه) از منطقه 8 آموزش و پرورش شهر تهران می باشند که به صورت آسان و غیر تصادفی انتخاب شدند. ابتدا کلمات کتاب «بنویسیم» پایه اول ابتدایی بر اساس طول کلمه (ساختار هجایی) مورد بررسی قرارگرفت. سپس از میان 494 کلمه موجود در کتاب فارسی، 241 کلمه که حاوی تمام ساختارهای هجایی بودند، برای انتخاب به صاحب نظران داده شد. بر اساس نظر آنان از میان 241 کلمه، 40 کلمه انتخاب گردید. این کلمات توسط دو آزمونگر در طی دو مرحله به تفکیک به دانش آموزان پایه اول ابتدایی به صورت دیکته گفته شد و خطاهای دیکته تعیین و با استفاده از آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و تی زوجی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد که ضریب همبستگی بین اجراهای متوالی بالا است. همچنین مقایسه میانگین تعداد خطاها در نوبت های مختلف اجرا نشان می دهد که در پسران اختلاف میانگین از نظر آماری معنی دار نیست (مقدار p به ترتیب در دو مرحله اجرا توسط آزمونگر اول و دوم عبارت است از: 33/0 = P و 56/0 = P)، اما در دختران بین میانگین تعدادخطاهای مرحله اول و دوم از نظر آماری اختلاف وجود دارد (مقدار p به ترتیب در دو مرحله اجرا توسط آزمونگر اول و دوم عبارت است از: 002/0 P و 1= P). نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهد آزمون مورد نظر از روایی و اعتبار بالایی برخوردار است و می توان از آن در پژوهشهای مورد نظر و بررسی ارتباط ساختار هجایی کلمه و خطاهای هجی کردن استفاده نمود. "