روانشناسی تحولی روانشناسان ایرانی

" به منظور بررسی اعتبار و روایی فهرست شادکامی آکسفورد (OHI؛ آرگیل، 2001) نمونه‌ای متشکل از 142 مرد و 227 زن ایرانی، 18 تا 53 سال (میانگین = 25)، فهرست شـادکامی آکسفورد (OHI)، پرسشنـامه شخصیتی آیزنک (EPQ، 1999) و فهرست افسردگی بک (BDI؛ بک و دیگران، 1979) را تکمیل کردند. بررسی همسانی درونی فهرست شادکامی آکسفورد نشان داد که تمام 29 گزاره این فهرست با نمره کل همبستگی بالایی داشتند. آلفای کرونباخ برای کل فهرست برابر با 91/0 بود. همبستگی پیرسون بین فهـرست شادکامی آکسفورد با فهرست افسردگی بک و زیر ـ مقیاسهای برونگردی و نوروزگرایی EPQ به ترتیب برابر با 48/0- ، 45/0 و 39/0- بود که روایی همگرا و واگرای فهرست شادکامی آکسفورد را تأیید کرد. نتایج تحلیل عاملی با استخراج 5 عامل رضایت از زندگی، حـرمت خود، بهزیستی فاعلی، رضایت خاطر و خلق مثبت توانستند با ارزش ویژه بزرگتر از 1 در مجموع 7/49% واریانس کل را تبیین کنند. میانگین نمره‌های آزمودنیهای ایرانی در فهرست شـادکامی آکسفورد (07/42) با یافته‌های پژوهش آرگیل (6/35 = M) متفاوت بود. یافته‌های پژوهش نشان دادند که OHI برای اندازه‌گیری شادکامی در جامعه ایرانی از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است. "

" به منظور بررسی ارزشهای ازدواج در بین جوانان ایرانی 2680 دانشجو و دانش‌آموز زن و مرد ایرانی با استفاده از مقیاس مؤلف ساخته ارزشهای ازدواج (MVS) که براساس چهارچوب مفهومی ارزشهای فرهنگی با ابعاد فرضی محاط‌شدگی، خودپیروی عاطفی، خودپیروی عقلی، سلسله مراتب، برابرنگری (شوارتز و راس، 1995) تدوین شده بود، ارزشیابی شدند. روی‌آورد آماری پژوهش حاضر برای تحلیل ساختاری و محتوای ارزشهای ازدواج، فن تحلیل کوچکترین فضا (SSA) بود. یافته‌های پژوهش نشان دادند که محتوا و ساختار ارزشهای ازدواج جوانان ایرانی، با 5 بُعد الگوی نظری ارزشهای شوارتز و راس (1995) در زمینه ازدواج تبیین‌پذیر است. این الگو برحسب سن، جنس و قومهای فرهنگی تغییر نمی‌کند و ثابت است. "

" در این پژوهش به بررسی اثربخشی شناخت ـ رفتار درمانگری گروهی نوجوانان همراه با مهارت آموزی والدین و جلسه‌های مشترک نوجوانان والدین در کاهش نشانه‌های افسرده‌وار نوجوانان ایرانی پرداخته شد. تعداد 64 نفر از نوجوانانی که براساس آزمون افسردگی بک (BDI؛ بک و استیر، 1993) نمره 10 یا بالاتر کسب کرده بودند انتخاب شدند و به طور مساوی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. نوجوانان گروه آزمایش در خلال 6 هفته، 12 جلسه شناخت ـ رفتار درمانگری و مادران آنها 6 جلسه مهارت آموزی والدین را دریافت کردند. سپس 5 جلسه مشترک نوجوانان ـ مادران متمرکز بر تمرین عملی مهارتهای ارتباطی برای گروه آزمایشی برگزار شد در حالی که در گروه کنترل هیچ‌ گونه مداخله‌ای صورت نگرفت. نتایج تحلیلهای آماری نشان دادند که نشانه‌های افسرده‌وار پس از شناخت درمانگری گروهی توأم با مهارت‌ـ آموزی والدین به طور معناداری کاهش یافتند و معناداری تفاوت میانگینهای پس آزمون نخست و پس آزمون نهایی نیز تأثیر جلسه‌های مشترک والدین ـ نوجوانان را برجسته کرد. اهمیت عملی یافته‌های پژوهش در قلمرو پیشگیری و درمانگری اختلالهای افسرده‌وار نوجوانان مورد بحث قرار گرفت. "

" با هدف بررسی اعتبار و روایی دو زیر مقیاس وابستگی‌پذیری و پرخاشگری شاخص رفتار ضد تولید CBI (گوداشتاین و لانیون، 2002)، از بین کارکنان ایستگاههای قطار و بخشی از صنایع شهرک صنعتی جی، 172 مرد به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای بررسی اعتبار از ضریب آلفای کرونباخ و ضریب بازآزمایی و برای بررسی روایی سازه (از نوع همگرا و واگرا) همبستگی آنها با پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992)، دو زیر مقیاس تمایلات پرخاشگرانه و خط‌مشی متابعت در محیط کار پرسشنامه ترسیم نیمرخ خطر متقاضی کار ARP (لوبت، 2001) و دو زیر مقیاس مقبولیت و مسئولیت‌پذیری پرسشنامه NEO (کاستا و مک‌کری، 1992) استفاد شد. اعتبار برحسب همسانی درونی (آلفای کرونباخ) برای وابستگی‌پذیری، پرخاشگری و برای مجموع دو زیر مقیاس به ترتیب، 84/0، 86/0 و 92/0 به دست آمد. ضرایب اعتبار بازآزمایی برای وابستگی‌پذیری 77/0، برای پرخاشگری 73/0 و برای مجموع دو زیر مقیاس 76/0 بود. سؤالهای دو زیر مقیاس وابستگی‌پذیری و پرخاشگری CBI با یکدیگر همبستگی معنادار از 26/0 تا 34/0 داشتند. روایی همگرا بین زیر مقیاس پرخاشگری CBI با مقیاسهای پرسشنامه پرخاشگری باس و پری از 22/0 تا 69/0 در نوسان بود. روایی بین زیر مقیاس پرخاشگری CBI با زیر مقیاس تمایلات پرخاشگرانه پرسشنامه ARP، 58/0 به دست آمد. زیر مقیاس پرخاشگری CBI با زیر مقیاس مقبولیت از پرسشنامه NEO دارای ضریب همبستگی منفی معنادار (01/0 P <) بود و زیر مقیاس وابستگی‌پذیری CBI با زیر مقیاس مسئولیت‌پذیری از پرسشنامه NEO دارای ضرایب همبستگی منفی معنادار (01/0 P <) بودند. "

" در این پژوهش رابطه بین سبکهای دلبستگی با رضایتمندی زناشویی بررسی شد. بدین منظور 159 (81 زن و 78 مرد) دبیر متأهل مقاطع راهنمـایی و متوسطه شهر تایبـاد انتخاب شدنـد. آزمودنیها، مقیاس دلبستگی بزرگسالان (کولینز و رید، 1990)، پرسشنامه دلبستگی به مادر (رجایی و دیگران، 1385) و پرسشنامه رضایتمندی زناشویی (السون و دیگران، 1987؛ بازنگری سلیمانیان، 1994) را تکمیل کردند. یافته‌ها بین رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی ایمن یک همبستگی مثبت معنادار (53/0 = r)، نشان دادند اما با سبکهای دلبستگی اجتنابی و دو سوگرا همبستگی منفی (به ترتیب 28/0- = r و 38/0- = r) وجود داشت. همچنین سبکهای دلبستگی بزرگسالان 52% و سبکهای دلبستگی به مادر 29% واریانس رضایتمندی زناشویی را تبیین کردند. زنان و مردان از نظر رضایتمندی زناشویی تفاوت معنادار نداشتند. "

" کتاب درسی مهمترین و پر کاربردترین رسانه آموزشی در کشور ایران است. این رسانه با اهمیت در بردارنده بخشهای نوشتاری، تصویرها و تمرینهایی است که در راستای تحقق هدفهای کتاب انتخاب و سازماندهی می‌شوند. از سوی دیگر آموزش خواندن و نوشتن به عنوان کلید ورود به نظام آموزش رسمی کشور، اهمیت کتابهای درسی «بخوانیم و بنویسیم» را برای پایه اول ابتدایی دو چندان کرده است. پژوهش توصیفی حاضر درصدد بررسی چگونگی ارتباط متون نوشتاری، تصویرها و تمرینها با هدفهای کتابهای درسی «بخوانیم و بنویسیم» پایه اول بود و با روشهای متداول در آمار توصیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا، متون نوشتاری درسها، تصویرها و تمرینهای کتابهای مذکور براساس هدفهای جزیی، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده مبین آن بودند که 7/25% از هدفهای جزیی بدون متن نوشتاری و 1/43% از هدفهای جزیی بدون تصویر، 7/14% از هدفهای جزیی بدون تمرین‌اند. بنابراین نیمی از هدفهای جزیی برنامه با الگوی نظری تحقق هدفهای یادگیری خواندن و نوشتن مطابقت ندارد که می‌تواند امر آموزش را با مشکل مواجه سازد. "