فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۵۲۱ تا ۱۲٬۵۴۰ مورد از کل ۳۳٬۸۵۰ مورد.
منبع:
مطالعات شهری دوره دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۷
3 - 16
حوزههای تخصصی:
منظر شهری پدیده ای پیچیده از جنبه عینی و ادراکی در محیط است که از برهم کنش لایه های متکثر فرم، عملکرد و معنا در تعامل با ذهن انسان ایجاد می شود و جایگاه مهمی در ارتقای قابلیت های بصری و ادراکی فضاهای شهری دارد. اگرچه صرف داشتن نگاه و قرائت منظرین از شهر پاسخ گوی مسائل پیچیده شهری نخواهد بود، ولی توجه به منظر به عنوان ابزار پایه و لازم (و نه کافی) برای قرائت متن شهر در راستای پاسخ گویی به بخشی از مسائل شهری و حقوق شهروندی ضرورت دارد. هدف نوشتار حاضر، ارزیابی کیفیت های بصری و فضایی میدان امام خمینی شهر قم براساس دیدگاه متخصصان است. از این رو پرسش اصلی تحقیق به این شرح است: براساس معیارها و زیر معیارهای برآمده از تکنیک تحلیل منظر سایمون بل، اولویت مداخله در منظر هر یک از اضلاع چهارگانه میدان امام خمینی شهر قم چگونه است؟ در راستای رسیدن به این هدف، روش تحقیق توصیفی_تحلیلی به کار گرفته شده و برای ارزیابی وضع موجود، داده های مورد نیاز بر مبنای چارچوب طرح شده در"تکنیک تحلیل منظر سایمون بل" با استفاده از ابزارهای مشاهده، عکس برداری و تکنیک های SWOT وAHP، گردآوری و تحلیل شده اند. به منظور وزن دهی معیارها و زیرمعیارهای مطرح در این تکنیک از میانگین نظرات کارشناسی سی تن از متخصصان شهری در قالب پرسشنامه و ماتریس های ارزیابی در ساختار سلسله مراتبیAHP، استفاده شده است. نرخ ناسازگاری در قضاوت های متخصصان کمتر از 0.1 بوده که نشانگر سازگاری و اعتبار منطقی نظرات است. براساس یافته های تحقیق در تحلیل منظر میدان امام خمینی بر مبنای چارچوب منتخب، الگوی سازمان دهی فضایی با43.9درصد، الگوی سازمان دهی ساختاری با 38.3درصد و الگوی سازماندهی انتظام بخشی 17.8درصدامتیاز را به خود اختصاص داده اند. در مجموع، ارزیابی الگوهای سازمان دهی منظر در ضلع شرقی با بالاترین مقدار 44.4درصد و سپس به ترتیب در ضلع شمالی 29.4درصد، ضلع غربی 16.4درصد و در ضلع جنوبی 9.8درصداز مجموع 100را به خود اختصاص داده اند.
تحلیل موانع محیطی مؤثر بر گرایش روستاییان به کسب وکارهای خُرد کارآفرینانه مطالعه موردی: شهرستان های مریوان و سروآباد کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و توسعه بهار ۱۳۹۹ شماره ۵۸
133 - 154
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر، در پی شناسایی موانع و مشکلات پیش روی ایجاد محیط مناسب و گرایش روستاییان شهرستان های مرزی و محروم مریوان و سروآباد به کسب وکارهای کارآفرینی می باشد. جمع آوری داده ها در بخش نظری با استفاده از منابع اسنادی و در بخش عملی با روش پیمایشی و مبتنی بر توزیع پرسشنامه در میان 78 روستایی شاغل در عرصه کسب وکارهای خرد نوآور در منطقه و 32 نفر از آگاهان، مسئولین و مختصصان توسعه روستایی است که به روش هدفمند انتخاب گردیدند. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با آزمون های آمار استنباطی(تحلیل عاملی و همبستگی پیرسون و جزئی ) نشان دادند که در مجموع، چهار عامل موانع قانونی، ضعف در سیاستگذاری و نارسایی در تامین در زیرساخت ها،خدمات و امکانات؛ ضعف های بازاریابی، فروش و موانع فنی و عملی؛ موانع اجتماعی و فرهنگی؛ و محدودیت های آموزشی و ضعف منابع مالی، مهمترین موانع پیش روی گرایش روستاییان منطقه به فعالیت در کسب و کارهای خرد کارآفرینانه هستند. در این میان، مانع اول یعنی موانع قانونی، ضعف در سیاستگذاری و نارسایی در تامین در زیرساخت ها، خدمات و امکانات، با دارا بودن بیشترین شاخص تجمع یافته و بیشترین مقدار ویژه، مهمترین نقش را در ضعف محیط کارآفرینی روستاهای منطقه دارد. همچنین نتایج نشان دادند با توجه به گستره و شدت اثرگذاری این موانع محیطی در منطقه، متغیرهای شخصی و زمینه ای نمی توانند اثرگذاری آنها را در میزان تمایل روستاییان به کسب وکارهای خرد کارآفرینانه خنثی نمایند.
موانع مدیریت شهری در زیست پذیری کلان شهرها، مطالعه موردی: شهر سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ارتقای زیست پذیری شهری و تحقق شهر زیست پذیر ارتباط تنگاتنگی با نحوه عملکرد دستگاه مدیریت شهری و نهادها و سازمان های فعال در امور شهری دارد. شهرداری ها به عنوان مهم ترین نهاد هماهنگ کننده در امور شهر نقش تعیین کننده ای در حل مسائل و مشکلات شهری داشته و مسئول توسعه اجتماعی و کالبدی شهرها می باشند. در واقع شهرداری ها وظیفه اصلی خدمت رسانی به شهروندان را برعهده داشته و مهم ترین نقش را در ارتقای کیفیت زندگی شهروندان بر عهده دارند. هدف از این پژوهش ارزیابی سطح زیست پذیری شهر سمنان و تحلیل مسائل و مشکلات شهر سمنان از دیدگاه گروه های مختلف (مسئولین نخبگان) است. روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و ابزار تحقیق پرسشنامه می باشد. روایی و پایایی این پژوهش، با استفاده از تحقیقات مشابه قبلی و نظرات اساتید راهنما و مشاور پایان نامه، روایی ابزار تحقیق، تائید شده است. اعتبار درونی (پایایی) ابزار (پرسشنامه) نیز از طریق آلفای کرون باخ با مقدار 84/0 برای پرسش نامه ها نشان داده شده است. نتایج تحقیق نشان داد در بین مجموع شاخص های زیست پذیری شهر سمنان از دیدگاه نخبگان و مسئولین (با میانگین 76/2) در سطح پایینی ارزیابی شد. همچنین برپایه اولویت بندی با تکنیک ANP "ارتقاء ظرفیت نهادی سازمانی در مدیریت بهینه شهری ( R7 ) " با بالاترین امتیاز (357/0 R7: ) به عنوان بهترین راهکار و در واقع راهکار اصلی مقابله با مسائل شهری سمنان مشخص شد. همچنین راهکار "مدیریت یکپارچه بین سازمان های شهری جهت هماهنگی در اداره امور شهر ( R6 ) " با (336/0 R6: ) به عنوان راهکار دوم انتخاب گردید.
بایسته های مدیریت سیاسی شهر در نظریه های انتقادی پسامدرن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه، شهرها، با جمعیت فزاینده و استفاده روزافزون از منابع، از چنان پیچیدگی و مسائلی برخوردارند که توجه بسیاری از حکمرانان و سیاست ورزان را به خود جلب کرده اند. کلان شهرهای امروزی با جمعیت پُرشمار و استفاده حداکثری از منابع، چالش های پُرمناقشه ای در سپهر سیاسی کشورها پدید آورده اند. مسائل و مناسبات شهری در جغرافیا در زیرشاخه هایی چون جغرافیای شهری (در ایران با نام جغرافیا و برنامه ریزی شهری، جغرافیای سیاسی، یا ژئوپلیتیک شهری) بررسی می شود. شهر در جهان امروز گسترده ترین و پیچیده ترین فضایی است که در آن ابعاد مهم سیاست و قدرت متبلور می شود. مجموعه متعدد و متنوعی از ساختارها و نهادهای مالی- پولی و سیاسی، انجمن ها، مؤسسه ها و شرکت ها و ساخت های دولتی شهر را به یکی از فضاهای بازیگری مهم و سرنوشت ساز در کشورها تبدیل کرده است. به دلیل اهمیت مسائل و معضلات مدیریتی-سیاسی کلان شهرها، که در ابعاد کشوری نیز تبلور می یابد، پژوهش حاضر با روش توصیفی به بررسی چگونگی مدیریت سیاسی شهر از منظر نظریه پساساختارگرایی پرداخته است. نتایج نشان می دهد ساده سازی و استانداردسازی فضا در شهرها یکی از مهم ترین کاستی های مدیریت سیاسی آن محسوب می شود؛ به گونه ای که شهرها، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، از ساختار پیچیده سیاسی، اقتصادی، و محیطی قدرت محور بهچارچوب هندسی- رقابتی توسعه محور تقلیل یافته اند. در یک نمونه عینی، در کلان شهر تهران با مدیریتی هندسی-فیزیکی صرفاً به گردش سرمایه و سودآوری در فضای این شهر توجه شده است که نتیجه آن افزایش لجام گسیخته ساخت وسازها، تخریب طبیعت، انفجار جمعیت، و نیز تشدید فاصله مرکز-پیرامون است.
راهکارهای مقابله با تاثیرات تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه ای بر محیط زیست ایران از منظر حقوق بین الملل و حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با توجه به نقش و اهمیت کلیدی محیط زیست در ارتقا کیفی حیات بشری، پرداختن به دغدغه های محیط زیستی که موجبات نگرانی بین المللی را فراهم نموده از ضرورت برخوردار گردیده است. بدون تردید یکی از مقوله هایی که باعث تنزل کیفیت محیط زیست گردیده تغییرات آب و هوایی گازهای گلخانه ای است. لذا در این نوشتار به بحث پیرامون دلایل و پیامد های تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه ای و اقدامات بین المللی جهت مقابله با آن ها پرداخته شده است. در سطح بین المللی مهم ترین این فعالیت ها تصویب دو سند بین المللی تحت عنوان کنوانسیون کلیات تغییرات آب و هوا و پروتکل کیوتو هستند که راهکارهای مناسبی در خصوص کاهش گازهای گلخانه ای و انطباق را ارائه نموده اند. با توجه به اهمیت کاهش تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه ای ایران نیز به این دو سند حقوقی بین المللی پیوسته است و در راستای انجام تعهداتش نسبت به تاسیس دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا اقدام و تا به حال نسبت به تهیه و ارائه دو گزارش ملی در این زمینه اقدام نموده است. از آن جا که تغییرات آب و هوایی تهدیدی بزرگ برای سلامت محیط زیست و حیات بشری به شمار می رود لذا تعهد جامعه بین المللی در خصوص مقابله با این پدیده نوعی از تعهدات ارگاامنسی محسوب و ضرورت پرداختن به این بحث را دو چندان می سازد.
بررسی روند بلند مدت تغییرات زمانی-مکانی دمای سطح دریای عمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
به واسطه ی کاربرد بالایی که دمای سطح دریا ( SST ) در مطالعات اقلیمی و اقیانوسی دارا است، این پارامتر طی سال های 1986 تا 2015 در دریای عمان با استفاده از تحلیل های روند و تحلیل های خودهمبستگی فضایی موران جهانی و موران محلی مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل روند از آزمون من-کندال جهت شناسایی روند تغییرات SST و از روش Sen's Estimator جهت بررسی شیب تغییرات رخ داده استفاده شد. با استفاده از این روش ها مشخص شد که در بازه زمانی ماهانه، ماه های ژانویه، فوریه و دسامبر فاقد روند صعودی معنادار در مقادیر SST بودند و فقط بخش هایی از تنگه هرمز با روند نزولی معنادار همراه بوده است. از طرفی در ماه مارس هیچ گونه روند نزولی معنادار رخ نداده و در بخش جنوبی دریای عمان روند صعودی در مقادیر SST دیده شد. سایر ماه های سال نیز دارای روند صعودی و نزولی معنادار در بخش های مختلف دریای عمان بودند که در این بین ماه اکتبر دارای بیشترین پهنه ی روند صعودی بود. در بازه زمانی سالانه نیز مشخص شد که بخش های جنوبی دریای عمان دارای روندی صعودی در مقادیر SST و بخش های غربی دارای روندی نزولی بوده اند. شیب تغییرات رخ داده با مقدار زیاد (مثبت و منفی) نیز منطبق بر بخش های دارای روند صعودی و نزولی معنادار بود. نتایج تحلیل موران جهانی برای بازه سالانه حاکی از روند صعودی مقادیر خودهمبستگی و الگوی خوشه ای داده های SST با گذشت زمان بود که با استفاده از تحلیل موران محلی مشخص شد که این خوشه های گرم SST اند که در دریای عمان در حال افزایش اند و از طرفی، خوشه های سرد این پارامتر در 30 سال موردمطالعه با کاهش روبه رو شده اند. با توجه به نتایج تحلیل روند و تحلیل های خودهمبستگی مشخص شد که مقادیر SST طی 30 سال موردمطالعه در بخش های مختلف دریای عمان روندی افزایشی داشته اند، لذا ممکن است تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی بر این منطقه اثرگذار بوده باشد.
بررسی برخی خصوصیات شیمیایی و میزان برخی عناصر غذایی همراه با گرد و غبار دشت سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مخاطرات محیط طبیعی سال نهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۳
99 - 116
حوزههای تخصصی:
تخریب اراضی یکی از مخاطرات جدی زیست بوم های طبیعی بخصوص در مناطق خشک زمین در اثر خشکسالی و فرسایش بادی است. خصوصیات گرد و غبار می توانند نشان دهنده میزان تخریب اراضی و سرزمین باشند. هدف از این تحقیق بررسی خصوصیات فیزیک وشیمیایی و مقادیر برخی عناصر غذایی همراه با گرد و غبار حمل شده در دشت سیستان است. به این منظور تعداد 25 رسوبگیر نیم دوکی شکل در شهر های منطقه سیستان نصب گردید و نمونه برداری این رسوبگیر ها به صورت ماهیانه طی دوره طوفان های گرد و غبار منطقه از اردیبهشت تا پایان مهر ماه سال ۱۳۹۴ به صورت ماهانه انجام گرفت. از خاک سطحی مناطق تحت فرسایش یا مستعد فرسایش در تالاب های هامون (۲۰ نقطه) نمونه برداری انجام شد. سپس pH، EC، ماده آلی، بافت خاک و مقادیر عناصر غذایی خاک شامل: فسفر، پتاسیم، سدیم، کلسیم و منیزیم در نمونه ها مورد اندازه گیری قرار گرفتند. بیشترین میزان عناصر غذایی همراه با گرد و غبار در کل منطقه مربوط به کلسیم (با میانگین کل mg/kg 28/700(و کمترین مربوط به فسفر (با میانگین کل mg/kg 76/33 (بود. بیشترین میانگین مجموع (فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم) عناصر غذایی (mg/kg 43/461) در گرد و غبار شهریور و کمترین (mg/kg 78/353) در خرداد مشاهده شد. در بین شهر های مورد مطالعه بیشترین میزان ماده آلی، فسفر، پتاسیم و منیزیم در گرد و غبار حمل شده از روی شهرستان زابل (به ترتیب mg/kg 88/25، mg/kg 75/45، mg/kg 8/365 و mg/kg 32/667(، بیشترین مقدار کلسیم در شهر هامون (mg/kg 06/813) و سدیم در شهر نیمروز (mg/kg 48/629) مشاهده شد. بیشترین نسبت غنی شدن در کل مناطق مربوط به فسفر (6/002) و کمترین نسبت غنی شدن مربوط به سدیم (707/0) بود، که نسبت غنی شدن برای فسفر، پتاسیم و ماده آلی (مقادیر بالاتر از یک) نشان دهنده غنی شدن آن عنصر در گرد و غبار می باشد و هدر رفت و فرسایش انتخابی آن عنصر را از خاک های محل برداشت (منشأ گرد و غبار) نشان می دهد. نتایج نشان داد که خاک بستر تالاب های هامون (مناطق مورد مطالعه) به لحاظ بافت مساعد فرسایش هستند و خصوصیات شیمیایی آن نشان دهنده شور و قلیایی شدن و از بین رفتن پوشش گیاهی می باشد. خصوصیات گرد و غبار حمل شده از روی شهرهای دشت سیستان نیز منعکس کننده شرایط منشأ برداشت این رسوبات بودند و گسترش تخریب اراضی در این مناطق را نشان می دهد.
ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران (مطالعه موردی: شهر گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
گسست از طبیعت و نظام های طبیعی در جریان زیست روزمره ی انسان شهرنشین یکی از دغدغه های مهم دوران معاصر تلقی می شود. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری مسکن می باشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده های واقعی نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش برای یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده است و مسکن به عنوان نیاز اساسی مطرح است، لذا توجه به مسکن به عنوان یک سرپناه، باید بتواند شرایط لازم را برای رشد فردی هر یک از افراد خانواده فراهم آورد و همچنین نیازهای روحی و روانی آنان را مرتفع سازد، حائز اهمیت است. طراحی بیوفیلیک به عنوان ابزاری توسط معماران استفاده می شود تا افراد داخل ساختمان ها را به طبیعت خارج از آن از طریق الگوهای و پارامترهای طراحی مربوطه به هم پیوند دهد. این الگوها در هر دو محیط داخلی و خارجی کاربردهای گسترده ای دارند و مزایای فیزیولوژیکی، شناختی و روانی به همراه دارند. لذا هدف این مقاله ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی _ تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت اسنادی و میدانی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که توجه به اصول و شاخص های معماری بیوفیلیک در حین طراحی و اجرای مجتمع های مسکونی در نواحی شمال ایران در ارتقای کیفیت آن ها و به تبع آن افزایش میزان رضایتمندی ساکنان آن ها، تأثیر عمده ای دارد.
بازکاوی پیامدها و شیوه های مدیریت تغییرات اقلیمی (نمونه موردی: حوضه آبریز مرکزی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اهمیت تغییرات اقلیمی از آن سو است که وجه جهانی به خود گرفته و گفته می شود تا حدودی از کنترل انسان خارج شده است و بشر تنها می تواند با دانش و مدیریت در مقابل پیامدهای منفی آن امنیت خود و جامعه را تامین کند. بر این بنیاد پژوهش حاضر با روش تحلیلی، در صدد تبیین پیامدهای امنیتی تغییرات اقلیمی بر ایران و در مقیاس کوچکتر و کاربردی تر در حوضه آبریز مرکزی برآمد. یافته های پژوهش گویای این مطلب است که تغییرات اقلیمی بر پهنه جغرافیای ایران در وجه تغییر الگوی بارش، کاهش بارش و افزایش دما خود را نشان داده، در مرحله بعد این موارد باعث برداشت بیش از حدِ آبخوان ها شده و آن هم کاهش کیفیت آب های زیرزمینی را به همراه داشته است. این زنجیره باعث طرح پروژه های انتقال آب بین حوضه ای شده است که حداقل برونداد چرخه یاد شده تنش های اجتماعی است که در سنوات اخیر چند مورد از آن اتفاق افتاد. با توجه به وسعت جغرافیایی این حوضه و نیز تعلق آن به یکی از پربسامدترین محورهای تمدنی ایران، مجموعه پیامدهای امنیتی تغییرات اقلیمی در حوضه آبریز مرکزی، علاوه بر تاثیر بر لایه های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و محیطی، تاثیر چند مقیاسی نیز دارد و تاثیرات مخرب آن فراتر از مقیاس کشوری و تا حد مقیاس فرامنطقه ای فرهنگ ایرانی است. در این راستا، یافته های پژوهش حاکی از این است که تغییرات اقلیمی در حوزه آبریز مرکزی در ابعاد گوناگون بر زیست جامعه و کشور موثر افتاده به گونه ای که در صورت تداوم روند موجود تمدن ایرانی را دچار چالش راهبردی خواهد کرد. بدین منظور در پایان کار پژوهش، حکمرانی خوب آب، به عنوان بهترین راه مقابله و کنترل پیامدهای منفی تغییرات اقلیمی بر حوضه آبریز مرکزی به طور ویژه و ایران به طور عام استدلال شده است.
تحلیل و بررسی نقش مؤلفه های ژئوپلیتیک در سیاست خارجی کشورهای منطقه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲-۲ (پیاپی ۳۸)
1089 - 1109
حوزههای تخصصی:
تأثیر عوامل جغرافیایی و اقلیمی بر رفتارهای سیاسی، گرایشی است قدیمی که ریشه در تاریخ بشر دارد. نظریه پردازان ژئوپلیتیک استدلال می کنند که عوامل جغرافیایی، به ویژه موقعیت جغرافیایی هر کشور نقش تعیین کننده ای در قدرت ملی و جهت گیری سیاست خارجی آن دارد. آن ها رفتار سیاست خارجی کشورها را تابعی از شرایط و وضعیت جغرافیایی آنان می دانند و تصمیم گیری سیاست گذاران ملی را در چهارچوب الزامات ژئوپلیتیک تحلیل می کنند. هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش مولفه های ژئوپلیتیک در سیاست خارجی کشورها در راستای مدیریت بحران های منطقه ای ایران در خلیج فارس. سوال اصلی مقاله عبارت است از این که مولفه های ژئوپلیتیک در سیاست خارجی کشورها منظقه خلیج فارس چه نقشی دارند؟ روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است. یافته های مقاله نشان می دهد که مولفه های جغرافیای سیاسی اصلی ترین عناصر موجد بحران های منطقه خلیج فارس هستند. سیاست خارجی موفق در مدیریت بحران های منطقه خلیج فارس نیازمند استفاده از دانش جغرافیای سیاسی است.
ارزیابی حکمروایی خوب شهری در عملکرد مدیریت شهر اسلامشهر با استفاده از مدل راهبردی Swot
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۸
185 - 203
حوزههای تخصصی:
جمعیت شهری به مرحله انفجار رسیده است و در کشورهای کمتر توسعه یافته رو به افزایش است. در سال1800میلادی معادل 29 میلیون نفر درشهرها زندگی می کردند اما با گذشت200سال جمعیت شهرنشین نزدیک به 3میلیارد نفر رسیده است این رقم یک آمار نیست بلکه ضرورت و نقش مدیریت شهری را به دوچندان رسانده است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی حکمروایی خوب شهری در عملکرد مدیریت شهر اسلامشهر با استفاده از مدل Swot می باشد، برای رسیدن به این هدف ابتدا به سطح حکمروایی خوب در ایران، میان کشورهای جهان از لحاظ شاخص های تعین شده بانک جهانی برای حکمروایی خوب پرداخته شد و سپس با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به مصاحبه با شهروندان و مسئولین شهر اسلامشهر پرداخته شد و فهرستی از مهمترین نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت های فراروی مدیریت شهر اسلامشهر شناسایی شد و در انتها با سنجش اهمیت هریک از عوامل اولویت دارترین راهبردهای حکمروایی خوب شهری در اسلامشهر شناسایی و ارائه شد، یافته های پژوهش نشان می دهد که شهر اسلامشهر در گرداب مدیریت بخشی و سلولی و نگرش از بالا به پائین گرفتار گردیده است و از مدیریت ناکارآمد، ضعف ساختاری و نهادی در اداره امور شهر رنج می برد و مسئولان و سازمان های درگیر در اداره امور شهر جهت بهبود این وضعیت و برون رفت از وضعیت فعلی می بایست با به حداقل رساندن و کاهش نقاط ضعف در امر مدیریت و کنار گذاشتن تعصبات طایفه ای و در نهایت مشارکت گرایی شهری، زمینه حکمروایی خوب شهری را در اسلامشهر فراهم آورند.
شناسایی و تعیین میزان مشارکت مؤلفه ها، معیار ها، زیرمعیار ها و شاخص های تاب آوری در سیستم مدیریت کلان شهر تاب آور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
شهرها به عنوان پیچیده ترین ساخته دست بشر همواره با مخاطرات زیادی مواجه بوده اند. امروزه رشد و توسعه شهرنشینی موجب پدید آمدن تسهیلات فراوانی شده که همراه خود عوامل بحران زا را افزایش داده است. با توجه به موقعیت استراتژیک کلان شهر تهران و بروز روزافزون پدیده هایی مانند وضعیت بحرانی آلودگی هوا، زلزله، تغییرات اقلیم و... توجه به مسئله تاب آوری می تواند نقاط ضعف و بحرانی را شناسایی، برنامه ها و اقداماتی جهت افزایش تاب آوری شهر را ارائه نماید. در این مطالعه پس از شناسایی ساختارهای شهری موجود در تهران و بررسی آن، مؤلفه های مؤثر در وضعیت تاب آوری شهری، معیارها، زیر معیارها و شاخص های هر یک از آن ها از طریق روش خرد جمعی خبرگان استخراج و اهمیت و ارجحیت مؤلفه ها و زیر مؤلفه های شناسایی شده از طریق تحلیل کمی آن ها در تاب آوری، مبتنی بر اصول و مفاهیم سامانه های تصمیم گیری چند معیاره[1] (MCDM) و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی[2] (FAHP) از طریق تجزیه و تحلیل و وزن دهی مشخص گردید.
تحلیل اثرات مشارکت در فعالیت های اقتصادی بر نشاط زنان روستایی (مطالعه موردی: بخش خاوومیرآباد شهرستان مریوان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۱)
221 - 239
حوزههای تخصصی:
مشارکت رسمی زنان در فعالیت های اقتصادی می تواند زمینه ساز دست یابی به نشاط در میان زنان روستایی باشد و محیطی بانشاط در روستاها شکل دهد. در راستای بررسی این امر، پژوهش حاضر در بخش روستایی خاوومیرآباد شهرستان مریوان، که در چندساله اخیر زنان در فعالیت های اقتصاد روستایی آن نقش پُررنگی داشته اند، انجام گرفت. پژوهش، از لحاظ هدف، کاربردی است و گردآوری اطلاعات در بخش نظری با استفاده از منابع اسنادی و در بخش میدانی از طریق توزیع پرسش نامه در میان زنان فعال در اقتصاد روستایی بخش خاوومیرآباد بوده است.نخست، به روش هدفمند، تعداد کل جامعه(563 زن فعال در عرصه اقتصاد روستایی) و روستاهای نمونه(18 روستا) شناسایی و سپس با بهره گیری از فرمول کوکران 200 پرسش نامه در میان زنان روستایی به روش قرعه کشی و در روستاهای نمونه به روش طبقه بندی توزیع شد. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون های ویلکاکسون، T دونمونه ای، T مستقل، و رگرسیون نشان داد تفاوت معنی داری میان میزان نشاط زنان روستایی در دوره بعد از مشارکت در فعالیت های رسمی اقتصادی با میانگین 55/3 نسبت به دوره قبل از آن با میانگین 89/2 و بین سطح نشاط زنان روستایی دارای فعالیت اقتصادی با میانگین55/3 با زنان روستایی فاقد آن با میانگین ۹۶/۲ وجود دارد. همچنین، متغیرهای میزان درآمد حاصله با مقدار بتای 414/0، مدت زمان اشتغال در فعالیت اقتصادی با مقدار بتای 272/0، و تعداد زنان مشغول به فعالیت اقتصادی در روستاها با بتای 327/0 مهم ترین متغیرهایی بودند که، در ارتباطی مستقیم و معنی دار، توانایی تبیین میزان نشاط زنان روستایی به واسطه حضور در فعالیت های اقتصادی را داشتند.
ارزیابی مدیریت انبارها و جایگاه انبار ها وامانت داری،در ادارات
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹
42 - 75
حوزههای تخصصی:
انبار محل تجمع و ذخیره سازی اقلامی است که موجودیهای درون آن برای رفع نیازها و تقاضاهای آتی مصرف میگردند . بنابراین انبار و انبارداری به لحاظ اهمیتی که در تغذیه و تامین اجناس و اقلام مورد نیاز قسمتهای مختلف در واحد های تولیدی ، بازرگانی و خدماتی دارد نیاز مبرمی به سازماندهی صحیح و کادری مجرب و دلسوز خواهد داشت و به همین دلیل باید روش مند و منطقی و مبتنی بر رفتار متقابل و دقت زیاد با سایر واحد ها باشد .امروزه مدیران و صاحبان آگاه صنایع در اکثر موسسات به این مسئله پی برده اند که استفاده منطقی از حجم و فضای انبار با شیوه اصولی انبارداری باعث میگردد تا هزینه های نگهداری انواع موجودیها در انبار و همچنین هزینه های انبارداری انواع کالاها در مقادیر و اندازه های مختلف در زمانهای متفاوت به میزان قابل توجهی کاهش یابد که نهایتا تاثیر زیادی در کاهش قیمت تمام شده کالای تولیدی سازمان خواهد داشت. به همین دلیل سازمانها ، برنامه ریزی تولید خود را بر مبنای موجودی انبار و ظرفیت موجودی آن طراحی و پیاده سازی می کنند ,نیز عنوان یک حلقه ارتباطی بین تولید و مصرف و توزیع و همچنین حلقه ارتباطی بین زنجیره خرید و فروش مواد ، کالاها و خدمات نیز محسوب میشود . در سازمانها ، برنامه ریزی توزیع ، فروش و خرید به مقادیر موجودی انبارها ، فضا و امکانات انبارها متکی است و عدم دسترسی به موقع به هر یک از اقلام منجر به از دست دادن بازار ، مشتریان و کاهش درآمد و افزایش هزینه ها میگردد . ضمن اینکه اداره انبارها باعث میگردد سایر واحد های یک سازمان نیز بتوانند از نظر ماهیت و اهمیت موضوع سرویس دهی و خدمات رسانی ، تجمع سرمایه و ارتباطات درون و برون سازمانی از جایگاه ویژه ای برخوردار است
ارزیابی توانمندی محیطی به منظور تعیین اراضی مستعد کشاورزی و مرتع داری در شهرستان نیشابور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های روستایی دوره یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۲)
366 - 383
حوزههای تخصصی:
ارزیابی توان محیط تلاش برای تعیین بهترین کاربری زمین با بالاترین کارایی و حداقل آسیب پذیری در برابر کمترین هزینه است. در میان کاربری ها مختلف زمین، ارزیابی توان کشاورزی به دلیل ارتباط مستقیم و تنگاتنگ این بخش اقتصادی با محیط طبیعی از حساسیت بیشتری برخوردار است. درواقع زمانی می توان به کشاورزی پایدار دست یافت که توان محیط طبیعی به خوبی شناسایی و متناسب با قابلیت و توان محیط با آن برخورد شود. هدف مقاله حاضر ارزیابی توانمندی محیط طبیعی شهرستان نیشابور به منظور تعیین مناطق مستعد کشاورزی و مرتع داری جهت نیل به کشاورزی پایدار است. در راستای این هدف از روش تجزیه وتحلیل سیستمی استفاده گردید و ابتدا توان ها و منابع محیطی منطقه شناسایی شد. سپس بر اساس رهیافت سامانه ای اطلاعات به دست آمده تجزیه وتحلیل، جمع بندی و تلفیق گردید و به صورت لایه های اطلاعاتی به دست آمد. در مرحله بعد از طریق سنجش واحدهای استخراج شده با معیارهای اکولوژیکی توان محیطی منطقه تعیین گردید و درنهایت با استفاده از شاخص موران، همبستگی فضایی پراکنش روستاها با محدوده های دارای توان کشاورزی و مرتع داری مشخص شد. نتایج تحقیق گویای آن است که اراضی منطقه برای فعالیت های کشاورزی و مرتع داری به طور خاص طبقه 3 دارای توان بالایی است و پس از آن به ترتیب فعالیت های کشاورزی طبقه 1 و 2 توان بیشتری دارد درحالی که کشاورزی طبقه 4 دارای پایین ترین توان است. نتایج شاخص موران نیز گویای آن است که توزیع فضایی پراکنش روستاها از نوع خوشه ای با ضریب موران برابر با 244/0 و سطح اطمینان 99 درصد است.
تحلیل دیدگاه عشایر درباره کیفیت خدمات صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر نمونه مطالعه: دهستان چغاخور استان چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی فضایی سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۸)
47 - 65
حوزههای تخصصی:
طرح مسئله: بیمه اجتماعی، برخورداری از «اطمینان» و «تأمین» در زندگی اجتماعی است. با توجه به اینکه جامعه عشایری همواره با چالش ها، آسیب پذیری ها و شرایط خطر مواجه است، بیمه و خدمات بیمه ای در این مناطق جایگاه ویژه ای می یابد؛ به گونه ای که همانند بعضی کشورها با اجرای نظام بیمه اجتماعی کارآمد، بخشی از این چالش ها برطرف می شود. در این میان لازمه پیشرفت، ادامه حیات و باقی ماندن بیمه در صحنه، درک درست نیازهای مشتریان و جلب رضایت آنان است. هدف: هدف پژوهش حاضر، تحلیل دیدگاه عشایر دهستان چغاخور (استان چهارمحال و بختیاری) درباره کیفیت خدمات صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و پیمایشی است. جامعه نمونه، 450 نفر از عشایر دهستان عضو صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر است که با استفاده از فرمول کوکران، 188 نفر از آنان به مثابه حجم نمونه انتخاب شدند. داده های به دست آمده ازپرسش نامه مدل سروکوال با کمک آزمون تی استیودنت دو گروه مستقل تجزیه و تحلیل شد؛ همچنین برای تعیین درجه اهمیت ابعاد از آزمون فریدمن و به منظور مشخص کردن دقیق تر تفاوت میانگین ها و تحلیل فضایی از آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. یافته ها و نتایج: نتایج حاصل از آزمون تی استیودنت دو گروه مستقل و مدل تحلیل شکاف نشان داد بین وضع موجود و وضع مورد انتظار بیمه شدگان در همه ابعاد جز عوامل محسوس با مقدار مثبت (0.12+t= ) شکاف وجود دارد. بیشترین شکاف در بعد اطمینان خاطر (t= -0.94) و پس از آن به ترتیب در ابعاد پاسخگویی (t= -0.86)، قابلیت اعتماد (t= -0.46) و همدلی (t= -0.09) بود. در این بین ابعاد اطمینان خاطر با میانگین رتبه ای 36/0 و عوامل محسوس با میانگین رتبه ای 06/0، به ترتیب بیشترین و کمترین درجه اهمیت را برای بیمه شدگان داشته اند. نتایج نشان داد انتظارات بیمه شدگان از کیفیت خدمات بیش از ادراکات آنها بوده و رضایت آنان از خدمات در سطح متوسط ارزیابی شده است. نوآوری: مدل سروکوال بیشتر به منظور ارزیابی عملکرد سازمان های دولتی و غیردولتی مانند بیمارستان ها، بانک ها، ادارات و دانشگاه ها و کمتر در محیط های عشایری و عملکرد ادارات دولتی متولی عشایر به کار گرفته شده است؛ بنابراین این گونه مطالعات درباره جوامع عشایری ضروری می نماید. با این تفاسیر، از آنجا که تاکنون در حوزه جامعه عشایری چهارمحال و بختیاری درباره تحلیل کیفیت خدمات صندوق بیمه اجتماعی پژوهشی صورت نگرفته است، مقاله حاضر با درک ضرورت موجود سعی دارد این موضوع را بررسی و راهکارهایی را برای حل تنگناهای موجود ارائه کند و این امر، نوآوری پژوهش پیش رو به شمار می آید.
تحلیل ارتباطات ذی نفعان در پروژه تقاطع با روگذرهای غیرهم سطح در شهر ارومیه با استفاده از ماتریس علاقه-قدرت و تحلیل شبکه اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات شهری دوره دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۷
71 - 84
حوزههای تخصصی:
پروژه های توسعه شهری به دلیل ارتباط مستقیم با مردم شهر و همچنین سایر ذی نفعان، معارضان مختلفی پیدا می کنند که توجه به مدیریت ذی نفعان در موفقیت آنها امری کلیدی است. در این راستا، شناسایی دقیق و کامل ذی نفعان و شناسایی اولویت و اهمیت آنها برای مدیریت موفق تر آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. در تحقیق پیش ِ رو، با بهره جستن از ماتریس علاقه_قدرت به عنوان روشی تجربه گرا و همچنین تحلیل شبکه های اجتماعی به عنوان روشی خردگرا، اولویت بندی و ارتباطات ذی نفعان در یک پروژه احداث تقاطع چند روگذر غیرهمسطح در شهر ارومیه بررسی شده است. در این تحقیق کیفی که با استفاده از استراتژی تک نمونه موردی انجام شده، برای گردآوری داده ها از بررسی اسناد و مدارک پروژه و مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای انتخاب و مصاحبه با نمونه های مورد بررسی در جامعه آماری این تحقیق که مهم ترین ذی نفعان درگیر در انجام پروژه هستند، روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی به کار گرفته شد که درنهایت 17 ذی نفع برای پروژه شناسایی شدند. تحلیل داده ها با کمک ماتریس علاقه_قدرت (با استفاده از تکنیک طوفان فکری) و نرم افزار NodeXL (برای تحلیل شبکه اجتماعی) صورت پذیرفت و نشان داد که ذی نفعان اصلی در ماتریس علاقه_قدرت، به ترتیب شهرداری، مردم، شورای شهر و ساکنان محلی هستند. همچنین شرکت آب و فاضلاب، اداره برق و مخابرات دارای کمترین علاقه و قدرت در پروژه هستند. این در حالی است که در روش تحلیل شبکه های اجتماعی، مردم، شهرداری، شورای شهر و پیمانکار، دارای بیشترین اولویت و تأمین کنندگان، محیط زیست و شرکت نفت، دارای کمترین اولویت شناخته شدند. مقایسه یافته های هر دو روش تجربه گرا و خردگرا در بخش شناسایی مهم ترین ذی نفعان با هم همگرایی زیادی دارند ولی در قسمت شناسایی کم اهمیت ترین ذی نفعان با هم تفاوت هایی دارند و چنین نتیجه گیری می شود که مؤثرترین روش واحد شناسایی و اولویت بندی ذی نفعان در پروژه های توسعه شهری وجود ندارد و استفاده از روش های تجربه گرا در کنار روش های خردگرا می تواند در شناسایی، اولویت بندی و مدیریت ذی نفعان، به عنوان مکمل یکدیگر باشند و نواقص همدیگر را تا حدودی پوشش دهند. همچنین ذی نفعان مردم، شورای شهر و شهرداری برای برقراری ارتباط بین تمامی ذی نفعان، مهم ترین نقش را دارند. از نظر قدرت ارتباط نیز سازمان وزارت اطلاعات در مجاورت پروژه، بیشترین قدرت را در پروژه دارد. مدت زمان پاسخ گویی بین ذی نفعان و تناوب این پاسخ گویی نیز نسبتاً نامطلوب است. نتایج این تحقیق می تواند به دست اندرکاران پروژه های توسعه حمل ونقل شهری که حجم زیادی از ذی نفعان در آنها دخیل اند، برای مدیریت هرچه موفق تر آنها کمک کند.
واکاوی ابعاد و عوامل موثر بر ارتقای همبستگی اجتماعی در بافت های تاریخی ناکارآمد، مورد پژوهی: محله بهبهانی بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۷ بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۲
155 - 176
حوزههای تخصصی:
همبستگی اجتماعی به عنوان کاتالیزوری برای توسعه اجتماعی عمل می کند و نشان دهنده ارزش ها، اهداف و انتظارات مشترک بین شهروندان است که بر نگرش شهروندان نسبت به یک دیگر تاثیر می گذارد و باعث کاهش اثرات اجتماعی منفی مانند درگیری و خشونت می شود. از سویی به نظر می رسد برخی بافت های تاریخی، به دلیل دارا بودن معضلات خاص، از گستره حیات شهری خارج و به بخش های ناکارآمد شهرها تبدیل شده اند، به گونه ای که موضوع خطر کاهش همبستگی های اجتماعی و اخلاقی را به یک نقطه تهدیدکننده برای سلامت و توسعه پایدار در شهرها تبدیل نموده است. از این رو هدف این پژوهش، تبیین ابعاد موثر بر ارتقای همبستگی اجتماعی در محله بهبهانی بوشهر به عنوان یک بافت تاریخی ناکارآمد است. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی بود. از پرسش نامه به عنوان ابزار جمع آوری داده ها، از نرم افزارهای اس پی اس اس و ایموس به عنوان ابزار تحلیل و ارزیابی داده ها و از مدل ساختاری تحلیل عامل تاییدی، به عنوان روش تحلیل داده ها بهره گرفته شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه ساکنین 15 سال به بالای محله ی بهبهانی بوشهر بودند. حجم نمونه تحقیق 298 نفری از طریق فرمول کوکران محاسبه و انتخاب گردید. نمونه گیری به شیوه تصادفی انجام شد. مقدار آلفای کرونباخ پرسشنامه این تحقیق 92/0 بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد ابعاد منافع مشترک با همبستگی ۰٫۸۸، رضایت اجتماعی با همبستگی 0٫86، نظم و کنترل اجتماعی با همبستگی 0٫86، روابط اجتماعی با همبستگی 0٫79 و هویت اجتماعی با همبستگی 0٫77، بر میزان همبستگی اجتماعی در بافت های تاریخی ناکارآمد تاثیرگذارند
Safety and environmental risk assessment of the mountain sport and resorts of Tehran with an emphasis on the sustainable tourism carrying capacity and the provision of management approaches(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
Tourism and Hospitality Research, Volume ۸, Issue ۱, Autumn ۲۰۲۰
109 - 127
حوزههای تخصصی:
Sustainable tourism is based on the concept of sustainable development. The area attracts a significant number of users for sports and tourism activities, especially on holidays and weekends. Most users (especially amateurs) move at approximately 2182 meters. The movement of athletes and various uses of environmental facilities such as cafes, restaurants, etc. lead to an increase in the sound level in the mountaineering route and the surrounding areas. The results show that with the change of time from early morning (6 am) to noon (12 pm), the sound level increases due to the increase in the number of users in the area. The average noise level along the mountaineering route is 77, 3 dB, which does not comply with the EPA standard as well as the UK and WHO standards and indicates the amount of noise. Therefore, environmental and safety priorities must also be considered. Failure to pay attention to the bearing capacity in determining the number of authorized users to enter the area and the entry of more people into the area, will cause damage to the environment, reduce the quality of services and welfare and other natural and human issues. Thus; Area management must plan in such a way as to ensure sustainable performance in addition to using existing land uses.
ارزیابی توسعه کالبدی شهر اصفهان بر اساس تحلیل خطر زمین لرزه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش برای تحلیل خطر زمین لرزه شهر اصفهان، مطالعات لرزه زمین ساخت و مطالعات مخاطرات لرزه ای انجام شده است. در مطالعات لرزه زمین ساخت و مخاطرات لرزه ای هر منطقه لازم است گسل های فعال آن منطقه به شعاع حدود 300 کیلومتر مورد بررسی قرار بگیرند، لذا در این تحقیق، گسل های فعال استان اصفهان هم مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده روند تنش شمالی– جنوبی استان اصفهان در اثر فعالیت گسل های راستالغز و روند تنش شمال غرب– جنوب شرق حاکی از فعالیت دوباره گسل های پی سنگی می باشد. قسمت های جنوبی استان شامل گسل های کلاه قاضی و گسل پیربکران و بخشی از گسل خوانسار و همچنین محدوده گسل نجف آباد در شمال غرب و قسمتی از گسل بهارستان و دهق بیشترین فعالیت را در منطقه نشان می دهند. بخش های جنوب، جنوب شرق و جنوب غرب استان اصفهان، نسبت به سایر قسمت های استان فعالیت متوسطی دارند. بر اساس این تحقیق، شهر اصفهان و به ویژه مناطق شمالی آن از لحاظ خطر زمین لرزه در محدوده کم خطر و کم فعالیت قرار گرفته است، ولی بخش های جنوبی شهر اصفهان به دلیل تراکم گسل های شناسایی شده، در محدوده خطر متوسط لرزه ای قرار می گیرد. بنابراین با توجه به ویژگی های لرزه خیزی منطقه و توان لرزه زایی گسل های فعال، باید در سیاست گزاری ها و برنامه ریزی های شهری و یا توسعه شهر، نسبت به مقاوم سازی ساختمان ها و سازه ها اقدامات لازم صورت گیرد.