درخت حوزه‌های تخصصی

عموما این موضوع مورد قبول است که مشکلات با هم آیی در فرایند یادگیری زبان خارجی وجود دارد، و نقش مهمی در فرایند یادگیری زبان دوم و همچنین ترجمه ایفا می کند. به رغم اینکه اکثر فراگیران زبان انگلیسی دانش خوبی از دستور زبان و واژگان انگلیسی دارند، از دانش لازم در الگوهای باهم آیی بی بهره هستند.

"ما در دنیای فناوری زندگی می کنیم و رایانه ها با حوزه های کاربردی فراوانشان هر روزه بیشتر و بیشتر وارد زندگی شخصی و کاری ما می شوند. مترجمان نیز از این امر مستثنی نیستند. ساخت و استفاده از پیکره ها از جمله کاربردهای رایانه ها هستند که کمک بزرگی برای مترجمان به حساب می آیند. این مقاله به بررسی مشکلاتی در فرایند ترجمه می پردازد که به آسانی با استفاده از پیکره های یک زبانه و دوزبانه قابل حل است و نیز مزایای استفاده از این گونه پیکره ها را بیان می دارد. نشان دادن مزایای پیکره های مقصد یک زبانه به عنوان کمک مترجم مساله اصلی مورد بحث در این مقاله است و مزایای اشکال مختلف پیکره های دوزبانه در مقاله دیگری به طور کامل بحث خواهد شد. هدف این مقاله شرح دو روش از روشهایی است که دانشجویان به وسیله آنها می توانند از پیکره های مقصد یک زبانه به منظور بهبود بخشیدن به کیفیت ترجمه هایشان استفاده نمایند: یافتن اطلاعاتی در مورد واژه های همنشین به ویژه صفتهای همراه با اسمها، و تایید یا رد معادلهای ترجمانی اصطلاحات و عبارات خاص که توسط واژه نامه ها ارایه شده اند. "

در این مقاله نگارنده قصد دارد به عواقب و نتایج رویکرد اخیر ارائه شده توسط چامسکی در دستور زایشی بپردازد که از آن به عنوان برنامه کمینه‏گرا یاد می‏گردد. این برنامه پژوهشی عرصه جدیدی در نظریه‏پردازی زایشی است که در آن پژوهشگران و نظریه‏پردازان به دنبال حذف عناصر زاید و مفاهیم غیرضروری از مدل‏های ارائه شده درباره زبان، همت می‏باشند، خواه این عناصر و مفاهیم صوری باشند و خواه جوهری. در واقع، هدف نهایی این برنامه رسیدن به نظریه‏ای زبانی است که با حداقل امکانات بیشترین و بهینه‏ترین تبیین‏ها را ارائه نماید. در این مقاله نشان داده می‏شود در چارچوب این برنامه می‏توان گونه‏ای از دستور همگانی را ارائه نمود که در آن نیازی به مفروض دانستن اصول مطلق یا غیرمتغیر زبانی نباشد. به‏این‏ترتیب استدلال می‏گردد که نظریه زبانی در نهایت صرفاً از پارامترهای تغییر زبانی تشکیل می‏گردند. همچنین نشان داده می‏شود امکان دارد چنین پارامترهایی که به صورت معیار تاکنون به هنگام تثبیت صرفاً یکی از دو حالت ارزشی خود برخوردار بوده‏اند می‏توانند یا تثبیت نشده باقی بمانند و یا در هر دو ارزش خود تثبیت گردند. نگارنده پیشنهاد می‏نماید چنین نظریه‏ای را در صورت حصول، نظریه یکپارچه پارامتری و یا دستور همگانی بی‏اصول نامند.

تحقیق حاضر با هدف بررسى تاثیر صداى پس زمینه اى بر درک شنیدارى زبان اموزان و نیز بررسى نقش ماهیت صدا در این تاثیرگذارى انجام شد. دربارهء نقش ماهیت صدا، سه ویژگى از مجموعه و یژگى هاى ان مورد مطالعه قرار گرفت. این سه ویژگى عبارت بودند از: کلامى یا غیرکلامى بودن صدا (یعنى این که صدا صداى انسان باشد یا غیر انسان)، معنادار یا بى معنا بودن صدا (یعنى این که صداى کلامى براى زبان اموزان قابل فهم باشد یا خیر)، این که صداى معنادار به زبان مادرى زبان اموزان باشد یا به زبانى که در حال فراگیرى انند. براى پیشبرد این اهداف، ده متن از طریق یک نوار صوتى به زبان اموزان شرکت کننده در تحقیق ارائه شد. دو متن از این ده متن بدون صدا (یعنى کاملا واضح) بودند، هشت متن دیگر در پمس زمینه خود صدا داشتند. این صدا یا پارازیت رادیویى (به عنوان جایگزین صداى سفید که صداى غیرکلامى استاندارد محسوب مى شود) بود، یا صداى کلامى به زبان روسى به عنوان صداى بى معنا، کاملا نا آشنا)، زبان انگلیسى (به عنوان زبان دو م زبان اموزان) یا زبان فارسى (به عنوان زبان مادرى زبان اموزان). تحلیل آمارى داده ها نشان داد که صداى پس زمینه اى تاثیر منفى عمده اى بر درک شنیدارى زبان آموزان دارد. هم چنین مشخص شد که تاثیر منفى صد اى غیرکلامى بیشتر از صداى کلامى است. از سوى دیگر، معناى صدا به لحاظ آمارى نقش چندانی در تاثیرگذارى منفى بر درک شنیدارى نداشت، و سرانجام آن که صداهاى زبان مادرى، زبان دو م تاثیر منفى یکسانى بر درک شنیدارى زبان اموزان داشتند.

مطالعات جدید ترجمه بر وجود مترجم به عنوان یک واسطه فرهنگی دربین ملت های مختلف تأکید دارند و نشان می دهند که چگونه هویت یک مترجم و باورهای جنسیتی وی بر کارش تأثیرگذار هستند. در این پژوهش به مطالعه چگونگی ترجمه دو مترجم زن ایرانی از زبان و دیدگاه های یک نویسنده زن هندی در سطح واژگانی پرداخته ایم و تأثیرات احتمالی نگرش های ویژه جنسی– فرهنگی و جنسی– زبانی این دو مترجم را بر ترجمة شان بررسی کرده ایم؛ براین اساس، نه داستان کوتاه در مجموعه ای به نام مترجم دردها که نوشته لاهیری ، نویسنده هندی- آمریکایی است، انتخاب شد و گزینش واژگانی مترجمان براساس چارچوب نظری لیکاف (1990) و فرکلاف (1995) بررسی شد تا تأثیر زبان زنانه و نگرش های جنسیتی- فرهنگی مترجمان در کار ترجمه در مقایسه با متن اصلی مشخص شود. نتایج به دست آمده از این روش، جمع آوری و مقایسه شد و درقالب جدول هایی ارائه گردید و درنهایت، چنین نتیجه گیری شد که زنان مترجم شیوة خاص بیان و زبان زنانه نویسنده را تشخیص داده اند و آن را به اثر خود انتقال داده اند؛ اما ترجمة آن ها متأثر از باورها و نگرش های جنسیتی – فرهنگی شان بوده است

تنوعات زبانی همواره با پیچیدگی روابط اجتماعی گسترده تر می شوند. در این میان، تعامل عوامل آوایی و اجتماعی در تنوعات زبانی نقش فراوانی دارند. هدف مقالة حاضر بررسی ماهیت فرآیند قلب واجی و رابطة آن با عوامل اجتماعی سن و تحصیلات است. چارچوب این مقاله واج شناسی اجتماعی و واج شناسی بهینگی و روش تحقیق تحلیلی و میدانی است. در این تحقیق، 56 آزمودنی 110 واژه را تلفظ کردند. در تحلیل واج شناسی که درقالب نظریة بهینگی است، مشخص شد که اصل آرایش رسایی و قانون برخورد هجایی عوامل ایجاد این فرآیند در زبان فارسی هستند. همچنین، ترتیب همخوان های دخیل در این فرآیند مشخص شدند. آزمودنی ها با توجه به متغیر سن در چهار گروه سنی 4-5 سال، 6-7 سال، 29-40 سال و 41-69 سال و نیز با توجه به متغیر تحصیلات در سه گروه بی سواد، با تحصیلات متوسط و دارای تحصیلات دانشگاهی، تقسیم بندی شدند. نتایج نشان دادند که با افزایش سن، وقوع فرآیند قلب کاهش می یابد. همچنین، با توجه به متغیر تحصیلات مشخص شد که با افزایش تحصیلات نیز از میزان وقوع این فرآیند کاسته می شود.

ادبیات واقع گرا، اساس ادبیات نرین عصر حاضراست که سعى در نمایاندن واقعیت دارد. تا پیش از جنگ جهانى دوم، مبارزه میان فاشیسم و ضد فاشیسم تعیین کنندهء زندگى اجتماعى و سیاسى بود. پس از شکست فاشیسم به نظر مى رسید که مبارزه میان سوسیالیسم و سرمایه دارى امپریالیستى بار دیگر بر عرصه سیاست جهانى حاکم شده باشد و طراحان جنگ سرد، بر آن بودند که بشریت را به دو اردوگاه متخاصم گروه بندى کنند. اینک پس از شکست جبههء سوسیالیسم، امپریالیسم یکه تازى مى کند و فاشیسم نیز دیگر باره در حال شکل گیرى است. براى نقد ادبیات واقع گرا وسپس نوگرا، باید مسایل قاطع مربوط به ریخت (فرم) و دیالکتیک ذاتى آنها را در نظر گرفت. این وقایع سیاسى به گونه هاى مختلف بر ادبیات این دوره سایه افکنده اند و نویسندگان در آثارشان یا با آن بانگ همنوایى سر داده اند، یا براى رهایى، راه ناهنجارى هاى روانى را براى شخصیت هاى داستانى شان برگزیده اند و یا سرانجام متوصل به پوچى گرایى شده اند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر تراکم هم آیی واژگانی بر درک مطلب زبان آموزان ایرانی و توانایی حدس زدن واژگان نا آشنا می باشد. به همین منظور هشتاد نفر زبان آموز با سطح بسندگی متفاوت از بین هشتاد و پنج نفر که در موسسه ی آموزش عالی زند در نیمسال اول 89-90 مشغول به یادگیری زبان انگلیسی بودند بر اساس نمراتشان در یک آزمون کوتاه شده ی تافل (1998) انتخاب شدند. از این تعداد، به طور تصادفی چهل نفر به گروه کنترل و چهل نفر دیگر به گروه آزمایشی اختصاص داده شدند. آزمون دیگری که در این تحقیق استفاده شد، آزمون هم آیی واژگانی بود که از دو متن تشکیل شده ( به صورت پیش آزمون و پس آزمون): یکی دارای تراکم هم آیی واژگانی بالا و دیگری با تراکم هم آیی واژگانی پایین که توسط خود محققین طراحی شده بود. در مرحله ی تجزیه و تحلیل داده ها، چند آزمون جفت های همگون و آزمون نمونه مستقل، و یک آزمون اندازه گیری تکرار دوسویه برای پاسخ به پنج سوال تحقیق به کار گرفته شد. نتایج بررسی نشان داد که متن ها با تاثیر تراکم هم آیی واژگانی بالا تأثیر مثبتی بر روی درک مطلب زبان آموزان دارد. و همچنین، زبان آموزان در پاسخگویی به اقلام واژگانی موجود در آزمون هم آیی واژگانی با تراکم بالا موفق تربودند. نتایج این پژوهش نشان داد که با وجود اینکه آموزش مستقیم هم آیی واژگانی کمک موثری به جواب دادن به اقلام واژگانی نکرد، ولی آموزش هم آیی واژگانی می تواند کمک شایانی به مهارت خواندن زبان آموزان بنماید. نتیجه ی آخر بدست آمده از این تحقیق این است که، سطح بسندگی متفاوت زبان آموزان بر روی عملکرد آنان با توجه به تراکم هم آیی واژگانی تآثیر بسزایی نداشت.

سرفصل درسی به منزلة یکی از ارکان اصلی آموزش، در کنار راه بردهای تدریس و کتاب های مناسب، می تواند نقش به سزایی در تحقق و پیش برد اهداف هر درس داشته باشد. یکی از دروس پایة رشتة زبان و ادبیات عربی در مقطع کارشناسی، که نقش کارامدی در تقویت مهارت های ترجمه، خواندن، ذوق ادبی، و سبک شناسی دارد، درس «متون نظم و نثر عربی» است. برای این درس هر چند سال یک بار از سوی شورای برنامه ریزی درسی وزارت علوم سرفصلی پیش نهاد می گردد، ولی با توجه به نارضایتی برخی از استادان این رشته، به نظر می رسد سرفصل موجود با اهداف مورد انتظار این درس هم خوانی کامل را ندارد. از این رو نویسندگان در پژوهش حاضر می کوشند با استفاده از نظر استادان، به نقد و آسیب شناسی سرفصل این درس بپردازند و در نهایت سرفصلی متناسب با این درس پیش نهاد دهند. برخی از یافته های پژوهش نشان داد که سرفصل موجود بسیار کلی است و شایسته است در دو بخش نظم و نثر به طور جداگانه طراحی گردد.

ساختارهای روایی در آثار ادبی و نوشته های مختلف قادرند معناهای گوناگونی را در ذهن متبادر نمایند. راوی هم به نوبه خود ساختارهایی را در اثرش به خدمت می گیرد که از تنوع فراوانی برخوردارند و قادرند مخاطب را تحت تاثیر قرار دهند. در داستان پرومته راویان هریک به سهم خود نقش مهمی در کل داستان ایفا می کنند و تنها یک خوانش دقیق می تواند منظور راوی را از انتخاب ساختارهای روایی مختلف آشکار سازد و معنایی را که از آنها ناشی می شود برای خواننده مشخص نماید. ابزارهای تجزیه و تحلیل روایتی متن به خوبی می توانند برای کشف این معناهای نهفته به کمک خواننده بشتابند و او را در یافتن معادلات درون متنی یاری نمایند. ساختارهای روایی هم می توانند، بر حسب مورد، به فهم متن کمک کرده و یا اینکه این فرآیند را مشکل تر کنند. به همین دلیل انتخاب این ساختارها نیازمند بذل توجهی خاص از جانب راویست. از دیگر سو، همکاری بین راویان مختلف و نیز حضور مخاطب در قسمتهای مختلف این داستان، که گاه بسیار پر رنگ است، فضای روایتی ای را شکل می دهد که در آن ارتباط بین راوی و مخاطب به بهترین وجه شکل می گیرد. با اینکه مخاطب اغلب تحت تاثیر و نفوذ راوی است، این امر مانع از معکوس شدن این روند نمی شود و در برخی قسمت های داستان راوی به طور کامل تحت تاثیر مخاطب خویش است.

با توجه به ابعاد عمیق و پیچیدة شعر حافظ، تاکنون تحلیل های متفاوتی درباب ساخت معنایی غزلیات او مطرح شده است. با بررسی ساختاری غزل-روایت های حافظ روشن می شود که ابیات مختلف یک غزل گسسته و جدا از هم نیستند؛ بلکه در یک زنجیرة پیوستاری و پویا نمود می یابند. انسجام معنایی این دسته از غزلیات و ساخت روایی آن ها زمینه را برای تحلیل نشانه-معناشناسانة آن ها فراهم می کند. برای شناخت بهتر مناسبات درونی غزل -روایت ها و تبیین گسست ها و پیوست های درونی آن ها، توجه به ساختار روایت ضروری به نظر می رسد. گفتمان شناختی پرکاربردترین نوع گفتمان در این دسته از غزلیات است. تحقق بعد شناختی در غزل های روایی حافظ با بسط گفتمانی همراه است. حضور شخصیت هایی همچون پیر مغان، رند، ساقی، مغبچه و ... زمینة ایجاد گسست های عاملی را فراهم می کند. انفصال های زمانی (با کاربرد فعل گذشته یا قیودی مانند دوش، نیم شب و ...) و مکانی (مسجد، صومعه، میخانه، خرابات و ... ) نیز در این دسته از غزلیات، فرآیند معناسازی را پیش می برند. البته در بسیاری از موارد، گسست های شناخت محور با گونة احساسی همراه می شوند. در این دسته از غزلیات، حضور جسمانی معشوق جریانی حسی-ادراکی را به دنبال دارد که شوشگر را با جریانی از احساسات مواجه می کند و با این وصف، تعامل پایداری بین گونه های شناختی و عاطفی در غزل برقرار می شود. با درنظر گرفتن زیرساخت ابیات و گذشت از گسست های شناخت محور، روایت درنهایت به یک صورت پیوستاری می رسد و این گسست ها خللی در انسجام معنایی شعر ایجاد نمی کنند.

نظر به اهمیت املای صحیح واژگان در نگارش به زبان فرانسه، این مطالعه به نوع شناسی خطاهای املائی دانشجویان ایرانی زبان فرانسه براساس طبقه بندی و کدهای پیشنهادی «مرکز ملی تحقیق و پژوهش فرانسه - شاخه مطالعات تاریخی و ساختاری املای زبان فرانسه » و تعیین فرکانس انواع خطا پرداخته است. نتیجه حاصله از مطالعه بر روی 85 دانشجوی ایرانی زبان فرانسه در سه دانشگاه شهر تهران نشان داد که خطاهای املائی دانشجویان ایرانی زبان فرانسه به پنج دسته خطاهای آوانگاری، تکواژنگاری، واژه نگاری، خطاهای مربوط به حروف ریشه ای-تاریخی و نقطه گذاری (ایده نگاری) تقسیم می شوند که در این بین بیشترین نوع خطا مربوط به خطاهای آوانگاری بوده و سایر خطاها از فرکانس کمتری برخوردارند. این موضوع در آزمونی که برروی 476 دانش آموز فرانسوی توسط مرکز ملی تحقیق و پژوهش فرانسه انجام شده در مورد یک واژه مشترک میان متن آزمون ما و متن آن آزمون نتیجه مشابهی را نشان می دهد