عباس عباسپور

مقدمه: امروزه بالندگی اعضای هیأت علمی دانشگاهها به منظور تقویت پایه علمی مؤسسات آموزش عالی بسیار گسترش یافته است و لزوم شناخت مؤلفه های آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است لذا هدف از تحقیق حاضر شناسایی مؤلفه های بالندگی اعضای هیأت علمی با تأکید بر رویکرد سیستمی می باشد. روش کار: روش پژوهش حاضر از نوع مروری توصیفی مبتنی بر اسناد است که با جستجو در پایگاههای داخلی و خارجی نسبت به گردآوری مقالات، گزارش های تحقیقی، کتاب و پایان نامه های تحصیلی در دسترس، از پایگاههای اطلاعاتی مانند PROQUEST ، SPRINGER ، ERIC ، EBSCO ، ELSEVIER ، SID و IRANDOC استفاده شده است. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که از اهداف بالندگی اعضای هیأت علمی در طراحی و اجرای برنامه ها، اهداف فردی و اهداف سازمانی است و باید ساختارها و برنامه های سازمانی برای پشتیبانی و تسهیل امر بالندگی آماده باشد. که جهت این امر علاوه بر دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی نیاز به همکاری و مساعدت وزارت خانه های تابعه و خود هیأت علمی نیز می باشد. و فرایندهای شکل گرفته در این مورد عبارتند از فرایندهای سنتی، فرایندهای حمایتی و در نهایت، فرایندهای اداری و پیامدهای مورد انتظار عبارتند از: تغییر در یادگیری دانشجویان، تغییر در سازمان و تغییر در نگرشها و مهارتها و فعالیتهای اعضای هیأت علمی. نتیجه گیری: بالندگی اعضای هیأت علمی باید با یک نگرش سیستماتیک و همه جانبه در قالب عوامل و مؤلفه های زمینه ای، محیطی و پیامدها و با در نظر گرفتن اهداف و نیازهای متنوع دانشگاه ها و اعضای هیأت علمی، برنامه ریزی شده و در تمامی مراحل ارزیابی انجام گیرد.

هدف این پژوهش نشان دادن چگونگی ارائه مفهومی از سازمان یادگیرنده , تثبیت و ایجاد مدل آموزشی ،ملزومات و مشخصه های این مدل می باشد. لذا به تدوین مدلی مناسب جهت سنجش فرایند آموزش متناسب با ویژگی های سازمان یادگیرنده که از روایی و اعتبار قابل قبولی برخوردار باشد،پرداخته شده است. در ابتدا طی مطالعات میدانی ومصاحبه با خبرگان صنعت و بررسی ادبیات موضوع، رویکردها و اقدامات مختلفی که سازمان ها می توانند آموزش مبتنی بر سازمان یادگیرنده را متحقق سازند شناسایی و بر اساس آن پرسشنامه سازمان یادگیرنده در قالب 94 سؤال تدوین شد.در مرحله بعد روایی محتوای پرسشنامه از منظر شاخص های شفافیت ، مناسبت وجامعیت توسط خبرگان ارزیابی شده و با اعمال نظرها و اصلاحات صورت گرفته، پرسشنامه نهایی با 72 سؤال و در قالب 12 شاخص محوری،این مدل را مورد سنجش قرار داد. جامعه آماری متشکل از سه شرکت سیمانی با ظرفیت تولید اسمی بالای ده هزار تنی و بالغ بر 1719 نفر می باشد و پرسشنامه در میان نمونه ای متشکل از 326 نفر از تکنسین ها ، کارشناسان و مدیران مورد آزمون قرار گرفت . یافته های پژوهش نشان می دهد که شرکتهای سیمانی از لحاظ سازمان یادگیرنده در سطح متوسط می باشند و موانعی پیش روی انها می باشد.بر این اساس برای تبدیل شرکتهای تحت مطالعه به سازمان یادگیرنده،راهکارهای اثربخشی ارایه گردیده است.

هدف اصلی این پژوهش، طراحی و اعتباریابی مدل باورها و ارزش های حمایتی فرهنگ سازمانی مدارس مبتنی بر ارزش های اخلاق اسلامی است. روش پژوهش، ترکیبی با طرح اکتشافی متوالی در دو مرحله مجزای تحلیل محتوای کیفی و زمینه یابی است. جامعه آماری شامل 821 مدرسه دوره اوّل متوسطه و متوسطه نظری استان کردستان است. داده های کیفی به شیوه هدفمند ازطریق منابع چندگانه گردآوری شد و اشباع نظری مدنظر قرار گرفت. اعتبار داده های کیفی ازطریق گروه کانونی حاصل شد. داده های کمّی ازطریق پرسشنامه در نمونه ای به حجم 350 نفر که به شیوه خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بود، گردآوری و با فن مدل یابی معادلات ساختاری، آزمون فریدمن و تی تک نمونه ای تحلیل شد. حاصل یافته های کیفی، تدوین مدل باورها و ارزش های حمایتی در ابعاد: 1. ارزش های معنوی شامل  ایمان، تقوا و عبادت؛ 2. ارزش های اخلاق فردی شامل عفت و پاکدامنی، کسب حلال، بهداشت و سلامت و اعتدال؛ 3. ارزش های اخلاق حرفه ای شامل توسعه حرفه ای، مسئولیت پذیری و مشارکت؛ و 4. ارزش های اخلاق اجتماعی شامل عدالت، آداب معاشرت، وحدت و اصلاح بود. نتایج یافته های کمّی حاکی از برازش خوب مدل و معنی داری تفاوت اولویت ها بین ابعاد مدل در جامعه آماری بود. همچنین، وضعیت موجود مدارس در ابعاد مدل، بالاتر از میانگین و در سطح مطلوب قرار دارد.

شناخت فرهنگ سازمانی، مستلزم داشتن مدل مناسب است. باتوجه به نبود الگوی فرهنگ سازمانی هم راستا و متناسب با ارزش های اسلامی، فرهنگ بومی، رسالت و مأموریت های استانداری های ایران، هدف اصلی پژوهش، طراحی مدل مناسب شناسایی و سنجش فرهنگ سازمانی استانداری کردستان است. در این پژوهش، از روش کیفی و نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی استفاده شد. در ابتدا با خبرگان استانداری کردستان و فرمانداری شهرستان های تابعه مصاحبه های نیمه ساختاریافته به عمل آمد که تا رسیدن به اشباع نظری (16 نفر) ادامه پیدا کرد. سپس داده های حاصل از مصاحبه ها به روش تحلیل تم و با استفاده از نرم افزار ان ویو 10 تحلیل شد. برای اعتبارسنجی کیفی و اجماع بین خبرگان درجهت واقعی بودن مؤلفه ها و شاخص های شناسایی شده از فن دلفی فازی استفاده شد. بعد از مرحله دلفی فازی، فهرست ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های شناسایی شده دراختیار چند نفر از اساتید دانشگاه و مدیران وزارت کشور که در حوزه فرهنگ سازمانی تخصص داشتند، قرار گرفت که با انجام اصلاحات از صحیح و مناسب بودن معادل و اصطلاحات انتخاب شده برای نام گذاری ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها اطمینان حاصل شد. براین اساس، مدل نهایی سنجش فرهنگ سازمانی استانداری کردستان طراحی شد که شامل 5 بعد (فرهنگ: تحول گرا، شهروندگرایی، آینده نگری، بوروکراتیک و اسلامی- سیاسی)، 14 مؤلفه و 54 شاخص می باشد.

هدف: سیستم انتخاب شامل روش هایی است که در آن تصمیم گیرندگان تلاش می کنند با پردازش اطلاعاتی، کسی را انتخاب کنند که ویژگی هایش موجب بالاترین احتمال موفقیت در شغل می شود. هدف از این تحقیق کیفی ارائه مدل انتخاب کارکنان مستعد در سازمان های دولتی (دانشگاه ها و مؤسسه های آموزش عالی) شهر تهران است. روش: برای استخراج مؤلفه های اصلی انتخاب کارکنان مستعد از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده و با 18 نفر از خبرگان جذب و استخدام در حوزه آموزش عالی مصاحبه های عمیقی انجام شده است. افراد مورد مطالعه این تحقیق را خبرگان جذب و استخدام در حوزه آموزش عالی تشکیل دادند که مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع نمونه گیری نظری انتخاب شدند. یافته ها: در این تحقیق با استفاده از روش داده بنیاد کوربین و استراوس در مرحله کدگذاری باز 15 مقوله و 47 مفهوم استخراج شد. در مرحله کد گذاری محوری بر اساس مفاهیم مقوله محوری، شرایط علی، راهبرد، بستر، شرایط مداخله گر و پیامدها، مدل پارادایمی ارائه شد و در مرحله کدگذاری انتخابی مدل نظری برخاسته از یافته های تحقیق معرفی و تشریح شد. نتیجه گیری: برای انتخاب کارکنان مستعد، پیشنهاد می شود به نیازهای استخدامی سازمان با کیفیت مطلوب، در زمان مناسب و با هزینه معقول و اقتصادی توجه شده و انتخاب یک فرد به یک رابطه برد برد منجر شود، به این معنا که هم نیازهای سازمان را به بهترین نحو ممکن تأمین کند و هم با نیازها و خواسته های کارکنان همراه و منطبق بوده و بهترین تناسب ممکن بین شخص و شغل برقرار شود.

هدف این پژوهش تدوین الگوی مفهومی برای بین المللی شدن دانشگاه ها در حوزه علوم انسانی و اجتماعی بود. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی بود که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری شامل صاحب نظران و اعضای هیئت علمی دارای آثار نوشتاری مرتبط با بین المللی شدن، مدیران دفاتر بین المللی و رؤسای دانشکده های علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند که با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند در مجموع 12 نفر به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده ها از روش های بررسی توسط اعضاء، مثلث سازی منابع داده ها و بازبینی توسط همکاران پژوهش استفاده شد. در نهایت نتایج پژوهش نشان داد که بین المللی شدن دانشگاه ها دارای 8 مؤلفه اصلی است: مؤلفه تبادل استاد و دانشجو و پژوهشگر، تعامل و همکاری های علمی و پژوهشی، آموزش و پژوهش و خدمات بین المللی، تبادل دانش و نظریه، ایجاد فرهنگ بین المللی، جذب نخبگان، درآمدزایی و رقابت. همچنین با توجه به عوامل پیشبرنده و بازدارنده بین المللی شدن دانشگاه ها سه راهبرد تدوین شد و مدل نهایی بر اساس آن ها ارائه گردید.

برگزیدن راهبردی بهینه برای تأمین مالی و افزایش سهم سبد درآمدهای غیرعمومی دانشگاه دیرزمانی است که به یکی از چالش های اساسی نظام دانشگاهی بدل شده است. این پژوهش با هدف اولویت بندی راهبردهای بهینه برای خودگردانی مالی دانشگاه های دولتی شهر تهران با رویکرد کیفی- کمی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که پس از گردآوری، طبقه بندی و ساماندهی داده های حاصل از مصاحبه با 20 خبره آموزش عالی، با استفاده از تکنیک SWOT راهبردهای بهینه استخراج شد. در گام بعدی، برای آن که به طور دقیق مشخص شود که کدام راهبرد در شرایط کنونی دانشگاه های ایران اولویت بالاتری دارد، از ابزار تاپسیس برای اولویت بندی راهبردها استفاده شد. یافته ها نشان از ۶ راهبرد برای خودگردانی مالی دانشگاه های دولتی شهر تهران دارد که نخستین راهبرد «تقویت زیرساخت های پژوهشی» با 63/0 نزدیکی تا گزینه ایده ال است. با فاصله اندک، راهبرد «تنوع بخشی درآمدی» با 61/0 دومین راهبرد اولویت دار در این زمینه است. با نگاهی به راهبردهای اولویت بندی شده می توان نتیجه گرفت که خودگردانی مالی، با بازاندیشی و مدیریت در فرایندهای درونی دانشگاه ها آغاز می شود.

امروزه با توجه به تأکیدهای که روی توسعه پایدار و ارگانیک و پویایی اجزاء اکوسیستم نوآوری می شود و با توجه به اینکه همه نهادهای اکوسیستم نوآوری کشور در قالب یک پیکر، ملزم به همکاری و هماهنگی در راستای سوق دادن کشور در مسیر نوآوری، علم و فناوری هستند؛ وجود دانشگاه نوآور به عنوان یکی از اصلی ترین اجزای اکوسیستم نوآوری حائز اهمیت است. با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی و تغییرات سریع محیطی، ازجمله ورود فناوری های مختلف و روزآمد به بازار و شکل گیری رقابت سخت بین عاملان اقتصادی مختلف، و در راستای توسعه و رشد اقتصادی، سازمان های مختلف و ازجمله دانشگاه ها، اگر بخواهند به رشد و توسعه و حیات خود به عنوان نقشی که در اکوسیستم نوآوری در راستای توسعه علم و فناوری و پاسخگویی به نیازمندی های جامعه دارند، پاسخ دهند، ملزم به انطباق هر چه بیشتر با محیط و تشویق کارکنان خود به نوآوری و خلاقیت و حرکت به سمت تبدیل شدن به یک دانشگاه نوآور هستند. پژوهش حاضر باهدف طراحی الگوی دانشگاه نوآور در چارچوب اکوسیستم نوآوری در ایران و تعیین اجزای اکوسیستم نوآوری و دانشگاه نوآور انجام گرفت. روش شناسی: روش شناسی پژوهش از نوع گراندد تئوری بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مدیران و اعضای هیئت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، مدیران و کارشناسان سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، مدیران و کارشناسان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران، اعضای انجمن جمعیت صنعت و دانشگاه، کارشناسان، مدیران و اعضای هیئت علمی عضو دفاتر مرتبط با ارتباط دانشگاه و صنعت، نوآوری و فناوری در دانشگاه های فنی دولتی، دانشگاه آزاد و فرهنگیان و مرکز تحقیقات و سیاست های علمی کشور تشکیل می دادند. روش نمونه گیری هدفمند و تا دستیابی به حد اشباع نظری بود. مصاحبه شوندگان از طریق روش گلوله برفی انتخاب و مورد مصاحبه نیمه ساختمند قرار گرفتند. از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی استفاده شد. یافته ها: مؤلفه های اکوسیستم نوآوری و دانشگاه نوآور از طریق تجزیه تحلیل نتایج از طریق هم توسط پژوهشگر کیفی و تحلیل محتوای متن مصاحبه ها و کدگذاری سه مرحله ایی بر اساس روش نظریه داده بنیاد(GT) و هم با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ای10 ، تعیین و تبیین گردید. نتیجه گیری: درنهایت الگوی اکوسیستم نوآوری و دانشگاه نوآور طراحی و تحلیل مربوط به اثربخشی الگو آورده شد.

پژوهش حاضر با هدف ارائه و تبیین الگویی بومی از «رهبری برنامه درسی دوره ابتدایی» در شکل مدل پارادایمی «نظریه برخاسته از داده ها» با رویکرد سیستماتیک انجام شده است. در انجام پژوهش حاضر داده های لازم از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 21 نفر از اساتید و پژوهشگران حوزه علوم تربیتی، تحلیل اسناد بالادستی آموزش و پرورش و نتایج پژوهش های داخلی و خارجی به دست آمده است. با تحلیل داده ها، 16 مقوله کلی الگو در 6 بُعد مدل پارادایمی نظریه برخاسته از داده ها شامل شرایط عِلّی (1مقوله)، شرایط زمینه ای (2مقوله)، شرایط مداخله ای (2مقوله)، راهبردها (8مقوله)، پیامدها (2مقوله) و یک مقوله اصلی، به همراه 63 مقوله فرعی و 532 ویژگی مربوط به آنها ارائه گردید. نتایج نشان داد الگوی تدوین شده می تواند مطابق با ویژگی های نظام آموزشی متمرکز ایران در قالب یک چارچوب علمی تبیین شود و گذشته از این که در برنامه ریزی برای اجرای هر چه بهتر برنامه های درسی در سطوح ملی، استانی، منطقه، مدرسه ای و کلاسی تسهیل گر باشد، تدوین کنندگان برنامه درسی دوره ابتدایی و اجراکنند گان آن نیز می توانند از جنبه های نظری و عملی آن بهره گیرند.  

مقدمه: هدف پژوهش کیفی حاضر، شناسایی ابعاد و مؤلفه های بومی دانشگاه ناب در دانشگاه فرهنگیان و طراحی الگوی دانشگاه ناب می باشد. روش کار: روش پژوهش حاضر کیفی از نوع داده بنیاد (رویکرد سیستماتیک) می باشد. بدین منظور از نمونه گیری نظری و مصاحبه عمیق با خبرگان استفاده شد و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت.. به منظور تحلیل داده ها نیز از سیستم کد گذاری باز، محوری و انتخابی استفاده گردید. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که شرایط علی از 4 مقوله اصلی (نیازهای ذینفعان، سرمایه انسانی، اصلاح فرایندها، ارزشیابی اثربخش، نظام مندی دانشگاه، حرفه مندی)؛ پدیده اصلی از 2 مقوله اصلی (کاهش اتلاف و ارزش آفرینی)، راهبرد از 6 مقوله اصلی (تأمین و تخصیص منابع مالی، مشارکت، انگیزش، مدیریت تغییر، اعتماد سازی و گزینش حرفه ای)، شرایط محیطی از 4 مقوله اصلی (محیط سیاسی، محیط فرهنگی و اجتماعی، شرایط جهانی و فناوری و محیط اقتصادی)، ویژگی های زمینه ای از 5 مقوله اصلی (ساختار و قوانین سازمانی، فرهنگ و جو سازمانی، فضای کالبدی و تجهیزات، هویت سازمانی، فناوری اطلاعات و ارتباطات) و پیامدها از سه مقوله اصلی (فردی، اجتماعی و دانشگاهی) تشکیل شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که برای ایجاد دانشگاه ناب با حداقل اتلاف و بیشترین ارزشمندی می بایست به مؤلفه های مؤثر بر ناب شدن دانشگاه ها توجه شود. همچنین برای حرکت به سوی دانشگاه ناب باید یک نگرش سیستماتیک و همه جانبه در قالب عوامل و مؤلفه های شرایط علی، راهبردها، عوامل زمینه ای، شرایط محیطی و پیامدها مورد توجه قرار گیرد.

امروزه میان صاحبنظران این توافق وجود دارد که منابع انسانی مهمترین مزیت رقابتی و سرمایه هر سازمانی است از آنجا که سازه شایستگی مبتنی بر مدلهای نظری مختلف، از متغیرهای متعددی تشکیل شده است، بهره گیری از روشهای بهینه شناسایی ابعاد سازه، در شناسایی ابعاد حقیقی شایستگی کمک شایانی می نماید. پژوهش حاضر تلاش کرده در یکی از سازمانهای وابسته به بنیاد تعاون بسیج مبتنی بر روش مقیاس بندی چندبُعدی (MDS) ، ابعاد اصلی تشکیل دهنده شایستگی شغلی کارکنان را شناسایی کرده و نشان دهد که هر یک از این ابعاد از چه متغیرهایی تشکیل شده اند. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی کارکنان سازمان مذکور می باشد که مجموعاً بالغ بر 6000 کارمند هستند. با درنظر گرفتن توصیه ها در خصوص کفایت داده ها در تحلیلهای مبتنی بر کاهش ابعاد و با توجه به در اختیار داشتن لیستی از اسامی کارکنان، به روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ای با حجم 1500 نفر از کارمندان انتخاب و اطلاعات مربوط به 20 متغیر موثر بر شایستگی شغلی کارکنان بر اساس مستندات مندرج در پرونده شغلی ایشان احصاء گردید. پس از تحلیل داده ها، براساس اطلاعات نمودار سنگریزه و مقادیر استرس خام نرمال و استاندارد شده 008/0 و 009/0، برازش مدل دو بُعدی تایید شد. نتایج حاصل از تحلیل روش مقیاس بندی چندبُعدی نشان داد که متغیرهای تاثیرگذار بر شایستگی را می توان در یک ماتریس دوبُعدی شامل بعد فردی-سازمانی و بعد فنی-ارتباطی افراز نمود.

گرچه تأثیر سبک رهبری مدت ها پیش شایان توجه قرار گرفته است، امروزه درک رابطه آن با خوش بینی سازمانی، ضرورت محسوب می شود. در این پژوهش، تأثیر سبک رهبری ادراک شده بر خوش بینی سازمانی با توجه به نقش میانجی گری جو روانشناختی مطالعه شد. روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها، کمی و مبتنی بر رویکرد همبستگی است. بدین منظور، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 145 نفر از کارکنان و استادان دانشگاه فرهنگیان استان خراسان جنوبی به عنوان نمونه آماری، انتخاب و داده ها ازطریق پرسشنامه سبک رهبری (لوتانز)؛ جو روانشناختی (کویز و دکوتیز) و خوش بینی سازمانی (اسمیت، کاپوتی و کریتن دند) جمع آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان دادند رابطه مستقیم سبک رهبری رابطه مدار با خوش بینی سازمانی معنی دار نیست؛ در حالی که بین جو روانشناختی و خوش بینی سازمان رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت. همچنین فرضیه اصلی تأیید شد و نتایج نشان دادند (53/. ) اثر کل سبک رهبری رابطه مدار، غیرمستقیم و ازطریق جو روانشناختی تبیین می شود؛ بنابراین براساس نتایج حاصل از این پژوهش، می توان از سبک رهبری رابطه محور برای بهبود جو روانشناختی و خوش بینی سازمانی کارکنان و استادان دانشگاه استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر، ساخت و تعیین روایی و پایایی پرسشنامه مدیریت دانش در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی تهران بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشکده های روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه های دولتی شهر تهران با حجم 300 نفر در سال تحصیلی 1396-1395 بود. ابتدا بامطالعه ادبیات پژوهش، به استخراج مؤلفه ها و نشانگرهای مدیریت دانش و تدوین پرسشنامه اقدام شد. پس ازآن، برای هر 300 نفر اعضای هیئت علمی دانشکده های مذکور در شش دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، شهید بهشتی، خوارزمی، تربیت مدرس و الزهراء به روش سرشماری پرسشنامه مدیریت دانش ارسال شد. یافته های پژوهش نشان داد که پرسشنامه مدیریت دانش از روایی محتوایی و صوری قابل قبولی برخوردار است. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه های اصلی تعیین شد. درنهایت پرسشنامه در قالب هشت عامل حاصل از ساختار عاملی شامل «دانش پنهان فردی»، «فرایند آشکارسازی»، «دانش آشکار فردی»، «فرایند ترکیب»، «دانش آشکار جمعی»، «فرایند درونی سازی»، «دانش پنهان جمعی»، «فرایند اجتماعی سازی» تهیه شد. با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ پایایی کل پرسشنامه،80/0 به دست آمد. با توجه به روایی و پایایی مناسب پرسشنامه مدیریت دانش، می تواند در پژوهش های سازمانی مربوط به مدیریت دانش به کار رود.

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی اعتبارسنجی و تضمین کیفیت، متناسب با مختصات بافتی نظام آموزش عالی ایران بود. در این پژوهش، روش پژوهش کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای انجام شد. جامعه آماری پژوهش خبرگان آموزش عالی بودند، که 36 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند جهت مصاحبه نیمه ساختارمند انتخاب شد. در مرحله اول کدگذاری باز، 2027 مفهوم به دست آمد. داده های مرحله دوم کدگذاری باز، در قالب 1262 مفهوم و 157 مقوله عمده طبقه بندی شد. در مرحله کدگذاری محوری، در قالب کدگذاری نظری، 25 مقوله نظری تعیین شد. سپس، برحسب ویژگی های شرایطی، تعاملی/فرایندی و پیامدی طبقه بندی شد. در مرحله کدگذاری انتخابی، مقوله گفتمان کیفیت، بیم و امید، به عنوان مقوله مرکزی انتخاب شد. از نظر خبرگان آموزش عالی، چالش های موجود کیفیت دانشگاهی در ایران ناشی از چالش گفتمان بود، و نه چالش شکلی و ماهوی؛ و حتی معرفت شناختی. با توجه به درک و تفسیر خبرگان، کیفیت دارای دو بعد بیم و امید بود. بر این اساس، در یک چشم انداز کلی، بینش دوگانه و تقابل گرایانه ای از گفتمان کیفیت به نام های گفتمان کیفیت نظارتی به عنوان بیم و گفتمان کیفیت مشارکتی به منزله ی امید در دانشگاه های کشور گونه شناسی و طبقه بندی شد. همچنین، الگوی طراحی شده در پژوهش حاضر، داری مفهومی پیچیده و چندبعدی بود. این الگو در صورتی کارکرد مثبت خواهد داشت، که بسان یک کلیت واحد به تمامی ابعاد آن به طور یکسان توجه شود.

گرایش به تحصیلات دانشگاهی در بین جوانان همچنان رو به افزایش بوده و از طرفی در طول سالیان اخیر مشارکت اجتماعی نیز دچار تغییرات بسیار زیادی گردیده است. دانشگاه به عنوان مرکز تولید علم و ارزش، بر فردی ترین تا جمعی ترین رفتار دانشجویان تاثیر می گذارد. هدف این تحقیق، بررسی رابطه جامعه پذیری دانشگاهی و مشارکت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تهران است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان 18 تا 29 سال، دانشگاه تهران در چهار گروه آموزشی علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی و علوم پزشکی تشکیل داده اند که 382 نفر بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران به عنوان نمونه آماری تعیین شدند. پژوهش به روش توصیفی از نوع پیمایشی انجام شده است. در مبانی نظری از نظریه های مرتبط استفاده شده و در پایان مدل نظری تحقیق، طراحی گردیده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه است که بعد از برآورد اعتبار و پایایی در بین پاسخ گویان توزیع گردید. پس از گردآوری داده ها، اطلاعات بر اساس آمارهای توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. با توجه به سطح متغیرها، از آزمون پیرسون استفاده شد و در نهایت طبق میزان بتای مدل رگرسیون تاثیر متغیرهای مستقل به این ترتیب بر میزان مشارکت اجتماعی جوانان دانشجو تأثیر گذارند: اصول و ارزش های اخلاقی با میزان بتای 533/0، سن به میزان 218/0، طبقه اقتصادی- اجتماعی به میزان 274/0،  موفقیت علمی به میزان 433/0 و تعاملات و ارتباطات 382/0. مقدار ضریب تعیین برابر با 41/0 = 2R می باشد.

یکی از موضوعات کلیدی در خصوص برنامه های پرورش اعضای هیئت علمی، انتقال یادگیری این برنامه ها یعنی کاربرد عملی آموخته ها توسط اعضای هیئت علمی در محیط دانشگاه و فعالیت های حرفه ای است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و راهبرد نظریه زمینه ای با 32 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های شهر قم، مصاحبه های نیمه ساختاریافته صورت گرفت و شرایط زمینه ای، عوامل علّی و میانجی، راهبردها و پیامدهای فرایند انتقال یادگیری در برنامه های پرورش هیئت علمی بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد انگیزش انتقال، حرفه گرایی به عنوان عوامل علّی، بین المللی شدن آموزش عالی، فرهنگ دانشگاهی یادگیرنده، جو حمایتی، پویایی برنامه درسی دانشگاه در چهارچوب شرایط زمینه ای، کیفیت و انتظارات دانشجویان، نیازهای اعضای هیئت علمی، آمادگی برای یادگیری به عنوان عوامل میانجی بر انتقال یادگیری تأثیر می گذارند. شایستگی مدرسان و ارائه دهندگان، ارتقای سطح آزادی علمی در سطح دانشگاه ها، طراحی برنامه ها مبتنی بر مشارکت اعضای هیئت علمی، ارتقای کیفیت و کاربردی بودن محتوای برنامه ها و جامعه پذیری اعضای هیئت علمی، راهبردهای مؤثر بر انتقال یادگیری هستند.

مطالعه درباره فرهنگ هر اجتماع بدلیل ویژگی هویت بخشی و ایجاد مرز در تشخیص اجتماعات گوناگون از هم، از الزامات اصلی برای شناخت آن اجتماع تلقی می گردد. دانشگاه نیز یکی از این اجتماعات است که اگر چه مطالعه درباره فرهنگ آن مورد توجه محققان حوزه های مختلف علمی قرار گرفته است؛ اما برخلاف دیگر مطالعات انجام شده درباره دانشگاه، از کاستی ها و شکاف مطالعاتی قابل توجهی برخوردار است. به نحوی که می توان به صراحت به عدم بلوغ مطالعات فرهنگ دانشگاهی در ایران اشاره نمود. مقاله حاضر با هدف پاسخ به این مساله، به واکاوی مفاهیم، دیدگاه ها و نظریه های مرتبط در این حوزه و تحلیل آن پرداخته است. واکاوی انجام شده نشان می دهد که عدم توسعه مفهومی و روشی مطالعات « فرهنگ دانشگاه(ی)» صرف نظر از پیچیدگی سه مفهوم فرهنگ، سازمان و دانشگاه، از سه دلیل اصلی نشات می گیرد: عدم تفکیک مفهومی «فرهنگ دانشگاه» از «فرهنگ دانشگاهی»، عدم توجه به تعلق مطالعات فرهنگ دانشگاه(ی) به حوزه میان رشته ای و عدم تفکیک روش شناختی میان دو رویکرد« داشتن» فرهنگ به مثابه یک متغیر و « بودن» فرهنگ به مثابه استعاره ریشه است.