مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان

مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان

مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان سال 14 تابستان 1399 شماره 4 (پیاپی 56) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل عوامل اثرگذار بر احساس امنیت شهروندان در شهر بیرجند(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۸
امروزه اهمیت احساس امنیت در پیشرفت جوامع بشری تا بدان جاست که لازمه ی داشتن جامعه ای سالم محسوب می شود. تحلیل عوامل اثرگذار بر احساس امنیت شهروندان در شهر بیرجند، موضوع این تحلیل می باشد که با هدف سنجش احساس امنیت (جانی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی، اجتماعی، سیاسی) شهروندان بیرجندی صورت گرفته است. پرسش اصلی این می باشد که چرا در شهر بیرجند احساس امنیت کاهش یافته است؟ چارچوب نظری این بررسی مبتنی بر نظریه امنیت از بوزان و ویور، پنجره های شکسته از کلینگ و ویلسون و سلسله مراتب نیازها از مازلو است. روش تحقیق، پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه ی شهروندان 15 تا 65 سال ساکن شهر بیرجند می باشد که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر حجم نمونه مشخص و به روش طبقه بندی چندمرحله ای و سیستماتیک نمونه گیری شده است. یافته های بررسی، بیانگر آن است که 9/54 شهروندان بیرجندی احساس امنیت نمی کنند. هم چنین یافته ها نشان می دهد رابطه مستقیم و معناداری بین متغیر تحصیلات، با احساس امنیت وجود دارد؛ یعنی بین احساس امنیت و متغیرهای اسکان غیررسمی و حس مرزی بودن، رابطه منفی و معکوسی برقرار است. از سوی دیگر، بین نظر مردم نسبت به نهادهای امنیتی حاکمیتی با احساس امنیت رابطه معناداری وجود ندارد. علاوه بر این، نتایج آزمون مدل در تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد متغیرهای مستقل و زمینه ای انتخاب شده در این تحقیق، در مجموع 31% از تغییرات متغیر وابسته یعنی احساس امنیت را بررسی می کند.
۲.

عوامل مؤثر بر نوع انتخاب نمایش در مخاطبان تئاتر (مورد مطالعه: شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۹
این مقاله به مطالعه مخاطبان تئاتر و عوامل مؤثر بر انتخاب آن در بین ایشان به روش پیمایشی می پردازد. جمعیت آماری مقاله، شامل کلیه ی افرادی است که در شش ماهه دوم سال 1397 از سایت "مشهدگیشه" یا به صورت حضوری اقدام به تهیه ی بلیط نموده اند. نمونه گیری نیز به روشی تصادفی ساده در میان پاسخ گویان انجام گردیده که با استفاده از فرمول کوکران 369 نفر محاسبه شده؛ ولی در نهایت، تعداد 375 نفر به عنوان نمونه نهایی مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های متأثر از آزمون پیرسون حاکی از آن است که بین انتخاب نمایش به لحاظ بازیگر (359/0) ، موضوع و ژانر (342/0)، تبلیغات از جمله تبلیغات عمومی (پوستر فیلم و...) و تبلیغات دهان به دهان (155/0)و کارگردان (411/0) رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد که این رابطه بین تماشای تریلر و انتخاب نمایش به صورتی معنادار و منفی (131/0-) مشاهده می شود. همچنین بین خواندن نقد اثر و انتخاب نمایش نیز هم بستگی برقرار نیست (سطح معناداری 063/0 و هم بستگی 093/0). از دیگرسو در آزمون رگرسیون چندمتغیره، ضریب تعین تعدیل شده ی 357/0% به دست آمد که نشان می دهد متغیرهای مستقل 7/35% در انتخاب نمایش تأثیر دارند که در این میان، متغیر بازیگر با ضریب بتای تعدیل شده ی 331/0 بیش ترین سهم را داراست.
۳.

رابطه رفتار کارآفرینانه کارکنان بر مزیت رقابتی و بهره وری (ادارات ورزش و جوانان خراسان جنوبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۹
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر رفتار کارآفرینانه کارکنان بر مزیت رقابتی و بهره وری کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان جنوبی است که با روش تحقیق از نوع توصیفی و از نوع هم بستگی انجام گردید. جامعه ی آماری پژوهش، کلیه ی کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان جنوبی به تعداد 255 نفر بود که تعداد 220 پرسش نامه جمع آوری شد. ابزار پژوهش، پرسش نامه ی رفتار کارآفرینانه زمپتاکیس و ماستاکیس (2007)، پرسش نامه ی مزیت رقابتی حسینی (1390) و پرسش نامه بهره وری هرسی و گلداسمیت (۱۹۸۰) بود. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش نامه ی رفتار کارآفرینانه (88/0)، مزیت رقابتی (79/0) و بهره وری (80/0) محاسبه شد. تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی، استنباطی، آزمون کلموگروف-اسمیرنف، آزمون ضریب هم بستگی با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس نسخه 22 و روش مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل 8/8 انجام شد. یافته ها نشان داد رفتار کارآفرینانه بر مزیت رقابتی و بهره وری تأثیر معناداری دارد. هم چنین مدل پژوهش نیز از برازش مطلوب برخوردار است. پیشنهاد می شود مدیران ادارات ورزش و جوانان به منظور حمایت و تقویت رفتارهای کارآفرینانه ی کارکنان، با فراهم ساختن امکان دسترسی آنان به اطلاعات مدیریتی، حمایت از ابتکارات کارکنان، ایجاد گروه های تصمیم گیری به جای فرد تصمیم گیرنده، کاهش کاغذبازی های اداری و ایجاد جو صمیمی، رفتار کارآفرینانه را ایجاد و به مزیت رقابتی نسبت به رقبا دست یابند.
۴.

تحلیل جغرافیایی نتایج و نقشه های انتخاباتی دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی (حوزه های انتخابیه: بیرجند، درمیان و خوسف)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۳۳
یکی از زیرشاخه های حوزه مطالعات جغرافیای انتخابات، تحلیل جغرافیایی نتایج و ترسیم نقشه های انتخاباتی آن است. این مطالعات ضمن تشریح وضعیت پراکندگی آرای نامزدها،  احزاب و جناح های سیاسی، نقاط قوت و ضعف و ناتوانی و نیرومندی پایگاه های آن ها را در حوزه ها و مکان های جغرافیایی گوناگون نشان می دهند. نقشه های یادشده که بر اساس شاخص های جغرافیایی ترسیم و تحلیل می شود، بیانگر آن است که جاهای گوناگون جغرافیایی در انتخابات چگونه رأی می دهند؛ بنابراین، ترسیم نقشه های انتخاباتی دقیق و مبتنی بر شاخص های جغرافیایی می تواند تأثیر زیادی در تدوین سند راهبردی مناسب برای نامزدهای انتخاباتی و هم چنین میزان موفقیت آن ها به عنوان پیروز انتخابات داشته باشد. پژوهش حاضر از نوع و با هدف تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی تحلیلی است. در جمع آوری مطالب تلفیقی از روش کتابخانه ای و اینترنتی و در تجزیه وتحلیل آمارها و ترسیم نقشه ها و نمودارها از نرم افزارهای Excel و Arc GIS استفاده شده است. یافته ها و نتایج تحقیق بیانگر آن است که زادبوم یا محل تولد نامزدها تأثیر زیادی در آرای آن ها داشته است. البته سهم شهروندان شهرستان خوسف در این میان بیش تر بوده و ساکنان شهرستان خوسف نسبت به دیگر شهرستان های استان، به شاخص جغرافیایی زادبوم نامزدها اهمیت بیش تری می دهند. نیز بیش ترین پایگاه رأی نامزدهای اصلاح طلب و مستقل در شهرها و شعب ثابت و نامزدهای اصولگرا در روستاها و شعب سیار بوده است. مکان استقرار شعبه های اخذ رأی در شمار آرای دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا متفاوت است؛ صلاح طلبان در مکان های آموزشی و اصولگرایان در مکان های مذهبی و نظامی وضعیت مطلوب تری دارند. در بین سه شهرستان، شهرستان خوسف بیش ترین گرایش به سمت اصولگرایان و همین موفقیت نزد اهل سنت به خصوص در شهرستان مرزی درمیان از آن نامزدهای مستقل بوده است.
۵.

تأثیرات جنگ جهانی دوم در وضعیت اجتماعی- اقتصادی خراسان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۵
هم زمان با آغاز جنگ جهانی دوم، ایران بی طرفی خود را در این جنگ اعلان کرد؛ اما دولت های متفق با بهانه حضور جاسوسان آلمانی در ایران، در شهریورماه 1320 به ایران وارد شدند. این جنگ همان گونه که در اروپا سبب تحولات و زیرورویی اوضاع اجتماعی و اقتصادی شده بود، به حوادث و دگرگونی هایی در ایران و بویژه در خراسان نیز منجر گردید. خراسان به دلیل جایگاه ویژه نظامی و داشتن مرز مشترک با شوروی، مورد توجه دولت های متفق قرار گرفت که به نفوذ هر چه بیش تر نیروهای انگلیس و شوروی در خاک این منطقه انجامید و پیامدهای بدون جبرانی نیز به همراه داشت. هدف اصلی این مقاله، بررسی پیامدهای جنگ جهانی دوم بر وضعیت اجتماعی و اقتصادی خراسان می باشد که به روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته است. این نوشتار، در پی یافتن پاسخ این پرسش است که اشغال ایران از سوی متفقین در جنگ جهانی دوم، چه تأثیری بر وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم خراسان داشته است؟ به نظر می رسد اشغال ایران، موجب افزایش مشکلات و نابه سامانی های اجتماعی و اقتصادی خراسان شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که پس از اشغال ایران، ناهنجاری های اجتماعی و شرایط نا مناسب اقتصادی از جمله راهزنی، اعتیاد، ناامنی، گسترش بیماری های گوناگون و گرانی در سراسر استان ها رشد چشم گیری و محسوسی یافته است. وجود این مشکلات و نابه سامانی ها، خود معلول عواملی گسترده می باشد که در این نوشتار به آن ها اشاره خواهد شد. تاریخ نگاران، همواره در پژوهش های تاریخی خود، جنگ جهانی دوم را با نگاهی سیاسی یا نظامی مورد بررسی قرار داده اند؛ در حالی که آسیب پیامدهای این جنگ به بدنه اجتماعی و اقتصاد جامعه آن روز ایران، بسیار بیش تر بوده است.
۶.

تحلیلی بر نگرش های عاشوراپژوهی در آثار خاندان آیتی بیرجندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۷
واقعه عاشورا در تاریخ اسلام ازجمله حوادث اثرگذاری است که کتب زیادی پیرامون آن نگاشته شده است. مطالعه و تحلیل آثار عاشورایی از جهات گوناگون در خور توجه است؛ یکی از موارد مهم، تحلیل نگرش ها و بررسی نوع گفتمان های موجود در این آثار است. نویسندگان واقعه طف در بیان چگونگی این حادثه و شرح احوال و شخصیت یاران امام حسین (ع) دیدگاه های گوناگونی ارائه کرده اند که تنوع و گوناگونی گزارش ها را انجامیده است. در میان گزارش های ارائه شده، آثار خاندان آیتی بیرجندی (محمدباقر، محمدابراهیم و محمدحسین) از جنبه های مختلف درخور توجه و واکاوی است. وجود علمای برجسته و صاحب قلم، شاخص بودن آثار برخی از این خاندان بویژه توجه به تحریفات و آسیب ها، و مستندنویسی از دلایل انتخاب موضوع این نوشتار است. کانون محوری بحث های عاشوراپژوهی خاندان آیتی، افزون بر واگویی واقعه بر مبنایی مستدل و مستند، بررسی برخی تحریفات آن است؛ از این رو این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی به نقد و بررسی آثار عاشورایی این خاندان، و سنخ شناسی گفتمان های مطرح شده پرداخته است. دستاورد این پژوهش، بیانگر وجود ابعاد سنخ شناسانه، نگرش های تاریخی، دیدگاه عاطفی، عرفانی و ماورایی در شکل گیری آثار عاشوراپژوهی این خاندان است؛ که برخی از این گفتمان ها به دلایل پرشماری چون ویژگی های متنی (ادبی، تاریخی و فقهی) بر سایر گفتمان ها برتری و چیرگی یافته است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۸