مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه سرمایه روان شناختی با جامعه پذیری سازمانی و سرمایه اجتماعی می باشد. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان به تعداد 150 نفر می باشد که حجم نمونه به تعداد 109 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه سرمایه  روان شناختی لوتانز (2007)، پرسش نامه  سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (۱۹۹۸) و پرسش نامه  جامعه پذیری سازمانی تائورمینا (1994) می باشد. پرسش نامه ها استاندارد بوده و روایی پرسش نامه ها از نوع صوری و محتوایی می باشد. پایایی پرسش نامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 72/0، 71/0 و 70/0 برآورد شد. جهت آزمون فرضیات از نرم افزارهای Amos و Spss استفاده گردید. یافته های حاصل از آزمون معادلات ساختاری نشان داد که بین سرمایه روان شناختی و ابعاد آن با جامعه پذیری سازمانی با تأکید بر نقش واسطه ای سرمایه اجتماعی در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، رابطه معناداری وجود دارد، زیرا مقدار t بیشتر از 58/2 می باشد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نیز نشان داد که بین ابعاد سرمایه روان شناختی (خودکارآمدی، تاب آوری، امید، خوش بینی) با جامعه پذیری سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان همبستگی معنادار و مثبت وجود دارد (p<0/05). هم چنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین سرمایه اجتماعی با جامعه پذیری سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، همبستگی معنادار و مثبت وجود دارد (p<0/05).

هدف این پژوهش بررسی وضعیت فرایند بازاریابی براساس مدل چهارپی (4P) در کتابخانه های دانشگاهی شهر بیرجند است. پژوهش حاضر توصیفی – پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش تا پایان دی ماه سال 1395، 50 نفر بوده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ای است که ضریب پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ0/916  محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS  نسخه 24 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. در سطح آمار توصیفی از فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار در قالب جداول استفاده شد. در سطح آمار استنباطی از آزمون های تی تک نمونه ای، تی مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و t2  هتلینگ استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح اطمینان 95% انجام شده است. نتایج نشان داد که میانگین مؤلفه های بازاریابی براساس مدل Four p در کتابخانه های دانشگاهی شهر بیرجند بیشتر از سطح متوسط است و در حد مطلوبی قرار دارد، به طوری که مؤلفه مکان با میانگین 10/4، مؤلفه تبلیغ با میانگین 79/3، مؤلفه قیمت با میانگین 77/3 و مؤلفه محصول با میانگین 76/3 به ترتیب، اولویت اول تا چهارم را به خود اختصاص داده اند. طبق یافته ها، متغیر های جمعیت شناختی (جنسیت، تحصیلات، محل خدمت) با هیچ یک از مؤلفه های فرایند بازاریابی، تفاوت معنی داری ندارند، ولی متغیر سن، تنها در مؤلفه قیمت و تبلیغ، تفاوت معنی داری نشان می دهد. نتایج این پژوهش می تواند در افزایش بهبود فرایند بازاریابی در کتابخانه های دانشگاهی تأثیر بسیاری بگذارد و در تصمیم گیری مدیران برای کارایی بهتر کتابخانه ها در عصر الکترونیک مفید واقع شود.

هدف این پژوهش بررسی وضعیت کیفیت تدریس مدرسان در نظام آموزش عالی با توجه به میزان توجه به تدریس تعاملی است. برای این منظور از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. افراد نمونه به شیوه نمونه گیری هدفمند و براساس معیار اشباع نظری به تعداد 25 دانشجوی ترم ششم تا ترم هشتم کارشناسی انتخاب شدند. یافته ها نشان  داد که از نظر دانشجویان، اکثر مدرسان از روش سخنرانی و توضیحی استفاده می کنند و جزوه گویی بخش اعظم کلاس را به خود اختصاص می دهد. هم چنین علل گرایش مدرسان به این روش ها را عدم تسلط کافی اساتید، راحت طلبی، مشغله فراوان مدرسان و نیز مسائل کلاسی از قبیل فرصت کم، شلوغی و بی نظمی در کلاس می دانند. اکثر دانشجویان بر این اعتقاد بودند که در فعالیت های علمی کلاس، مشارکت داده نمی شوند. هم چنین به اعتقاد آن ها بین استاد و دانشجو در فرایند یاددهی و یادگیری، تعامل علمی وجود ندارد و صرفاً مدرسان به ارائه دروس بدون به چالش کشیدن ذهن دانشجویان می پردازند. دانشجویان استفاده از روش های فعال به منظور مشارکت دانشجو در کلاس را برای بهبود وضعیت فعلی پیشنهاد نمودند.

خراسان بزرگ همواره از جمله پایگاه های مهم علمی و فرهنگی جهان اسلام قلمداد شده است؛ پایگاهی که دانشی مردانی از نیشابور، بخارا، سمرقند، هرات، قهستان و غیره پشتوانه ی آن بودند. مقاله ی حاضر می کوشد به معرفی شاعر و دولتمردی از منطقه ی قهستان در سده ی چهارم و پنجم هجری، ابوبکر قهستانی، بپردازد و احوال و آثار وی را با تکیه بر منابع گوناگون عربی و فارسی، گردآوری و تحلیل کند و سلوک و شخصیت او را در دیوان شاعرانی نامبردار مانند فرخی سیستانی، سنایی غزنوی، سوزنی سمرقندی و غیره پیگیری نماید. هم چنین به مراودات ادبی و گستره ی روابط ابوبکر قهستانی با معاصرانش توجه کند. آن چه ضرورت این پژوهش را بیشتر می کند، آوازه ی ادبی و سیاسی ابوبکر قهستانی بویژه در منابع عربی است، آوازه ای که در روزگار معاصر، مغفول مانده است. سروده های شاعرانی مانند ابوبکر قهستانی، سند تحولات فکری و هنری ملی و منطقه ای است که بررسی و آگاهی از آن در پژوهش های قهستان شناسی بویژه در دوره  ای که اطلاعات اندکی از آن در دست است، اهمیت می یابد.

یکی از سنت ها و خصلت های پسندیده مردم در طول ادوار مختلف اسلامی برای کسب رضای خداوند و رسیدن به کمال، سنت وقف است. نظام وقف در تاریخ جوامع اسلامی نمونه ای از برنامه ریزی پایدار در سنتی هزارساله را نشان می دهد که با مطالعه این جوامع، مجموعه بناهایی را می توان یافت که به علت اجرای سنت حسنه وقف، پایداری طولانی تری نسبت به دیگر بناها داشته اند، بدین صورت که بخشی از موقوفات صرف عزاداری و انجام امور مذهبی و بخشی دیگر صرف حفظ و نگهداری و در نهایت پایداری بنا می شد. این پژوهش که بر پایه مطالعات توصیفی- تحلیلی و با روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است، درصدد این است که اهمیت این موضوع و تأثیر آن را بر نحوه شکل گیری و پایداری حسینیه های عصر قاجار شهر بیرجند بیان کند. در این مقاله، با مطالعه و بررسی وقف نامه ی حسینیه بی بی عروس و تحلیل فضای معماری آن، تأثیرات وقف بر شکل گیری حسینیه و در نهایت، تأثیرات آن به عنوان یک عامل مهم در پایداری حسینیه بیان می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که حسینیه بی بی عروس به عنوان یکی از حسینیه های وقفی مورد بررسی و جزو یکی از عناصر اصلی و مهم تشکیل دهنده در بافت تاریخی بیرجند محسوب می شده که با مراجعه به اسناد وقفی آن، می توان دریافت که حفظ، پایداری و ماندگاری بنا جزو یکی از نیات اصلی واقف بوده و در واقع، کالبد بنا پاسخگوی نیازهای چندگونه این بنا (امور مذهبی و حفظ بنا) بوده است. در نهایت، نیت واقف بر انجام امور مذهبی و نیازمند مکانی برای عمل به این نیات، دلیلی اصلی بر پایداری کالبدی این حسینیه در شهر شده است.

توجه به ارتقاء پایگاه اجتماعی معلمان در جامعه از مهم ترین عوامل موفقیت نظام آموزشی می باشد. با روند گسترش وسایل ارتباط جمعی، افکار عمومی با زندگی اقشار و گروه های مختلف جامعه، ارتباطی تنگاتنگ یافته است. یکی از موضوعات بررسی، تصور معلمان از پایگاه اجتماعی شان است که با کم و کیف شیوه زندگی شان، ارتباط می یابد. هدف از این پژوهش، شناخت تصور معلمان از پایگاه اجتماعی شان نزد افکار عمومی و این که این تصور، چه ارتباطی با سبک زندگی شان داشته است، می باشد. از نظر روش، این پژوهش از نوع پیمایشی- توصیف همبستگی است. داده ها با استفاده از ابزار پرسش نامه جمع آوری شدند. روایی ابزار تحقیق مقدار 784/0 حاصل شد. جامعه آماری در تحقیق حاضر کلیه معلمان شاغل در استان خراسان جنوبی در سال تحصیلی 92-93 بوده است که در مجموع 13256 نفر معلم شاغل (زن و مرد) در مقاطع مختلف تحصیلی را شامل می گردد. حجم نمونه 400 نفر معلم زن و مرد با فرمول کوکران محاسبه گردید. سپس با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، از کل مناطق آموزشی پنج شهر (نهبندان جنوب استان، بیرجند مرکز استان، طبس گلشن غرب استان، قاین شمال استان و درمیان شرق استان) انتخاب و سپس از هر شهر چهار مدرسه (دو دخترانه و دو پسرانه) و از مرکز استان (بیرجند) ده مدرسه انتخاب گردید که در مجموع 26 مدرسه با روش تصادفی ساده انتخاب و سپس در هر مدرسه  تعداد 16 پرسش نامه تکمیل گردید که در نهایت، تجزیه و تحلیل روی 400 پرسش نامه صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد که 32/0 از تغییرات متغیر ملاک (سبک زندگی) به وسیله متغیر پیش بین (پایگاه اجتماعی) تبیین می گردد. با توجه به تحلیل یافته ها به نظر می رسد نهادهایی که در اشاعه افکار عمومی نقش مهمی دارند، مانند رسانه های ارتباط جمعی، می بایست در جهت حفظ و گرامی داشت پایگاه اجتماعی معلمان، تلاش نمایند.