مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان

مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان

مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان سال 10 پاییز 1394 شماره 1 (پیاپی 37) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی رابطه میان بهزیستی درونی با معیارهای انتخاب همسر جوانان گناباد(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۵
بهزیستی درونی جزء روان شناختی کیفیت زندگی است و شامل دریافت های فرد از میزان هماهنگی بین هدف های معین و ترسیم شده با پیامدهای عملکردی است که در فرایند ارزیابی های مستمر به دست می آید و به رضایت درونی و نسبتاً پایدار در توالی زندگی منتهی می شود. یکی از متغیرهای شناختی که با سطح بهزیستی درونی مرتبط است، شیوه های گزینش در افراد است. افراد با شیوه گزینش بیشترخواهی یا واقع خواهی چه در بعد ظاهری یا رفتاری و چه در بعد انتخاب های ذهنی، سطح شادی معینی را تجربه می کنند. هدف مطالعه حاضر، بررسی رابطه بین بهزیستی درونی آزمودنی ها با معیارهای انتخاب همسر می باشد. روش پژوهش این تحقیق مقطعی و از نوع همبستگی در سال 1392 انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه جوانان واقع در سن 18-25 سال ساکن شهر گناباد است که 200 نفر از آنان به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با سهم انتخاب گردیدند. میزان بهزیستی درونی به کمک مقیاس ترکیبی (ترکیب نمرات دو مقیاس رضایت از زندگی داینر و طیف شادکامی آکسفورد) سنجیده شده است. نتایج داده ها بیانگر این است که 16% از پاسخگویان دارای هزیستی درونی متوسط، 5/50% بهزیستی بالا و 5/33% بهزیستی بسیار بالا بودند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که معیارهای ظاهری (59/0 r=)، معیارهای مذهبی (66/0 r=)، معیار پایگاه اجتماعی (34/0 r=) و معیارهای اخلاقی (64/0 r=) با بهزیستی درونی رابطه مثبت و معناداری دارند (05/0 P<).
۲.

مکان یابی بهینه توقفگاه های طبقاتی در راستای توسعه کالبدی پایدار شهری نمونه موردی: محدوده مرکزی شهر بیرجند(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۰
امروزه بافت های تاریخی و قدیمی به عنوان هسته مرکزی شهر با مشکلات متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و دسترسی مواجه هستند. راهبردهای برخورد با این بافت ها در دوران پست مدرن به احیاء و ساماندهی بافت های تاریخی و قدیمی و حداکثر بهره وری از مرکز شهر به عنوان یکی از اصول اساسی توسعه پایدار شهری توجه دارد. توقف گاه های طبقاتی یکی از مراکز خدماتی است که به منظور کاهش آمد و شد در مناطق مرکزی شهر، به  عنوان یکی از راهکارهای مؤثر، می تواند مدنظر قرار گیرد. شهر بیرجند با توجه به موقعیت اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و دانشگاهی، ضرورت مطالعه و برنامه ریزی حمل و نقل را در قسمت های مرکزی و بافت فرسوده می طلبد. از این رو، با توجه به اهمیت موضوع، در تحقیق حاضر به مکان یابی توقف گاه های طبقاتی در محدوده مرکزی شهر بیرجند، با به کارگیری سامانه اطلاعات جغرافیایی و روش های محاسباتی  نظیر تحلیل سلسله مراتبی پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر جمع آوری اطلاعات میدانی و اسنادی در سطح شهر در راستای ایجاد لایه های اطلاعاتی و هم چنین سازمان های مرتبط می باشد. تحلیل نقشه ها نیز بر اساس روش AHP مبتنی بر مقایسه زوجی می باشد. نتایج نشان داد که جهت مکان بهینه توقف گاه های طبقاتی مهمترین مورد، معیار فاصله از مراکز اداری با وزن نهایی 38 .0 می باشد. پس از تطابق نقشه نهایی با واقعیت زمینی، زمین های با مساحت بالای 2000 متر مربع، فاقد کاربری فضای سبز و توقف گاه های عمومی، برای ایجاد توقف گاه طبقاتی محدوده مرکزی شهری بیرجند مطلوب تشخیص داده شد.
۳.

تأملی در مضامین و شگردهای بلاغی غزلیات ولی دشت بیاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۶
یکی از بزرگان و مفاخر استان خراسان جنوبی که تاکنون جایگاه ادبی او ناشناخته مانده، ولی دشت بیاضی است. بدین منظور به شیوه ی توصیفی و تحلیل محتوا به بررسی مضامین و زیبایی های لفظی و معنوی اشعار او پرداخته اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که غزل ولی دشت بیاضی غزلی شیوا و دل نشین در موضوع عشق مجازی است و ویژگی های مکتب وقوع را دارد. شعرش پر از سوز و گداز است، حالات مختلف عشق را به زیبایی و شیوایی و با زبانی رسا و سلیس به تصویر کشیده است، اما از اندیشه ی چندان والایی برخوردار نیست. مهم ترین مضامین غزلیات ولی دشت بیاضی، عشق و حالات عشقی، آن هم از نوع وقوعی آن است، ناامیدی و قتل از دیگر مضامین پر بسامد در غزلیات او هستند. اما شعر او از نظر ظاهری تسلط بر استعمال به جا و مؤثر صور خیال و آرایه ها ی بدیعی در جایگاه ممتازی قرار دارد. ساختن ترکیبات تصویری و حرکت در قطب استعاری زبان بویژه تشخیص، از شگردهای بارز بلاغی شعر او هستند.
۴.

نقش پیش بینی کننده سلامت سازمانی در مشارکت پذیری کارکنان مورد مطالعه: سازمان آموزش و پرورش شهر بیرجند(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۷
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه سلامت سازمانی و مشارکت پذیری کارکنان سازمان آموزش و پرورش شهر بیرجند است. این پژوهش از نظر گردآوری داده ها، توصیفی- همبستگی و بر اساس هدف، کاربردی است. جامعه آماری شامل همه کارکنان سازمان آموزش و پرورش شهر بیرجند که در سال 1393 در این سازمان شاغل هستند، می باشد که تعداد آن ها 220 نفر است و براساس جدول کرجسی و مورگان، 110 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند.این حجم نمونه به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده های پژوهش به وسیله دو پرسش نامه مشارکت پذیری مک لگان و نل (1995) و پرسش نامه سلامت سازمانی هوی و فیلدمن (1996)، جمع آوری شده است. روایی پرسش نامه های مذکور در پژوهش های زیادی مورد تأیید قرار گرفته است. پایایی ابزارها با استفاده از آلفای کرونباخ 96/0 برای مشارکت پذیری و 87/0 برای سلامت سازمانی به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و آمار استنباطی (همبستگی و رگرسیون) استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که بین سلامت سازمانی و مشارکت پذیری کارکنان آموزش و پرورش رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین یافته ها نشان داد که ابعاد سلامت سازمانی (یگانگی نهادی، نفوذ مدیر، ملاحظه گری، ساخت دهی، پشتیبانی منابع، روحیه و تأکید علمی) توانستند مشارکت پذیری کارکنان آموزش و پرورش شهر بیرجند را پیش بینی کنند.
۵.

معرفی خانقاه های خراسان و کارکردهای آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۹
منطقه خراسان، از دیرباز تاکنون از جمله مهم ترین مراکز شکل گیری و اشاعه ی معارف عرفانی بوده است و بسیاری از بزرگان تصوف در این سرزمین زاده و پرورده شده اند و کتاب ها و منابع اصیل صوفیه، چون رساله قشیریه، کشف المحجوب، طبقات الصوفیه، اللمع و ... در این منطقه به نگارش درآمده است و نوابغ جهان عرفان چون عطار و مولانا از خراسان بزرگ برخاسته اند. هم چنین این منطقه از نخستین مراکزی است که خانقاه های صوفیه در آن تأسیس و تعالیم متعالی عرفان از این مکان به ارباب سلوک آموزش داده می شده است. این پژوهش ضمن معرفی کلی خانقاه و کارکردهای آن در تاریخ تصوف ایران به طور عام، به معرفی خانقاه های خراسان و برخی رویکردهای اجتماعی آن به طور خاص می پردازد و هدف آن نمایاندن بخشی از تاریخ و فرهنگ غنی خراسان است. یافته های پژوهش نشان می دهد که خانقاه ها، دارای کارکردها و نقش های مهم دینی، فرهنگی، حمایت گری از فقیران و درماندگان و مسافران و حتی دفاع و مبارزه با ظلم و ستم اجتماعی بوده اند و گاهی نیز می توانند به عنوان مراکزی برای اشاعه موسیقی قومی و جایگاهی برای انتشار اشعار فارسی و معرفی آداب و رسوم مردم به شمار آیند و سبب بازنمایی معماری و هنر ایرانی گردند و به دلیل تعالیم و برنامه های خاص عارفان آزاداندیش در این مکان ها به ارباب سلوک، به محلی برای آزاداندیشی و برخورد آراء و اندیشه های مذاهب مختلف در دوره خود تبدیل شوند.
۶.

گونه شناسی اقشار اجتماعی عصر سامانیان (با تکیه بر پوشاک آن ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۴
طبقات اجتماعی، به عنوان واقعیتی عینی و ملموس در طول تاریخ، همواره مورد توجه متفکران و اندیشمندان بوده است که برخی از آن ها به تبیین قشربندی و برخی شاخص های آن را در آثار خود منعکس ساخته اند. یکی از این دوره های تاریخی، دوره سامانیان است. سامانیان به عنوان یک نظام قدرتمند توانستند یکپارچگی، وحدت ملی و فرهنگی خاصی در بین ایرانیان به وجود آورند و به شیوه هایی مدبرانه حکومت کنند و بزرگترین رنسانس فرهنگی و اجتماعی را پس از اسلام در ایران به وجود آورند. هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی نظام طبقات اجتماعی و روابط آن ها با یکدیگر در ماوراء النهر و خراسان و دیگر نواحی تحت حکومت سامانیان است. این تحقیق از نوع تحقیقات تاریخی است که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته و داده‌های آن با روش اسنادی و به کمک ابزار یاداشت برداری انجام پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد. قشربندی جامعه سامانی از همان آغاز، مبتنی بر شایستگی و شأن درخور افراد بود. دانشمندان در برابر امیران سامانی مجبور به زمین بوسی نبودند. در این عصر با از بین رفتن فاصله قشرهای اجتماعی و نفوذناپذیری آن قشر، جامعه ای بدور از فرهنگ کاستی بوجود آورد، و با این تحول زمینه هر گونه فعالیت و شکوفایی استعدادها فراهم گشت. در این تحقیق علاوه بر اقشار اجتماعی به پوشاک در عصر سامانی و پوشاکی که اقشار اجتماعی مختلف استفاده می کردند نیز پرداخته شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۸