تحلیل مسیرهای گذار در صنعت نفت و گاز جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
صنعت نفت و گاز در اقتصاد ایران گرفتار چالش ها و مسائل مزمنی است. به نظر می رسد راهکار ریشه ای در مواجهه با این چالش ها، تحول بنیادین و نوآوری های سیستمی است و نه راهکارهای سطحی و مقطعی. با وجود این، طبق بررسی ها، بیشتر تحقیقات انجام شده درباره این صنعت فاقد رویکرد تحول آفرین هستند ونتیجه ای جز تثبیت و تقویت وضع موجود را در بر نخواهند داشت. در این پژوهش از حوزه نوظهور گذارپژوهی و به طور خاص از رویکرد چندسطحی جهت بررسی تحولات بنیادین در صنعت نفت و گاز استفاده شده است. در این مقاله، از موردکاوی به عنوان استراتژی تحقیق و داده هایی از مقالات و اسناد مرتبط همچنین یافته های نوزده مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان حوزه صنعت نفت و گاز ایران به عنوان منابع داده ای پژوهش استفاده شده است. بر همین اساس، این تحقیق با بررسی چالش ها و فرصت های پیش روی صنعت نفت و گاز در سطوح مختلف به دنبال فهم مسیرهای گذار این صنعت در افق 1450 با توجه به سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است. با تحلیل مسیرهای گذار مبتنی بر رویکرد چندسطحی، مشخص شد که دو مسیر تحول و بازپیکربندی از احتمال وقوع بیشتری نسبت به سایر مسیرهای گذار در صنعت نفت و گاز ایران برخوردارند. در همین راستا، برخی راهکارها و اقدامات متناسب نیز ذیل این دو مسیر در این تحقیق ارائه شده است.An Analysis of Transition Pathways in the Oil and Gas Industry of the Islamic Republic of Iran Based on the General Policies on the Economy of Resistance
The oil and gas industry in Iran's economy is plagued by chronic challenges and problems. It seems that the root solutions in facing these challenges are fundamental shifts and systems innovations, and not superficial and temporary fixes. However, most research on this industry lacks a transformative approach that will not result in anything other than consolidating and reinforcing the existing situation. In this research, the emerging field of transition studies, specifically the multi-level approach, has been adopted to investigate fundamental transformations in the oil and gas industry of Iran. Therefore, a case study is used as the research strategy, and data from the related articles and documents as well as the findings from the nineteen semi-structured interviews with experts in Iran's oil and gas industry are selected as the data sources. Accordingly, by examining the challenges and opportunities facing the oil and gas industry at different levels, this research seeks to explore the transition pathways of this industry in the horizon of 1450 (2072 in Georgian Calendar) with regard to the general policies on the economy of resistance. By analyzing the transition pathways drawing on the multi-level approach, it was found that the transformation and reconfiguration pathways are more likely to occur in the Iranian oil and gas industry. In this regard, the paper concludes with some related policies and actions under these two paths.