مطالعات منابع انسانی

زمینه و هدف: یکی از پیش نیازهای اجرای طرح های تعالی منابع انسانی برخورداری مدیران از شایستگی های مورد نیاز است. این پژوهش به شناسایی شایستگی های کلیدی مدیران در راستای تعالی منابع انسانی پرداخته است. روش شناسی: این پژوهش به روش آمیخته متوالی (کیفی-کمی) در سه مرحله انجام شده است. در مرحله اول برای شناسایی شایستگی های مدیران از روش نظریه پردازی داده بنیاد استفاده شده است. مصاحبه شوندگان این مرحله شامل 18 نفر از مدیران در 8 شرکت تولیدکننده لوازم خانگی در ایران بودند. در مرحله دوم تحقیق برای تعیین میزان اهمیت این شایستگی ها از روش دلفی استفاده شد. در مرحله سوم به منظور سنجش میزان تأثیر این شایستگی ها بر معیار نتایج تعالی منابع انسانی از روش معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. در این مرحله 114 واحد درون سازمانی و 114 مدیر هر یک از این واحدها به روش تمام شمار مورد پیمایش قرار گرفتند. یافته ها: به منظور اثربخشی استقرار نظام تعالی منابع انسانی 16 شایستگی کلیدی برای مدیران در پنج حوزه شایستگی های فردی، شایستگی های ارتباطی- اجتماعی، شایستگی های مدیریت و رهبری، شایستگی های استراتژیک و شایستگی های مکمل شناسایی شدند. نتیجه گیری: توسعه میزان برخورداری مدیران از این شایستگی های کلیدی می تواند به تسهیل پیشبرد طرح های تعالی منابع انسانی در سازمان یاری رساند.

زمینه و هدف: توانایی ایفای نقش مؤثر و متوازن در کار و زندگی زمینه ای مساعد برای حفظ سلامت جسمی و روحی و ارتقای عملکرد فردی و سازمانی به شمار می رود. پژوهش حاضر به شناسایی و اولویت بندی موانع فردی و سازمانی تعادل کار و زندگی پرداخته است. روش شناسی: پژوهش از نظر هدف کاربردی است و روش آن توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن نیز کارکنان یک سازمان دولتی در شهر تهران به تعداد 705 نفر بوده است که با نمونه گیری تصادفی انجام شده 248 نفر آن ها به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته است. تحلیل داده ها با کمک آزمون های آماری تحلیل عاملی تأییدی، آزمون میانگین یک جامعه و با استفاده از نرم افزارهای لیزرل و اس.پی.اس.اس. انجام شده است. یافته ها: با مرور پیشینه موضوع 15 مانع فردی و خانوادگی و 15 مانع سازمانی شناسایی و پس از تأیید نقش تبیین گری آن ها در دو طبقه فردی و سازمانی به بررسی وضعیت موجود آن ها در جامعه آماری پرداخته و موانع موجود در آن رتبه بندی شده است. از میان عوامل شناسایی شده 5 عامل فردی و 8 عامل سازمانی در این سازمان مانع تعادل کار و زندگی به شمار می روند و درآمد ناکافی و استرس شغلی مهم ترین این موانع به شمار رفته اند. نتیجه گیری: ایجاد زمینه مناسب برای برقراری تعادل در زندگی کاری و شخصی کارکنان می تواند دستاوردهای شخصی سازمانی بسیاری داشته باشد.

زمینه و هدف: تصویری که بیماران از کیفیت خدمات سلامت در ذهن دارند می توانند تا اندازه زیادی ارزیابی کلی آن ها از این سازمان ها را شکل دهد. هدف کلی این پژوهش بررسی تاثیر یادگیری سازمانی و مدیریت کیفیت جامع بر تصویر سازمان با نقش میانجی فرهنگ ایمنی بیمار در بخش خدمات سلامت است. روش شناسی: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بوده و کارکنان بیمارستان ها به عنوان جامعه آماری این پژوهش برای سه متغیر مدیریت کیفیت جامع، یادگیری سازمانی و فرهنگ ایمنی بیمار لحاظ شده است. همچنین جامعه آماری برای متغیر تصویر سازمان، شامل بیمارانی بوده است که در بازه زمانی 6 ماهه به این بیمارستان ها مراجعه کرده اند. در نهایت 240 نفر از هر دو گروه به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه های استاندارد بود که برای تأیید پایایی و روایی پرسش نامه ها از شاخص های آلفای کورنباخ، پایایی ترکیبی، روایی همگرا و روایی واگرا استفاده شد. تحلیل داده های به دست آمده توسط نرم افزارهای آماری SPSS و Smart PLS انجام شد. یافته ها: یادگیری سازمانی بر سه متغیر مدیریت کیفیت جامع، فرهنگ ایمنی بیمار و تصویر سازمان اثر مثبتی دارد. همچنین مدیریت کیفیت جامع بر فرهنگ ایمنی بیمار و تصویر سازمان اثر مثبت و معناداری دارد. برای تعیین اثر متغیر میانجی نیز از آزمون سوبل استفاده شده و نتایج، نقش میانجی گری فرهنگ ایمنی بیمار را تأیید می نماید. بنابراین فرهنگ ایمنی بیمار به عنوان متغیر میانجی بر رابطه میان دو متغیر یادگیری سازمان و مدیریت کیفیت جامع، بر تصویر سازمان اثر مثبت و معناداری دارد. نتیجه گیری: مدیران سازمان های ارائه کننده خدمات سلامت می توانند با اجرای موثر طرح های مدیریت کیفیت جامع و بهبود یادگیری سازمانی تصویر سازمان خود را در ذهن بیماران بهبود بخشند.

زمینه و هدف: بهره وری منابع انسانی به عنوان مهم ترین سرمایه سازمان می تواند ارتقای بهره وری و تعالی سازمانی را تسریع کند. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر بهره وری منابع انسانی در سازمان های علمی و فناورانه کشورهای منتخب (آلمان، انگلستان، ترکیه، تایوان و کره جنوبی) و ارزیابی عوامل شناسایی شده در جهاد دانشگاهی است. روش شناسی: ابتدا با استفاده از رویکرد مطالعات تطبیقی و بهره گیری از تجربیات سازمان های علمی و فناورانه کشورهای منتخب به شناسایی و ارزیابی مهم ترین مؤلفه های سازنده بر بهره وری منابع انسانی پرداخته و سپس برای بررسی روابط بین هر یک از مؤلفه های شناسایی شده از تکنیک معادلات ساختاری استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق مدیران و معاونان دارای تجربه در جهاد دانشگاهی بوده که به روش نمونه گیری هدفمند، 57 نفر از آنان انتخاب و از نظرات آنان استفاده شده است. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی - پیمایشی است. یافته ها: مؤلفه های حمایت سازمانی، آموزش و یادگیری، فرهنگ سازمانی، رضایت شغلی، انگیزه کارکنان، ساختار سازمانی، رهبری و مدیریت کارا و اثربخش، رقابت پذیری و خلاقیت و نوآوری به ترتیب از اهمیت و تأثیرگذاری بالایی در بهره وری منابع انسانی در سازمان های علمی و فناورانه برخوردار هستند. نتیجه گیری: مدیران سازمان های علمی و فناورانه می توانند با بهبود، اصلاح و تغییر این عوامل بر بهره وری سازمان خود بیفزایند و متناسب با نیازهای خود در ایفای مأموریت خطیر خود، اهداف سازمانی خود را به گونه ای مطلوب محقق سازند.

زمینه و هدف: لنگرهای شغلی به عنوان یکی از راهبردهای توسعه منابع انسانی مورد توجه قرار گرفته است. مدیران منابع انسانی دریافته اند که طرح ریزی و سازمان دهی مسیرهای شغلی و جریان پیشرفت برای نیروی انسانی به منظور حفظ و نگهداشت آن ها ضروری است و می توان دستاوردهای مطلوبی برای سازمان به دنبال داشته باشد. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر لنگرهای شغلی بر پیامدهای فردی شامل: بالندگی فردی و پایداری منابع انسانی و همچنین پیامدهای سازمانی از جمله تمدن سازمانی و امیدواری سازمانی است. روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی است. جامعه آماری پژوهش را کارکنان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران به تعداد 900 نفر تشکیل دادند که 270 نفر به عنوان نمونه به روش تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی آن به روش محتوایی و صوری و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ تأیید شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق از مدل معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) بهره گرفته شده است. یافته ها: لنگرهای شغلی تأثیر مثبت و معناداری بر پیامدهای فردی دارند. همچنین تأثیر لنگرهای شغلی بر برخی از پیامدهای سازمانی نیز تأیید شد که در این رابطه تأثیر لنگرهای شایستگی های فنی و کارکردی، استقلال کاری و چالش محض بر تمدن سازمانی و همچنین تأثیر لنگر استقلال کاری بر امیدواری سازمانی تأیید نشد. نتیجه گیری: شناسایی الگوهای شغلی افراد کلیدی و تدوین مسیر شغلی آن ها بر این اساس می تواند هم به توسعه فردی آن ها کمک کند و هم بهره وری سازمانی را بهبود بخشد.

زمینه و هدف: ارتقای عملکرد سازمانی جزو اولویت های همیشگی مدیران است و منابع انسانی در این زمینه نقشی بی بدیل دارد. هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر دوسوتوانی مدیریت منابع انسانی بر عملکرد سازمانی با نقش تعدیل کنندگی فناوری اطلاعات و میانجی گری مدیریت استعداد است. روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی همبستگی است. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه و از نظرات 281 نفر از مدیران واحدهای صنعتی انجام پذیرفته است. داده های پژوهش به روش مدل سازی معادلات ساختاری از طریق حداقل مربعات جزئی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. یافته ها: دوسوتوانی مدیریت منابع انسانی تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد سازمانی دارد. همچنین، نقش میانجی مدیریت استعداد در رابطه بین دوسوتوانی مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمانی تأیید شد. فناوری اطلاعات نیز رابطه بین دوسوتوانی مدیریت منابع انسانی و مدیریت استعداد را تعدیل می کند. نتیجه گیری: در واحدهای صنعتی مورد مطالعه، اجرای سیاست های فناوری اطلاعات در روابط بین دوسوتوانی مدیریت منابع انسانی و مدیریت استعداد بر عملکرد سازمانی تأثیرگذار خواهد بود.

زمینه و هدف: جامعه پذیری سازمانی می تواند شناخت دوجانبه فرد و سازمان را بهبود بخشد و به ارتقای عملکرد و رفتارهای سازنده افراد در سازمان یاری رساند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر بین جامعه پذیری سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با در نظر گرفتن نقش میانجی تناسب فرد-محیط است. روش شناسی: این پژوهش کاربردی و توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان شرکت مخابرات استان اصفهان به تعداد 180 نفر تشکیل می دهند که 118 نفر از آن ها به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های محقق ساخته و از مدل معادلات ساختاری و با بهره گیری از نرم افزار اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس برای تجزیه وتحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها استفاده شد. یافته ها: جامعه پذیری بر رفتار شهروندی سازمانی به صورت مستقیم تأثیرگذار است و جامعه پذیری بر تناسب فرد محیط و همچنین تناسب فرد-محیط بر رفتار شهروندی سازمانی به طور مستقیم تأثیرگذار است و جامعه پذیری با رفتار شهروندی سازمانی با در نظر گرفتن نقش میانجی گری تناسب فرد و محیط تأثیرگذار است. نتیجه گیری: مدیران منابع انسانی می توانند با اجرای مؤثر برنامه های جامعه پذیری میزان تناسب فرد و سازمان را توسعه دهند و آمادگی افراد را برای انجام رفتارهای شهروندی سازمانی ارتقا دهند.

زمینه و هدف: تحقیقات نشان می دهد که افراد به طور مداوم از مدل های ذهنی نادرست درزمینه نحوه یادگیری و حافظه استفاده می کنند و این امر آن ها را در معرض خطا، ارزیابی های نادرست و سوء مدیریت یادگیری خویش قرار می دهد. بر این اساس این مقاله به مطالعه ابعاد شناختی عصبی یادگیری می پردازد. روش شناسی: روش پژوهش، کتابخانه ای استنادی با رویکرد فراترکیب است. بدین ترتیب 104 منبع کلیدی و مرتبط شناسائی و پس از غربال گری 49 منبع  با بکارگیری روش فراترکیب و تفسیر کیفی مورد واکاوی قرار گرفته است. یافته ها: نحوه جذب، ذخیره و بازیابی اطلاعات در مغز با آنچه درکامپیوتر اتفاق می افتد متفاوت است و فرایندی پویا، همراه با خطا، استنباطی و قابل بازسازی است . نتیجه گیری: شناسائی ابعاد عصبی شناختی یادگیری دریچه جدیدی را به سوی فهم بهتر و اثربخش تر فرایندهای یادگیری یاددهی گشوده است و استفاده از ظرفیت های آن می تواند محیط های یادگیری را پویاتر سازد.

زمینه و هدف: امروزه مربی گری مدیریتی به عنوان یک استراتژی مهم و مؤثر در زمینه توسعه منابع انسانی مطرح شده است. هدف این پژوهش طراحی الگوی رفتاری مدیر به عنوان مربی و ارزیابی و رتبه بندی آن در وزارت راه و شهرسازی است. روش شناسی: پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش آمیخته (کیفی و کمی) و دارای رویکرد استقرائی است. مؤلفه های الگو به روش کیفی و مطالعات کتابخانه ای با تحلیل محتوا ادبیات نظری و پیشینه پژوهش مربیگری و مدیر به عنوان مربی منتشر شده به صورت مقاله، کتاب، پایان نامه در پایگاه های معتبر علمی استخراج شده اند و برای ارزیابی الگو در جامعه هدف از روش کمی استفاده شده است. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه 1- برای اعتبارسنجی مؤلفه های الگوی رفتاری مدیر به عنوان مربی (گام اول) از پرسشنامه خبرگان دانشگاهی و 2- به منظور سنجش میزان به کارگیری این مؤلفه ها در وزارت راه و شهرسازی (گام دوم) از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش در گام اول متخصصین حوزه منابع انسانی و رفتارسازمانی به تعداد 40 نفر و جامعه آماری در گام دوم، کارکنان وزارت راه و شهرسازی به تعداد 500 نفر هستند. برای تحلیل داده ها در گام اول از میانگین و نسبت روایی محتوا (CVR) و در گام دوم از آزمون میانگین یک جامعه (T-Test) و آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته ها: الگوی رفتار مدیر به عنوان مربی دارای 9 مؤلفه (نقش) شامل توسعه دهنده، راهنما و حامی، مسئله گشا، تسهیل کننده یادگیری، پاسخگو، تیم ساز، مشارکت جو، عمل گرا و مدیریت احساسات و نیز 37 شاخص است. همچنین، نتایج نشان داد که نقش عمل گرا دارای رتبه اول در وزارت راه و شهرسازی است ولی به طور کلی میزان به کارگیری و اعمال نقش ها در سطح رضایت بخش متوسط) بوده و رضایت بخش نیست. نتیجه گیری: الگوی رفتاری مدیر به عنوان مربی به مدیران کمک می کند که با مدیریت استراتژی توسعه منابع انسانی، بهره وری کارکنان و به تبع آن عملکرد و بهره وری سازمان بهبود یابد. این موضوع نیز، زمینه اجرای پژوهش های بعدی در حوزه منابع انسانی و رفتار سازمانی را مهیا می کند.

زمینه و هدف: با توجه به تأثیر منفی استرس در زندگی کاری، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر ماهیت کار، زمان کار، سیاست سازمانی، پست سازمانی، عوامل محیطی، روابط کاری و عوامل شخصی بر استرس شغلی در میان کارکنان سازمان های دولتی شهرستان سمنان می پردازد. روش شناسی: روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان سازمان های دولتی شهرستان و روش نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی است. با استفاده از پرسشنامه استاندارد نظرات 391 نفر از کارمندان جمع آوری و جهت تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، ماهیت کار، زمان کار، سیاست سازمانی، پست سازمانی، عوامل محیطی، روابط کاری و عوامل شخصی تأثیر مثبت معناداری بر استرس شغلی دارد و از این بین عوامل، زمان کار و روابط کاری به ترتیب بیشترین و کمترین تأثیر را بر استرس شغلی دارند. نتیجه گیری: بررسی عوامل مؤثر بر استرس شغلی کارکنان به عنوان الگوهای رفتاری در سازمان می تواند از بروز رفتارهای مخربی که سلامت روانی کارکنان را به خطر می اندازند جلوگیری کند.