مطالعات منابع انسانی

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه سیستم مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمانی با تأکید بر نقش واسطه ای جهت گیری استراتژیک به روش تحلیل مسیر است.  بدین منظور، 168  نفر از  کارکنان دفاتر بیمه ایران در پژوهش حاضر شرکت کردند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که انگیزش منابع انسانی تأثیر مستقیم مثبت و معناداری بر تمایز بازار / محصول و عملکرد سازمانی دارد. سرمایه گذاری منابع انسانی تأثیر مستقیم مثبت و معناداری بر تمایز بازار / محصول و عملکرد سازمانی دارد اما تأثیر آن بر کارآمدی/ هزینه منفی و معنادار بود. درگیری منابع انسانی تأثیر منفی و معناداری بر کارآمدی / هزینه دارد. ابعاد جهت گیری استراتژیک (تمایز بازار / محصول و کارآمدی / هزینه) تأثیر مستقیم مثبت و معناداری بر عملکرد سازمانی دارند. تأثیر غیرمستقیم انگیزش منابع انسانی و سرمایه گذاری منابع انسانی  بر عملکرد سازمانی از طریق جهت گیری استراتژیک مثبت و  معنی دار است. در مجموع یافته ها نقش سیستم های مدیریت منابع انسانی و جهت گیری استراتژیک بر بهبود عملکرد سازمانی را مورد تأکید قرار می دهند.

امروزه تردیدی نیست که رمز بقا و پیشرفت سازمان های خدماتی، ارایه خدمات با کیفیت برتر است: در این راستا سنجش کیفیت خدمات اهمیت انکارناپذیری دارد. هدف از پژوهش حاضر سنجش کیفیت خدمات آموزشی دانشجویان دانشگاه جامع علمی کاربردی بانک ملت بر مبنای مدل سروکوال است. در این پژوهش به منظور سنجش و بهبود کیفیت خدمات از پرسشنامه استاندارد سروکوال با انجام اصلاحات مورد نیاز و پس از تائید روایی و پایایی آن برای فضای آموزشی استفاده شد. این پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد. که در آن، از روایی سازه و آلفای کرونباخ برای تاثیر روائی و پایانی ابزار سنجش استفاده شده. جامعه آماری در تحقیق حاضر دانشجویان دانشگاه جامع علمی- کاربردی بانک ملت به تعداد 122 نفر می باشد. روش نمونه گیری تصادفی ساده و حجم نمونه 93 نفر برآورد شده. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spsswin و از آزمون های تجزیه و تحلیل واریانس فریدمن، ویلکاکسون وکولموگروف- اسمیرونوف استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در همه ابعاد کیفیت خدمات بین انتظارات و ادراکات دانشجویان شکاف معناداری وجود دارد. بیشترین شکاف به ابعاد همدلی و پاسخگویی و کم ترین شکاف به قابلیت اعتماد مربوط می شود. همچنین از نظر دانشجویان قابلیت اعتماد، عوامل ملموس، تضمین، همدلی و پاسخگویی به ترتیب دارای اولویت اول تا پنجم می باشند. بعد از تجزیه و تحلیل و بررسی داده ها پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت خدمات آموزشی ارائه گردید.

با توجه به نقش همه جانبه آموزش عالی و دانشگاه ها در زندگی اجتماعی انسان ها نقش عدالت در این سازمان ها پیش از پیش آشکارتر شده است. دانشگاه ها در حقیقت نمادی از جامعه بوده و تحقق و اجرای عدالت در آن به منزله تحقق عدالت در سطح جامعه می باشد. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی نقش رفتار شهروندی در ارتباط با  عدالت سازمانی و استرس شغلی با عملکرد سازمانی در یکی مراکز آموزش عالی نظامی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل 260 نفر از کارکنان بخش اداری و پشتیبانی یکی از دانشگاه های نظامی بودند که با استفاده از روش تصادفی ساده و بر اساس جدول مورگان تعداد 155 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پرسش نامه های عدالت سازمانی نیهوف و مورمن(1993)، رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران (1990)، استرس شغلی دوپوی (1977) و عملکرد کارکنان از پرسش نامه ویلیامز و اندرسون(1981) به عنوان ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر بودند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق مدل سازی معادلات ساختاری (نرم افزار اسمارت پی. ال. اس) و نرم افزار SPPS ویراست19 انجام گردید. یافته های پژوهش نشان داد که استرس شغلی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه ای منفی و معناداری دارد، عدالت سازمانی با عملکرد کارکنان و رفتار شهروندی سازمانی با عملکرد کارکنان رابطه ای مثبت و معناداری دارد.

مهمترین عامل بهره وری در سازما ن ها و در نهایت شکوفایی هر جامعه ای در بهبود منابع انسانی و پرورش نیروی انسانی آن نهفته است. معنویت درکار تجربه ای از ارتباط و اعتماد متقابل میان افرادی است که در یک فرآیند کاری با هم همکاری می کنند که منجر به خوش بینی و حسن نیت فردی، ایجاد فرهنگ انگیزشی و افزایش عملکرد می شود. هدف مقاله حاضر که روش پژوهش آن از نوع توصیفی بوده و به صورت پیمایشی انجام گرفته، سنجش تأثیر سه بعد معنویت سازمانی بر فرسودگی شغلی و تمایل به ترک خدمت کارکنان می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کارکنان مشغول در سازمانی معنوی و بزرگی با بیش از 700 نفر نیرو، تشکیل می دهند. برای این منظور اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از پرسشنامه به صورت تصادفی به دو روش دستی و الکترونیکی از نمونه ای 200تایی کارکنان شاغل در سازمان مذکور، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. با استفاده از دو نرم افزار SPSSو Lisrel تحلیل آماری استنباطی و مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفته است. نتایج نشان می دهند سه بعد معنویت، بر فرسودگی شغلی و تمایل به ترک خدمت تأثیر دارند. به عبارت دیگر آن دسته از کارکنانی که سطوح بالاتری از معنویت را در کار خود احساس می کنند نسبت به کارکنانی که این احساس را در سطح ضعیف تری تجربه می کنند کمتر دچار فرسودگی شغلی می شوند و میزان تمایل به ترک خدمت آنان پایین تر است.

مروری بر ادبیات مولفه های کارایی سازمانی، با دو پیامد مهم اخلاق سازمانی و استرس شغلی آشکار ساخت که روابط چندگانه و اثرات متقابلی میان آن ها وجود دارد. از این رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل کانونی روابط چندگانه مولفه های کارایی سازمانی با اخلاق سازمانی و استرس شغلی انجام شد. در یک مطالعه مقطعی به شیوه نمونه گیری خوشه ای-تصادفی از 128 نفر از کارکنان دانشگاه اصفهان که حداقل2 سال سابقه ی خدمت داشتند، انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل ده پرسشنامه استاندارد سازمانی با معیارهای روانسنجی قابل قبول بود. تحلیل همبستگی کانونی نشان داد رابطه معنی داری بین ترکیب خطی مولفه های کارایی سازمانی و ترکیب خطی متغیرهای پیامدی وجود دارد. از تحلیل کانونی دو تابع معنی دار استخراج شد که حامل دو مجموعه متغیر به هم وابسته بود. در مجموعه اول بین نمرات خودکنترلی کم و انگیزش شغلی زیاد با نمرات استرس شغلی کم و اخلاق سازمانی قوی رابطه معنی دار وجود داشت و در مجموعه دوم بین نمرات عدالت سازمانی پایین و نمرات بالا در خودکنترلی، قصد ترک خدمت، انگیزش شغلی و درک بیشتر از دریافت پاداش با نمرات استرس شغلی بیشتر و اخلاق سازمانی بهتر رابطه ی معنی داری به دست آمد. سرانجام اخلاق سازمانی توانست به طور معکوس و معنی داری تغییرات استرس شغلی را پیش بینی نماید. این یافته ها و پیشنهادات مبتنی بر آن مورد بحث قرارگرفته است.

ظهور فن آوری های نوین و شتاب تحولات و تغییرات محیط سازمان ها، تامین منابع انسانی متخصص و شایسته را به یک چالش اساسی تبدیل کرده است. نظام شایستگی نیز همواره مورد توجه اندیشمندان و محققان حوزه مدیریت و مدیران سازمان های مختلف اعم از دولتی و خصوصی، بنگاه هاو شرکت ها بوده است . هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین ارتباط بین اقدام های مدیریت منابع انسانی و شایسته سالاری در شهرداری منطقه 9 تهران می باشد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان شهرداری منطقه 9 تهران مشتمل بر 430  نفر تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 207 نفر از کارکنان به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. روش پژوهش در این پژوهش توصیفی – پیمایشی است. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل آمار توصیفی(جداول و نمودارهای توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و تحلیل آمار استنباطی (آزمون کولموگروف اسمیرنوف، آزمونی تی تک نمونه ای، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه) به کمک نرم افزار 21 SPSS بهره گرفته شد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که بین اقدام های مدیریت منابع انسانی و شایسته سالاری در شهرداری منطقه 9 تهران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین آموزش و بهسازی منابع انسانی بیشترین تاثیر را بر نظام شایسته سالاری دارد. یافته ها نشان داد که در حال حاضر، وضعیت اقدام های مدیریت منابع انسانی و نظام شایسته سالاری در جامعه مورد مطالعه در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارند.

رضایت شغلی، بیانگر میزان نگرش مثبت یک کارمند در مورد به شغل خود است. رضایت شغلی عاملی است که به صورت گسترده در پژوهش های سازمانی مورد مطالعه قرار گرفته است. مدل های مختلفی برای ارزیابی رضایت شغلی ارائه شده است. پژوهش های مختلف عوامل متعددی را به عنوان عوامل موثر بر رضایت شغلی بررسی کرده اند. هدف از این پژوهش اولویت بندی عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه AHP و TOPSIS فازی است. در این پژوهش ابتدا با مطالعه پژوهش های انجام شده در خصوص رضایت شغلی عوامل موثر شناسایی و سپس با استفاده از روش تحلیل محتوا با آنتروپی شانون ده عاملی که دارای ضریب اهمیت بیشتری بودند انتخاب شدند. جامعه آماری پژوهش 10 نفر از خبرگان دارای سابقه فعالیت در حوزه منابع انسانی سازمان یا دارای تحصیلات مرتبط با رشته مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی است. برای نظرسنجی از خبره در مورد مقایسه های زوجی و تعیین میزان اهمیت هر یک از عوامل در رضایت شغلی دو پرسش نامه در قالب عبارت های کلامی طراحی شده و پس از نظرسنجی از خبره ها به اعداد فازی تبدیل شدند. در آخر هم با استفاده از تکنیک های AHP و TOPSIS  فازی این عوامل رتبه بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد از بین عوامل موثر بر رضایت شغلی مورد بررسی در این پژوهش عامل حقوق، امنیت شغلی و احساس عدالت بیشترین امتیاز را کسب کرده و عوامل روابط با همکاران و سرپرستان و محیط کار به عنوان عواملی شناخته شدند که کم ترین اهمیت را در ایجاد رضایت شغلی کارکنان دارند.

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی کارکردهای مدیریت منابع انسانی است؛ عمده کارکردهای مورد بررسی، فرایند استخدام (برنامه ریزی، کارمندیابی و انتخاب)، طراحی مشاغل، آموزش و توسعه منابع انسانی، ارزیابی عملکرد، جبران خدمت و پاداش، ایمنی و سلامت، سیستم انضباطی و بازنشستگی هستند. پژوهش به رویکردکمی –کیفی (آمیخته) است. جامعه آماری پژوهش کارکنان شهرداری منطقه 4 (تعداد حدود 2015 نفر ) هستند. برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شده است، حجم نمونه 322 نفر بدست آمده که براساس نمونه گیری ساده تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، 500 پرسشنامه توزیع شده و 425 نمونه جمع آوری و مبنای تحلیل قرار گرفته است دادها برای آزمون فرضیات از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. همچنین داده های مورد نیاز برای شناخت عملکرد سیستم های منابع انسانی و تبیین نتایج آزمون فرضیات از طریق مصاحبه با کارشناسان  و مسئولین حوزه مدیریت منابع انسانی گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که از دیدگاه کارکنان، به غیر از سیستم آموزشی، سایر کارکردهای مدیریت منابع انسانی از کارآمدی لازم برخوردار نیستند. یافته های حاصل از مصاحبه ها هم چنین نتایجی رو تائید می کند. براساس این یافته ها مهم ترین چالش در این زمینه تمرکز گرایی در برنامه ریزی حوزه منابع انسانی است.

بهره مندی سازمان از رویکرد کارآفرینی برای نیل به بقا، رشد و توسعه نیازمند پرورش رفتارهای کارآفرینانه در میان اعضای سازمان است. مدیریت دانش نقش تعیین کننده ای در خلق و کاربرد دانش سازمانی و درنتیجه توسعه ایده ها و رفتارهای خلاقانه و کارآفرینانه دارد؛ و می تواند به عنوان بستر توانمندساز چنین رفتارهایی عمل کند. از این رو در این پژوهش رابطه بین عوامل سازمانی مدیریت دانش و کارآفرینی سازمانی بررسی و رتبه بندی می شوند. روش تحقیق، پیمایشی و توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را دو کارکنان و مدیران ستادی یکی از بانک های خصوصی کشور تشکیل می دهند که از میان آن ها نمونه ای 144 نفری با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. یافته های پژوهش وجود رابطه معنادار میان توانمندسازهای دانش و کارآفرینی سازمانی را تایید کرده اند. بر این مبنا پیشنهادهایی نظری و کاربردی ارایه شده است.