مطالعات منابع انسانی

زمینه و هدف: نقش منابع انسانی مدیران صف، بسیار برجسته شده و سپارش وظایف منابع انسانی به مدیران صف، تحول حتمی در فضای سازمانی است؛ از این رو هدف مطالعه حاضر، ارائه چارچوب جامع از عوامل اثرگذار بر تقویت نقش منابع انسانی مدیران صف و همچنین، شناخت پیامدهای چندسطحی آن است. روش: در پژوهش حاضر از طریق رویکرد فراترکیب، شاخص ها، مفهوم ها، مقوله های پیشران و پیامدهای سپارش منابع انسانی شناسایی شد. پس از بررسی پایگاه های معتبر علمی، تعداد 113 منبع شناسایی و در نهایت، 46 پژوهش مرتبط انتخاب و تحلیل شد. یافته ها: با استفاده از الگوی هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو، یافته های 46 مقاله مرتبط با اهداف پژوهش بررسی، ترکیب و تفسیر شد. در مجموع، 28 کد، 5 مفهوم و 2 بُعد شناسایی شد و اعتبار هریک، از طریق آزمون کاپای کوهن به تأیید رسید. نتایج نشان می دهد که دو دسته عوامل سازمانی و روان شناختی، از جمله پیشران های مهم سپارش منابع انسانی است. همچنین، سپارش منابع انسانی می تواند خروجی های سازمان را در سه سطح فرد، گروه و سازمان متأثر سازد. نتیجه گیری: بهره برداری از نقش منابع انسانی مدیران صف، می تواند مزیت های رقابتی متعددی در سطوح مختلف سازمان ایجاد کند. در این حین، می بایست در نظر گرفت که جلب مشارکت مدیران صف، نیازمند است به توجه هم زمان به ارائه حمایت سازمانی و عوامل روان شناختی این مدیران. از سوی دیگر، چارچوب ارائه شده در این مطالعه و پرداختن به ابعاد مختلف سپارش منابع انسانی، بستر مناسبی برای مطالعات آتی در اختیار قرار می دهد.

زمینه و هدف: «تاب آوری» منابع انسانی، به معنای توانایی کارکنان برای ادامه فعالیت در شرایط کاری نامساعد است. از آنجایی که فعالیت کاری بلندمدت، در شرایط کاری نامساعد، به فرسودگی شغلی و ترک خدمت کارکنان منجر خواهد شد، موضوع تاب آوری منابع انسانی توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. کارکردهای منابع انسانی یا همان مجموعه وظایفی که مدیران منابع انسانی برای اداره کارکنان اعمال می کنند، در این زمینه به عنوان عاملی بسترساز، نقش مهمی را ایفا می کند. با توجه به اینکه اغلب کارکنان کادر درمان کشور، در شرایط کاری نامساعد فعالیت می کنند، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی کارکردهای مدیریت منابع انسانی تاب آور در نظام سلامت کشور اجرا شده است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد آمیخته اکتشافی (کیفی کمّی) اجرا شده است. در بخش کیفی، ابتدا 14 مصاحبه نیمه ساختاریافته، بر مبنای قاعده اشباع نظری با مدیران و کارشناسان منابع انسانی حوزه سلامت کشور، به عنوان جامعه آماری انجام شد. روش نمونه گیری زنجیره ای (گلوله برفی) بود. در نهایت با استفاده از راهبرد تحلیل مضمون، الگوی اولیه «کارکردهای مدیریت منابع انسانی تاب آور نظام سلامت کشور» به دست آمد. در مرحله کمّی نیز، الگوی به دست آمده با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزارهای اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس ارزیابی و اعتبارسنجی شد. یافته ها: الگوی پژوهش که بر اساس تحلیل متن مصاحبه ها به دست آمد، از 66 مضمون پایه، 18 مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر تشکیل شده است. مضمون های فراگیر عبارت اند از: «نظام روابط کار و کارکنان»؛ «نظام جبران خدمات»؛ «نظام برنامه ریزی، کارمندیابی و جذب و استخدام»؛ «نظام توسعه منابع انسانی»؛ «نظام مدیریت عملکرد کارکنان». نتایج حاصل از مدل سازی معادلات ساختاری، اعتبار الگوی استخراج شده را تأیید می کند؛ به نحوی که مقدار برازش کلی الگو (GOF) 529/0 محاسبه شد که از برازش کلی قوی آن حکایت می کند. نتیجه گیری: پیاده سازی ﻣﺆﺛﺮ اﻗﺪامﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎیی ﺷﺪه در جهت اصلاح و بهینه سازی کارکردهای منابع انسانی، از یک سو به ﺗﺄﻣیﻦ اﻧﺘﻈﺎرها و توانمندسازی کﺎرکﻨﺎن، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان یکی از ذی ﻔﻌﺎن ﺑﺴیﺎر ﻣﻬﻢ درون ﺳ ﺎزﻣﺎﻧی منجر می شود و از سویی دیگر، افزایش تاب آوری کارکنان را به ارمغان می آورد. در نظر گرفتن تمهیدهایی در جهت اوﻟﻮیت بندی ایﻦ اﻗﺪامﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣیﺰان ﺗﺄﺛیﺮ آنﻫﺎ ﻧیﺰ، در ارﺗﻘﺎی ﻋﻤﻠکﺮد ﺷﻐﻠی، افزایش اﻧﮕیﺰه و در نهایت ارﺗﻘﺎی تاب آوری سازمانی مؤثر است.

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف طراحی الگویی برای سنجش میزان مشارکت کارکنان در سازمان ثبت احوال قزوین اجرا شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت داده ها کمّی است. ابتدا با مطالعه ادبیات نظری، عوامل مؤثر بر مشارکت کارکنان شناسایی و بر اساس آن، مدل مفهومی پژوهش ترسیم شد؛ سپس به منظور سنجش میزان مشارکت کارکنان، یک سیستم استنتاج فازی سلسله مراتبی طراحی شد. یافته ها: بر اساس یافته ها، عواملی که بر مشارکت کارکنان مؤثرند، عبارت اند از: محرک های مشارکت اجتماعی، عاطفی و فکری. الگوی پیشنهادی به منظور ارزیابی میزان مشارکت کارکنان در سازمان ثبت احوال قزوین آزمایش شد که نتایج آن از عملکرد منطبق بر واقعیت سیستم استنتاج فازی ارائه شده حکایت می کند. نتایج نشان داد که در سطح اول، محرک های مشارکت عاطفی  اهمیت بیشتری دارد و در بین پارامترهای زیرین آن، کیفیت زندگی کاری بر خروجی سیستم بیشترین تأثیر را می گذارد. نتیجه گیری: مهم ترین دستاورد این پژوهش، ارائه الگوی چندسطحی برای سنجش میزان مشارکت کارکنان در سازمان است که به طور پویا با توجه به مقادیر متغیرهای ورودی، متغیر خروجی را پیش بینی می کند. این الگو می تواند در سازمان های مختلف به منظور افزایش میزان مشارکت کارکنان استفاده شود.

زمینه و هدف: امروزه محیط فعالیت سازمان ها، به طور مداوم در حال تغییر است؛ از این رو برای غلبه بر این شرایط متغیر، مدیران باید دائم بر شایستگی ها و مهارت های خود بیفزایند. مدیران در بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی نیز از این قاعده مستثنا نیستند و برای غلبه بر کاستی ها و تحول های پیش رو، باید از دانش و مهارت های جدید برخوردار باشند. بنابراین، توسعه فردی ضرورتی حیاتی برای مدیران محسوب می شود. هدف تحقیق حاضر، ارائه الگوی توسعه فردی مدیران راهبردی بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی است. روش: این تحقیق از نظر هدف توسعه ای است و در دسته تحقیقات کیفی قرار دارد. پژوهش حاضر با روش تحلیل تم انجام شده است. بدین منظور با 30 نفر از مدیران ارشد بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبه های نیمه ساختاریافته به عمل آمد و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. یافته ها: بر اساس یافته ها، شش بُعد برای توسعه فردی شناسایی شد که عبارت اند است از: شایستگی دانشی، نگرشی، ارتباطی، حرفه ای، رهبری و معنوی. همچنین، دو دسته اقدام برای توسعه فردی مدیران راهبردی شناسایی شد که یکی روش های دانش محور و دیگری روش های مهارت محور است. افزون بر این، مجموعه ای از پیشایندهای فردی، سازمانی و محیطی و پیامدهای فردی و سازمانی برای توسعه فردی مدیران راهبردی شناسایی شد که مجموعه این متغیرها در قالب الگویی ارائه شده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که مدیران راهبردی بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی با استفاده از اقدام های دانش محور و مهارت محور توسعه فردی، می توانند شایستگی های خود را ارتقا دهند و به نتایج مطلوب در سطح فردی و سازمانی دست پیدا کنند.

زمینه و هدف: ادراک عدالت مفهومی است تجمعی، برآمده از کنش های اجتماعی که در قالب چرخه های ادراکی رفتاری بین کنشگران اجتماعی در گذر زمان تعریف و بازتعریف می شود. این چرخه های ادراکی رفتاری بین فرادست و فرودست در سازمان ها، ادراکات و به تبع آن، رفتارهای هر دو سوی رابطه را در چرخه ای نامتناهی متأثر می سازد. با توجه به کمتر بودن فرادستان و در مرکز قرار گرفتن آن ها در تعاملات سازمانی، بهترین نقطه مداخله برای مدیریت این چرخه ها، ادراکات فرادستان و به تبع آن، رفتار متأثر از این ادراک است. هدف این پژوهش، شناسایی ویژگی های شخصیتی ای است که بر ادراک عدالت در رهبران و در ادامه رفتار آن ها تأثیرگذار است. روش: این پژوهش از نظر نتیجه بنیادی، از نظر هدف اکتشافی و از نظر روش کیفی است و با رویکرد استقرایی صورت گرفته است. داده ها به روش کتابخانه ای و بر اساس تحلیل مضمون بر متن نهج البلاغه جمع آوری شده است. بدین منظور کل متن نهج البلاغه ، به عنوان مجموعه ای مدون و شناخته شده از بیانات امام علی (ع) با هدف تعیین شده بارها مطالعه شد و پس از گزینش بخش های مرتبط با هدف پژوهش، کدگذاری ها انجام گرفت. در ادامه با استفاده از ابزار شبکه مضامین و تحلیل مقایسه ای، کدها پیرایش و در چند مرحله دسته بندی و خلاصه شدند. اعتبار یافته ها با استفاده از ضریب هولستی (92 درصد) و پنل خبرگان به تأیید رسید. اجماع در خصوص دسته بندی کدها با شیوه دلفی انجام شد. یافته ها: دستیابی به دو مجموعه کد، یافته های این پژوهش است. یک مجموعه، 25 کد رابط را دربرمی گیرد که به چگونگی ارتباط ویژگی های شخصیتی و رفتاری با اعتقادها، ارزش ها و باورها اشاره می کند و مجموعه دیگر، 505 شناسه (کد) پایه احصاشده را شامل می شود که در قالب دو مضمون سازمان دهنده اصلی با عنوان بزرگواری وکرامت و استواری وصلابت دسته بندی شدند. مضمون بزرگواری وکرامت، خود سه مضمون سازمان دهنده فرعی را پوشش می دهد که عبارت اند از: احترام به دیگران، لطف و مهربانی و بزرگ منشی. مضمون سازمان دهنده اصلی استواری وصلابت، نیز سه مضمون سازمان دهنده فرعی را دربرمی گیرد: خودکنترلی، بصیرت و ثبات شخصیت. این یافته ها گویای سبک خاصی از رهبری است که از طریق دو مجموعه ویژگیِ ذیلِ بزرگواری وکرامت و استواری وصلابت متوازن می شود.