روانشناسی نظامی

روانشناسی نظامی

روانشناسی نظامی سال 11 پاییز 1399 شماره 43 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تدوین مدل شهادت طلبی براساس ویژگی های شخصیتی با نقش واسطه ای نگرش مذهبی و عمل به باورهای مذهبی در دختران بسیجی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهادت طلبی پنج عامل شخصیت نگرش مذهبی عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۰۱
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی از شهادت طلبی براساس ویژگی های شخصیتی با نقش واسطه ای نگرش مذهبی و عمل به باورهای مذهبی انجام گرفت. باتوجه به اهمیت شهادت و شهادت طلبی در فرهنگی اسلامی به خصوص تشیع، بررسی رابطه مؤلفه شخصیت با میل به شهادت طلبی با واسطه گرایش به دین و عمل به باورهای دینی، می تواند نتایج جالب و قابل کاربردی در حوزه های مختلف مطالعاتی به دست دهد. روش: در این پژوهش توصیفی همبستگی، 271 دختر بسیجی به صورت دردسترس از جامعه دختران بسیجی فعال شهرستان فسا انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه های فرم کوتاه پنچ عاملی شخصیت نئو، پرسشنامه نگرش مذهبی، عمل به باورهای مذهبی و پرسشنامه محقق ساخته شهادت طلبی بود. نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برون گرایی، توافق پذیری و مسئولیت پذیری بر میل به شهادت اثر مثبت مستقیم و غیرمستقیم به واسطه متغیرهای درون زای نگرش مذهبی و عمل به باورهای مذهبی دارد، اما انعطاف پذیری بر میل به شهادت اثر منفی مستقیم و غیرمستقیم معنی داری دارد. همچنین بین متغیر برون زای نروزگرایی ارتباط مستقیم و غیرمستقیمی با میل به شهادت طلبی مشاهده نشد. بحث: مدل شهادت طلبی ارائه شده، براساس متغیرهای برون زای شخصیت و درون زای نگرش مذهبی و عمل به باورهای مذهبی، توانست 75 درصد از تغییرات شهادت طلبی مدل را تبیین نماید که نشان دهنده برازندگی مدل است.
۲.

تأثیر آموزش مهارت های هیجانی و اجتماعی بر کاهش اعتیادپذیری دانش آموزان مدارس دوره متوسطه شاهد (فرزندان ایثارگران، جانبازان و کارکنان نظامی) تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهارت های اجتماعی و هیجانی اثربخشی اعتیادپذیری دانش آموزان پسر مدارس شاهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۶۵
مقدمه: هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی و هیجانی در کاهش اعتیاد پذیری دانش آموزان پسر دوره متوسطه مدارس شاهد بود. روش: با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس، دو گروه به صورت کاملاً تصادفی و هر گروه به تعداد 25 نفر به عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل برای انجام این پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات تحقیق هر دوگروه با استفاده از پرسشنامه اعتیاد پذیری مورد ارزیابی پیشین قرار گرفتند. سپس به گروه آزمایشی مهارت های اجتماعی و هیجانی طی ده جلسه یک ساعته، آموزش داده شد. طی این مدت، گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام آموزش، همان ابزار به عنوان پس آزمون روی آزمودنی ها اجرا شد. برای تجزیه وتحلیل نتایج از آزمون تجزیه وتحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج: تجزیه وتحلیل داده ها بیانگر آن است که آموزش مهارت های اجتماعی و هیجانی، باعث کاهش اعتیادپذیری، آمادگی به اعتیاد و کاهش اعتراف به آن در دانش آموزان می شود. بحث: یافته ها نشان دهنده آن است که این روش می تواند به منزله رهیافتی مقابله ای در آموزش نوجوانان مورد استفاده قرار گیرد که این امر باید مطمح نظر گروه های مرجع همچون مشاوران، مربیان مدارس و برنامه ریزان اجتماعی قرار گیرد.
۳.

بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی فرماندهان آموزشی یک دانشگاه سازمانی با اثربخشی عملکرد آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شخصیت برون گرایی ثبات هیجانی وظیفه شناسی تجربه پذیری سازگاری اثربخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۸۱
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی فرماندهان آموزشی یک دانشگاه سازمانی با اثربخشی عملکرد آنان اجرا شده است. روش: این تحقیق برمبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی و برمبنای ماهیت و روش، نوعی تحقیق همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل فرماندهان آموزشی یک دانشگاه سازمانی بود. روش نمونه گیری، تمام شمار و حجم نمونه باتوجه به طبقه بندی نزد محقق محفوظ است. برای گردآوری داده های این تحقیق از هر دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. ابزار گردآوری داده های این تحقیق دو پرسشنامه شامل پرسشنامه استاندارد ویژگی های شخصیتی نئو (مک کری و کاستا) و پرسشنامه محقق ساخته اثربخشی عملکرد با ضریب پایایی (آلفای کرونباخ) 88/0 بود. برای تحلیل داده های این تحقیق از آمار توصیفی شامل میانگین، واریانس و انحراف معیار، همچنین آمار استنباطی شامل آزمون کولموگروف اسمیرنوف، آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج: نتایج یافته ها نشان داد بین ویژگی شخصیتی برون گرایی با ضریب همبستگی 42/0، ویژگی شخصیتی سازگاری با ضریب همبستگی 49/0، ویژگی شخصیتی ثبات هیجانی با ضریب همبستگی 45/0، ویژگی شخصیتی تجربه پذیری با ضریب همبستگی 45/0 و ویژگی شخصیتی وظیفه شناسی با ضریب همبستگی 45/0 با اثربخشی آنان رابطه معنی داری وجود داشت که این نتایج، نشان دهنده ارتباط بین ویژگی های شخصیتی فرماندهان با اثربخشی عملکرد آنان با ضریب همبستگی 47/0 بود. بحث: باتوجه به اینکه این پنج ویژگی از ویژگی های شخصیتی افراد بوده و همچنین باتوجه به شرایط شغلی فرماندهان، این نوع ویژگی ها بیشتر در اثربخشی عملکرد آنها تأثیرگذار است
۴.

تأثیر یک دوره محرومیت از خواب بر توجه انتخابی، تمرکز، تلاشمندی و نمره تیراندازی افراد نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تلاشمندی توجه تمرکز تیراندازی محرومیت از خواب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۷۴
مقدمه: اختلالات خواب در جوامع نظامی شایع است و به نوبه خود بر کارکردهای شناختی فرد اثرگذار است. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر یک دوره محرومیت از خواب بر میزان توجه انتخابی، تمرکز، تلاشمندی و نمره تیراندازی افراد نظامی بود. روش: 10 نفر از سربازان یک مرکز نظامی به صورت تصادفی انتخاب شدند و ضمن محرومیت 30 ساعته از خواب، عملکرد توجه، تمرکز و تلاشمندی ایشان (با استفاده از آزمون d2) و همچنین نمره تیراندازی آنها به وسیله تفنگ بادی، ارزیابی و با عملکرد قبل از آن مقایسه شد. نتایج: داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس در سطح معنی داری 05/0 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 30 ساعت محرومیت از خواب، موجب کاهش معنی دار امتیاز تیراندازی (003/0=p) شد. ازطرفی میزان مؤلفه های مرتبط با توجه، تمرکز و تلاشمندی، یا کارایی کل آزمودنی ها )11/0p=)، یا میزان نمره خطا (31/0=p) و تمرکز (23/0=p) تغییر معنی داری نداشتند. بحث: به طورکلی می توان گفت که هر چند محرومیت از خواب درنظر گرفته شده، موجب اختلال در توجه، تمرکز و تلاشمندی افراد نظامی نشد؛ ولیکن نمره تیراندازی آنها را به طور معنی دار کاهش داد و این کاهش امتیاز حاکی از مستقل بودن عوامل ذهنی در رابطه با محرومیت از خواب آزمودنی های این تحقیق بوده است.
۵.

اثربخشی آموزش خانواده درمانی ساختاری به شیوه گروهی بر عملکرد خانواده و رضایت زناشویی زنان دارای همسر جانباز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانواده درمانی ساختاری رضایت زناشویی عملکرد خانواده جانباز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۴
مقدمه: خانواده، قدیمی ترین نهاد اجتماعی است که از زمان پیدایش بشر وجود داشته و اساس تشکیل جامعه است. لذا پژوهش حاضر به اثربخشی آموزش خانواده درمانی ساختاری به شیوه گروهی بر عملکرد خانواده و رضایت زناشویی زنان دارای همسر جانباز می پردازد. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه در سال 1397 انجام گرفت. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ زﻧﺎن ﻫﻤﺴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺎزان 25 ﺗﺎ 40 درﺻﺪ شهر زاهدان ﺑﻮدﻧﺪ که  پس از بررسی ویژگی های دموگرافیک بیماران و انجام مصاحبه بالینی، تعداد 50 نفر از مراجعان دارای شرایط لازم برای پژوهش موردنظر مشخص شدند که ﭘﺲ از ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ عملکرد خانواده اپستاین، بالدوین و بیشاب (1983) و رضایت زناشویی السون و فورز (1989) و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات محور I و II و DSM- IV، درنهایت از ﻣﯿﺎن آنها 48 ﻧﻔﺮ ﮐﻪ در آزﻣﻮن عملکرد خانواده و رضایت زناشویی کم ترین نمره  را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ، انتخاب شده و به صورت ﺗﺼﺎدﻓﯽ در دو ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺶ و گواه (ﻫﺮ ﮔﺮوه 24 ﻧﻔﺮ) ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺟﻠﺴﺎت آﻣﻮزش ﻃﯽ نه ﺟﻠﺴﻪ ﻫﻔﺘﮕﯽ (ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ 90 دﻗﯿﻘﻪ) ﺑﺮای ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﮔﺮوه گواه ﺗﺤﺖ ﻫﯿﭻ آﻣﻮزﺷﯽ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ و در ﺟﻠﺴﻪ آﺧﺮ ﻫﻢ پس آزمون ﺑﺮای ﻫﺮ دو ﮔﺮوه اﺟﺮا شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها آزمون شاپیرو ویلک، آزمون لوین، آزمون باکس، لامبدای ویلکز و تحلیل کواریانس با استفاده از نرم افزار SPSS-20 استفاده شد. نتایج: یافته ها نشان داد که آموزش خانواده درمانی ساختاری به شیوه گروهی موجب بهبود و ارتقای عملکرد خانواده و رضایت زناشویی  زنان دارای ﻫﻤﺴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺎز شده است و نیز تفاوت نمره حاصله در گروه آزمایش و کنترل معنی دار بود (05/0< p). بحث: در خانواده درمانی ساختاری به شیوه گروهی به زنان کمک شد تا هم زمان با آشکار ساختن تعارضات موجود، امکان حل وفصل تضادها و تعارض های موجود فراهم شود و عملاً روش درست حل آنها را آموخته و آن را در زندگی واقعی به کار ببرند که این امر باعث ارتقا و بهبود عملکرد خانواده و رضایت زناشویی در آنها شد.
۶.

نقش واسطه ای خودشناسی و بهشیاری در رابطه بین نظم جویی هیجانی و تکانش گری در یک واحد نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودشناسی بهشیاری نظم جویی هیجانی تکانش گری نظامیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۹۶
مقدمه: این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای خودشناسی و بهشیاری در رابطه بین نظم جویی هیجانی و تکانش گری بین نظامیان صورت گرفته است. روش: طرح پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه نظامیان مرد یک پادگان نظامی شهر تهران در سال 1398 تشکیل می دهند که حجم جامعه آماری  برابر 1500  نفر است. حداقل حجم نمونه 200 نفر می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی منظم از پادگان نیروی دریایی تهران انتخاب شدند و از مقیاس های خودشناسی انسجامی (قربانی و همکاران، 2008) بهشیاری ماس (براون و رایان، 2003)، نظم جویی هیجانی گارنفسکی (گارنفسکی و همکاران، 2001) و تکانش گری بارت (بارت و همکاران، 2004) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. به منظور توصیف و تحلیل داده های خام و ترسیم ماتریس همبستگی از نرم افزار SPSS استفاده شد و همچنین جهت تعیین تطابق مدل مفروض با داده های مشاهده شده و بررسی فرضیه پژوهش از معادلات ساختاری تحلیل مسیر و نرم افزار AMOS استفاده شد. در پژوهش حاضر براساس سطح سنجش متغیرها و فرضیه های موردنظر، در بخش توصیفی از آماره های توصیفی نظیر میانگین، انحراف معیار و نیز جداول توزیع فراوانی و نمودار استفاده شد و در بخش استنباطی نیز از روش آماری تحلیل مسیر براساس تعداد متغیرها استفاده شد. نتایج: یافته ها نشان دادند در مدل نهایی همه مسیرهای مستقیم در سطح کم تر از 0.01 معنی دار هستند و تعامل خودشناسی با تنظیم هیجانات بیشترین نقش واسطه ای را در کاهش تکانش گری دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۳