روانشناسی نظامی

مقدمه: یکی از مهم ترین مشکلات ناشی از جنگ برای افراد درگیر با آن ابتلا به اختلال استرس پس از ضربه یا PTSD است که با پیامدهای غیرقابل پیش بینی، مخرب و بلندمدتی برای فرد آسیب دیده، خانواده وی و اجتماعی که در آن زندگی می کند، همراه است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی معنویت درمانی و معنادرمانی گروهی بر کاهش نشانگان اضطزاب و افسردگی همسران جانبازان مبتلا به PTSD ناشی از جنگ است. روش: روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل در انتظار درمان  است. جامعه آماری این پژوهش، شامل همسران جانبازان مبتلا به PTSD ناشی از جنگ تحمیلی مراجعه کننده به بیمارستان روان پزشکی صدر تهران در سال 1395 می باشد. نمونه موردنظر به شیوه نمونه گیری دردسترس و درنظرگرفتن ملاک های ورود و خروج از بین همسران جانبازان مبتلا به  PTSD انتخاب شد که درمجموع 36 نفر از همسران جانبازان مبتلا به PTSD به عنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی در سه گروه، به عنوان گروه آزمایشی معنویت درمانی (12 نفر)، معنادرمانی (12 نفر) و گروه کنترل در انتظار درمان  (12 نفر) قرار گرفتند. سپس پرسشنامه نشانگان اختلالات روانی،  فرم کوتاه شده نسخه تجدید نظرشده فهرست نود نشانه ای SCL-90-R (SCL 25)، توسط سه گروه تکمیل شد. گروه آزمایشی معنویت درمانی طی 11جلسه 90  دقیقه ای و گروه آزمایشی معنادرمانی طی 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله و آموزش قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ گونه مداخله و آموزشی دریافت ننمود. با استفاده از مقیاس SCL 25 میزان افسردگی و اضطراب مشارکت کنندگان در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون اندازه گیری شد. نتایج:. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که معنویت درمانی و معنادرمانی بر کاهش نشانگان اضطراب و افسردگی همسران جانبازان مبتلا به PTSD مؤثر است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد بین اثربخشی معنویت درمانی و معنادرمانی در کاهش نشانگان اضطراب و افسردگی همسران جانبازان مبتلا به PTSD، تفاوت معنی داری وجود ندارد. (p < 0/001) بحث:   مداخله مبتنی بر معنویت و معنا بر کاهش نشانگان اضطراب و افسردگی همسران جانبازان  PTSD اثرگذار است.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر عواطف مثبت و منفی و رضایت از زندگی کارکنان یک سازمان نظامی بود. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه شبه آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل، با طرح پیش آزمون پس آزمون است. جامعه آماری شامل کارکنان نظامی در یکی از پادگان های شهر شاهرود بود که تعداد40 نفر نمونه به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. برای هر دو گروه، تحت موقعیت یکسان آزمون های عواطف مثبت و منفی پاناس و رضایت از زندگی داینر و همکاران، طی دو جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد. سپس مهارت های ذهن آگاهی به آزمودنی های گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای به مدت 8 هفته توسط پژوهشگر آموزش داده شد و گروه شاهد تحت هیچ آموزشی قرار نگرفت و پس از اتمام آموزش دوباره از هر دو گروه تحت یک موقعیت یکسان آزمون های عواطف مثبت و منفی  پاناس و رضایت از زندگی داینر، اجرا شد. نتایج: نتایج نشان داد که مداخله آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر عواطف مثبت و منفی و همچنین رضایت از زندگی کارکنان نظامی شهرستان شاهرود، تأثیر معنی دار داشت و باعث افزایش عواطف مثبت و رضایت از زندگی و همچنین کاهش عواطف منفی در کارکنان شد. فرضیه ها در متغیر عواطف مثبت و عواطف منفی با تحلیل کواریانس چندمتغیری و در رضایت از زندگی با مدل تحلیل کوواریانس تک متغیره (آنکووا) آزمون شدند. بحث: باتوجه به نتایج این مطالعه، درنظرگرفتن برنامه ها و رویکردهای مداخله ای مبنی بر آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی، درجهت بهبود کارکرد سازمان، پیشنهاد می شود.

مقدمه: جانبازان به دلیل مواجهه با حوادث استرس زای جنگ، با مشکلات جسمی و روانی زیادی روبه رو می شوند که این امر می تواند به طورجدی، خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانباز را تحت تأثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانبازان انجام شد. روش: در این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل، 30 جانباز شهر رشت با درصد جانبازی 70% در سال 1395 که از میزان خودکارآمدی و رضایت از زندگی ضعیفی برخوردار بودند، به روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (در هر گروه 15 نفر). مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی، طی 8 جلسه (هرجلسه 90 دقیقه) برای گروه آزمایش انجام شد. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه خودکارآمدی شرر و مادکس (1982) و پرسشنامه رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985) استفاده شد و داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره با تعدیل اثر پیش آزمون مورد بررسی قرار گرفتند.  نتایج: یافته ها نشان داد که فرضیه های پژوهش مبنی بر تأثیر کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر افزایش خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانبازان مورد تأیید قرارگرفته است و جانبازان گروه آزمایش نسبت به جانبازان گروه کنترل در پس آزمون به طور معنی داری، خودکارآمدی و رضایت از زندگی بیشتری داشتند (p<0.001). بحث: آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در افزایش خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانبازان، اثربخش است و باعث ارتقای کیفی سطح خودکارآمدی و رضایت از زندگی در آنان می شود.

مقدمه: با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری، روابط بین طرح واره های ناسازگار اولیه با هیجانات مثبت و منفی و نقش میانجی گری ناگویی هیجانی در جانبازان بررسی شد. روش: شرکت کنندگان این پژوهش، 225 نفر از جانبازان شهر قم بودند که به روش نمونه گیری دردسترس، انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل سه پرسشنامه بود: پرسشنامه طرح واره های ناسازگار اولیه یانگ با ضریب آلفای کرونباخ 93/0، پرسشنامه هیجانات مثبت و منفی با ضریب آلفای کرونباخ 86/0 و پرسشنامه ناگویی هیجانی  تورنتو با ضریب آلفای کروبناخ 85/0. آزمون مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم مدل پژوهش، به ترتیب، با استفاده از روش های مدل معادلات ساختاری و آزمون سوبل انجام گرفت. نتایج: یافته ها نشان داد که طرح واره های ناسازگار اولیه  و هیجانات مثبت و منفی، به ترتیب پیشایند و پیامد ناگویی هیجانی در جانبازان هستند. یافته ها نشان داد که ناگویی هیجانی، میانجی گر معنی داری برای رابطه طرح واره های ناسازگار اولیه با هیجانات مثبت و منفی است. بحث: یافته های این تحقیق می تواند برای برنامه ریزان دولتی در بهبود وضعیت جانبازان، کاربرد فراوانی داشته باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر بر آن است که با درنظرگرفتن پژوهش های پیشین درباره تعریف سازه تاب آوری روانی ملی به ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ای جهت اندازه گیری این سازه بپردازد. روش: باتوجه به تعاریف، 48 گویه اولیه طراحی و پس از اخذ نظر صاحب نظران حوزه های سیاسی، روان شناسی و دفاعی و اجرای مقدماتی روی 50 نفر، داده ها تحلیل ابتدایی شد و درنهایت روی نمونه نهایی (350 نفری) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: یافته های پژوهش، نشان دهنده آلفای کرونباخ کل 96/0 بود و نتایج تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه های اصلی نیز 8 عامل اساسی را نشان داد. غیر از یک سؤال که بار عاملی معنی داری را با هیچ یک از عوامل هشتگانه پرسشنامه نشان نداد، سایر سؤالات در عوامل هشت گانه، بار عاملی مناسبی را نشان دادند. بحث: نتایج حاصل از پایاسازی و روایی یابی پرسشنامه تاب آوری روانی ملی، بیانگر کفایت این پرسشنامه برای پژوهش های آتی خواهد بود.

مقدمه: در تحقیق حاضر، رابطه تاب آوری و دلبستگی شغلی با رضایت زناشویی افسران مرد متأهل، مورد مطالعه قرار گرفت. روش: کلیه افسران مرد متأهل شاغل در یک سازمان نظامی در اهواز، جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل داده اند که از بین آنها 200 نفر به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش حاضر از پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (2003)، پرسشنامه دلبستگی شغلی ادواردز و کلیپاتریک (1994) و پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ (1989) استفاده شد. طرح تحقیق، توصیفی همبستگی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری استفاده شد. نتایج: نتایج، نشان داد که متغیر تاب آوری با رضایت زناشویی، همبستگی مثبت و معنی دار و دلبستگی شغلی با رضایت زناشویی، همبستگی منفی معنی داری دارد. تحلیل رگرسیون چندمتغیری نشان داد که متغیرهای پیش بین (تاب آوری و  دلبستگی شغلی) بهترین پیش بین رضایت زناشویی افسران مرد متأهل در این سازمان نظامی به شمار می روند. بحث: تحقیق حاضر نشان داد که ارتقای تاب آوری و دلبستگی شغلی متعادل، باعث بالارفتن میزان رضایت زناشویی افسران مرد متأهل می شود.