روانشناسی نظامی

روانشناسی نظامی

روانشناسی نظامی سال 12 زمستان 1400 شماره 48 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اثربخشی تمرین نوروفیدبک بر عملکرد رقابتی ورزشکاران ماهر تیر و کمان خانواده های نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نوروفیدبک عملکرد رقابتی ورزشکار ماهر تیر و کمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۷۱
مقدمه: رقابت ورزشی در شرایط فشار روانی امری شایع است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تمرین نوروفیدبک بر عملکرد رقابتی ورزشکاران ماهر تیر و کمان در خانواده های نظامی بود. روش: این پژوهش به روش نیمه تجربی و با طرح پیش و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. شرکت کنندگان 30 ورزشکار زن ماهر تیر و کمان راست دست سالم بزرگ سال ساکن شهر تهران و عضو خانواده های نظامی بودند که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. پس از رکوردگیری اولیه در شرایط رقابتی و با همگن سازی با توجه به رکوردهای اولیه، شرکت کنندگان در دو گروه تمرین نوروفیدبک و کنترل قرار گرفتند. پروتکل تمرینی به مدت 12 جلسه طی چهار هفته انجام شد.گروه کنترل در این مدت به تمرینات عادی خود پرداختند. پس ازآن رکوردگیری مجدد دو گروه در شرایط رقابتی به عمل آمد. نتایج: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که در مرحله پس آزمون، عملکرد شرکت کنندگان گروه نوروفیدبک نسبت به گروه کنترل پیشرفت معنی داری داشت. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش، تأثیر تمرین نوروفیدبک در ارتقاء عملکرد کمانداران ماهر موردتوجه قرار گرفت و بر استفاده از این روش در کنار تمرین بدنی برای رسیدن به نتایج بهتر در رقابت ها تأکید شد.
۲.

مقایسه طرح واره های ناسازگار و مؤلفه های هوش هیجانی در رعایت یا عدم رعایت شیوه نامه های بهداشتی در دوره کرونایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش هیجانی طرح واره های ناسازگار ویروس کرونا رعایت و عدم رعایت اصول بهداشتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۹۴
مقدمه : پژوهش حاضر با هدف مقایسه طرح واره های ناسازگار و مؤلفه های هوش هیجانی در رعایت یا عدم رعایت شیوه نامه های بهداشتی در زمان همه گیری کووید-19 در سربازان یک مرکز آموزشی نظامی در نیروهای مسلح در سال 1399 انجام گرفت. روش اجرا: نمونه آماری شامل 148 نفر از 250 نفری بودند که بدون رعایت اصول بهداشتی مربوط به ویروس کرونا در بازه زمانی معین به یکی از مراکز آموزش نظامی مراجعه نمودند و با روش نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شدند و نمونه افراد پاسخ دهنده به اصول بهداشتی کرونا نیز به صورت همگن از مراجعه کنندگان به همان مرکز آموزش انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه هوش هیجانی بار- آن (1980) و پرسشنامه طرح واره های ناسازگار اولیه یانگ (1995) استفاده شد؛ و در نهایت داده ها با بهره گیری از تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون تعقیبی بونفرنی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین طرح واره های ناسازگار اولیه در حوزه طرد و بریدگی و حوزه عملکردهای مختل و همچنین مؤلفه های هوش هیجانی در هوش بین فردی و درون فردی بین دو گروه تفاوت معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری: بر این اساس وجود طرح واره های ناسازگار و پایین بودن سطح هوش بین فردی و درون فردی از عوامل روان شناختی تأثیرگذار در عدم توجه به اصول بهداشتی در مقابله با ویروس کرونا است.
۳.

طراحی الگوی خلاقیت دانش آموزان بر مبنای احساس تعلق به مدرسه با نقش میانجی تاب آوری در مدارس پنج شهرک نظامی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت احساس تعلق به مدرسه تاب آوری دانش آموزان شهرک های نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۸۰
خلاقیت و نوآوری لازمه توسعه، پیشرفت و تعالی افراد و جامعه است که مدرسه می تواند یکی از مناسب ترین محل های شناسایی و از عوامل ارتقاءدهنده آن باشد. هدف این پژوهش طراحی الگوی خلاقیت دانش آموزان بر مبنای احساس تعلق به مدرسه با واسطه گری تاب آوری بود. این پژوهش همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 420 نفر از دانش آموزان کلاس بندی شده در پنج شهرک نظامی شهر تهران بود که در سال تحصیلی 99-98 مشغول به تحصیل بودند. تعداد 205 نفر از این جامعه از طریق جدول کرجسی و مورگان با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای ارزیابی دانش آموزان از پرسش نامه های خلاقیت عابدی (1372)، احساس تعلق به مدرسه (بری، بتی و وات، 2004) و تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار لیزرل[1] استفاده گردید. براساس خروجی نرم افزار لیزرل، X2/df، RMSEA و CFI به ترتیب 98/1، 052/0 و 92/0 بودند که بیانگر برازش خوب الگوی مطالعه بود. در این الگو مسیر احساس تعلق به مدرسه به خلاقیت، مسیر احساس تعلق به مدرسه به تاب آوری، مسیر تاب آوری به خلاقیت و هم چنین مسیر احساس تعلق به مدرسه به خلاقیت با نقش میانجی تاب آوری معنی دار بود. براساس یافته های پژوهش احساس تعلق به مدرسه منجر به خلاقیت دانش آموزان می شود و هم چنین احساس تعلق به مدرسه منجر به تاب آوری در دانش آموزان می شود، به علاوه تاب آوری منجر به خلاقیت دانش آموزان می شود و در نهایت احساس تعلق به مدرسه با نقش میانجی تاب آوری منجر به خلاقیت می شود.   [1]. lisrel
۴.

بررسی اثربخشی شفقت درمانی بر احساس گناه، کمال گرایی و طرح واره شرم در فرزندان نیروهای انتظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شفقت درمانی احساس گناه کمال گرایی طرح واره شرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۰۵
مقدمه: پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی شفقت درمانی بر احساس گناه، کمال گرایی و طرح واره شرم در فرزندان کارکنان نیروی انتظامی شهرستان شهرکرد انجام شد. روش اجرا: این پژوهش به لحاظ روش نیمه آزمایشی که با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش، فرزندان 12 تا 18 سال نیروی انتظامی شهرستان شهرکرد بود که 30 نوجوان به عنوان نمونه با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. پرسشنامه های احساس گناه کوگلر و جونز (1992)، کمال گرایی هیل (2004) و طرح واره یانگ (1998) بر روی هر دو گروه اجرا شد. برای افراد گروه آزمایش دوره درمانی شفقت درمانی براساس طرح درمانی گیلبرت (2010) در 8 جلسه 90 دقیقه ای انجام شد. پس از پایان دوره آموزشی و به منظور بررسی تأثیر آموزش افراد هر دو گروه آزمایش و گواه مجدداً پرسشنامه های پژوهش را تکمیل نمودند. درنهایت اطلاعات جمع آوری شده توسط نرم افزار 22 اس پی اس اس و با استفاده از تحلیل واریانس تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که شفقت درمانی بر احساس گناه، کمال گرایی و طرح واره شرم تأثیر دارد (05/0≥p). نتیجه گیری : برنامه شفقت درمانی می تواند تأثیر مثبتی در بهبود احساس گناه، کمال گرایی و طرح واره شرم فرزندان نیروی انتظامی داشته باشد.
۵.

رابطه ویژگی های شخصیتی و هوش معنوی با کیفیت زندگی همسران جانبازان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی ویژگی های شخصیتی هوش معنوی همسران جانباز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۹۱
از عوارض مهم هرجنگی، بروز مشکلات جسمی و روانی برای افرادی است که به طور مستقیم در جنگ حاضر بوده اند. بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که همسران در نقش مراقبت کننده از جانبازان، تحت تاثیر استرس ها و مشکلاتی هستند که به شدت سلامت و کیفیت زندگی شان را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی و هوش معنوی با کیفیت زندگی در همسران جانبازان بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری مشتمل بر کلیه همسران جانبازان تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران در نیمه اول سال 1399 بود. که از این بین تعداد 145 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (واروشربون، 1992)، پرسش نامه پنج عاملی نئو (مک کری و کاستا، 1999) و هوش معنوی (کینگ، 2008) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه هم زمان استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ویژگی شخصیتی روان رنجوری با کیفیت زندگی همسران جانبازان رابطه منفی معنادار وجود داشت، درحالی که هوش معنوی و مؤلفه های آن و ویژگی های شخصیتی برون گرایی، گشودگی به تجربه، توافق پذیری وظیفه شناسی با کیفیت زندگی همسران جانباز رابطه مثبت معنادار (P< 0/01) داشتند. هم چنین نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری به روش هم زمان نشان داد که مؤلفه های هوش معنوی و ویژگی های شخصیتی به میزان 59/0 با کیفیت زندگی همسران جانبازان همبستگی دارند، بدین معنی که 35 درصد از کل واریانس کیفیت زندگی همسران جانبازان توسط هوش معنوی و ویژگی های شخصیتی تبیین می شود (01/0 p<). یافته های این پژوهش می تواند در برنامه ریزی جهت بهبود و کنترل مؤلفه های گوناگونی که می توانند در مشکلات سلامت روانی و جسمانی و به طور کلی کیفیت پایین زندگی همسران جانبازان مؤثر باشد را فراهم آورد.
۶.

اثربخشی برنامه آموزشی کارکردهای عالی عصبی- اجرایی بر خلاقیت دانش آموزان دوره اول متوسطه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت سیالی بسط ‏انعطاف ابتکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۷۸
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش کارکردهای عالی عصبی- اجرایی بر خلاقیت دانش آموزان دوره اول متوسطه انجام گرفت. روش پژوهش کنونی از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق را تمام دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل می دادند. که از این جامعه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند دبیرستان پسرانه دوره اول متوسه شاهد و دبیرستان پسرانه دوره اول متوسطه ولایت به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی دبیرستان پسرانه شاهد (19 نفر) در گروه آزمایش و مدرسه ولایت (21 نفر) در گروه کنترل قرارگرفت. به دانش اموزان گروه آزمایش، کارکردهای عصبی- اجرایی در زمینه انعطاف پذیری شناختی در 8 جلسه، برنامه ریزی و مهار هدف در 15 جلسه و تقویت حافظه کاری در 6 جلسه آموزش داده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه خلاقیت عابدی استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که آموزش کارکردهای عالی عصبی- اجرایی در افزایش خلاقیت با میزان اثر 76/0 معنادار بوده است (01/0 p< و 87/115F=) و در ضمن در ارتباط با اثربخشی کارکردهای عالی عصبی- اجرایی بر مؤلفه های سیالی، بسط، ابتکار و انعطاف به ترتیب با میزان اثر 69/0، 54/0، 51/0 و 55/0 معنادار گزارش شده است. نتایج نشان دهنده آن است که این روش می تواند به منزله رهیافتی آموزشی در رشد فرآیندهای عالی شناختی چون خلاقیت در یادگیرندگان مورداستفاده قرار گیرد که این امر باید مورد توجه و کاربست گروه هایی چون مشاوران، مربیان مدارس و برنامه ریزان آموزشی و پرورشی قرار گیرد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۳