روانشناسی نظامی

روانشناسی نظامی

روانشناسی نظامی سال 7 تابستان 1395 شماره 26

مقالات

۱.

مدل ساختاری ویژگی های شخصیتی، سبک های هویتی و حمایت اجتماعی ادراک شده با میانجی گری سبک های دفاعی و ناگویی هیجانی در پیشگیری از افکار خودکشی در سربازان

کلید واژه ها: افکار خودکشی حمایت اجتماعی ادراک شده سبک های هویتی ناگویی هیجانی ویژگی های شخصیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۷۹
مقدمه: یکى از رفتارهاى خودکشى گرا، افکار خودکشى است که پیش بینى کننده مهمی در خودکشى کامل است. این پژوهش با هدف بررسی مهمترین عوامل زمینه ساز افکار خودکشی در سربازان و تعیین سهم هر کدام در پدید آمدن آن انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر به روش همبستگی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری شامل سربازان یکی از یگان های نظامی در استان های تهران و البرز بود که تعداد 540 نفر از آنان به طور تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های مورد نظر در مورد آنها اجرا شد. نتایج: تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم حمایت اجتماعی ادراک شده، سبک های هویتی و ویژگی های شخصیتی بر افکار خودکشی در سطح 05/0 و 01/0 و همچنین تأثیرات مستقیم سبک های دفاعی و ناگویی هیجانی بر آن نیز در سطح 01/0 معنادار بود. بحث: مدل پژوهش با داده های به دست آمده برازش قابل قبولی داشت و روابط ساختاری مفروض تأیید شدند. متغیرهای آشکار دارای ضریب مسیر معناداری با متغیرهای مکنون خود بودند. از این مدل می توان به منظور طراحی یک الگوی مداخله ای روان شناختی با هدف پیشگیری و مهار افکار خودکشی در بین سربازان استفاده کرد و همچنین به طراحی و اجرای برنامه ای جامع به منظور غربالگری سربازانی که در معرض آسیب خودکشی یا خودزنی قرار دارند پرداخت.
۲.

بررسی رابطه بین آگاهی به جنگ نرم، هویت فرهنگی و سبک زندگی مبتنی بر مصرف کالای فرهنگی

کلید واژه ها: آگاهی یه جنگ نرم هویت فرهنگی سبک زندگی مبتی بر کالاهای فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۷۲
مقدمه: جنگ نرم یک جنگ بدون خونریزی و مبتنی بر راهکار های اجتماعی و فرهنگی است، در فرآیند آن قدرت های مهاجم از مرعوب سازی و ایجاد بحران های فرهنگی و اجتماعی بهره گیری می کنند، تا با یک شوک ذلت بار قدرت و فرهنگ خود را به جامعه هدف غالب کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین آگاهی به جنگ نرم، هویت فرهنگی و سبک زندگی مبتنی بر مصرف کالای فرهنگی در شهروندان تهرانی انجام گرفت. روش: در یک پژوهش توصیفی- پیمایشی، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین کلیه افراد بالای 18 سال ساکن شهر تهران 300 نفر انتخاب شدند. اطلاعات به وسیله پرسش نامه های آگاهی به تهدیدات جنگ نرم، هویت فرهنگی و سبک زندگی مبتنی بر مصرف کالای فرهنگی، جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از آزمون آماری همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج پژوهش حاکی از آن بود که بین سبک زندگی افراد با آگاهی از جنگ نرم رابطه معنا داری وجود دارد(0/05>P). افزون بر این بین دو متغیر هویت فرهنگی و آگاهی از جنگ نرم رابطه معنا داری وجود دارد 0/01>P). همچنین بین سبک زندگی مبتنی با مصرف کالاهای فرهنگی با هویت فرهنگی رابطه معنا داری وجود ندارد. بحث: مهمترین تهدید فرهنگی برای خانواده های ایرانی را در مفهوم سبک زندگی باید جستجو کرد، از این رو باید در قالب های فرهنگی سبک زندگی متناسب با شرایط امروز ایران و مبتنی بر ارزشهای ایرانی- اسلامی در نهادهای ذیربط چارچوب مند شده و تبلیغ گردد.
۳.

مقایسه اثر بخشی گروه درمانی شناختی - رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی ودرمان ذهن آگاهی بر کاهش علائم و بهبود تحریک پذیری و تمرکز جانبازان شیمیایی مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه استان تهران

کلید واژه ها: درمان شناختی - رفتاری درمان ذهن آگاهی اختلال استرس پس ازسانحه جانبازان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۶۶
مقدمه: اختلال استرس پس از سانحه نوعی اختلال مرتبط با تروما و استرس است و در افرادی که در معرض حوادث آسیب رسان شدید، قرار گرفته اند، بروز می کند. هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی روش درمان شناختی - رفتاری مبتنی برذهن آگاهی و درمان ذهن آگاهی بر کاهش علائم جانبازان مبتلا بود. روش: این پژوهش ازنوع نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون، پس آزمون، با گروه کنترل می باشد. تعداد 30 نفرازجانبازان مبتلا به این اختلال به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل، جایگزین شدند. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای، گروه اول تحت درمان ترکیبی شناختی - رفتاری وذهن آگاهی و گروه دوم تحت درمان ذهن آگاهی قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات، از مصاحبه بالینی و پرسشنامه اختلال استرس پس از ضربه (PCL)، استفاده شد.نتایج: یافته های به دست آمده با روش تحلیل کوواریانس چند متغیره یک راهه و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بین اثر بخشی روش درمان ترکیبی و روش ذهن آگاهی، درکاهش علائم، تفاوت وجود دارد. بحث: میان گروه های آزمایش و کنترل، از لحاظ کاهش علائم، تفاوت معناداری وجود دارد. گروه کنترل تغییری نداشت، اما مداخلات درمانی در دو گروه آزمایش، باعث کاهش شدت علائم ونشانه ها شده بود. با اینکه مداخله درمانی ذهن آگاهی در کاهش علائم موثر بود، اما روش ترکیبی به دلیل ویژگی جامع بودنش، موثرتر از درمان ذهن آگاهی بوده است.
۴.

بررسی تحلیلی معنای زندگی در اندیشه شهید مصطفی چمران با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد

کلید واژه ها: نظریه داده بنیاد معنای زندگی مصطفی چمران نظریات طبیعت گرایانه نظریات فرا طبیعت گرایانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۷۵
مقدمه: قابل فهم کردن فرآیندی به نام معنای زندگی که با تولد آدمی شروع می شود و با مرگ او پایان می پذیرد، یکی از مهمترین چالش های آدمی است. این چالش عمیق در دهه های اخیر بیش از هر زمان دیگری ذهن انسان بیزار از پوچی را به خود مشغول کرده است. فیلسوفان و اندیشمندان در مداقه های خویش تلاش کرده اند تا با تحلیل ساختار کلی زندگی انسان، بتوانند پوچی را به محتوا برسانند. در این میان به نظر می رسد با بررسی زندگی شهدا بتوان به الگویی نظام مند برای معنادهی به زندگی دست یافت. در این مقاله به تحلیل معنای زندگی شهید چمران به عنوان یکی از شهدای دفاع مقدس پرداخته ایم. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش نظریه پردازی داده بنیاد است که برای اولین بار در بحث های مربوط به معنای زندگی از آن استفاده شده است. در این شیوه تحقیق از طریق تحلیل تجربی به کشف الگوهای ذهنی از حقیقت پرداخته می شود. نتایج: در این مقاله با تحلیل منابع موجود از زندگی شهید چمران، معنای زندگی ایشان در یک قالب فلسفی مورد تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که ایشان نگاهی فراطبیعت گرایانه خدا محور به معنای زندگی داشته است. بحث: با توجه به اینکه زندگی شهدا مملو از معنا و رضایت بوده است؛ می توان شیوه زندگی آنها را به عنوان الگویی معنابخش مورد استفاده قرار داد.
۵.

بررسی رشد تحولی هوش هیجانی و مولفه های آن در کارکنان رسته انتظامی شاغل ناجا (در طیف سه گروه سنی)

کلید واژه ها: هوش هیجانی سن نیروی انتظامی کارکنان رسته انتظامی شاغل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۷۱
مقدمه: امروزه هوش هیجانی به عنوان یک موضوع مهم در حوزه روان شناسی مورد توجه قرار گرفته است. مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، مبین نقش هوش هیجانی و مولفه های آن در جنبههای مختلف زندگی فرد و سن شغل و روابط اجتماعی می باشد به علاوه، پیش بینی و برنامه ریزی عملکرد شغلی نیز بر اساس این مولفه ها از دیگر اهداف این مطالعه است. روش: در قالب یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی، که 120 نفر از کارکنان رسته انتظامی شاغل در ناجا شهر تهران در سه گروه سنی 30-20 سال 40-31 سال و 50-41 سال به شیوه تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه استاندارد شده هوش هیجانی بار- آن و پرسشنامه ویژگی جمعیت شناختی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل سوال پژوهش از تحلیل واریانس چند متغیره و ضریب t استفاده شده است.نتایج: نتایج حاصل از مقایسه میانگین بین نمرات متغیرهای پژوهش در سه گروه نشان داد که با بالا رفتن سن، نمرات هوش هیجانی نیز افزایش می یابد. کارکنان در گروه های سنی 31 تا 40 سال و 41 به بالا در مقایسه با گروه سنی 20 تا 30 سال نمرات بالاتری را در خرده مقیاس های حل مسئله، استقلال، تحمل فشار روانی، خودشکوفایی، خودآگاهی هیجانی، واقع گرایی، روابط بین فردی، عزت نفس، کنترل تکانش، انعطاف پذیری و مسئولیت پذیری کسب کرده اند. همچنین مقایسه نمرات خرده مقیاس های خوشبختی، خوشبینی، همدلی و خودابرازی نشان می دهد که سه گروه با یکدیگر اختلاف معنا داری ندارند. زیرا سطح معنا داری محاسبه شده آنها از مقدار ملاک (0/003) بیشتر است. بحث: به منظور رسیدن به سطح بالایی از عملکرد شغلی، علاوه بر توانایی های شناختی کلی، فرد باید به رشد مناسب در جنبه هایی همچون کنترل هیجانات و عواطف نیز دست یابد، به معنای دیگر کارکنان شاغل ناجا بدون دستیابی به مولفه های هوش هیجانی قادربه انجام بهینه شغل پلیسی و تعامل با مردم نخواهند بود.
۶.

رابطه هوش عاطفی و سبک رهبری مشارکتی در فرماندهان و مدیران یک واحد نظامی

کلید واژه ها: هوش عاطفی سبک های رهبری سبک مشارکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۷۰
مقدمه: هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل رابطه بین هوش عاطفی و سبک رهبری مشارکتی فرماندهان و مدیران در یک واحد نظامی است. به این منظور پس از مطالعه و بررسی تحقیقات پیشین و مبانی نظری، تاثیر هر یک از ابعاد هوش عاطفی بر سبک رهبری مشارکتی سنجیده شده است. روش: از نظر ماهیت و روش این تحقیق یک تحقیق توصیفی (همبستگی) به شمار می آید. جامعه آماری این تحقیق را مدیران و فرماندهان یک دانشگاه افسری با تعداد 258 نفر تشکیل داده اند که حجم نمونه آن با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای برابر 155 نفر انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش رگرسیون چند متغیره و همبستگی استفاده شده است. نتایج: یافته ها نشان داد بین هوش عاطفی و سبک مشارکتی (با ضریب همبستگی 0/784 و سطح معناداری کمتر از 0/001) ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد و همچنین با توجه به ضریب همبستگی 0/82و ضریب تبیین 0/68؛ متغیرهای مدیریت روابط، خودآگاهی، آگاهی اجتماعی و خودمدیریتی بر روی هم قادر به تبیین 68 درصد از تغییرات سبک رهبری مشارکتی در فرماندهان هستند. بحث: هر چه میزان هوش عاطفی افراد بیشتر باشد، تمایل آنها نسبت به انتخاب سبک مشارکتی نیز افزایش می یابد. از بین ابعاد هوش عاطفی (مدیریت روابط، خودآگاهی، آگاهی اجتماعی و خودمدیریتی) بعدهای خودآگاهی، آگاهی اجتماعی و خودمدیریتی بر سبک رهبری مشارکتی فرماندهان موثر بوده است.
۷.

تعیین اثر درمان فراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر الگوهای ارتباطی زوجین از طریق میانجیگری استرس ادراک شده، حمایت اجتماعی ادراک شده و تنظیم هیجانی در کارکنان نظامی مبتلا به انسداد عروق کرونر

کلید واژه ها: درمان فراشناختی- ذهن آگاهی الگوی روابط زوجین استرس ادراک شده حمایت اجتماعی ادراک شده تنظیم هیجان بیماران کرونری قلب کارکنان نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۵۹
مقدمه: هدف این پژوهش، تعیین اثر درمان فراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر الگوهای ارتباطی زوجین از طریق میانجیگری استرس ادراک شده، حمایت اجتماعی ادراک شده و تنظیم هیجانی درکارکنان نظامی مبتلا به انسداد عروق کرونر بود.روش : تحقیق حاضر در قالب یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعه آماری عبارت بود از کارکنان نظامی مبتلا به گرفتگی عروق کرونر که از این میان 45 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده و سپس به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری تقسیم شدند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره ( مانکوا) و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: یافته های این پژوهش نشان داد که درمان فراشناختی و شناخت درمانی و ذهن آگاهی منجر به کاهش استرس و افزایش حمایت اجتماعی ادراک شده و تنظیم هیجانی در کارکنان نظامی مبتلا به انسداد عروق کرونر شد.بحث: مطالعه حاضر می تواند در دستیابی به یک راه حل موثر برای کاهش استرس، افزایش حمایت اجتماعی، بهبود الگوی تنظیم احساسات و ارتباطات زن و شوهر و به بهبود وضعیت روحی و روانی مفید باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۳