تحقیقات مالی

تحقیقات مالی

تحقیقات مالی دوره 20 تابستان 1397 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

مدل سازی عامل گرای رفتار سهام داران در بازار سرمایه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازار سهام بازار مصنوعی تحقیق در عملیات رفتاری شبیه سازی مدل سازی مبتنی بر عامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 782 تعداد دانلود : 715
هدف: یکی از دغدغه های متولیان بازار پیش بینی تأثیرات استراتژی های جدید باتوجه به ناهمگن بودن، عقلانیت محدود و عوامل رفتاری در تصمیم گیری سهامداران است. بازار سهام ایران همواره با نواسانات شدیدی روبرو بوده، آگاهی از تأثیرات استراتژی ها قبل از اجرا به متولیان در جهت کاراتر نمودن بازار کمک می نماید. هدف اصلی این تحقیق ایجاد یک بازار مصنوعی مطابق با بازار سهام ایران بوده به نحوی که بتوان سناریوهای مختلف را شبیه سازی نمود. روش: یکی از حوزه های نوظهور در تحقیق در عملیات «تحقیق در عملیات رفتاری» است که با ابزار مدلسازی مبتنی برعامل، ما را در حل این مسئله یاری می رساند. در این پژوهش با تمرکز بر قابلیت های مدلسازی مبتنی بر عامل، سهامداران، اوراق قابل معامله شامل انواع سهام و اوراق بدون ریسک و قوانین معاملاتی مدلسازی می شوند. یافته ها: عامل ها در این بازار مصنوعی در هر دوره معاملاتی مطابق با استراتژی معاملاتی و یادگیری های صورت پذیرفته اقدام به پیشنهاد خرید، فروش و در نهایت بازارساز مطابق با مکانیزم حراج، شروع به تطبیق سفارشات و انجام عملیات تسویه و پایاپای می نمایند. جهت بررسی اعتبار مدل، خروجی آماری این بازار را با مشخصه های آماری بازارهای مالی تطبیق داده و پس از تأیید اعتبار مدل، سناریو حذف دامنه نوسان قیمت و حذف سهامداران آگاه و تأثیرات آن بر روی قیمت سهام بررسی شدند. نتیجه گیری: مطابق با سناریوهای های شبیه سازی شده بازار سهام ایران با توجه به نابالغ بودن با حذف مکانیزم های کنترلی مثل دامنه نوسان قیمت در کوتاه مدت به شدت پر نوسان بوده اما در بلند مدت بازار به سمت کارایی هر بیشتر متمایل می شود.
۲.

استراتژی سفارش گذاری: تقابل واکنش بازار و ریسک اجرای معاملات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استراتژی سفارش گذاری ریزساختار بازار شبیه سازی عامل گرا معاملات الگوریتمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 235 تعداد دانلود : 354
هدف: بازار بورس ایران در سال های گذشته تغییراتی در آن اعمال شده و در انتظار تغییرات جدی تر است. در این پژوهش یک مدل بهینه سفارش گذاری با رویکرد ریزساختار بازار ارائه شده که در ساخت بازار مصنوعی استفاده شده و در انتها عملکرد آن مورد بررسی قرار گرفته است. روش: با کمک شبیه سازی بازار می توان به مواردی همچون تنظیم بازار و بررسی عملکرد استراتژی های معاملاتی پرداخت. اما برای کشف قیمت تابلوی ثبت سفارش سهام از شبیه سازی عامل گرا (agent-based) استفاده کرده ایم که الگوریتم تصمیم گیری آن شامل انتخاب نوع سفارش (خرید یا فروش)، انتخاب نوع اقدام معامله گران (ثبت سفارش جدید یا لغو سفارش در صف)، انتخاب استراتژی معاملاتی و انتخاب قیمت بهینه ی سفارش - برای یکی از عامل ها (agent) - است. از آنجاکه یکی از چالش های مهم سرمایه گذاران، یافتن قیمت بهینه ی سفارش گذاری است، در این پژوهش به این موضوع پرداخته شده است و سعی شده بازار بورس تهران به گونه ای شبیه سازی شود تا تغییرات ریزساختار بازار را مطالعه کند. یافته ها: داده های پژوهش شامل داده های درون-روزی تابلوی ثبت سفارش سهم فولاد مبارکه اصفهان در 5 سطح و برای ۷۱ روز معاملاتی است. در سیستم شبیه سازی پژوهش، با بررسی داده های تاریخی سهم فولاد مبارکه اصفهان، رفتار معاملاتی عامل ها استخراج شده است. همچنین با توجه به بحث ریزساختار بازار، تقابل بین ریسک اجرای معاملات و کنترل واکنش بازار به عنوان یک هزینه معاملاتی، مدل سازی شده است. بازار برای مدت 30 روز شبیه سازی شده و نتایج حاکی از آن است که استراتژی سفارش گذاری بهینه شده، از لحاظ میانگین قیمت خرید سهم، میانگین زمان انتظار برای اجرای معامله هر سهم و میانگین حجم معامله شده از سفارش، در مقایسه با سایر استراتژی های مورد بررسی در بازار عملکرد بهتری داشته است. نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان می دهد به کارگیری ریسک اجرایی شدن سفارش و هزینه معاملاتی بطور هم زمان در استراتژی سفارش گذاری، عملکرد بهتری نسبت به استراتژی های مبتنی بر درجه ی تهاجمی بودن معامله گران بازار دارد.
۳.

ارائه یک روش ترکیبی به منظور پیش بینی درماندگی مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انتخاب ویژگی تصمیم گیری چندمعیاره تودیم درماندگی مالی دیمتل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 913 تعداد دانلود : 656
هدف: هدف این پژوهش ارائه رویکردی جدید برای انتخاب متغیرهای مؤثر در پیش بینی درماندگی مالی با استفاده از نظر خبرگان و الگوریتم های تصمیم گیری است. روش: بدین منظور 29 نسبت مالی برای شرکت های تولیدی درمانده مالی بر اساس ماده 141 قانون تجارت و به همان تعداد شرکت سالم به صورت تصادفی از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1385 تا 1395 با استفاده از صورت های مالی حسابرسی شده برای یک، دو و سه سال قبل از درماندگی جمع آوری شده است. سپس با استفاده از آزمون آماری و الگوریتم های تصمیم گیری دیمتل و تودیم فازی، بهترین نسبت های مالی به همراه ضریب اهمیت هر یک انتخاب و با استفاده از ماشین بردار پشتیبان، پیش بینی درماندگی مالی انجام شد. یافته ها: آزمون مقایسات زوجی نشان داد که اختلاف دقت مدل پیشنهادی در پیش بینی درماندگی مالی برای هر سه سال t-1، t-2 و t-3 نسبت به دقت مدل های آلتمن و رگرسیون لجستیک در سطح خطای 5 درصد معنادار بوده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج آزمون های تحقیق می توان نتیجه گیری کرد که مدل پیشنهادی در یک، دو و سه سال پیش از وقوع درماندگی مالی، به طور معناداری از عملکرد بهتری در پیش بینی درماندگی نسبت به روش رگرسیون لجستیک و مدل آلتمن برخوردار است.
۴.

گشتاور مراتب بالاتر در بهینه سازی پرتفوی با درنظر گرفتن آنتروپی و استفاده از برنامه ریزی آرمانی چندجمله ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهینه سازی پرتفوی گشتاورهای مراتب بالاتر شاخص تنوع سازی آنتروپی معیارهای ارزیابی عملکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 577 تعداد دانلود : 336
هدف: هدف این پژوهش، سرمایه گذاری کسب بازده متناسب با ریسک است. تحقیقات زیادی از جمله تئوری مارکوییتز (1952) نشان می دهد تشکیل پرتفوی با در نظر گرفتن بازدهی ثابت، سبب کاهش ریسک غیرسیستماتیک می شود. این نظریه بر اساس فرض هایی بنا شده است که یکی از آنها، نرمال بودن توزیع بازده دارایی هاست؛ اما شواهد تجربی نشان از عدم نرمال بودن بازده دارایی ها دارد. از سوی دیگر، معیارهای آنتروپی برای نشان دادن تنوع سازی در پرتفوی عملکرد خوبی دارند. در مقاله پیش رو اثر استفاده ترکیبی از آنتروپی و گشتاورهای مراتب بالاتر نشان داده شده است. روش: در این مقاله، رویکرد برنامه ریزی آرمانی چندجمله ای بر اساس مدل میانگین واریانس چولگی کشیدگی آنتروپی استفاده شده است. همچنین، الگوریتم جست وجوی مستقیم به عنوان الگوریتم بهینه سازی مد نظر قرار گرفته و برای اندازه گیری آنتروپی از معیارهای شانون و جینی سیمپسون استفاده شده است. یافته ها: به منظور بررسی مدل ها از داده های بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. یافته ها گویای بهبود کارایی پرتفوی به دست آمده در حالت استفاده از آنتروپی جینی سیمپسون و شانون و به کارگیری الگوریتم جست وجوی مستقیم است. نتیجه گیری: استفاده ترکیبی از گشتاورهای مراتب بالاتر و آنتروپی در برخی توابع هدف، بهبود ایجاد نمی کند، اما به طور کلی موجب بهبود کارایی پرتفوی های به دست آمده بر اساس معیار ارزیابی عملکرد ارائه شده در پژوهش می شود.
۵.

تأثیر تغییرات ودیعه بر بازار قراردادهای آتی سکه در بورس کالای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرارداد آتی سکه طلا ودیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 499 تعداد دانلود : 665
هدف: ودیعه در بازارهای مشتقه مانند بازار قراردادهای آتی، ابزاری جهت کنترل ریسک تعهدات احتمالی آینده است. از سوی دیگر، ودیعه بعنوان هزینه های معاملات تلقی شده و از عوامل اثرگذار بر بازار قراردادهای آتی است. بر این اساس در این مقاله به بررسی تأثیر تغییرات ودیعه بر بازار قراردادهای آتی سکه در بورس کالای ایران از حیث بازدهی، ریسک و نقدشوندگی طی سال های 1395 و 1396 پرداخته شده است. روش: جهت بررسی این موضوع نیز از سه رویکرد تخمین معادلات مجزا، معادلات به ظاهر نامرتبط و خودرگرسیون برداری به همراه تحلیل اثرات شوک استفاده شده است. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده، تغییرات ودیعه بر بازدهی و نقدشوندگی تأثیر معنی داری داشته ولی این تأثیر بر نوسانات معنی دار نیست. همچنین تأثیر شوک تغییرات ودیعه بر هر سه متغیر بازدهی، نوسانات و نقدشوندگی میرا بوده ولی سرعت میرایی این اثر در نقدشوندگی کمتر از سایر متغیرهاست. نتیجه گیری: به عبارت صریح تر، تغییرات ودیعه بر بازار قراردادهای آتی از حیث بازدهی و نقدشوندگی اثرگذار بوده ولی این اثر ناپایدار و میرا می باشد که این امر می تواند هم برای تصمیم گیران و سیاست گذاران این بازار و هم سرمایه گذاران فعال در حوزه قراردادهای آتی در أخذ تصمیم موثر واقع شود.
۶.

نوسان پذیری سود و تصمیم ها ساختار سرمایه با نقش تعدیلگری درماندگی مالی؛ رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درماندگی مالی ساختار سرمایه معادلات ساختاری نوسان پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 605 تعداد دانلود : 886
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر درماندگی مالی بر ارتباط بین نوسان پذیری سود و تصمیمات ساختار سرمایه، از طریق رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری می باشد. روش: از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ۸۲ شرکت طی سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ برای نمونه آماری انتخاب گردید و جهت بررسی اثر تعدیل گری درماندگی مالی، شرکت های نمونه به کمک مدل کاپلان زینگالس در دو گروه دسته بندی گردید. نوسان پذیری سود به کمک متغیرهای مشاهده پذیر ضریب پراکندگی نسبت بازده حقوق صاحبان سهام، ضریب پراکندگی نسبت سود علمیاتی به مجموع دارایی ها و انحراف معیار درصد تغییرات سود عملیاتی اندازه گیری شد و سنجش متغیر ساختار سرمایه از طریق نسبت های مجموع بدهی به مجموع دارایی، مجموع بدهی به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام و مجموع بدهی به ارزش بازار حقوق صاحبان سهام انجام گرفت.   یافته ها: پس از اطمینان از برازش مناسب الگوهای اندازه گیری و ساختاری پژوهش نتایج نشان داد نوسان پذیری سود بر تصمیمات ساختار سرمایه اثر معکوس و معنی دار دارد و درماندگی مالی بر ارتباط بین نوسان پذیری و ساختار سرمایه اثر معنی دار دارد. به گونه ای که شدت ارتباط این دو متغیر در گروه شرکت های سالم قوی تر است. نتیجه گیری: تأثیر نوسان پذیری سود بر تصمیمات ساختار سرمایه در شرکت های سالم قوی تر از شرکت های دارای محدودیت مالی می باشد.  
۷.

مدلی هوشمند برای پیش بینی روند سهام با استفاده از روش های تحلیل تکنیکال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیش بینی شاخص کل تحلیل تکنیکال روش های هوشمند یادگیری ماشین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 206 تعداد دانلود : 413
هدف: هدف این پژوهش پیش بینی روند با روش های تحلیل تکنیکال پیش بینی سهام و روش های هوشمند یادگیری ماشین است و  برای پیش بینی بر روی شاخص کل کار می شود. روش : این پژوهش، شامل مراحلی است که در ادامه می آید: ابتدا داده های مورد نیاز جمع آوری می شوند سپس به 25 روش تحلیل داده می شوند، سپس از میان این 25 روش ده روش با اولویت طبق روش انتخاب ویژگی کاهش ابعاد، انتخاب می شوند، خروجی این مرحله به پنج روش هوشمند یادگیری ماشین، ماشین بردار پشتیبان خطی، ماشین بردار پشتیبان کرنل گوسی، درخت تصمیم، نزدیک ترین K همسایه و نئیو بیز داده می شود. سپس، برای تصمیم گیری نهایی از روش رأی اکثریت استفاده شده است. یافته ها: در نهایت این نتیجه حاصل شد که روش پیشنهادی به طور متوسط نرخ پیش بینی صحیح 97 درصد دارد. نتیجه گیری : مزایای روش پیشنهادی به این شرح است: روش پیشنهادی در استفاده از روش های تحلیل تکنیکال  محدودیتی ندارد. روش انتخاب ویژگی بر روی روش های تحلیل تکنیکال  اعمال شده و روش های تحلیل تکنیکال با اولویت انتخاب شده اند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۶