تحقیقات مالی

مقاله حاضر به انتخاب سبد پرتفوی با استفاده از بهینه سازی استوار پرداخته است. از آنجا که پارامترهای مسئله انتخاب سبد سهام، یعنی قیمت سهم، سود تقسیمی، بازده و... هر سهم را به دلیل نوسان های بازار و قیمت ها نمی توان ثابت در نظر گرفت، باید از روشی بهره برد که عدم قطعیت داده ها لحاظ شود. بهینه سازی استوار راه حلی عملی برای مسائلی به شمار می رود که در آنها مقدار و توزیع پارامترها نامعلوم است. روش های گوناگونی برای حل مسائل با بهره مندی از بهینه سازی استوار تعریف شده است. تعریف مجموعه عدم قطعیت بازده دارایی ها از طریق مجموعه عدم قطعیت چندوجهی و قابلیت تنظیم تعداد و وزن دارایی های سبد، استواری جواب بهینه و سطح حفاظت را می توان از مزیت های روشی دانست که در این مقاله به کار رفته است. داده های پیاده شده برای مثال کاربردی این مقاله، بازده های ماهانه 30 سهم است که به طور تصادفی از بین 78 سهم برگزیده بورس اوراق بهادار تهران، از فروردین 85 تا اسفند 90 انتخاب شده است.

در عصر حاضر، بازارها محدود به مکان جغرافیایی خاصی نیستند. اهمیت این مسئله در به کارگیری تصمیمات اثربخش تر فعالان اقتصادی نمود پیدا می کند؛ زیرا بازارهای مالی جهانی اغلب راهنمای باارزشی برای بازارهای داخلی و خارجی به شمار می آیند. در این پژوهش با توجه به روابطی که میان بازارهای سهام در جهان وجود دارد، بازار سهام کشورهایی که بیشترین روابط تجاری را با ایران طی دوره زمانی 20011 - 2005 داشته اند، همراه با بورس تهران انتخاب شده اند. این بازارهای سهام عبارت اند از بورس لندن، فرانکفورت، پاریس، میلان، سوئیس، توکیو، شانگهای، کره، بمبئی، استانبول و بازار مالی دبی. بازده شاخص بازارهای سهام مذکور طی دوره زمانی مورد نظر استخراج و ارتباط علّی آن ها با بازده شاخص بورس تهران با استفاده از روش آزمون علیت گرنجری هشیائو برآورد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بازده شاخص بورس های لندن، فرانکفورت، پاریس، میلان، سوئیس، توکیو، کره و بمئبی علت گرنجری هشیائوی بازده شاخص بورس تهران هستند.

مقاله حاضر به بررسی قیمت گذاری رشد دارایی در بازده مقطعی سهام منفرد در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1379 تا 1389 می پردازد. بنابراین، برای آزمون قابلیت پیش بینی بازده مقطعی سهام توسط رشد دارایی، رابطه نرخ رشد دارایی و بازده آتی سهام با استفاده از رویکرد تحلیل پرتفوی و مدل رگرسیون فاما و مک بث (1973) در نمونه ای مشتمل بر 280 شرکت به بوته آزمون گذاشته می شود. نتایج این پژوهش بر خلاف یافته مطالعات پیشین در بازارهای توسعه یافته و در حال توسعه نشان می دهد سهامی که در گذشته نرخ رشد دارایی بالایی داشته است، بازده آتی بالاتری را تجربه می کند. با محدودکردن نمونه پژوهش به شرکت های بزرگ، رابطه یادشده مثبت است، اما از نظر آماری غیرمعنادار می شود. نتایج حاصل، صرف نظر از افق زمانی بازده آتی سهام برقرار است.

با وجود استفاده روزافزون از الگوریتم های بهینه سازی تکاملی چندهدفه در شاخه های مختلف علوم، به کاربردن آنها به عنوان ابزار بسیار قدرتمند در زمینه بهینه سازی سبد سرمایه، به ویژه حل مسئله چندهدفه، همچنان در مراحل اولیه پژوهش است. در این مقاله، از الگوریتم های تکاملی چندهدفه برای حل مسئله بهینه سازی چندهدفه سبد سرمایه در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. برای این منظور، دو روش مهم و پرکاربردِ الگوریتم ژنتیک چندهدفه با مرتب سازی نامغلوب (NSGA-II) و بهینه سازی چندهدفه ازدحام ذرات (MOPSO) با یکدیگر مقایسه شدند. جبهه های بهینه پارِتوی به دست آمده، به سرمایه گذار این امکان را می دهد که از بین ریسک و ارزش های مختلف، سبد سرمایه بهینه مدنظر را انتخاب کند. ارزش سبد سرمایه و ریسک آن به عنوان اهداف بهینه سازی و معیار ارزش در معرض ریسک مشروط به عنوان سنجه ریسک به کار برده شد و سه قید عملی و کاربردی نیز برای حل مسئله مدنظر قرار گرفت. نتایج، عملکرد بهتر روش NSGA-II را نسبت به MOPSO برای هر دو معیار همگرایی و گستردگی جبهه های بهینه پارتو نشان داد. همچنین در پیش بینی سبد سهام بهینه، انطباق جبهه های بهینه پارتوی واقعی و پیش بینی شده، نشان دهنده کارایی بسیار مناسب روش های استفاده شده است.

 در این مقاله به بررسی تأثیر متنوع سازی مرتبط، غیرمرتبط محصولات و ساختار مالکیت بر ساختار سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شد. بدین منظور، 87 شرکت از 19 صنعت مختلف به منزله نمونه آماری انتخاب شد و از طریق برازش الگوهای رگرسیون چندمتغیره با داده های مقطعی ترکیبی، رابطه میان متنوع سازی مرتبط و غیرمرتبط محصولات، ساختار مالکیت و ساختار سرمایه شرکت طی دوره شش ساله (1383 تا 1388) بررسی شد. نتایج نشان داد که بین متنوع سازی مرتبط محصولات و ساختار سرمایه رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد و متنوع سازی غیرمرتبط محصولات نیز اثر معکوس و معناداری بر ساختار سرمایه دارد. همچنین نتایج پژوهش وجود رابطه معنادار و معکوسی بین تمرکز مالکیت و ساختار سرمایه را نشان داد. مطابق این نتایج، شرکت هایی که میزان تمرکز مالکیت بالایی دارند، در ساختار سرمایه شرکت از اهرم (بدهی) کمتری استفاده می کنند و سهامداران بیشتر تمایل دارند که منابع مالی مورد نیاز خود را از محل سود انباشته تأمین کنند. با وجود این، شواهدی مبنی بر وجود رابطه معنادار بین سهامداران نهادی با ساختار سرمایه مشاهده نشد.

هدف این مطالعه، بررسی تأثیر قیمت گذاری نادرست بر رفتار سرمایه گذاری و ساختار سرمایه است. همچنین نقش سطوح محدودیت مالی بر ارتباط میان قیمت گذاری نادرست و سرمایه گذاری و ساختار سرمایه را بررسی می کند. با استفاده از اطلاعات مالی 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در محدوده زمانی 1389 1384 نتایج نشان می دهد که قیمت گذاری نادرست اثر معکوس بر رفتار سرمایه گذاری دارد، اما این تأثیر فقط تفاوت اندکی هم بر شرکت های با محدودیت مالی زیاد و هم با محدودیت مالی کم دارد. علاوه بر این، قیمت گذاری نادرست، ساختار سرمایه را تحت تأثیر قرار می دهد. بین قیمت گذاری نادرست و ساختار سرمایه رابطه مستقیم برقرار است، اما قیمت گذاری نادرست در شرکت های با محدودیت مالی زیاد اثر معکوسی بر ساختار سرمایه می گذارد. روش آماری استفاده شده در این پژوهش روش داده های پانل است.

توابع کاپیولا ابزار قدرتمندی برای توصیف ساختار وابستگی متغیرهای تصادفی چند بعدی ارائه کرده اند و از جدیدترین ابزار مدیریت ریسک مالی به حساب می آیند. یکی از کاربردهای توابع کاپیولا در مدیریت ریسک، محاسبه ارزش در معرض ریسک (VaR) پرتفوی است که از پرکاربردترین معیارهای ریسک در نهادهای مالی به شمار می رود. هدف اصلی پژوهش حاضر محاسبه دقیق تر ریسک است. پژوهش پیش رو با ترکیب توابع کاپیولا و مدل های (GARCH)، از رویکردی با عنوان «کاپیولا گارچ» برای محاسبه VaR پرتفوی متشکل از نفت خام و طلا و داده های سال های 2007 تا 2012 ، بهره برده است. در ادامه، نتایج به دست آمده از روش یادشده با نتایج روش های سنتی VaR مقایسه شدند. یافته های تجربی نشان می دهد روش کاپیولا گارچ در مقایسه با روش های سنتی، ریسک پرتفوی را با دقت بیشتری محاسبه می کند.

هدف مطالعه حاضر بررسی اثر جهانی شدن بر هزینه سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، از درجه باز بودن تجاری به منزله شاخص جهانی شدن تجارت و همچنین از سایر متغیرهای کنترلی مؤثر بر هزینه سرمایه از قبیل اندازه شرکت، نسبت دارایی های ثابت به کل دارایی ها، نسبت آنی و نسبت بدهی ها به کل حقوق صاحبان سهام برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1389-1385 استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر اثر جهانی شدن تجارت بر هزینه سرمایه برای کل شرکت ها، پذیرفته می شود و می توان گفت آزاد سازی تجاری سبب کاهش هزینه سرمایه خواهد شد. همچنین متغیرهای نسبت آنی، نسبت دارایی های ثابت به کل دارایی ها، اندازه شرکت و نسبت بدهی ها به کل حقوق صاحبان سهام تأثیر معنا داری بر هزینه سرمایه می گذارند، اما با تفکیک شرکت ها به صنایع مختلف این اثر متفاوت است؛ به طوری که، اثر جهانی شدن بسته به حجم صادرات و واردات هر یک از شرکت ها، تأثیری متفاوت بر شرکت ها خواهد گذاشت.

این مقاله به اندازه گیری ریسک رویدادی می پردازد که توسط کمیته بازل معرفی شده و آثار ناشی از خبرهای ناگهانی را اندازه می گیرد. داده های این پژوهش بر اساس آمار روزانه ارزش بازاری هشتاد شرکت ثبت شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1388-1373 گردآوری شده است. در پژوهش حاضر پس از دسته بندی شرکت ها به سه گروه سبد بزرگ، متوسط و کوچک، به تجزیه وتحلیل و محاسبه ریسک رویدادی پرداخته شده است. در پژوهش پیش رو، برای نخستین بار در ایران الگویی از خانواده الگوهای GARCH و گاوسی معکوس (IG) و توزیع پواسن برای الگوسازی ورود خبرهای ناگهانی به بازار استفاده شده است. یافته های این پژوهش حکایت از اهمیت ریسک رویدادی به منزله جزء مهمی از ریسک کل دارد. نتایج نشان داد ریسک رویدادی محاسبه شده برای سبد متوسط 5 درصد و برای سبد بزرگ 2 درصد است.

رفتار جمعی سرمایه گذاران در بازار سرمایه، نوعی تورش رفتاری است که می تواند پیامدهای نامطلوبی چون حباب، سقوط قیمت ها، تشدید نوسانات در قیمت سهام و مخدوش شدن روابط تعادلی قیمت ها و در نهایت حرکت بازار به سوی کارایی نداشتن را به دنبال داشته باشد. منظور از رفتار جمعی در بازار سرمایه، وضعیتی است که فرد بنا به دلایل منطقی یا غیر منطقی اطلاعات و تحلیل های شخصی خود را نادیده می گیرد و اقدام به تبعیت و تقلید از تصمیمات دیگران می کند. پژوهشگران حوزه مالی رفتاری از ابعاد مختلفی اقدام به مطالعه و بررسی این پدیده کرد ه اند که در این پژوهش از دو مدل استاندارد CAPM و هوانگو سالمون HS با رویکرد مبتنی بر حجم معاملات که یکی از روش های جدید و رویکردهای اندازه گیری و سنجش رفتار جمعی سرمایه گذاران به شمار می رود، استفاده شده است. این پژوهش با استفاده از حجم معاملات روزانه برای دوره زمانی 36 ماهه (مرداد ماه 1388 تا تیرماه 1391) در خصوص 146 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران اجرا شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد رفتار جمعی به صورت پیوسته در بورس اوراق بهادار تهران در طول دوره بررسی انجام شده است.