تحقیقات مالی

تحقیقات مالی

تحقیقات مالی دوره 18 تابستان 1395 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اثر رقابت بر رفاه بیمه گذاران و ریسک بیمه گران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خصوصی سازی رفاه از دست رفته مصرف کننده DWL ریسک بیمه گری شاخص هرفیندال هیرشمن HHI صنعت بیمه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 988 تعداد دانلود : 521
بررسی وضعیت بازار بیمه کشور پس از خصوصی سازی از دیدگاه ساختار رقابتی، رفاه بیمه گذاران و ریسک بیمه گران، هدف اصلی این پژوهش است. در این مسیر ضمن محاسبه و تحلیل شاخص هرفیندال هیرشمن (HHI) به عنوان نماینده ساختار رقابتی بازار، شاخص رفاه از دست رفته مصرف کننده (DWL) به عنوان نماینده حقوق بیمه گذاران و شاخص ریسک بیمه گری (R) به عنوان نماینده ریسک صنعت بیمه، رابطه آنها با شاخص خصوصی سازی (تعداد شرکت های بیمه گر) بررسی شده است. از داده های مالی صنعت بیمه بین سال های 1382 تا 1392 استفاده شده و در نهایت به کمک رگرسیون خطی، رابطه بین شاخص ها سنجیده شده است. محاسبات نشان می دهد پس از آغاز خصوصی سازی در صنعت بیمه، از میزان انحصار بازار بیمه کاسته شده؛ شاخص رفاه از دست رفته در طول ده سال مورد مطالعه کاهش یافته، یا به بیان دیگر رفاه مصرف کننده افزایش یافته و بر ریسک بیمه گری در این دوره به شدت افزوده شده است. محاسبات رگرسیون نیز نشان می دهد رابطه قوی و معناداری بین خصوصی سازی (افزایش تعداد شرکت های بیمه گر)، رقابت، ریسک بازار و رفاه مصرف کننده وجود دارد.
۲.

بررسی رابطه خطای قیمت گذاری و سازوکارهای معاملاتی در بورس تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حراج خطای قیمتی ریزساختار بازار سازوکار معاملاتی معاملات پیوسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 822 تعداد دانلود : 827
معامله سهام می تواند از طریق دو سازوکار حراج و معاملات پیوسته انجام شود. در بسیاری از بازارها از جمله بورس تهران، ابتدای بازار از سازوکار حراج و طی روز از معاملات پیوسته استفاده می شود. به علاوه، در برخی بازارها به منظور بهبود نقدشوندگی برای سهام کوچک و غیرنقدشونده، به جای استفاده از سازوکار معاملات پیوسته، از حراج های مکرر طی روز استفاده می شود. در این پژوهش، به کمک داده های بورس تهران و معرفی معیاری برای اندازه گیری خطای قیمتی، به مقایسه خطای قیمتی در ابتدای بازار که مبتنی بر سازوکار حراج است و انتهای بازار که مبتنی بر سازوکار معاملات پیوسته است، پرداخته می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد خطای قیمتی در ابتدای بازار بیشتر از انتهای بازار است. در ادامه، عوامل مؤثر بر بیشتربودن خطای قیمتی در ابتدای بازار بررسی شده و نشان داده می شود سازوکار حراج بر خطای قیمتی تأثیر منفی ندارد و این خطا از زیاد بودن حجم معاملات در ابتدای بازار و کم کشش بودن منحنی تقاضای سهام نشئت می گیرد.
۳.

بررسی تأثیر حکمرانی خوب شرکتی بر ارزش افزوده اقتصادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش افزوده اقتصادی بورس اوراق بهادار تهران حکمرانی خوب شرکتی محیط داخلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 162 تعداد دانلود : 435
در متون اقتصادی و مدیریتی عوامل متعددی به عنوان عوامل مؤثر بر عملکرد شرکت ها در دستیابی به سود معرفی شده است. از جمله این عوامل می توان به متغیرهای حاکم در محیط درونی و بیرونی آنها اشاره کرد و از مهم ترین متغیرهای مربوط به محیط درونی شرکت ها ساختار، فرهنگ، منابع انسانی و مالی آنهاست. مقاله حاضر بر این فرض استوار است که عملکرد بد شرکت ها به دلیل ضعف مدیریتی و حکمرانی نامناسب شرکتی آنهاست. برای بررسی این موضوع 90 شرکت از شرکت های صنایع نه گانه که سهام آنها در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. تحقیق حاضر بر حسب هدف کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده ها توصیفی است. از ابزار پرسشنامه و بررسی اسناد و مدارک برای گردآوری داده ها و از تحلیل مسیر برای تحلیل یافته ها استفاده شده است. بر اساس نتایج، محیط درونی شرکت ها، حکمرانی خوب شرکتی و ارزش افزوده اقتصادی آنها همبستگی قوی ای با یکدیگر دارند و محیط درونی شرکت ها از طریق تقویت حکمرانی خوب شرکتی، ارزش افزوده اقتصادی را افزایش می دهد.
۴.

سواد مالی؛ زمینه های سیاسی اقتصادی پیدایش و جایگاه آن در اقتصاد بازار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سواد مالی مالی سازی نئولیبرالیسم‏

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 100 تعداد دانلود : 172
پیدایش هر برساخته نظری با شرایط اقتصادی اجتماعی مشخصی پیوند دارد. مفاهیم نظری در خلأ ایجاد نمی شوند و بازتاب تعینات زندگی اجتماعی هستند. سواد مالی به عنوان مفهومی نظری از این قاعده مستثنا نیست. در مقاله حاضر، برای واشکافی و فهم ابعاد مختلف سواد مالی، تلاش می شود زمینه های سیاسی و اقتصادی منجر به پیدایش این مفهوم، تبیین شده و ارتباط آن با سایر مقوله های نظری مانند نئولیبرالیسم، اقتصاد بازار، بازار کارا و غیره توضیح داده شود. از آنجا که سواد مالی مولود عصر مالی سازی است، به ناگزیر مالی سازی و دلایل بروز آن نیز تبیین می شود. هدف آن است که سواد مالی از طریق تبیین جایگاه و تأثیر آن در کلیت سیستم اقتصادی و اجتماعی حال حاضر توضیح داده شود. به همین دلیل، ارتباط سواد مالی با مالی سازی را واکاوی می کنیم و برای توضیح پدیده مالی سازی به دلایل بروز و ظهور اندیشه نئولیبرالیسم متوسل می شویم. پس از تبیین شرایط اقتصادی و اجتماعی موجده سواد مالی و تأثیر و جایگاه آن، تعاریف مختلف ارائه شده برای این واژه، روش های سنجش آن و نیز مهم ترین یافته های پژوهش های اخیر مرور می شوند
۵.

جریان نقد مطلوب سرمایه گذاران و سفته بازان در بازار سرمایه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جریان نقد ارزش شرکت اندازه شرکت سفته بازان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 722 تعداد دانلود : 967
در این مقاله با استفاده از داده های مربوط به سود تقسیمی، سود خالص و جریان نقد آزاد شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران طی سال های 1381 تا 1390، نشان داده شده است که رویکرد سرمایه گذاران در بازار سرمایه ایران برای تعیین ارزش سهام شرکت ها، از معیار سود تقسیمی به معیارهای سود خالص و جریان نقد آزاد حرکت کرده است. یافته فوق به معنای افزایش درجه بلوغ بازار سرمایه و همچنین کارایی آن است. همچنین در راستای فرضیه دخالت سفته بازان بر قیمت سهام شرکت های کوچک، با تفکیک شرکت ها به دو دسته بزرگ و کوچک، مشخص شد که این دسته از سرمایه گذاران به دلیل توان دستکاری قیمت سهام شرکت های کوچک، ارزش سهام شرکت های کوچک را با توجه به سود هر سهم تحت تأثیر قرار می دهند.
۶.

بررسی عملکرد صندوق های سرمایهگذاری مشترک با رویکرد سنجش ثبات رفتار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بررسی عملکرد ثبات عملکرد صندوق سرمایه گذاری مشترک کارایی بازار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 844 تعداد دانلود : 149
ثبات در رفتار عملکردی صندوق های سرمایه گذاری مشترک، همواره از موضوعات چالش انگیز در ادبیات مالی بوده است، اما این موضوع به طورکامل و مفصل بررسی نشده است. در این پژوهش، وجود ثبات و پایداری در رفتار صندوق های سرمایه گذاری مشترک بررسی شده است تا درنهایت مشخص شود عملکرد مثبت/ منفی صندوق ها در یک دوره، در دوره بعد تکرارشدنی است یا خیر. قضیه گشت تصادفی در اطلاعات، موضوع ثبات و پایداری عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک را بررسی می کند و کارایی بازار را می آزماید. در تحقیق حاضر ثبات عملکرد صندوق سرمایه گذاری مشترک با استفاده از مدل های سنجش استقلال در عملکرد و جدول های مربوط به پیشامدهای متقابل، از ابتدای سال 1387 تا انتهای سال 1393 بررسی شده است که شامل 62 صندوق سرمایه گذاری مشترک است. در نتایج این تحقیق شواهدی به دست نیامد که بر ثبات در رفتار صندوق ها دلالت داشته باشد
۷.

انحراف از اهرم هدف، بی تعادلی در جریان نقدی و تعدیل ساختار سرمایه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساختار سرمایه عدم تعادل جریان نقدی نظریه توازن نظریه سلسله مراتب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 230 تعداد دانلود : 106
اغلب پژوهش های حوزه ساختار سرمایه پیرامون دو نظریه غالب توازن و سلسله مراتب صورت پذیرفته است. شواهد تجربی نشان می دهد نظریه های یادشده، که هر یک به طور جداگانه ارزیابی شده اند، می تواند به عنوان مکمل یکدیگر نیز در نظر گرفته شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی چارچوب تعدیل ساختار سرمایه ای است که در آن مؤلفه های نظریه های توازن و سلسله مراتب توأمان در نظر گرفته می شوند و نیازهای تأمین مالی خارجی تأثیر تعیین کننده ای در به کارگیری تصمیمات ساختار سرمایه ایفا می کنند. بدین منظور نمونه ای متشکل از 155 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1384 تا 1393 انتخاب شد. برای آزمون چارچوب تعدیل ساختار سرمایه مبتنی بر نظریه های توازن و سلسله مراتب، از تحلیل داده های تابلویی و روش تأثیرات آمیخته (MEM) استفاده شد. یافته ها نشان می دهند بیشتر تعدیلات ساختار سرمایه زمانی رخ می دهند که سطح اهرم مالی بالاتر (پایین تر) از اهرم مالی هدف است و شرکت ها با مازاد (کسری) منابع مالی مواجه اند. افزون بر این، اگر سطح اهرم مالی بالاتر از اهرم هدف باشد، شرکت های دارای مازاد منابع مالی، مقدار بیشتری از مازاد خود را صرف تسویه بدهی می کنند.
۸.

آزمون توانایی نیروی حرکت و شکاف ارزش افزوده اقتصادی و معیارهای سنتی ارزیابی عملکرد در پیش بینی بازده سهام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش افزوده اقتصادی ارزیابی عملکرد بازده سهام بورس اوراق بهادار تهران نیروی حرکت ارزش افزوده اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 816 تعداد دانلود : 407
این مقاله قصد دارد آثار بازده دارایی ها، ارزش افزوده اقتصادی، شکاف و نیروی حرکت آن را بر بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1388 تا 1392 بررسی کند. شکاف و نیروی حرکت ارزش افزوده اقتصادی، معیارهای نسبتاً جدید ارزیابی عملکرد شرکت هستند که هر دو بر پایه مفهوم ارزش افزوده اقتصادی تدوین و معرفی شده اند. در مقابل، ارزش افزوده اقتصادی و بازده دارایی ها به عنوان روش های سنتی و متداول ارزیابی عملکرد شرکت تلقی می شوند. یافته های پژوهش های پیشین نشان دهنده برتری دو معیار شکاف و نیروی حرکت ارزش افزوده اقتصادی بر روش های سنتی ارزیابی عملکرد شرکت است. در این پژوهش، برای آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیون خطی چندگانه استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد تأثیر سه متغیر بازده دارایی ها، شکاف و نیروی حرکت ارزش افزوده اقتصادی بر بازده سهام شایان توجه و از نظر آماری معنا دار است. متغیرهای بازده دارایی ها و شکاف ارزش افزوده اقتصادی رابطه مثبت و معنا داری با بازده سهام دارند، اما مشاهده می شود که رابطه نیروی حرکت ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام، منفی و معنا دار است.
۹.

پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها با استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوریتم کلونی مورچگان پیش بینی درماندگی مالی تحلیل تمایز چندگانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 81 تعداد دانلود : 853
پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها یکی از موضوعات مهمی است که به موفقیت و تداوم حیات شرکت ها کمک زیادی می کند. از جمله روش های هوشمندی که اخیرًا در حل مسائل پیش بینی و دسته بندی نتایج مطلوبی را به همراه داشته، روش الگوریتم کلونی مورچگان است. پژوهش حاضر به مطالعه پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها با استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان می پردازد. جامعه آماری شامل شرکت های بورس اوراق بهادار تهران و نمونه استفاده شده شامل 174 شرکت درمانده و سالم بوده است. متغیرهای پیش بین بر اساس نسبت هایی انتخاب شدند که در نتایج تحقیقات قبلی به عنوان متغیرهای اصلی پیش بینی در مدل پیش بینی آنها ارائه شدند. مدل مقایسه ای استفاده شده در این پژوهش، مدل تحلیل ممیز چندگانه است. نتایج به دست آمده از تحقیق بیانگر آن است که روش الگوریتم کلونی مورچگان در پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها، به طور معناداری نسبت به روش تحلیل ممیز چندگانه عملکرد بهتری دارد
۱۰.

بهینه سازی سبد سهام با استفاده از الگوریتم جست وجوی ارگانیسم های هم زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوریتم جستجوی ارگانیسم های هم زیست بهینه سازی سبد سهام روش های فراابتکاری محدودیت کاردینالیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 761 تعداد دانلود : 872
بهینه سازی سبد سهام یکی از مهم ترین موضوعاتِ تصمیم گیری برای شرکت های فعال در بازار سرمایه است. هنگامی که وضعیت و محدودیت های دنیای واقعی نظیر محدودیت سرمایه گذاری در هریک از سهام ها و نیز محدودیت تعداد سهام های موجود در سبد سهام در نظر گرفته می شوند، مسئله بهینه سازی سبد سهام به راحتی حل نمی شود، از این رو استفاده از شیوه های فراابتکاری مد نظر قرار می گیرد. هدف اصلی از پژوهش حاضر، حل مسئله بهینه سازی سبد سهام با استفاده از نوعی الگوریتم فراابتکاری کاملاً جدید و نوظهور به نام الگوریتم جست وجوی ارگانیسم های هم زیست با در نظر گرفتن محدودیت های دنیای واقعی در تشکیل سبد سهام است. این الگوریتم با الهام از روابط هم زیستی موجود در اکوسیستم های گوناگونی که در طبیعت وجود دارد، در سال 2014 معرفی شده است. در نهایت روش و مدل مورد استفاده در این پژوهش با داده های واقعی حل شد و نتایج آن تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان می دهد، الگوریتم جست وجوی ارگانیسم های هم زیست در بهینه سازی سبد سهام، عملکرد موفقی داشته و توانسته است به نحو مطلوبی با محدودیت های واقعی بازار تعامل کند

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۶