تحقیقات مالی

هدف: بر اساس نظریه های موجود، متغیرهای بسیاری ممکن است بر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکت ها، اثرگذار باشند. از طرفی بروز نقاط دورافتاده در متغیرهای مالی پدیده ای شایع است. این مسئله باعث می شود عملکرد بسیاری از روش های انتخاب متغیر که مبتنی بر کمترین توان های دوم معمولی (OLS) هستند، تحت تأثیر قرار گیرند. در این مقاله با استفاده از تکنیک انتخاب متغیر استوار مهم ترین عوامل مؤثر بر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران شناسایی می شوند.   روش : برای شناسایی عوامل مؤثر بر وجه نقد نگهداری شده، از انتخاب متغیر استوار مبتنی بر تابع تاوان SCAD استفاده شد. بدین منظور، داده های 196 شرکت بورسی برای سال های 1388، 1389 و 1390 بررسی شدند.   یافته ها : نتایج به دست آمده نشان می دهد که انتخاب متغیر استوار، متغیرهایی را به عنوان عوامل اثرگذار بر وجه نقد نگهداری شده معرفی می کند که روش های متداول رگرسیونی نظیر OLS، قادر به شناسایی آنها نیستند.   نتیجه گیری : وجود مشاهدات دورافتاده در متغیرهای مالی، عملکرد روش کلاسیک کمترین توان های دوم معمولی (OLS) را تحت تأثیر قرار می دهد. این مسئله ضرورت توجه به روش های استوار را در تحلیل های مالی پررنگ می کند.

هدف: معاملات زوجی از معروف ترین و قدیمی ترین سیستم های معاملات الگوریتمی است که کارایی و سودآوری آن در بسیاری از پژوهش هایی که تاکنون در بازارهای مالی مختلف صورت گرفته است، اثبات و نشان داده شده است. مهم ترین اصل در معاملات زوجی، وجود روابط تعادلی بلندمدت یا همان خاصیت بازگشت به میانگین است. از طرفی در سال های اخیر تحقیقات شایان توجهی روی معاملات الگوریتمی با استفاده از یادگیری ماشین صورت گرفته است. روش : در این پژوهش از روش یادگیری تقویتی که برای مدل سازی و بهینه سازی مسائل با انواع مختلف روابط بلندمدت مناسب است، به منظور انتخاب آستانه های معاملاتی و پنجره های زمانی مناسب با هدف ماکزیمم سازی بازده و مینیمم سازی ریسک های منفی در معاملات زوجی با رویکرد هم انباشتگی استفاده شده است. پژوهش حاضر با به کارگیری ترکیبی از روش یادگیری تقویتی و رویکرد هم انباشتگی در معاملات زوجی اجرا شده است. یافته ها: نتایج آزمایش روی دیتاهای درون روزی زوج سهام منتخب، نشان می دهد که استفاده از روش یادگیری تقویتی در طراحی سیستم معاملات در معاملات زوجی نسبت به کارهای قبلی انجام شده، برتری چشمگیری دارد. نتیجه گیری: استراتژی معاملات زوجی با الگوریتم پیشنهادی می تواند به عنوان استراتژی بازار خنثی در تمامی شرایط بازار اعم از رونق و رکود توسط سرمایه گذاران و معامله گران حقیقی و حقوقی استفاده شود. همچنین می توان در نظر گرفتن هزینه های معاملاتی در انجام معاملات در استراتژی معاملات زوجی را به عنوان موضعی برای پژوهش های آتی پیشنهاد کرد.

هدف: سهام داری هرمی و ضربدری یکی از پدیده های رایج در بازارهای درحال توسعه است که از یک سو به سهامدار امکان می دهد با داشتن سهم مشخصی از جریانات نقدی یک شرکت، کنترل بیشتری روی آن شرکت به دست آورد و به عبارت دیگر، حق رأی سهامدار از حق جریان نقدی (مالکیت) وی پیشی بگیرد. از سوی دیگر، در صورت ضعف بازارها و نهادهای مالی شرکت ها می توانند با ایجاد روابط سهام داری با سایر شرکت ها، بر مشکلات ناشی از ضعف بازار مالی و دسترسی به منابع مالی فایق آیند. این پژوهش به بررسی اثرات ساختار سهامداری هرمی و ضربدری در بازار سهام ایران می پردازد. روش : این پژوهش ابتدا با استفاده از داده های ترکیب سهامداری شرکت های حاضر در بورس تهران و فرابورس ایران، شبکه های بنگاه داری در ایران را با سه تعریف مدیریتی، سهامداری و مالکیتی شناسایی کرده و سپس به بررسی رابطه میان عضویت در یک شبکه با هم زمانی بازده سهام شرکت ها می پردازد. یافته ها : یافته ها نشان می دهد بیش از 40 درصد شرکت های مورد بررسی در شبکه های بنگاه داری هستند و رابطه مثبت و معناداری بین عضویت در هر یک از شبکه ها با هم زمانی بازده با سایر شرکت های هم شبکه وجود دارد. همچنین با افزایش فاصله دو شرکت در یک شبکه بنگاه داری، هم زمانی بازده آنها کاهش می یابد. نتیجه گیری : با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که وجود رابطه سهامداری و مالکیتی میان شرکت ها می تواند از طریق اشتراک در تصمیمات میان این شرکت ها، باعث ایجاد حرکت هم سو در بازده سهام آنها شود.

هدف: از جمله دغدغه های بسیار مهم سرمایه گذاران، اثر سرایت بین دارایی های مالی است. بازارهای مالی در برخی مقاطع، از وقایع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تأثیر زیادی می پذیرند و دچار بی ثباتی و تلاطم می شوند و سرمایه گذاران و تحلیلگران مالی را دچار آشفتگی می کنند. از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شوک ها بر تلاطم بازده سهام گروه های منتخب است. روش : در این مطالعه از رویکرد بیزی برای کاربرد تکنیک های شبیه سازی تصادفی مدل های GARCH با توزیع های چندمتغیره چوله استفاده شده است. برای این منظور از داده های روزانه بازده شاخص سهام گروه های خودرو و ساخت قطعات، بانکی و فراورده های نفتی طی بازه زمانی 24/9/1387 تا 29/5/1397و انواع انعطاف پذیر از توزیع های چندمتغیره که می تواند هم چولگی و هم دنباله پهن را مدل سازی کند، استفاده شده است. یافته ها : نتایج مدل Bayesian DCC GARCH (1,1)نشان از یکسان نبودن شدت تأثیر شوک ها بر تلاطم بازده سهام گروه های منتخب دارد. در رابطه با سرایت تلاطم، نتایج نشان داد که بازده سهام گروه خودرو و ساخت قطعات نسبت به بازده سهام گروه بانکی، و بازده سهام گروه بانکی در مقایسه با بازده سهام گروه فراورده های نفتی تلاطم بیشتری را از روز قبل به روز جاری سرایت می دهد. نتیجه گیری : شوک های وارد بر متغیرها، همبستگی بین آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین توزیع GED به عنوان توزیع مناسب برای لحاظ ویژگی چولگی شاخص های در دست بررسی شناسایی شد. بنابراین، در برآوردها از ریسک دارایی ها و انتخاب سبد بهینه از میان آنها، می توان از ایده اصلی به کار گرفته شده در این مطالعه بهره جست.

هدف: هدف این مقاله بررسی تأثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیر عامل بر بازده و ریسک غیر سیستماتیک سهام با توجه به نقش دوگانگی وظیفه مدیر عامل در بورس اوراق بهادار تهران است. روش : جامعه آماری این پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری آن شامل داده های 142 شرکت طی دوره هشت ساله 1395-1388 است. روش نمونه گیری، حذف سیستماتیک بوده و روش مورد استفاده برای برآورد الگو، روش رگرسیون چندمتغیره به روش داده های ترکیبی است. یافته ها : نتایج نشان داد مدیران بیش اعتماد هم باعث افزایش بازده سهام می شوند و هم ریسک بیشتری تقبل می کنند. نتایج دیگر نشان داد اگر مدیر عامل هم بیش اعتماد بوده و هم عضو هیئت مدیره باشد، تأثیر معنادار مثبتی بر بازده و تأثیر معنادار منفی بر ریسک غیر سیستماتیک شرکت دارد. نتیجه گیری : اغلب مدیران دارای اعتماد به نفس شروع به سرمایه گذاری بیشتری می کنند. همچنین به فکر توسعه و گسترش و نوآوری های بیشتر هستند که این عوامل موجب می شود شرکت آنها ارزش بیشتری کسب کند، بنابراین بازده شرکت افزایش می یابد. همچنین مدیری که اعتماد به نفس بیش از حدی دارد و جسورانه عمل می کند، همواره می کوشد تا وجوه نقد و اوراق بهادار قابل فروش را به حداقل ممکن رسانده و سطح وام ه ای کوت اه م دت را ب ه حداکثر برساند، بنابراین این عوامل موجب افزایش ریسک شرکت خواهد شد. در شرایطی که مدیر عامل بیش اطمینان، عضو هیئت مدیره نیز باشد، درک وی از بازار و خواسته های سهام داران و فرایند گزارشگری مالی افزایش یافته و از قدرت و نظارت و نظرهای بالاتری برخوردار خواهد بود، در نتیجه بازده شرکت افزایش می یابد و شرکت ریسک کمتری را متحمل خواهد شد.

هدف: از مدل های پرکاربرد در برآورد نرخ بازده مورد انتظار، مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای است. در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای استاندارد، ضریب بتا ثابت و رابطه بین بازده سهام و بازده بازار خطی فرض می شود، در حالی که در بازارهای مالی این امکان وجود دارد که با تغییر هزینه منفعت سرمایه گذاران در خصوص بازده و ریسک، ضریب بتا نسبت به زمان متغیر شده و همچنین در محیط غیرخطی، تخمین ضریب بتا به صورت خطی ناسازگار و  با اریب همراه شود. بنابراین استفاده از مدل های دیگر در برآورد بازده موردانتظار ضروری به نظر می رسد. روش : در این پژوهش علاوه بر مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای استاندارد، از مدل های رگرسیون آستانه ای و رگرسیون کرنل به منظور برآورد مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای استفاده شده است. با توجه به اینکه اساس هر یک از مدل های یادشده را مفروضات متفاوتی شکل می دهد، در این پژوهش تلاش شده است که با استفاده از الگوریتم ژنتیک و در بازه زمانی 1387 تا 1396 به ارائه مدل ترکیبی به منظور برآورد بازده مورد انتظار پرداخته شود. یافته ها : بازده مورد انتظار از طریق مدل های قیمت گذاری دارایی سرمایه ای استاندارد، آستانه ای، رگرسیون کرنل موضعی و ترکیب هر سه مدل مذکور، برآورد شده و نتایج آن با بازده تحقق یافته مقایسه شدند. از شاخص میانگین مجذور خطا برای سنجش قدرت پیش بینی مدل های تحقیق استفاده شده است. همچنین، به کمک آزمون مقایسه زوجی روی شاخص میانگین مجذور خطا مدل های تحقیق با یکدیگر مقایسه شده اند. نتیجه گیری : نتایج نشان می دهد که در نظر گرفتن مدل ترکیبی موجب شده است قدرت پیش بینی بازده تحقق یافته در مقایسه با سایر مدل های تحقیق افزایش یابد.  

هدف: ریسک سیستمی زمانی اتفاق می افتد که شکست یا بحران در یک بخش از بازار به دیگر بخش ها سرایت کند و به بحرانی فراگیر تبدیل شود؛ به گونه ای که زیان یک یا چند نهاد مالی مهم و اثرگذار به سایر نهادها نیز منتقل شود. در نظام مالی هر کشوری شناسایی دقیق و به موقع ریسک سیستمی با هدف پیشگیری از وقوع بحرانِ مالی ضرورتی انکارناپذیر است. بنابراین در پژوهش حاضر، ریسک سیستمی در نظام مالی کشور ارزیابی شده است.   روش : در پژوهش حاضر با استفاده از روش شبکه علیت گرنجر، ریسک سیستمی در نظام مالی کشور، شامل بانک ها، شرکت های سرمایه گذاری و بیمه در فاصله زمانی 1390 تا 1396 ارزیابی شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد بخش بانکی و بیمه به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان ریسک سیستمی هستند. همچنین مشخص شد که میزان ارتباط سیستمی بین نهاد های مالی در گذر زمان تغییر می کند. در بررسی اعتبار نتایج پژوهش، با استفاده از رگرسیون رتبه ای مشخص شد که نتایج استخراج شده از اعتبار کافی برخوردارند. نتیجه گیری : بخش بانکی دارای بیشترین درجه تأثیرگذاری بر سایر بخش هاست که این موضوع بر بالا بودن ریسک سیستمی در بخش بانکی دلالت دارد. به بیان دیگر، بخش بانکی به عنوان جزئی از نظام مالی کشور نسبت به سایر بخش ها اهمیت سیستمی بیشتری دارد و در صورت وقوع بحران مالی در این بخش، به علت تأثیرگذاری به نسبت بالای آن، به راحتی می تواند به سایر بخش ها سرایت کند.