تحقیقات مالی

مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای یکی از مدل های رایجِ برآورد نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذاران است. از آنجا که ممکن است پسماندهای باقی مانده از رگرسیون تخمینی در این مدل دارای ناهمسانی واریانس شرطی باشند، در این پژوهش تلاش شده است که قدرت پیش بینی مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای استاندارد و مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای با در نظر گرفتن ناهمسانی واریانس شرطی متقارن و نامتقارن آزمون شود. بدین منظور بازده مورد انتظار طی دوره زمانی تحقیق بر اساس هر سه مدل موجود در این پژوهش برآورد شد و مقایسه ای میان نتایج آن با بازده تحقق یافته انجام گرفت و از شاخص میانگین مجذور خطا برای سنجش قدرت پیش بینی مدل های تحقیق استفاده شد. با اجرای آزمون دایبولد ماریانو روی شاخص میانگین مجذور خطا، مدل های تحقیق با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد در نظر گرفتن ناهمسانی واریانس شرطی (متقارن و نامتقارن) موجب افزایش قدرت پیش بینی بازده تحقق یافته با استفاده از مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای می شود.

یکی از حوزه های جدید در رابطه با قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، نقض فرض سرمایه گذاری مستقیم است که به مدل قیمت گذاری نمایندگی منتهی می شود. در این مطالعه با هدف مقایسه مدل قیمت گذاری مستقیم و نمایندگی، مدل های تک عاملی، سه عاملی فاما و فرنچ و پنج عاملی فاما و فرنچ هر یک با فرض نمایندگی و سرمایه گذاری مستقیم مقایسه می شود. برای اجرای این آزمون، داده های مربوط به سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1388 تا 1395 جمع آوری شده اند. برای آزمون مدل های قیمت گذاری، دو روش آلفای صفر و قیمت گذاری بتا (مطابق آزمون مقطعی فاما مک بث) استفاده شده است. طبق یافته های آزمون مقطعی فاما مک بث، مدل تک عاملی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، مدل سه عاملی فاما و فرنچ و مدل پنج عاملی فاما و فرنچ هر سه در حالت نمایندگی نسبت به سرمایه گذاری مستقیم برتری دارند. یکی از حوزه های جدید در رابطه با قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، نقض فرض سرمایه گذاری مستقیم است که به مدل قیمت گذاری نمایندگی منتهی می شود. در این مطالعه با هدف مقایسه مدل قیمت گذاری مستقیم و نمایندگی، مدل های تک عاملی، سه عاملی فاما و فرنچ و پنج عاملی فاما و فرنچ هر یک با فرض نمایندگی و سرمایه گذاری مستقیم مقایسه می شود. برای اجرای این آزمون، داده های مربوط به سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1388 تا 1395 جمع آوری شده اند. برای آزمون مدل های قیمت گذاری، دو روش آلفای صفر و قیمت گذاری بتا (مطابق آزمون مقطعی فاما مک بث) استفاده شده است. طبق یافته های آزمون مقطعی فاما مک بث، مدل تک عاملی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، مدل سه عاملی فاما و فرنچ و مدل پنج عاملی فاما و فرنچ هر سه در حالت نمایندگی نسبت به سرمایه گذاری مستقیم برتری دارند. یکی از حوزه های جدید در رابطه با قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، نقض فرض سرمایه گذاری مستقیم است که به مدل قیمت گذاری نمایندگی منتهی می شود. در این مطالعه با هدف مقایسه مدل قیمت گذاری مستقیم و نمایندگی، مدل های تک عاملی، سه عاملی فاما و فرنچ و پنج عاملی فاما و فرنچ هر یک با فرض نمایندگی و سرمایه گذاری مستقیم مقایسه می شود. برای اجرای این آزمون، داده های مربوط به سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1388 تا 1395 جمع آوری شده اند. برای آزمون مدل های قیمت گذاری، دو روش آلفای صفر و قیمت گذاری بتا (مطابق آزمون مقطعی فاما مک بث) استفاده شده است. طبق یافته های آزمون مقطعی فاما مک بث، مدل تک عاملی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، مدل سه عاملی فاما و فرنچ و مدل پنج عاملی فاما و فرنچ هر سه در حالت نمایندگی نسبت به سرمایه گذاری مستقیم برتری دارند.  

هدف از اجرای این پژوهش، به دست آوردن دوره های رونق و رکود بازار سهام ایران مبتنی بر رویکردی ناپارامتریک است. به منظور تعیین دوره های رونق و رکود و همچنین برای تحلیل ویژگی های بازار سهام ایران در دوره زمانی فروردین 1370 تا تیر 1396، از داده های ماهانه شاخص قیمت (TEPIX) استفاده شده است. برای این کار، به کمک رویکرد ناپارامتریک دوره های رونق و رکود بازار سهام را مشخص کرده و به محاسبه پنج شاخص (میانگین دوره زمانی، دامنه نوسان، حرکات تجمع یافته، شاخص فزونی و نسبت رونق و رکودِ بزرگ) اقدام کردیم. یافته های تحقیق نشان می دهد برخی حقایق مسلم موجود در بازارهای سهام، مبنی بر طولانی تر بودن میانگین دوره زمانی و بالاتر بودن میانگین دامنه نوسانِ دوره های رونق از رکود برای بازار سهام ایران نیز صدق می کند، اما حقیقت بزرگ تر بودن میانگین شاخص فزونی دوره های رونق از رکود در بازار سهام ایران صادق نیست. بر اساس نتایج، دوره های رونق از دوره های رکود طولانی تر و شدیدتر (دامنه نوسان بزرگ تر) بوده و سرعت افزایش شاخص در دوره های رونق بیش از سرعت کاهش آن در دوره های رکود است.

سرمایه گذاری سبک پایه از جمله نظریه های مطرح در حوزه مالی رفتاری است. در سرمایه گذاری سبک پایه، سرمایه گذاران ابتدا گزینه های سرمایه گذاری پیش رو را بر مبنای یک ویژگی مشترک گروه بندی کرده، سپس از گروه منتخب دارایی مد نظر را خریداری می کنند. این ویژگی مشترک «سبک» نامیده می شود که اساس گروه بندی است. در این پژوهش کاربرد «صنعت» به عنوان سبک در «سرمایه گذاری سبک پایه» بررسی شده است. همبستگی معاملات سرمایه گذاران خرد در سطح صنعت با کنترل متغیرهای اندازه و ارزش دفتری به ارزش بازار آزمون شده است. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، نمونه ای شامل 8 میلیون معامله منتسب به 335 شرکت به روش حذف سامان مند از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1387 تا 1393 انتخاب شده است. نتایج نشان می دهد که صنعت سبکی است که سرمایه گذاران خرد از آن برای انتخاب سهام استفاده می کنند. همچنین استفاده از سبک های اندازه و ارزش دفتری به بازار نیز رواج دارد.

در این مطالعه اثر متغیرهای مستقل، شامل سپرده های دیداری، سپرده های پس انداز، سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت، سپرده سرمایه گذاری بلندمدت و سایر سپرده ها بر پیش بینی درآمد بانک ها به روش رویه سطح پاسخ ارزیابی شده است. اینتحقیق با استفاده ازطرحمرکبمرکزی با پنج متغیر مستقل و یک متغیر وابسته انجام گرفته و نوع مدل رگرسیونی از نوع معادله درجه دو انتخاب شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل بانک های اقتصاد نوین، پارسیان، پاسارگاد، پست بانک، تجارت، توسعه صادرات، رفاه، سامان، سپه، سرمایه، سینا، کارآفرین، صنعت و معدن، ملی، ملت، مسکن و کشاورزی در بازه زمانی 1384 تا 1392 است. نتایج و یافته های تحقیق نشان می دهد سپرده های دیداری، سپرده های پس انداز، سپرده های سرمایه گذاری بلندمدت و سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت بر میزان درآمد بانک تأثیر مثبت می گذارند، اما سایر سپرده ها بر میزان درآمد بانک تأثیر منفی دارند. همچنین دقت پیش بینی روش رویه سطح پاسخ برابر 95 درصد است.

پژوهش حاضر بازده کوتاه‌‌مدت عرضه‌های اولیه را از جنبۀ سوگیری رفتاری سرمایه‌گذاران بررسی می‎کند. همچنین هدف دیگر پژوهش، بررسی کاهش تأثیر سوگیری رفتاری بر بازده کوتاه‌‌مدت به‎وسیلۀ کیفیت سود است. در این پژوهش از داده‌های 93 شرکت عرضه شده طی سال‌های 1396- 1386 در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. علاقه به بخت‌آزمایی از طریق معیار چولگی مورد انتظار به‎دست آمد و بازده تجمعی کوتاه‌مدت، طی 7 روز پس از عرضه محاسبه شد. همچنین کیفیت سود سال قبل از عرضه به‎کمک معیار کیفیت اقلام تعهدی جونز تعدیل شده، به‎دست آمد. آزمون فرضیه‌‌ها با استفاده از رگرسیون‌ ترکیبی مقطعی انجام گرفت. یافته‎های پژوهش نشان می‌دهد چولگی مورد انتظار، اثر مثبتی بر بازده کوتاه‌مدت عرضه‌های اولیه دارد. همچنین کیفیت سود بیشتر، میزان اثر یاد شده را تقلیل می‌دهد. نتایج، حاکی از تأثیر مثبت علاقه به بخت‌آزمایی سرمایه‌گذاران بر بازده کوتاه‌‌‌مدت عرضه‌های اولیه و تقلیل اثر سوگیری یاد شده به‎وسیلۀ کیفیت بالاتر اطلاعات حسابداری پیش از عرضه است.

برای ایجاد همسویی منافع بین مالک و مدیر، باید معیار پاداش دهی، شاخص صحیحی از عملکرد باشد. یکی از شاخص های مهم در سنجش عملکرد در برنامه های پاداش، حساسیت سود گزارش شده است؛ به طوری که منافع همه طرفین قرارداد ها تأمین می شود. سودهای دارای حساسیت باید سبب تغییرِ ارزش بازار شرکت شوند. بنابراین هدف اصلی پژوهش، بررسی تأثیر ضریب واکنش سود ، نوسان های بازدهی غیرعادی سهام و خطای پیش بینی سود به عنوان ابعاد حساسیت سود، بر پاداش هیئت مدیره است. برای این منظور از داده های 121 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387 تا 1395و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج نشان می دهد در نظام پاداش دهی مدیران، ضریب واکنش سود، ضریب واکنش تعدیلی سود و مربوط بودن سود به ارزش سهام، تأثیر مثبتی بر پاداش مدیران می گذارد و نوسان های غیر عادی بازدهی سهام و خطای پیش بینی سود،  بر پاداش مدیران تأثیر منفی معناداری دارند.