سواد مالی؛ زمینه های سیاسی اقتصادی پیدایش و جایگاه آن در اقتصاد بازار (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پیدایش هر برساخته نظری با شرایط اقتصادی اجتماعی مشخصی پیوند دارد. مفاهیم نظری در خلأ ایجاد نمی شوند و بازتاب تعینات زندگی اجتماعی هستند. سواد مالی به عنوان مفهومی نظری از این قاعده مستثنا نیست. در مقاله حاضر، برای واشکافی و فهم ابعاد مختلف سواد مالی، تلاش می شود زمینه های سیاسی و اقتصادی منجر به پیدایش این مفهوم، تبیین شده و ارتباط آن با سایر مقوله های نظری مانند نئولیبرالیسم، اقتصاد بازار، بازار کارا و غیره توضیح داده شود. از آنجا که سواد مالی مولود عصر مالی سازی است، به ناگزیر مالی سازی و دلایل بروز آن نیز تبیین می شود. هدف آن است که سواد مالی از طریق تبیین جایگاه و تأثیر آن در کلیت سیستم اقتصادی و اجتماعی حال حاضر توضیح داده شود. به همین دلیل، ارتباط سواد مالی با مالی سازی را واکاوی می کنیم و برای توضیح پدیده مالی سازی به دلایل بروز و ظهور اندیشه نئولیبرالیسم متوسل می شویم. پس از تبیین شرایط اقتصادی و اجتماعی موجده سواد مالی و تأثیر و جایگاه آن، تعاریف مختلف ارائه شده برای این واژه، روش های سنجش آن و نیز مهم ترین یافته های پژوهش های اخیر مرور می شوند