توسعه حرفه ای معلم

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی فرسودگی شغلی معلمان بر اساس تحمل ابهام و خودشفقت ورزی است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش معلمان مقطع متوسطه شهرستان شهرکرد، مشغول یه خدمت در سال تحصیلی 1399-1400 هستند که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی 100 نفر از آنها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه فرسودگی شغلی مزلاچ (1981) و خودشفقت ورزی نف (2003) و تحمل ابهام مک لین (1993) استفاده شد. روایی محتوایی و صوری هر سه پرسشنامه توسط متخصصان در حوزه مربوطه مورد تأیید قرار گرفت. جهت بررسی خصیصه پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد و بر اساس آن پایایی پرسشنامه ها به ترتیب 70/0، 73/0 و 78/0 به دست آمد. نتایج بررسی فرضیه ها با استفاده از رگرسیون چندگانه نشان داد که می توان با توجه به متغیرهای تحمل ابهام و خودشفقت ورزی، فرسودگی شغلی را پیش بینی کرد. نتایج، نشان دهنده این است که بین متغیر خودشفقت ورزی و تحمل ابهام با فرسودگی شغلی رابطه معنادار منفی وجود دارد (05/0>p)؛ بنابراین هرچه خودشفقت ورزی و تحمل ابهام بالاتر باشد میزان فرسودگی شغلی پایین تر است. از این رو، پیشنهاد می شود مدارس جهت کاهش فرسودگی شغلی به پرورش تحمل ابهام و شفقت به خود به عنوان ابزاری برای افزایش رضایت شغلی استفاده نمایند و مشاوران مدارس برنامه ای مبتنی بر تحمل ابهام و شفقت به خود جهت کاهش فرسودگی شغلی معلمان طراحی کنند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه عملکرد ناظران و راهنمایان آموزشی در طرح راهبران آموزشی و تربیتی و طرح معلمان راهنما در استان خراسان جنوبی بود. بدین منظور، معلمان شاغل در کلاس های چندپایه در استان خراسان جنوبی -که تجربه لازم و کار با معلمان راهنما و راهبران آموزشی و تربیتی را داشتند- به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند؛ که تعداد آنها 186 نفر بود. از این تعداد، با استفاده از فرمول کوکران 125 نفر به طور تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس خدمات نظارت و راهنمایی آموزشی ترک زاده و نوروزی (1389) بر مبنای مدل اولیوا و پاولز (2004) بود. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ 96/0 و روایی آن با استفاده از روش تحلیل گویه بین 58/0 تا 92/0 محاسبه و تأیید شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های t تک نمونه ای، t مستقل، تحلیل واریانس و آزمون شفه استفاده شد. نتایج، حاکی از آن بود که معلمان عملکرد معلمان راهنمای روستایی را پایین تر از حد متوسط و عملکرد راهبران آموزشی را بالاتر از حد متوسط ارزیابی کرده اند. مقایسه عملکرد راهبران آموزشی و تربیتی با معلمان راهنما حاکی از آن است که راهبران آموزشی موفق تر از معلم راهنمایان عمل کرده اند.

از آنجا که افراد با ویژگی های شخصیتی متفاوت، اقدامات متفاوتی برای حضور در طرح های معرفی شده از سوی آموزش و پرورش و به خصوص طرح جابر بن حیان از خود نشان می دهند، هدف از پژوهش حاضر، مقایسه ویژگی های شخصیتی دو گروه معلمان ابتدایی مشارکت کننده در طرح جابر و بدون مشارکت در طرح جابر در شهرستان زاوه در سال تحصیلی 1400-1399 بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه آماری شامل 320 نفر از معلمان ابتدایی شهرستان زاوه بودند که بر اساس نمونه گیری در دسترس، 104 نفر از آنها انتخاب شدند (61 نفر افرادی که در طرح جابر مشارکت داشتند و 43 نفر افرادی که در طرح جابر مشارکت نداشتند) که به دلیل وجود کرونا و عدم حضور معلمان در مدارس از طریق پرسشنامه آنلاین و شبکه های اجتماعی واتساپ و تلگرام ارزیابی شدند. در این پژوهش، شرکت کنندگان پرسشنامه شخصیت مک کری و کاستا(1975) را تکمیل نمودند. برای تحلیل یافته ها از روش های آمار توصیفی و آزمون t برای دو گروه مستقل با استفاده از نرم افزار SPSS ویراست 24 استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که از لحاظ ویژگی های شخصیتی، میزان برون گرایی، توافق جویی و وظیفه شناسی معلمان مشارکت کننده در طرح جابر بیشتر از میزان برون گرایی، توافق جویی و وظیفه شناسی در معلمانی است که در طرح جابر شرکت نداشته اند. با توجه به اینکه ویژگی های شخصیتی به عنوان عامل مهم و تأثیرگذار در مشارکت معلمان در طرح های پیشنهادی آموزش و پرورش محسوب می شوند، بنابراین توجه به این ویژگی ها برای درک این موضوع ضروری به نظر می رسد.

هدف از این پژوهش، بررسی نقش واسطه ای مدیریت کیفیت جامع در رابطه فرهنگ سازمانی و انگیزش شغلی معلمان است. روش پژوهش، همبستگی و جامعه آماری، شامل معلمان شهر فیروزآباد به تعداد 440 نفر بود، که با استفاده از جدول مورگان 205 نفر از آنان به عنوان نمونه، تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند و در نهایت ابزار گردآوری اطلاعات (پرسشنامه های فرهنگ سازمانی دنیسون (2000)، انگیزش شغلی هاکمن و اُلدهام (1975) و مدیریت کیفیت جامع میتال و همکاران (2011)) بین آن ها توزیع شد. داده ها با مدل معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفتند و نتایج نشان داد که بین فرهنگ سازمانی با مدیریت کیفیت جامع و انگیزش شغلی معلمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (01/0>P). همچنین بین مدیریت کیفیت جامع و انگیزش شغلی معلمان رابطه مثبت و معناداری وجود داشت (01/0>P). ضرایب تعیین نشان داد که 23 درصد از واریانس مدیریت کیفیت جامع توسط فرهنگ سازمانی و 24 درصد از واریانس انگیزش شغلی معلمان توسط متغیرهای فرهنگ سازمانی (انسجام و هماهنگی و ایجاد تغییر) و مدیریت کیفیت جامع (کار تیمی، سنجش و بازخورد و آموزش و توسعه) تبیین و پیش بینی شده است. در نتیجه، می توان گفت که مدیریت کیفیت جامع در رابطه بین فرهنگ سازمانی و انگیزش شغلی معلمان نقش میانجی و مؤثری دارد.

هدف اصلی پژوهش، ارائه الگوی شایستگی رهبری مدیران مدارس ابتدایی است که با رویکرد داده بنیاد انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختار یافته با 22 نفر از مدیران، معاونان و معلمان مدارس صورت گرفته است که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. در این پژوهش، برای تحلیل مصاحبه ها از روش تحلیل محتوا و برای تعیین روایی از تطبیق توسط اعضا و بررسی همکار استفاده گردید. برای تعیین پایایی نیز از پایایی بازآزمون و روش توافق درون موضوعی استفاده شد. مفهوم ها و مؤلفه های شایستگی های رهبری (144 مفهوم کلیدی، 29 مقوله اولیه و 5 مقوله ثانویه) از مصاحبه ها مشخص و در قالب الگوی مفهومی داده بنیاد تدوین شد. بر اساس یافته های پژوهش، مقوله محوری، شایستگی رهبری مدیران است. مؤلفه های برآمده از دل مصاحبه ها به این شرح است: مؤلفه های برنامه ریزی استراتژیک؛ شامل تفکر استراتژیک، آینده نگاری، هدف گذاری؛ مؤلفه های مدیریت همه جانبه شامل مدیریت بر رفتار، مدیریت منابع، مدیریت هزینه، مدیریت اقتضایی، ایجاد انگیزه؛ مؤلفه های دانش افزایی شامل تخصص علمی، دانش تعلیم و تربیت، دانش مدیریت، دانش ارتباطات، مهارت های پژوهشی، مهارت های ارتباطی، ایجاد شبکه های ارتباطی، شناخت فعالیت های مدارس، شناخت ارزش ها، شناخت محیط، شناخت ساختار؛ مؤلفه های ویژگی های فردی شامل اخلاقی، رفتاری، شخصیتی، نگرشی، هوشی و اعتقادی و همچنین مؤلفه های اعتبار شامل وجهه در بین مدیران مدارس، وجهه اخلاقی، عامل تغییر و تحول خواهی است.

دنیاگیری کرونا نشان داد هرچه قدر کشوری در زمینه توسعه حرفه ای معلمان در طی سالیان گذشته ضعیف عمل کرده باشد، در این وضعیت نظام آموزش وپرورش آن کشور دچار تسلسل و مشکلات فراوان می شود. پژوهش حاضر، به منظور رفع مشکل توسعهحرفه ای معلمان مدرسه خیام شهرستان شهرضا در دوران دنیاگیری کرونا صورت گرفته است. در این مطالعه، به بررسی توسعه حرفه ای معلمان دبستان خیام در سال تحصیلی 1400_1399 پرداخته شد و هدف، ارتقای توسعه حرفه ای معلمان این مدرسه بود. پژوهش حاضر، به روش ترکیبی (کمی و کیفی) انجام شد. در بخش کیفی پژوهش از تکنیک اقدام پژوهی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کنونی تمام معلمان مدرسه خیام (13 نفر) است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش اجرا، توصیفی_تحلیلی و پیمایشی است و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کمی با استفاده از نرم افزار SPSS26 انجام شد. پایایی سؤالات پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ برای کل سؤالات پرسشنامه معادل 80/0 محاسبه شد. روایی محتوایی سؤالات پرسشنامه توسط متخصصان پژوهشی مشخص شد. طبق یافته های بدست آمده، نتیجه گرفته شد که اجرای راه کارهای به کار رفته مؤثر بوده و پس از مقایسه سؤالات پیش آزمون و پس آزمون، می توان دریافت که راه حل های اجرا شده بسیار مؤثر بوده اند و تفاوت معناداری در سطح 0001/0>P در پاسخ به سؤالات پس آزمون و پیش آزمون وجود دارد که فرضیه پژوهشگر تأیید می گردد.