توسعه حرفه ای معلم

از آنجا که اعضای هیأت علمی باعث کیفیت و توان علمی آموزش عالی به خصوص در امر آموزش، پژوهش و تربیت افراد نخبه و متخصص می شوند، مطلوب است دانشگاه ها در راستای توسعه شایستگی های اعضای هیأت علمی، گام های اساسی برداشته و به گونه ای برنامه ریزی شده، رشد و ارتقای شایستگی های همه جانبه اعضای هیأت علمی خود را فراهم سازند. یکی از ابزارها برای رسیدن به این مهم، استفاده از مدیریت دانش است. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش مدیریت دانش در توسعه شایستگی حرفه ا ی اعضای هیأت  علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران می باشد. نوع پژوهش حاضر، کاربردی و روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه اعضای هیأت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران در سال تحصیلی 96-1395 است که تعداد کل آنها 130 نفر بوده است که از این جامعه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 110 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از دو پرسشنامه استاندارد استفاده شد (برای سنجش مدیریت دانش از پرسشنامه لاوسون و برای سنجش شایستگی حرفه ای اعضای هیأت علمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد). به منظور تحلیل آماری داده ها از ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که ابعاد ایجاد دانش، جذب دانش، انتشار دانش، کاربرد دانش، سازماندهی دانش و ذخیره دانش، به ترتیب، بیشترین ارتباط را با گرایش اساتید به کسب شایستگی حرفه ای دارند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین کارایی پوشه کار در نظام ارزشیابی توصیفی از دیدگاه معلمان در مدارس مقطع ابتدایی تبریز انجام یافته است. روش پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش را معلمان دوره ابتدایی به تعداد 5054 نفر در سال تحصیلی 97-1396 تشکیل می دهند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران از بین نواحی پنجگانه به نسبت جامعه، یعنی 357 نفر انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پایایی سؤالات پرسشنامه بر اساس روش آلفای کرونباخ 0/93 تعیین شد. روایی سؤالات نیز توسط اساتید و متخصصان رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه تبریز مورد تأیید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک راهه و t تک گروهی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان آشنایی و رضایت معلمان از پوشه کار به طور معنی داری پایین تر از حد متوسط و میزان آشنایی معلمان با نحوه تنظیم پوشه کار به طور معنی داری بالاتر از حد متوسط می باشد. تفاوت معنی داری بین معلمان با سوابق تدریس، مدرک و سنین مختلف مشاهده شد ولی تفاوت معنی داری برحسب رشته های تحصیلی مختلف در میزان آشنایی معلمان با پوشه کار وجود نداشت و همچنین تفاوت معنی داری بین معلمان با سوابق تدریس، مدرک، رشته تحصیلی و سنین مختلف در رابطه با نحوه تنظیم پوشه کار وجود نداشت.

هدف پژوهش، امکان سنجی عملیاتی سازی سند تحول بنیادین در کلاس درس و مدرسه از دیدگاه معلمان و مدیران مدارس ابتدایی شهر یزد است. برای تحقق این هدف به روش توصیفی پیمایشی، دیدگاه معلمان در پنج بعد رسانه، محتوا، تدریس، زمان و انگیزه و دیدگاه کلی مدیران بررسی شد. جامعه آماری شامل دو گروه معلمان و مدیران است که 459 معلم و 186مدیر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر اساس جدول مورگان - کرجسی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، دو پرسشنامه محقق ساخته است که پایایی پرسشنامه معلمان و مدیران، با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب، 0/976 و 0/953 و در سطح مطلوب است. برای بررسی روایی ابزارها از روش روایی محتوایی با بهره گیری از سند تحول بنیادین و نظرسنجی از متخصصان و اساتید دانشگاه (روایی صوری) استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون t برای یک نمونه، آزمون t دو نمونه مستقل، آزمون تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از نظر هر دو گروه معلمان و مدیران، ابعاد محتوا، تدریس و زمان سند تحول بنیادین در کلاس های درس و مدارس ابتدایی یزد، قابل عملیاتی شدن است؛ اما ابعاد رسانه و انگیزه سند قابل عملیاتی شدن نیست. در نگرش معلمان، تفاوت معناداری از نظر جنسیت، دوره تدریس و تحصیلات وجود ندارد؛ ولی در نوع محل کار معلمان (دولتی، غیردولتی و بسته حمایتی) تفاوت معنادار بود. مدیران زن به طور معناداری بیش از مدیران مرد، موافق عملیاتی شدن سند تحول هستند.

اولین قدم در جهت دستیابی به توسعه حرفه ای معلم، درک عواملی است که بر کیفیت فعالیت معلمان مؤثر است. یکی از این عوامل، رضایت معلمان است، چرا که رابطه مستقیمی بین رضایت کارکنان از شغل با عملکرد آنها وجود دارد و کسانی که رضایت داشته باشند، کار خود را بهتر انجام می دهند. در این پژوهش، نقش ابعاد سرمایه اجتماعی مدیران مدارس  بر رضایت شغلی معلمان مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر، از نظر هدف از نوع کاربردی بوده و از نظر گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی (همبستگی) می باشد جامعه آماری این پژوهش، کارکنان سازمان آموزش و پرورش ناحیه 2 استان کرمانشاه (تعداد 327 نفر) می باشند. برای نمونه گیری در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی در دسترس استفاده شده و تعداد 177 پرسش نامه به دلیل محدود بودن جامعه با استفاده از فرمول کوکران توزیع و جمع آوری شد. جهت جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسش نامه استفاده شده است. آلفای کرونباخ کل متغیرها 0/973 محاسبه شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ورژن 22 انجام شده است. در این پژوهش، تأثیر سه بعد از سرمایه اجتماعی (بعد رابطه ای، شناختی و ساختاری) بر رضایت شغلی معلمان مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد فرضیه های پژوهش در سطح خطای 0/05 مورد پذیرش واقع شدند که در این میان، بیشترین تأثیر را بعد ساختاری سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی به میزان 0/973 داشته است. در پایان پیشنهاد می شود جهت بهبود سطح رضایت شغلی، سرمایه اجتماعی و عناصر آن مورد توجه مدیران مدارس قرار گیرند.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر رفتار مشارکت جویانه معلمان بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی ناحیه سه کرج، انجام شده است. روش تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از منظر اجرا شبه  آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش بدون پیش آزمون می باشد. جامعه آماری، دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی ناحیه سه کرج در سال تحصیلی 97-1396، به تعداد 8574 نفر است. نمونه آماری با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه 30 نفره به عنوان گروه آزمایش و کنترل به تصادف گمارده شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه استاندارد انگیزش تحصیلی هارتر (1981) می باشد و برای ارزیابی پیشرفت تحصیلی از کارنامه دانش آموزان استفاده شده است. جهت بررسی روایی پرسش نامه از نظرات متخصصان استفاده شد و پایایی این پرسش نامه با آزمون آلفای کرونباخ 0/85 محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که رفتار مشارکت جویانه معلمان بر انگیزش درونی و بیرونی و همچنین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی ناحیه سه کرج مؤثر است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش سرمایه اجتماعی و فرهنگی در کیفیت زندگی کاری و شادکامی معلمان مقطع ابتدایی منطقه سه شهر تهران است. پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش390 نفر، شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی منطقه سه آموزش و پرورش شهر تهران است. روش نمونه گیری، تصادفی خوشه ای است و با استفاده از فرمول کوکران، 194 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998)، پرسشنامه استاندارد فرهنگی بوردیو (1997)، پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی کاری والتون (1974 ) و پرسشنامه استاندارد شادکامی هیلز و آرگیل (2002) است. روایی پرسش نامه ها مورد تأیید متخصصان قرار گرفته و پایایی هم با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شده است. داده ها با استفاده از آزمو ن های k-s، همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون ها نشان دادند که بین سرمایه اجتماعی و فرهنگی با کیفیت زندگی کاری و شادکامی معلمان، رابطه ی معنادار، مستقیم و مثبت وجود دارد و نتیجه پژوهش نشان داد؛ سرمایه فرهنگی و ابعاد آن، مهمترین عامل پیش بینی کننده شادکامی از دیدگاه معلمان است. در واقع سرمایه فرهنگی بیشتر از سرمایه اجتماعی توانسته شادکامی معلمان را پیش بینی کند و شادی می تواند به طور مستقیم تحت تأثیر عوامل فرهنگی قرار گیرد.